Chess.com

Het was vorige week op alle grote schaaksites te lezen. Magnus Carlsen won eindelijk eens de wereldbeker. Het was de enige grote trofee die hij nog miste op zijn al waanzinnig palmares. Terwijl de schaakwereld nog aan het nagenieten was van zijn schaaktechniek, kwam een heel vreemde tweet van Magnus " Chess? Completed it.

Hierdoor ging het al snel niet meer over de wereldcup zelf maar werd er volop gespeculeerd over wat Magnus hiermee exact bedoelde. Kondigde Magnus zijn schaakpensioen aan? In een lang exclusief schaakinterview bleef hij heel vaag over zijn toekomst en je moest kijken naar wat hij niet zei om te snappen wat hij eigenlijk bedoelde.

Eigenlijk kon je er niet naast kijken want elke dag droeg Magnus tijdens de worldcup een shirt met daarop 2 heel belangrijke berichten: Mission: Zero % en Chess.com. Magnus wil zijn ecologische voetafdruk verkleinen door veel minder te reizen (wat hij ook terloops vermeldt tijdens het exclusief interview) en dan is chess.com gewoon de logica-zelf om als topschaker voluit voor te kiezen. Magnus speelt ook een heel slim psychologisch spelletje door in het interview te stellen dat hij niets persoonlijks heeft tegen fide heeft maar tezelfdertijd laat hij wel weten dat fide niets meer kan bieden.

Chess.com heeft tijdens de corona-jaren enorm kunnen profiteren van de bijzondere condities en is nu post-covid niet van plan om hun leiderspositie weer af te staan aan de fide. Samen met de sterkste speler in de wereld is heel recent een frontale aanval op de fide (als vertegenwoordiger van bordschaken) ingezet. Vrouwen worden in bordschaak belaagd. Chess.com stopt met de verslaggeving van Amerikaanse bordtornooien, Fide publiceert een controversieel reglement over transgenders. Het zijn allemaal artikels om bordschaken en in het bijzonder fide in een slecht daglicht te stellen en bovendien allemaal gepubliceerd in de voorbije maand. Daarnaast merk ik op dat de nieuwssite van chess.com steeds vaker zich concentreert op de verslaggeving van de eigen activiteiten. Tja het ligt misschien aan mezelf (ben ik een dinosaurus?) maar ik heb niet de minste interesse in de verslaggeving van bullettornooien of de exploten van populaire youtubers die soms het verschil niet eens kennen tussen mat en pat.

Persoonlijk schat ik de kans erg klein dat chess.com erin zal slagen om het bordschaken te doen verdwijnen. Ik krijg zelfs de indruk dat fide recent nog groeit in aantal spelers want ik zie rondom mij vele tornooien voor bordschaken die al maanden vooraf volzet zijn. Bovendien stel ik ook vragen bij het financiële plaatje van chess.com. Anish Giri zegt in een interview dat de belangrijkheid van een tornooi afhangt van het prijzengeld.

10.000 euro is ongeveer wat een + 2600 speler vandaag kan verwachten aan inkomsten in een jaar met online competitieschaken, vertelt de sterke grootmeester Eric Hansen in Was I a top chess earner?. Daaronder is het online competitieschaak betreffende geld verdienen al helemaal huilen met de pet op. Behalve onze Belgische nummer 1 Daniel Dardha ken ik niemand die het voorbije jaar een cent heeft verdiend aan online schaken (benieuwd naar reacties). Eigenlijk ken ik buiten Titled Tuesday ook geen chess.com-tornooien waar ik uberhaupt iets zou kunnen verdienen.

Die Titled Tuesday-tornooien vind ik bovendien een complete klucht. Ik snap echt niet waarom + 500 getitelde spelers (GMs, IMs, FMs....) daar telkens aan meespelen terwijl er slechts 6 bescheiden prijzen zijn die bijna steeds naar een zeer klein groepje van spelers gaat (Magnus Carlsen, Hikaru Nakamura ...). Bovendien verscheidene topspelers zijn zelfs helemaal niet geïnteresseerd in het prijzengeld maar doen enkel mee om hun eigen merk te promoten. Het belachelijk maken van hun tegenstanders door bijvoorbeeld de Grob is dan ook een standaardpraktijk.

De sterke Azerbeidjaanse grootmeester Rauf Mamedov had er genoeg van. Hij speelde mee om een cent te verdienen maar het verliezen van dit soort partijtjes schaadt enorm de reputatie (als coach en of  profschaker). Het sop is dan de kool niet meer waard. Bovendien is het ook nog zo dat alle partijen van Titled Tuesday-tornooien met de echte naam van de deelnemers in de publieke databases van o.a. Chessbase terechtkomen. Als je aan alle Titled Tuesday-tornooien deelneemt dan betekent dit 52x2x11 = 1144 partijen per jaar.

Trouwens ik merk op dat sommige Titled Tuesday-deelnemers hun chess.com-profiel ook gebruiken voor het spelen van andere partijen op chess.com en menen dat er geen risico is door gebruik te maken van een pseudoniem op chess.com. Wel die geloven ook nog in sprookjes. Ik bereidde mij dit seizoen voor op De Spaanse FM Victor Garcia Cuenca en had geen probleem met behulp van onderstaande Titled Tuesdaypartij om zijn "geheim" chess.com account te ontdekken.

Zijn tegenstander de Zwitserse grootmeester Alexandra Kosteniuk in bovenstaande partij heeft een open chess.com account: ChessQueen. Dan is het kinderspel met Openingtree om de link tussen Victor en zijn chess.com-account IMGC te leggen.

Victor speelde recent mee in het Belgisch expertentornooi. Ik ben benieuwd of zijn tegenstanders dit ook ontdekt hebben (zijn chess.com-profiel is nog altijd actief).

Ik had recent in Dieppe een tegenstander die slechts 2 partijen gespeeld had in de Titled Tuesdays. Wel dan is de chess.com-account al gecompromitteerd want zelfs zonder een open account van een tegenstander is het nog steeds mogelijk om relatief snel de link te leggen.  Voor bovenstaande partij moet je dan het juiste tornooi eerst zoeken zie early-titled-tuesday-blitz-june-21-2022, alle partijen van het tornooi downloaden en filteren op een gevorderde stelling om uiteindelijk de identieke partij te vinden.

