Vorige maand sloeg nogmaals een grootmeester alarm over hoe precair de financiële situatie is geworden als schaakprofessional: Being a chess professional in Europe sucks. De 22 jarige Duitse grootmeester Felix Blohberger vertelt dat zijn jaarlijks inkomen van 30.000 euro bruto te pover is om ooit een gezin van te kunnen onderhouden (in België is het gemiddeld bruto jaarlijks inkomen 48.448 euro).
In de commentaren onder het artikel las ik gelatenheid en zelfs enige vijandigheid om hier iets aan te doen. Niemand wordt verplicht om profschaker te worden en schaken zal nooit populair worden om grote sponsors te kunnen aantrekken. Bovendien heeft een amateurschaker die profschakers helemaal niet nodig.
Eind vorig jaar waarschuwde ik al in Uitdagingen deel 2 dat amateurschakers schromelijk de gevolgen onderschatten van een afkalvend profcircuit maar zelfs ik stond begin dit jaar verbaasd te kijken naar hoe snel het soms kan gaan. In de Open van Praag 2025 scoorde de winnaar 8 op 9 en een TPR van 2578 elo maar scoorde geen IM-norm wegens slechts 2 IMs als tegenstander.
Als slechts 1 + 2400 speler meespeelt in een tornooi zie chess-results dan wordt de kans heel groot dat niet IMs te actief worden op de topborden om nog normen te kunnen scoren. Normen zullen bijna onmogelijk worden om te behalen in open tornooien zonder de aanwezigheid van + 2400 spelers. Trouwens Fide eist dat minstens 1 norm in een open tornooi wordt behaald (dit heb ik eerder vermeld in het artikel zie fidetitels).
Ok maar de meeste amateurs nemen deel aan open tornooien zonder een realistisch kans te maken op een norm dus vinden het niet erg dat + 2400s afhaken. Open Marienbad 2025 demonstreert dat het ecosysteem helemaal kan instorten bij gebrek aan prijzengeld. In de meest recente editie speelde voor het eerst sinds de start 23 jaar geleden, geen enkele + 2200 elo mee.
![]() |
Eindstand Open Marienbad 2025 |
"I Don't Have A Club" is uiteraard niet de naam van een club maar betekent dat de speler geen club heeft. Voor spelers die geen club hebben, zullen opens altijd de enige plek zijn waar ze klassieke partijen voor fide-elo kunnen spelen maar daar heeft de Belg geen behoefte aan. In De schaakclub deel 2 schreef ik reeds dat elke Belg verplicht is om zich aan te sluiten in een schaakclub.
M.a.w. een dalende prijzenpot zorgt ervoor dat er minder geschaakt wordt. Dat is ook slecht nieuws voor fide want dat betekent ook voor hen minder inkomsten. Sponsors moeten dringend worden aangetrokken. Nee onmogelijk kan dat zeker niet zijn als ik door de fantastische site van Niklaas Verhulst scroll. In talloze boeken, films, reclame wordt graag de metafoor van het schaken gebruikt met als achterliggend idee om iets of iemand als intelligent en gedisciplineerd voor te stellen.
Alleen spat die zeepbel snel uiteen als een potentiële sponsor kijkt naar een schaaktornooi. In de 2de podcast van de Lange Rokade wordt verteld over een grootmeester die gedurende meerdere dagen geen onderbroek draagt (hoe kan je uberhaupt zoiets zien of zelfs naar trachten te kijken ?). In Dieppe 2023 vond ik het ook maar niets dat mijn tegenstander met blote voeten zat te spelen. Daar wilt toch geen enkele sponsor mee gelinkt worden.
Kortom fide wil paal en perk stellen aan dit amateurisme die veel schade brengt aan het imago. Kledingvoorschriften zijn een logische stap hierin. Of jeans kunnen volstaan in een strak professionele context is zeker open voor debat. Ik herinner mij uit mijn studententijd dat jeans niet waren toegelaten door sommige leerkrachten op mondelinge examens en ook vandaag is het nog niet in elke bedrijfscultuur ok.
Daarnaast wil fide ook dat schakers veel meer discipline en inzet tonen in het schaken. Een sponsor zal als werkgever verlangen van zijn werknemers dat ze op tijd komen en hard werken. Zoiets wil je als sponsor ook terugvinden in het schaken. Defaulttijden (wachttijden) worden steeds vaker ingekort en steeds meer tornooien passen Sofiaregels toe.
Voor een complete nultolerantie t.o.v. laatkomers bestaat nog geen algemeen draagvlak maar we zien toch al reducties van 50 t.e.m. 75%. In Open Dortmund en Open Cap Negret is de wachttijd 30 minuten geworden. Fide gebruikte 15 minuten in het Europese teamkampioenschap. Onze ploegkapitein nam er geen risico's want we waren telkens 15 minuten vooraf aanwezig.
Ondertussen werd die richtlijn ook gekopieerd in de interclub. Het is voor de ploegkapitein veel aangenamer als 15 minuten voor de wedstrijd iedereen aanwezig is. Dat is een kleine moeite en appreciatie voor al zijn werk. Schakers houden veel te weinig rekening met elkaar. Dan kunnen we nog heel wat leren van de voetbal waar mijn zoon 75 minuten vooraf aanwezig moet zijn. Te laat betekent op de bank starten en als ploeg een minuut te laat aan de aftrap is verliezen met forfaitcijfers.
Brabo