Fidetitels

Ondanks best wel een mooie lijst van IM en GM scalpen heb ik nog nooit een norm gescoord. Ik ben er 2 keer dicht bij geweest in Cappelle La Grande toen ik een halfje tekort scoorde maar in de meeste tornooien bleef ik ver weg van de minimumgrens. Nu ik maak mij geen illusies. Mijn rating is veel te laag en ik ben al lang niet meer van de jongste.

Bovendien in de meeste open tornooien zie je sowieso zelden spelers normen scoren. Over alle jaren herinner ik mij slecht 1 keer dat 1 van mijn tegenstanders een norm scoorde. In 2005 verloor ik van de Russische IM Alexander Raetsky in eveneens Cappelle La Grande waardoor hij zijn laatste GM-norm scoorde en daarna de titel kon aanvragen. 

Dus keek ik laatst vreemd op toen ik hoorde in Cap d'Agde dat niet 1 maar zelfs 2 van mijn 9 tegenstanders een norm hadden gescoord. Wat was er aan de hand? Had ik brute pech gehad met de paringen? Uit het eindklassement van Cap d'Agde leidde ik af dat er 4 normen (IM-normen voor Augustin Droin, Tarhan Adar en Cassam-Chennai Antoine, WIM-norm voor Montpeurt Cyrielle) in het tornooi werden behaald. Het is meer dan 20 jaar geleden dat ik nog statistiek heb gedaan dus na enig opzoekwerk kwam ik tot onderstaande kansberekening (in de veronderstelling dat iedereen alle ronden meespeelde en de paringen puur willekeurig gebeurden):

Aantal spelers in het tornooi behalve ikzelf = 185

Aantal ronden gespeeld = 9

Aantal spelers die in het tornooi een norm behaalden = 4

Aantal combinaties van 2 spelers uit de 4 spelers die een norm behaalden = 4! / [(4-2)! *2!] = 6

Aantal combinaties van 7 spelers uit de 181 spelers die geen norm behaalden = 181! / [(181-7)! *7!] = 1.122.839.183.400

Aantal combinaties van 9 spelers uit het totaal aantal spelers van 185 = 185! / [(185-9)! *9!] = 574.045.578.063.035

Kans voor exact 2 uit 9 tegenstanders die een norm behaalden = Aantal combinaties van 2 spelers uit de 4 spelers die een norm behaalden x Aantal combinaties van 7 spelers uit de 181 spelers die geen norm behaalden / Aantal combinaties van 9 spelers uit het totaal aantal spelers van 185 = 6 * 1.122.839.183.400 / 574.045.578.063.035 = 1,17% of ongeveer 1 op 85. M.a.w. het is volstrekt normaal dat er minimum 1 speler in een tornooi met 186 spelers en 4 normen, gespeeld heeft tegen 2 spelers die een norm behaalden. Deze keer was ik dus een van "de gelukkige".

Anderzijds dit verklaart nog niet waarom er 4 normen werden behaald in Cap d'Adge. Dat leek mij erg veel maar misschien heeft een recente reglementswijziging door de fide hier iets mee te maken. Zo las ik op schaaksite dat fide vanaf 30 juni 2022 eist dat een titel op minstens 1 norm behaald in een zwitsers tornooi moet gebeuren. Vroeger werd het gros van de normen behaald in gesloten round robin-tornooien waarbij titelhouders werden uitgenodigd die niet te moeilijk deden. Dus nu zullen we sowieso meer normenjagers zien in open tornooien.

In elk geval geloof maar niet dat fide een stop wilt aan het aantal titels. De titels vormen een belangrijke inkomst voor de fide. Je moet wat zoeken maar uit het fidehandboek destilleer ik de volgende kosten voor de speler die verbonden zijn aan de officiele aanvraag van de titels.

Grandmaster	EUR 330
Woman Grandmaster	EUR 200
International Master	EUR 165
Woman International Master	EUR 100
FIDE Master	EUR 70
Woman FIDE Master	EUR 50
Candidate Master	EUR 50
Woman Candidate Master	EUR 30
International Arbiter	EUR 100
FIDE Arbiter	EUR 50
FIDE Senior Trainer	EUR 3001
FIDE Trainer	EUR 2001
FIDE Instructor	EUR 1001
National Instructor	EUR 501
Developmental Instructor	EUR 501
School Instructor	EUR 501
FIDE School Chess Leader	EUR 301
Early Years Skills Teacher	EUR 201
International Organizer	EUR 2002

Sponsors heeft fide niet of nauwelijks dus fide haalt zijn voornaamste inkomsten van de leden. Daarom werd ook de minimum-rating stapsgewijs verlaagd naar 1000 elo (zie o.a. Desinformatie van chessbase) en blijft fide nog steeds de CM- titel = Candidate Master promoten ondanks weinig interesse. Voor sommige titels moet je zelfs een wederkerende licentie betalen (zie prijzen waar 1 of 2 achter staan).

Het is ook de belangrijkste reden waarom fide weinig voelt om de vrouwelijke titels af te schaffen. Ik lees geregeld dat spelers dit denigrerend vinden t.o.v. vrouwen zie o.a. Belgium chess facebook maar zolang vrouwen zelf niet massaal protesteren (zie o.a. de video: Is Chess sexist) zal er niets veranderen.

In elk geval voor de Belgische bond lopen de kosten op terwijl de inkomsten niet volgen. In 2004 werd mijn FM-titel nog gesubsidieerd. Vandaag moet elk Belgisch lid zelf zijn titel bekostigen dus er zijn zeker rechthebbenden die daarom niet meer de moeite doen om een titel aan te vragen.

Om af te sluiten wil ik ook nog even terugkeren naar mijn tegenstanders die een norm behaalden en in het bijzonder de 12 jarige jongen waar ik van verloor in de 6de ronde. Antoine Cassam-Chenai scoorde een TPR van 2465 elo dus 440 elo boven zijn 2025 rating en won hierdoor 190 elo in slechts 9 partijen. Hij liet mij alle hoeken van het bord zien in onderstaande partij.

Geen enkele klassieke partij kan je terugvinden van Antoine in de databases. Anderzijds het is duidelijk dat Antoine heel hard werkt met een trainer aan het schaken want de variant die hij speelde is recent heel populair geworden (ik publiceerde zelf enkele analyses in 2020 zie De onzin van blitz deel 4). Er zijn weinig titels uitgedeeld tijdens de voorbije 2 jaren door de corona-lockdowns maar er is nu een duidelijke inhaalbeweging bezig.

Brabo