Kortom ik verwacht niet dat chess.com snel een absoluut monopolie in het schaken zal kunnen verwerven. Als het prijzengeld alleen maar voor de absolute wereldtop is in online schaken dan zal bordschaken sowieso belangrijk blijven voor de meer serieuze amateurschakers. Ik hou mij dan ook ver van die titled-tuesdaytornooien want mijn tegenstanders in bordschaken weten al meer dan genoeg.

Brabo

De schaakbuddy deel 3

De vraag naar coaches wordt steeds groter in het schaken. Vroeger werd opgekeken naar zelfmade-schakers die zich op eigen kracht naar een hoge elo hebben kunnen opwerken. Vandaag worden dezelfde schakers als eigenwijze dommeriken weggezet. Met een coach hadden ze veel verder gestaan. Ze verliezen geweldig veel tijd aan nutteloze experimenten.

De zomertornooien draaien weer op volle toeren dus het is ook weer de tijd van het jaar dat Indiërs ons overweldigen met fenomenale resultaten. Een 17 jarige Indische met een rating van 1800 elo behaalt een TPR van 2575 elo tussen IMs en GMs. Een 16 jarige Indiër springt in slechts 2 maanden van 2000 naar 2600 elo. In beide gevallen lezen we dat intensieve trainingen met hun coaches de sleutel was naar hun successen.

In Indie is coaching in de voorbije jaren naar een totaal nieuw niveau gestuwd. Een iets oudere generatie van talenten (2500 elo) is gestopt met actief schaken omwille van onvoldoende financiële inkomsten in het tornooicircuit en heeft zich omgeschoold naar coaches. Het niveau van de beste Indische coaches is hierdoor enorm gestegen en we zien dat een jonge nieuwe generatie hiervan de vruchten plukt. Veel piepjonge Indiërs slagen erin mits hard te werken heel snel de kennis van hun coaches te absorberen en geregeld zelfs het niveau van hun coaches ruim te overstijgen. Ze staan als het ware op de schouders van hun coaches waardoor nu meerdere Indische toptalenten aan de deur kloppen van de absolute wereldtop.

Dus steeds meer schakers worden zich bewust dat een coach zeer belangrijk is in de ontwikkeling. Ik krijg bijgevolg dan ook steeds meer vragen hier omtrent. "Wat kost mij een coach?" is wellicht de eerste vraag die menig ouder zich stelt. Op lichess verscheen hierover recent (weer geen toeval uiteraard gezien de explosieve vraag naar coaches) een heel interessante studie: a data driven deep dive into lichess coaches. Zo vraagt een grootmeester gemiddeld 50 dollar per uur, een internationaal meester gemiddeld 30 dollar per uur en een fidemeester gemiddeld 25 dollar per uur. Nu dat zijn gemiddelden en zeker ervaren coaches durven soms veel meer vragen.

Dan is natuurlijk de volgende vraag: "Welke coach is de juiste voor mij?" Ook hierover verschenen recent meerdere artikels waarvan How to find the right chess coach? The ultimate guide wellicht 1 van de beste is. Opvallend in dit hele artikel vind ik dat nergens iets wordt gezegd over de rating van de coach. Ik zeg opvallend omdat het bijna altijd het eerste criterium is dat de meeste ouders/ leerlingen gebruiken om een coach te selecteren. Hoe hoger de rating, hoe beter de coach wordt verondersteld.

Rating zegt uiteraard iets maar bijlange niet alles over een speler. Zo stuurt mijn schaakbuddy Yves ondanks het eloverschil geregeld leuke partijen of speciale stellingen op die ook voor mij vaak een uitdaging zijn. Onderstaande stelling komt uit een rapidpartij van Yves gespeeld enkele maanden geleden. Ik moest uiteindelijk zelf een computer consulteren om alle finesses te begrijpen.

Geregeld leer ik zelf ook iets bij die later nuttig blijkt te zijn in mijn eigen praktijk. Onderstaand ongelijk lopereindspel werd mij in februari voorgeschoteld door Yves.

Slechts een paar maanden later kon ik een gelijkaardig concept implementeren in de verdediging van mijn inferieur ongelijk lopereindspel tegen de Nederlandse IM Xander Wemmers.

Het is een greep uit de technische interacties met mijn schaakbuddy en demonstreert dat het eloverschil voor ons geen obstakel is. Wie ik hiervan zeker niet moet overtuigen is de Amerikaanse topgrootmeester Hikaru Nakamura. Hij werkt al vele jaren samen met de secondant Kristoffer Littlejohn ondanks een eloverschil van 600 punten.

Schaakbuddy, coach, secondant ... Het belangrijkste is dat er een klik bestaat tussen beiden. Dit is meestal ook ruimer dan enkel de schaakclub of tornooien. Ik heb Yves meermaals thuis een bezoekje gebracht. Eerst was het in zijn ouderlijk huis te Roeselare, dan zijn eigen woning in Roeselare en tenslotte in het Antwerpse waar hij vandaag woont. Het was een vanzelfsprekendheid dat we elkaar uitnodigden toen we trouwden met onze buitenlandse schoonheden (ik vond ze in het Oosten, hij in het Westen).

Mijn schaakbuddy Yves en ik op de voorgrond. Onze prachtige ega's staan er tussen.
Receptie van mijn trouw op 26 augustus 2006

Ik zie vandaag heel veel (zelfs sterke) spelers stoppen met schaken. De oorspronkelijke fascinatie voor het spel is verdwenen. Verder doorgroeien kost te grote inspanningen. Men heeft geen schaakvrienden. Ik ben ervan overtuigd dat als iedereen een schaakbuddy zou hebben dat zoiets zelden zou gebeuren.

Hierbij kom ik aan het einde van de schaakbuddy-trilogie. Ik hoop dat ik de lezer een beetje op weg gezet heb om zijn eigen schaakbuddy te vinden. Er bestaat veel meer dan de elopunten. Schaken is en blijft een prachtig spel als je die passie ook met anderen kunt delen.

Brabo

De schaakbuddy deel 2

Op dagen zoals 19 juli laatst werd het nogmaals duidelijk hoe hard we een actief schaakplatform missen in België waarop verslagen van tornooien kunnen worden gepubliceerd. Geen enkele grote schaaksite van België (ik denk o.a. aan kbsb en vsf)  rapporteerde over de ongelooflijke stunt van de 2 Dreelink-broers in Gent. De 15 jarige Jacob en 17 jarige Adriaan wonnen samen met voorsprong op 5 FMs, 1 IM en zelfs een GM, het eerste open fide rated Gent. Nooit eerder gingen 2 Belgische broers met 2500 euro aan prijzengeld naar huis. Wanneer komt schaakfabriek terug want het is toch echt niet ok dat we deze geweldige kans om het schaakspel te promoten gewoon laten voorbijgaan.

Aan het schaakbord links Adriaan, rechts Jacob. Achteraan Dirk Flamée en Lucien Deschuyteneer die al vele jaren de grote krachten zijn in de schaakclub van de jongens: VPTD (Van Pion tot Dame Geraardsbergen)
Foto van Jan Lion

Of zoiets uniek is in de wereld dat weer niet. Zo heb je in Nederland o.a. de Foreests (Lucas en Jorden) die eens voor de titel van Nederlands kampioen bij de volwassenen tegen elkaar een barragematch hebben moeten spelen en waar dus veel geld op spel stond. In Duitsland spelen de jonge Svane-broers Rasmus en Frederik zich tegenwoordig voortdurend in de kijker met allebei stevige + 2600 ratings. Zussen die het samen heel goed doen heb je ook zoals vroeger de Polgars en Kosintsevas. Vandaag zijn nog steeds de Muzychuks met Anna en Mariya heel actief.

Kortom schaken samen met broer of zus creëert vaak de ideale hoogspanning die nodig is om maximaal te ontwikkelen. Broers of zussen zijn vaak hard voor elkaar maar tezelfdertijd beschermen ook elkaar van de buitenwereld. Ze zijn een geweldige tandem en dus de perfecte schaakbuddy voor elkaar.

Nu het is zeker ook niet zo dat je met elke broer of zus een harmonische samenwerking kunt aangaan. Mijn zus heeft nooit willen schaken en voor mijn broer was schaken nooit meer dan een leuk spel dus hij heeft nooit een schaakboek geopend. Een schaakbuddy zal dus voor de meeste schakers extern moeten worden gezocht als je er eentje wilt vinden en dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Ik vermoed slechts enkele procenten van de schakers heeft een schaakbuddy (ondanks ik dus in het vorige artikel al aangaf hoe belangrijk een schaakbuddy is in de ontwikkeling van een speler).

Zelf heb ik nooit een schaakbuddy gevonden in de strikte zin van een leeftijdsgenoot waarmee je samen de eloladder opklimt. In mijn eerste schaakclub de Torrewachters was ik al snel 200 elo hoger gequoteerd dan iedereen. In mijn huidige club Schaakkring Deurne waren er wel spelers met mijn elo maar die waren dan weer veel ouder dan mezelf. Ik heb vele malen geprobeerd hen te triggeren met informatie te delen maar het bleef bijna altijd stil aan de andere kant. Dan weet je dat niemand zin heeft om je schaakbuddy te worden.

Mijn schaakbuddy Yves Surmont

Dus ik heb bijna alles mezelf aangeleerd maar dat betekent niet dat er niemand was tijdens mijn schaakcarrière die toch een belangrijke rol heeft gespeeld in het ontwikkelen van mijn passie voor het schaken. Zo heb ik met Yves Surmont van in het prille begin van mijn carrière een open communicatiekanaal waarmee we alles delen dat maar enigszins interessant lijkt over het schaken. Om de lezer een idee te geven wat alles allemaal kan zijn, geef ik hieronder een overzicht van onze interacties in het voorbije jaar:

- 100% remises in Oosterom Memorial (Yves)

- Partijanalyses Gent (Ik)

- Partijdatabases in Frankrijk: Liste Parties Annee 2022 (Yves)

- Partijen Villard de Lans (Yves)

- Voorspelling Olympiade (Yves)

- Hobbyspelers op de Olympiade (Yves)

- Partijdatabase van Belgen (Yves)

- Chessbase voegt partijen van 1400 elo in hun database om verkoop op te krikken (Ik)

- Databank op PC is handig wanneer geen wifi (Ik)

- Chessbase spendeert extra tijd aan database-correcties (Yves)

- In veel (oude) tijdschriften staan partijen die niet in de databases zitten (Yves)

- Discussie over incident Daniel op BK in Brugge (Ik en Yves)

- Mijn mooiste partij ooit en nog niet gedeeld op deze blog (Ik)

- Prijzengeld in vrije val overal (Ik en Yves)

- Tegenstanders allemaal veel jonger dan ik behalve de ene arme professional (Ik)

- Updates over de schaakexploten van mijn kinderen (Ik)

- Echtgenotes en schaken (Ik en Yves)

- Tornooiplannen (Ik en Yves)

- Voorbereiden op een grootmeester: 2000 partijen in database, 50.000 partijen online (Ik)

- Voorkeur 55+ tornooien (Yves)

- Competitie tussen Belgische dames voor olympiade (Ik)

- Switch van lichess naar chess.com (Ik)

- Rapidschaak op lichess (Ik)

- Geld wordt steeds belangrijker voor Chess.com (Yves)

- Journalistieke vrijheid (Ik)

- Inactieve spelers die terug beginnen schaken (Yves)

- Een heel slecht resultaat zal voor iedere schaker anders worden ervaren (Ik)

- Feedback over de meme UK vs US (Ik en Yves)

- Reeksindeling interclub (Ik en Yves)

- De Niemann-Carlsen sage (Ik en Yves)

- Opzoeken verloren gewaande partij (Ik en Yves)

- Backups, bijhouden van oude databases (Ik en Yves)

- Hogere energiefactuur door schaken (Ik en Yves)

- Fritz 18 is wk computers (Yves)

- TCEC (Ik)

- Nieuwe versies van engines (Ik en Yves)

- Partijen 1ste klasse interclub nu op lichess (Ik)

- Spelers stoppen met schaken (Ik)

- Checken of bepaalde stelling uniek is (Ik en Yves)

- Fritz of Chessbase-interface (Ik en Yves)

- Verschil openingskeuzes Chessbase - Lichess (Ik en Yves)

- Schaakclub gezocht in de omgeving van Boom (Ik en Yves)

- Een meester verslaan met een seksspeeltje: Actually making THAT chess cheat device (Ik)

- Feedback over onze persoonlijke resultaten (Ik en Yves)

- Tornooien in Duitsland: turnierkalender (Yves)

- Bepaalde schakers hebben met mij een eitje te pellen: (Ik en Yves)

- Anderstaligen lezen mijn blog (Ik)

- Op de man spelen (Ik en Yves)

- Hoeveel partijen heb je ooit op een rij verloren dus niet opzettelijk? (Ik en Yves)

- Schaakbreak (Ik en Yves)

- Let op met de hardware bij vergelijken op CCRL (Ik)

- Schaakfoto's met chatgpt (Yves)

- Testen van engines (Ik en Yves)

- Discussie Stefan Docx (Ik en Yves)

- Partijen becommentariëren met chatgp (Ik en Yves)

- File met Belgen in memoriam (Yves)

- India maakt een grootmeester per dag (Ik)

- 100% remises boven de 2440 elo in correspondentieschaak (Ik)

- Herkennen van schakers op oude foto's (Yves)

- Oordopjes (Ik)

- Kan je leren schaken met chatgpt? (Yves)

- Altijd tijd tekort voor het schaken (Ik en Yves)

- Nieuwe reglementen voor de interclub (Ik en Yves)

- Omgekeerde opstellingen in de interclub zijn statistisch interessanter Moneyball (Ik)

- Overlijdens (Ik en Yves)

- Pillsbury-Lasker, ken je klassiekers. (Yves)

- Uit het tornooi stappen wanneer je geen zin meer hebt om te spelen (Ik en Yves)

- Belgen spelen op vele plaatsen tezelfdertijd tijdens krokusverlof (Ik)

- Een lichtsignaal van een gsm is al voldoende voor een nul (Yves)

- Ik krijg dagelijks valsspelers tegen op chess.com (Ik)

- Verschil online ratings tussen chess.com en lichess (Ik en Yves)

- Hoe de 50 zetten-regel interpreteren? (Ik en Yves)

- Wat is een goed schaakinterview? (Ik en Yves)

- Hoe lang onthoud je een schaakvoorbereiding? (Ik en Yves)

- Hoe maak je een club populair? (Ik en Yves)

- Stellingsvoordeel of stellingsbegrip? (Ik en Yves)

- Cloud engines (Ik)

- Buitenlanders en de Belgische elo (Ik en Yves)

- Interview van Daniel Dardha: Interview Daniel Dardha defeats Bok round 1 (Yves)

- Commentatoren van broadcasts (Yves)

- Restaurants vinden bij schaaktornooien via chatgpt (Yves)

- Gent wordt ook rated (Ik)

- Slechts 34 + 2700 spelers, deflatie (Ik en Yves)

- Franse tornooien te kiezen volgens afstand tournois (Yves)

- Brugge telt mee voor Belgisch kampioenschap (Ik)

- Andere Belgen volgen in buitenlandse tornooien (Ik en Yves)

- Lichess-account afgesloten (Ik)

- Wat is het beste tempo voor rapid (Ik en Yves)

- Stockfish progressie is stilgevallen: 12 elo in 400 dagen Elo Progress (Ik)

- Wat is de maximumelo als je altijd foutloos speelt? (Ik en Yves)

- Beentje lichten in het schaken is dat ok? (Ik en Yves)

- Schakers die iets beloven maar die belofte vaak niet nakomen (Yves)

- Partijen waarin rocheren niet toegelaten worden, krijgen analyses met rochade Dortmund festival 2023 (Ik)

- De jacht naar 0.00 zin en onzin (Ik)

- Voor en nadelen van overnachten dichtbij een tornooi (Ik en Yves)

- Welke boeken lees je (ook niet-schaak) ? (Ik en Yves)

- Moeten alle niet-rated tornooien worden afgeschaft? (Ik)

- Transgenderschaak (Yves)

- SDDF blijft actief (Ik en Yves)

- Voorstel nieuw ratingsysteem (Ik en Yves)

- Hygiene van schakers (Ik en Yves)

- Seksuele intimidatie in het schaken (Ik en Yves)

- Bug in Leela, mat in 30.000 zetten (Ik)

- Activiteit/ inactiviteit van spelers (Ik en Yves)

- Copyright op foto's (Ik en Yves)

Ik geef toe dat ik zelf niet besefte voor ik dit artikel schreef dat we zoveel info uitgewisseld hebben in exact 1 jaar (8 augustus 2022- 8 augustus 2023). 

Zaterdag laatst kwamen enkele niet-schakers voor het eerst op bezoek en onze trofeeënkast die midden in de living staat is dan uiteraard het eerste dat ter sprake komt. Ik waarschuwde hen dat ze het er beter niet over hadden want ik zou makkelijk uren over het schaken kunnen vertellen. Ze dachten dat ik overdreef maar kregen al snel spijt ervan toen bleek dat ik echt eeuwig kon doorgaan over schaken.

Een schaakbuddy wordt gezien als iemand waarmee je over schaken puur technisch zit te praten maar mijn bovenstaande ellenlange lijst toont aan dat dit ook anders kan. Nu iemand vinden die even verknocht is aan het schaken als mezelf is niet zo evident maar ik heb dus geluk gehad met Yves die ik in mijn eerste schaakclub reeds leerde kennen. Met vele andere schakers heb ik gecorrespondeerd maar met hen heb ik nooit dezelfde intensiteit en langdurige vriendschap/ samenwerking kunnen opbouwen.

Tenslotte ook schaaktechnisch wordt er wel wat uitgewisseld tussen ons beiden maar dat is weer voor een volgend artikel want ik misreken mij altijd hoeveel er over een bepaald thema wel te vertellen valt. Marcel Van Herck zei me enige tijd geleden dat hij het ongelooflijk vond vanwaar ik het allemaal blijf halen voor deze blog en ik denk dat dit artikel veel verklaart. Ik durf thuis ook niet meer te zeggen dat ik weldra zonder inspiratie zal zitten voor de blog want mijn vrouw zit mij anders gewoon weer uit te lachen: Brabo, jij gaat nooit kunnen zwijgen over het schaken".

Brabo

PS Morgen spelen de 2 Muzychuk-zussen tegen elkaar op de wereldbeker in Baku, Azerbeidzjan: zie hun livebord. 1 van beiden moet naar huis dus dat wordt een heel speciale match. Ze hebben al vaak tegen elkaar gespeeld maar ik kan mijn niet herinneren dat ze al eerder elkaar hebben moeten uitschakelen.

De schaakbuddy

Op het einde van mijn vorig artikel vermeldde ik dat fide aan het zoeken is om een gepaste remedie te vinden tegen de elo-deflatie. Echter dat het weeral de Amerikaanse statisticus Jeff Sonas is die hierin het voortouw neemt, boezemt mij weinig vertrouwen in. Dat is dezelfde persoon die tot een decennium geleden zat te verkondigen dat onze elos onderhevig waren aan een gigantische elo-inflatie  (zie bv. Chessbase artikel : Rating inflation its causes and possible cures).

Zijn nieuw voorstel Reparing the fide Standard elo system.pdf stelt o.a. voor om de 400 punten regel te herintroduceren (om dus de hogere elo bij verlies iets minder elo te laten verliezen). Echter het is net hij die eerder het omgekeerde zat te ijveren dus het afschaffen van die 400 punten regel (zie The elo rating system correcting the expectancy tables) en waar hij uiteindelijk ook in slaagde toen de fide-ratingcommissie het goedkeurde in januari 2022. Het is trouwens onzin om de deflatie te linken aan die recente wijziging.

Het bewijst nogmaals hoe kort het geheugen is van de meeste mensen. Nu ik ben er vrij zeker van dat Jeff erg goed is met het maken van statistieken en overzichten maar laat hem aub niet de controle krijgen over welke conclusies hieruit te trekken. In zijn nieuw document staat ook weer zo een vreemde hersenkronkel. De veranderende elodistributie in het spelersbestand zou een belangrijk bewijs zijn van de deflatie. Jeff heeft toegang tot de fide-databanken dus het was voor hem kinderspel om onderstaande grafiek te maken.

Het is duidelijk dat er een explosie is van het aantal spelers in de lagere eloregionen sinds 2011 terwijl we geen impact zien op de hogere eloregionen. Iemand die enkel kijkt naar de cijfers zal daar natuurlijk uit afleiden dat de culprit zonder twijfel deflatie moet zijn. Er hadden in de hogere eloregionen spelers moeten bijkomen maar dat is niet gebeurd omdat de ratings in de hogere eloregionen eveneens geïnfecteerd zijn door de deflatie.

Hierbij worden 2 zeer belangrijke elementen genegeerd. Ten eerste pas op 1 juli 2012 werd de minimumrating verlaagd naar 1000 elo. Ik herinner mij dat bv. in België toen nog de meeste spelers geen fiderating hadden en er dus in de jaren daarop veel oudere lager gekwoteerde spelers voor het eerst een fiderating kregen. M.a.w. een groot deel is geen echte groei maar eerder een registratie van reeds bestaande lager gekwoteerde spelers (die dus geen link hebben met de hogere elos). Het tweede en heeft wellicht nog een veel grotere impact is dat het vele jaren duurt om van beginner naar de hoogste eloregionen op te klimmen. In Ervaring toon ik dat er een sterke correlatie bestaat tussen aantal partijen gespeeld en elo. In mijn artikel Hoeveel partijen moet ik spelen? geef ik enkele voorbeelden van spelers die er vele jaren hebben overgedaan om hun titels te behalen. Rond 1990 begon ik actief te schaken (eerst thuis en later in de club) en pas in 2004 haalde ik mijn fidemeestertitel dus 14 jaar later.

Een echte aangroei van spelers zal dus pas vele jaren later eventueel zichtbaar worden in de hogere eloregionen. Nu zoals ik reeds uitlegde in mijn vrij recent artikel fidetitels heeft fide er belang bij om meer titels te kunnen uitdelen daar ze er geld mee verdienen. Trouwens datzelfde artikel laat ook doorschijnen dat we momenteel bezig zijn met een inhaalbeweging. Tal van spelers stonden enkele jaren stil door corona maar hebben nu de draad terug opgepikt. Eind 2019 (zie o.a. Welke partijen analyseren deel 3 ?) had de jonge Belgische FM Sim Maerevoet al een rating boven de 2400 maar corona zorgde ervoor dat hij uiteindelijk tot 2023 moest wachten op de meer dan dik-verdiende internationaal-meester-titel.

Sim Maerevoet op de olympiade in Chennai (India) eind vorig jaar.

Ik vermoed dat Sim het ook zo aanvoelde want op facebook schreef hij een pakkend dankwoord voor alle steun die hij de voorbije jaren gekregen heeft. Ik vond het heel mooi en eigenlijk jammer dat zoiets niet vaker gebeurd. Als corona ons 1 ding geleerd heeft dan is het dat het leven kort is en we niet mogen vergeten stil te staan bij onze mijlpalen (dat doe ik zelf heel graag zie o.a. mijn Jubileum-artikels deel 1 en deel 2).

1 specifiek fragment uit Sims dankwoord vind ik bovendien de moeite om eens integraal hier te herhalen: "Last but not least is ons Warreke. Warre is op de eerste plaats een goede vriend waar ik altijd terecht kan voor steun of om me gewoon kei hard te amuseren. Buiten dat is Warre ook mijn schaakbuddy zo heb ik al meer analyses met hem gedeeld dan alleen gedaan. Hij geeft me motivatie en raad als ik even de weg kwijt ben. Voor al de vorige jaren en alvast voor al de volgende jaren bedankt!"

Prachtig niet? Sim heeft het over zijn jarenlange vriendschap met de Belgische FM Warre De Waele en dat die dus veel verder gaat dan enkel samen amuseren. Sim beseft heel goed hoe waardevol die is. Hun vriendschap/ samenwerking is veel meer dan wat ik in mijn artikels over vrienden deel 1 en deel 2 schreef.

Schaakbuddies delen alle analyses met elkaar. Sim gaf in een reactie aan dat het wel lastiger maakt om tegen elkaar te spelen maar deze nadelen wegen totaal niet op tegen de talloze voordelen. Toeval of niet Chessmood-guru Avetik Grigoryan schreef enkele maanden geleden niet minder dan 3 artikels over hoe belangrijk het is om een schaakbuddy te hebben: zie  The importance of having a trainingsparring partner en How you can find the perfect trainingsparring partner en How to practice with your trainingsparring partner.

Dit artikel wordt te lang dus ik splits dit artikel op in een vervolg. Daarin zal ik het hebben over of ik een schaakbuddy heb, dat een schaakbuddy nog veel andere dingen kan betekenen dan enkel analyses delen en het niet perse moet leiden tot beter schaken. Het belang van een schaakbuddy kan niet worden onderschat en ik vrees dat de meeste schakers dit onvoldoende realiseren. Heb je een schaakbuddy en wil je er iets over delen dan ben je zeker welkom in de reacties hieronder of naar mij persoonlijk.

Brabo

Ongekwoteerd

Tientallen Belgen (vooral Vlamingen) spelen in de Nederlandse interclub. Sommigen doen dit al vele jaren. De eenvoudige reden is dat er in België doorheen het jaar naast de Belgische interclub weinig keuze is van (interessante) tornooien. Veel clubs organiseren zelfs geen clubkampioenschappen of de sterkere spelers hebben geen of weinig interesse om mee te spelen.

Zelf speel ik ook sinds 2019 opnieuw mee in de Nederlandse interclub. Ik zeg opnieuw omdat ik in een ver verleden dit al deed. Tot 2006 speelde ik voor de Pion Roosendaal maar met de geboorte van mijn kinderen heb ik toen beslist om alle schaakactiviteiten in het buitenland te schrappen. Vandaag echter zijn die kinderen ondertussen opgegroeid en verlangen niet langer dat ik altijd thuis aanwezig ben.

Dus in 2019 vervoegde ik de schaakclub van mijn zoon Hugo: Landau-Axel. Aanvankelijk speelden ik en Hugo samen de wedstrijden maar toen Hugo afhaakte door het voetbal, speelde ik alleen verder voor Landau tot 2022. Ik heb er graag gespeeld maar in derde afdeling (4de volgens Belgische maatstaven want er is in Nederland een meesterklasse boven de eerste afdeling) kreeg ik vaak oninteressante partijen te spelen. De spreekwoordelijke druppel was wellicht mijn partij tegen de ongekwoteerde speler Ruben Berend.

Het is niet leuk om naar het buitenland te rijden om tegen een beginner te spelen dus iedereen begreep dan ook mijn beslissing om voor het seizoen 2022-2023 de overstap te maken naar de Stukkenjagers. Die club was net gepromoveerd naar de hoogste afdeling (meesterklasse dus) en kon iemand met mijn elo goed gebruiken. Ik had mezelf als reserve opgegeven (ik wou niet de plaats inpikken van een basisspeler) maar speelde uiteindelijk toch 6 van de 9 partijen mee. Het spreekt voor zich dat mijn tegenstanders in de meesterklasse beduidend sterker waren dan het jaar voordien bij Landau op 1 uitzondering na. Tot mijn grote verwondering had mijn tegenstander van Charlois Europoort  geen rating.

Het reglement laat het toe en Charlois Europoort wou de andere teams niet verzwakken door een speler door te geven aan het eerste team. Ik heb er mijn bedenkingen bij want het inzetten van beginners in de meesterklasse kan alleen maar het imago van het schaken in Nederland beschadigen. Sommige clubs denken echt alleen maar aan hun eigen korte termijn belangen.

Bovendien doordat ik slechts remise had gespeeld, werd er ook niet nagelaten om nog even flink na te trappen door Charlois Europoort. "Haha je kan zelfs niet eens winnen van een beginner!" en "Heb je niet gezien dat hij geregeld afwezig was van zijn bord?" Het is maar een grapje werd er snel bijverteld toen ik meer uitleg wou krijgen. In tijden waar elke dag wel ergens een bericht over valsspelen wordt verspreid, vond ik het op zijn zachtst gezegd misplaatst.

Trouwens de remise kwam voornamelijk tot stand omdat ik niet op voorhand wist dat mijn tegenstander ongekwoteerd was. Ik had uiteraard mij niet voorbereid op hem en voor de partij kon (maar ook wou) niemand mij enige informatie geven over mijn tegenstander. De naam van mijn tegenstander kreeg ik 1 minuut voor aanvang van de partij waardoor ik niet de kans kreeg om het zelf op te zoeken. In de slotpositie had ik nooit remise voorgesteld tegen een ongekwoteerde speler met een match die moeilijk aan het verlopen was voor de Stukkenjagers. Ik had ook zeker sneller gespeeld tijdens de partij.

We kunnen dan ook de vraag stellen of een speler het recht moet hebben om te weten of een tegenstander ongekwoteerd is of niet (en ruimer genomen de elo). Zo laat chess.com de ratings niet zien in defaultmode (focusmode) omdat ze menen dat die info niet noodzakelijk is om optimaal te schaken. In mijn artikel Spelen op de man gaf ik al veel eerder aan dat dit niet klopt. De rating van een tegenstander is een belangrijke leidraad. Tot ik wist hoe onderstaande focusmode (kan worden uitgeschakeld) heb ik bij elke partij geklikt op het chess.com-profiel van mijn tegenstanders (met dus verlies van kostbare seconden in de blitz).

De focus-Mode knop in chess.com

Nu als je de 2 bovenstaande partijen naspeelt dan merk je ook op dat beide spelers allesbehalve beginners zijn in de zin van net de spelregels geleerd. Bij gebrek aan informatie over mijn tegenstander van Charlois Europoort had ik hem tijdens de partij geschat tussen 2100-2200 elo. In de partij maakte hij nergens een duidelijke fout en zijn 10de zet vond ik behoorlijk knap (des te meer als ongekwoteerde speler). Achteraf was ik niet verwonderd dat hij recent al had gewonnen van enkele 1900 spelers. Mijn ongekwoteerde tegenstander van de eerste partij, Ruben Berend kwam dan weer later binnen met een stevige 2036 fide.

Naast de ondergekwoteerde spelers zien we dus tegenwoordig ook meer dan ooit ongekwoteerde spelers die vaak onmiddellijk (wellicht dankzij online schaken) op een veel hoger niveau spelen dan beginner. Het is geen toeval dat net nu Fide een oproep doet om het ratingsysteem te herbekijken. De trend van ondergekwoteerde en ongekwoteerde spelers blijkt (vooral in de onderste eloregionen) deflatie te veroorzaken en deflatie is veel slechter dan inflatie voor het schaken. Door deflatie zijn spelers veel meer terughoudend om te schaken en worden er dus minder partijen gespeeld (en bijgevolg minder inkomsten voor fide).

Sommigen denken dat de deflatie vanzelf zal stoppen op termijn wanneer de elos van de nieuwe spelers hun speelsterkte bereiken. Echter een speler zoals Ruben hierboven is ondertussen al gestopt met schaken en andere nieuwe spelers hebben zijn plaats ingenomen. Ik bedoel er is een voortdurende influx van nieuwe spelers die rating uit het systeem nemen en na een tijdje verdwijnen. Met het huidige elosysteem is er geen stabiliteit. 

Er bestaat nochtans een makkelijke oplossing hiervoor en dat is elocorrecties inruilen voor eloprestaties wanneer een speler minder dan x partijen heeft gespeeld. Elocorrecties werken te traag voor de vele jonge spelers die online razendsnel verbeteren. Een eloprestatie op basis van y partijen (bv gespeeld in het voorbije jaar) zal een veel nauwkeuriger beeld geven van de speelsterkte. Voor de oudere elo's zou ik blijven werken met elocorrecties maar ik zou dan ook de eloprestatie als elo bij de verwerking gebruiken voor partijen tegen nieuwe spelers. In Cap d'Agde 2022 had ik elo gewonnen i.pv. elo verloren indien eloprestaties van mijn tegenstanders was gebruikt i.p.v hun (vaak) veel te lage actuele ratings. Het kostte mij verschillende maanden om dat eloverlies terug recht te trekken.

Brabo

Schaakinterviews

Een van de leuke neveneffecten van deze blog voor mezelf is dat ik geregeld op o.a. open tornooien aangesproken wordt door zelfs totaal onbekende schakers. Zeker in België zijn er blijkbaar heel wat schakers die deze blog lezen en iedereen heeft wel een favoriet artikel waar ze een gesprek over willen aanknopen. Het voelt soms een beetje vreemd aan hoe iemand zoveel weet over jezelf terwijl ik omgekeerd in het duister tast. Ik vermoed dat ik door de blog bekender ben dan menig (veel) sterkere schaker dus misschien wel een BS (bekende schaker) ben geworden.

Ik deel graag verhalen en informatie dus is het niet verwonderlijk dat ik het ook erg leuk vind om van andere schakers gelijkaardige dingen te horen. Een interview in de krant of online zal ik daarom zelden versmaden. Een nieuw boek die 35 interviews verzamelt: My most memorable interviews: 35 Conversations with Chess Stars was een onweerstaanbare magneet voor mezelf.

Desondanks moet ik ook toegeven dat ik toch enkele maanden geaarzeld heb om het boek aan te schaffen. Het feit dat heel wat interviews ouder waren dan 20 jaar betekent dat ze eigenlijk nog heel weinig relevant zijn voor het modern schaken vandaag. Ik volg het schaken al meer dan 30 jaar dus historisch hoeft voor mij evenmin. Bovendien wat kan je verwachten van een interviewer zonder fiderating (zie profiel Gert Devreese).  Ik schreef het al in Amateurs deel 1 en deel 2 dat de gewone schaakleek geen flauw benul heeft wat topschaak behelst.

Jawel het boek bevestigt dit spijtig genoeg (Gert is een professional als journalist dus ik had vooraf stiekem gehoopt dat hij dit zou kunnen tegenspreken maar nee dus). Schaaktechnisch ga je nauwelijks of niets van leren uit de 35 geselecteerde interviews en dat is voor mezelf als fidemeester uiteraard een serieuze domper. De interviews zijn in de eerste plaats gericht naar het brede leespubliek inclusief de niet-schakers. Emo-interviews noem ik ze. Het is vaak licht verteerbare lectuur om te lezen maar Gert aarzelt ook niet om met scherpe vragen oude wonden te openen of nieuwe conflicten te creëren. Hieronder een kleine greep van dat soort vragen tijdens zijn interviews waar mijn tenen van krulden.

• Zal je stoppen met schaken?
• Jouw resultaten zijn niet wat het geweest zijn, wat is jouw antwoord daarop?
• Hebben de Russen de wereldtitel gestolen?
• Waarom heb je met opzet verloren?
• Wat vind je van Kasparovs uitspraak dat je bij de Pepsi-generatie behoort?
• Je moet Karpov enorm haten, niet?
• Vind je ook dat jouw wereldtitel een ongelukje is zoals velen denken?
• Hoe lang denk je te kunnen vasthouden aan de wereldtitel?
• Welke matchen waren afgesproken op voorhand?
• Waarom is Tigran Petrosian jouw vijand?

In de oudere interviews zie je dan ook geregeld hoe de geïnterviewden in de val trappen en zich laten verleiden tot een sterke uitspraak waar ze vaak later spijt van hebben. Meer dan eens is het de aanleiding van jarenlange vetes tussen spelers.

• Ik heb nog niets menselijks ontdekt bij Karpov.
• Een brullend beest hou je beter in een kooi.
• Sommige dieren maken geluiden om hun concurrenten te imponeren.
• Karpov is niets meer dan een karkas.

Nu je kan stellen dat Gert een sluwe interviewer is en je met brave vragen geen spannend interview kunt krijgen. Bovendien wordt niemand verplicht om te antwoorden. Ik vind in elk geval bovenstaande vragen niet ok maar dat is nog klein bier met wat er gebeurde in sommige interviews met vrouwen. Op bepaalde momenten viel ik van mijn stoel van verbazing en verontwaardiging.

• Ben je zwanger?
• Heb je plannen in die richting?
• Heb je nog vriendinnen nu je schaakt?
• Krijg je liefdesbrieven?
• Vrouwen zijn emotioneler dus kunnen ze daarom niet zo goed schaken?
• Wil je een fotomodel zijn?
• Wat vind je van Alexander Kosteniuk die haar lichaam gebruikt om reclame te maken voor zichzelf?
• Vind je ook dat vrouwen in de keuken moet blijven?
• Vrouwen zullen nooit zo goed kunnen schaken als mannen, niet?

Gert kadert bovenstaande vragen zo in dat ze komen van een derde partij (bv. "Ik heb gehoord dat je zwanger bent, klopt dat?") om een direct conflict met de geïnterviewde te vermijden maar dat lukt niet altijd. In sommige antwoorden lees je ook duidelijk dat de topschaker geïrriteerd en zelfs kwaad wordt. Op de boekvoorstelling te Roeselare gaf Gert zelfs toe dat bepaalde interviews in zijn carrière abrupt zijn afgebroken door boze schakers.

Nu ik moet ook een kanttekening maken dat veel interviews afspelen in een andere tijdsgeest. Het verleden kunnen we niet meer veranderen en seksisme voor MeToo was overal en alom tegenwoordig in het dagelijks leven (de Britse The Benny Hill Show was mega-populair maar zou nu gemarkeerd worden als totaal onaanvaardbaar). Je ziet dit ook heel duidelijk in de recente interviews hoe schakers veel voorzichtiger en liever zijn in hun antwoorden.

• We komen goed overeen. Er is geen enkele spanning tussen ons.
• Ik heb een kans op de wereldtitel net als de andere topspelers.
• Ik heb niet de behoefte om andere schakers aan de schandpaal te plaatsen.
• Ik wil daar niets over vertellen.

Kortom voor de journalisten is het tegenwoordig veel moeilijker geworden om sensatie te vinden in het schaken alhoewel ze zeker nog proberen. Sergey Tiviakov vertelt ook in het boek dat hij geen interviews meer geeft aan de gewone pers omdat ze enkel uit zijn op ruzie. Anish Giri liet dan weer recent optekenen in een Chessbase-interview dat de pers geen flauw benul heeft wat topschaak inhoudt en dus pure nonsens vragen stelt.

De meest recente interviews in Gerts boek zijn sowieso de meer interessante. Ze leunen dichter aan bij het schaken vandaag en hij slaagt er veel minder in om de sensatie op te zoeken waardoor het ook aangenamer wordt om te lezen. Zo gaf het boek mij toch nog enigszins het gevoel dat het niet compleet weggegooid geld was. Dus het had veel beter gekund en vooral het schaaktechnische vind ik een absoluut gemis. 

Wat je zelf doet, doe je beter dus ik heb mij voorgenomen om eens een interview van iemand zelf af te nemen. Ik heb al een persoon in mijn hoofd maar ik moet het goed voorbereiden als ik het wil krijgen zoals ik ervan verwacht. Het zal niet voor direct zijn want ik ben nog met diverse andere projecten bezig. Nu de persoon is nog erg jong dus haast is niet nodig.

Brabo

Paranoia

Mijn kennis van de Franse taal is niet meer wat het ooit geweest is ondanks dat ik daar af en toe iets probeer aan te doen door een Franstalige film te bekijken. Door klank en ondertiteling (teletekst 888, weliswaar in het Frans) te combineren, slaag ik er meestal in om probleemloos de Franstalige dialogen te volgen.

Bovendien vind ik het ook wel leuk dat de Franse film qua genre vaak een heel specifiek humoristisch kantje heeft die mij aanspreekt. De Franse cinema kent een lange geschiedenis van uitstekende komedianten (Fernandel, Louis de Funes, Pierre Richard ...) en ook vandaag zien we nog geregeld nieuwe Franse komische films verschijnen die deze traditie verderzetten. Zo bekeek ik een paar maand geleden Raoul Taburin met in de hoofdrol de populaire Franstalige Belg Benoit Poelvoorde.

De film gaat over het bijzonder merkwaardig verhaal van een legendarische fietser die een groot geheim draagt want niemand weet dat hij eigenlijk helemaal niet kan fietsen. In de film kom je beetje per beetje te weten welke gebeurtenissen hiertoe hebben bijgedragen en hoe de compleet absurde situatie eigenlijk grotendeels niet eens zijn eigen schuld is.

Het is weer een eigenaardige intro maar het vervolg zal het snel duidelijk maken. Ik ben een Raoul Taburin in het schaken. Ik ben een valse legendarische schaker. Nee ik kan echt schaken dus zo erg is het ook weer niet. Waar ik het wel over heb zijn de magische vaardigheden die schakers mij toekennen waar niets van aan is. Het is grappig maar tezelfdertijd soms ook verontrustend om te horen hoe bepaalde gebeurtenissen helemaal een eigen leven gaan leiden. Een paar maanden geleden in Brugge had ik weer prijs nadat ik onderstaande best aardige partij kon winnen.

In een obscure variant van het Evansgambiet hadden we 17 zetten een correspondentiepartij uit 2017 gevolgd waarna Emile afweek en hij prompt verloren kwam te staan. Achteraf waren dan ook velen overtuigd dat het weer een heel straf staaltje van mijn partijvoorbereidingen was geweest. "Knappe camouflage" vertelde mij een FM. "Ik had nochtans de hele week opzettelijk andere openingen online gespeeld" probeerde Emile zich achteraf te verontschuldigen t.o.v. zijn ploegmakkers. "Je hebt de partij een maand zitten voorbereiden" was een weinig flatterende commentaar van een passant.

De link tussen mijn blogartikels en bovenstaande opmerkingen is duidelijk maar het toont ook aan hoe snel iets opgeblazen kan worden naar pure fantasie. Niemand bereidt zich een maand voor op een enkele partij zelfs niet op een wereldkampioenschap. Van camouflage was geen sprake want ik gebruikte gewoon veel tijd omdat ik heel diep moest graven in mijn geheugen en zelfs een aantal zetten de correspondentiepartij volgde zonder het te weten. Tenslotte ik had mij op 7 spelers van Brugge voorbereid dus ik kende helemaal niet het online profiel van Emile. Dat was onvindbaar in de weinige tijd die ik beschikbaar had en dus had Emile totaal onnodig andere openingen online gespeeld die week vooraf.

Bovendien iemand die mijn blog nauwgezet volgt, had dankzij het artikel Pionstructuren geweten dat ik die obscure lijn al bestudeerd had in 2017. Tenslotte iemand die zich had voorbereid zoals in het artikel Prooi wordt jager, had onderstaande online blitzpartij van mij gevonden die ik een jaar geleden heb gespeeld tegen de bekende Amerikaanse IM en streamer Mark Esserman. Dat is dus exact dezelfde lijn t.e.m. de 15de zet.

Dus er was niets magisch aan mijn partij in Brugge. Het was de fantasie van schakers die compleet op hol sloeg. Ik zie het geregeld terug want ik ben zeker geen alleenstaand geval. Er is heel veel paranoia tussen de schakers (zie bv. het absurde Profile viewing of opponents during tournaments). Ik denk dat het uiteindelijk vechten tegen de windmolens zal zijn. Het is gewoon vaak leuker om te geloven in sprookjes dan de harde werkelijkheid onder ogen te zien. Ik blijf de Raoul Tabarin van het schaken.

Brabo