dinsdag 3 januari 2023

Extra tijd

Veruit mijn slechtste tornooi ooit is nog steeds het gesloten meestertornooi dat ik speelde in Brugge begin 2006. Ik scoorde er slechts 2,5 uit 9 en mocht van geluk spreken dat we toen nog de kleinere K-factor 15 gebruikten ipv 20 vandaag. Zo beleef het eloverlies beperkt tot 27 elo. Vandaag zou hetzelfde grapje mij 35 elo kosten.

Het slechte resultaat was een combinatie van factoren : net mijn toekomstige echtgenote leren kennen 😀 , slechte gebrekkige technische voorbereiding van de partijen, elke dag andere plaats waar ik sliep, mijn tegenstanders die mij goed kenden en een nieuw speeltempo waar ik nog geen enkele ervaring mee had. Het was de eerste keer dat ik met het tempo 90 minuten + 30 seconden increment speelde (dus zonder extra tijd na zet 40). Een van de conclusies die ik achteraf dan ook trok, was dat ik dit tempo ten allen tijde in de toekomst zou vermijden.

Echter de increment werd al snel de standaard overal. Vervolgens verdwenen de laatste tornooien waar je nog 120 minuten kreeg voor 40 zetten. De meeste klokken hadden een standaardinstelling voor 90 minuten + 30 seconden en het manueel aanpassen naar 100 minuten + 30 seconden is een gedoe waar de meeste organisatoren tegenop zagen. 10 minuten minder op de klok daar gaat niemand over klagen en dat was op een paar uitzonderingen na ook het geval.

Ik moest volgen of het was stoppen met schaken maar die extra tijd daar zou ik niet op toegeven. Het is te zeggen tot heel recent. Meer en meer tornooien kiezen ervoor om de extra tijd af te schaffen. Open Gent, Open Leuven, Brugse meesters, Zilveren toren, Open Luik zijn allemaal zonder extra tijd. Ook in het buitenland zie ik die trend en dan begint het natuurlijk wel lastig te worden als je geregeld nog wilt schaken. Er zijn nog tornooien met extra tijd zoals Open Charleroi en Wachtebeke Winter Round Robin maar ze worden steeds schaarser. Dus hakte ik eind vorig jaar de knoop door om het toch weer eens te proberen zonder extra tijd. Ik zou voor het eerst in meer dan 16 jaar weer eens een groot tornooi voor rating over 9 ronden spelen zonder extra tijd: de Open van Cap d'Agde (Frankrijk).

Ik heb geen spijt van deze beslissing maar kreeg wel op het bord waarvoor ik had gevreesd en erger (zie verder in deze blog). Eenmaal je op increment speelt, blijf je op increment spelen. In de derde ronde had ik het al vlaggen. 50 zetten lang speelde ik op increment. Je kan dat duidelijk zien aan mijn notatieformulier. Vanaf zet 35 toont mijn geschrift de pure stress/ paniek die ik ervaar door het gebrek aan tijd.
Achteraf had ik alle moeite van de wereld om de zetten te ontcijferen die er gespeeld waren. Ik had minstens een half uur nodig om de partij in de database te kunnen steken en zelfs dan was ik niet 100% zeker. In ronde 7 deed ik het slimmer want toen nam ik "per ongeluk" het notatieformulier mee van mijn tegenstander. Ondanks de Franse notatie kon ik in luttele minuten de partij in mijn database steken.  Mijn Franse tegenstander kon minder lachen want smeekte de volgende ronde om zijn notatieformulier terug te geven want hij had niets kunnen lezen van mijn gekrabbel.

Tja en de partij zelf was uiteraard ook een geklungel van jewelste. Het kostte mij bloed, zweet en tranen om het gewonnen eindspel effectief te winnen. Af en toe probeerde ik gewoon wat tijd te sparen door een zetherhaling maar de weinige seconden die ik hiermee won, waren volstrekt onvoldoende om een plan te maken. Ik won uiteindelijk maar trots was ik allerminst.
Ik snap echt niet dat zonder extra tijd zo populair is voor klassieke partijen maar ik vermoed dat er een link is met mijn vorig blogartikel. Voor velen is het eindspel gewoon een verplicht nummertje waarvoor weinig of geen interesse is. Jammer want een eindspel spelen zoals ik laatst speelde in Dieppe vind ik bijzonder interessant en bevredigend.
Dankzij de extra tijd durfde ik mijn tegenstander 2 verboden vrijpionnen te geven en offerde ik er nog een pion bovenop. Dat had ik zeer waarschijnlijk nooit gedurfd puur op increment spelend. Ik snap daarom ook niet waarom zelfs een wereldkampioenschap voor de jeugd kiest om zonder extra tijd te spelen zelfs bij een speelschema van slechts 1 partij per dag. Ik verdenk daarom de organisatie dat ze geen moer geven om het schaken en enkel denken aan de financiële opbrengsten.

Nu iets gelijkaardigs dacht ik achteraf ook van Cap d'Agde. Na het beëindigen van die lange partij in de 3de ronde overkwam mij iets waarna ik ook vraagtekens stelde bij de organisatie. Dat is op zich een apart en grappig verhaal die enig uitleg vergt. Zo moet je weten dat ik nooit eerder zo een hoge security had meegemaakt voor een open tornooi zoals in Cap d'Agde (duidelijk geen overbodige luxe meer zie o.a. Stefan Docx expelled from Benidorm open). Voor het eerst in een open tornooi moest elke deelnemer een speciale badge dragen zie o.a. foto.
Daarnaast was het hele domein omringd met een hoog hek en bijhorende poort. Aan de poort stonden permanent 2 security-mensen die iedereen controleerden. Het is te zeggen tot 20 uur. Daarna was hun shift gedaan, deden ze de poort hermetisch op slot en gingen ze naar huis. En jawel ik was de allerlaatste die derde ronde (enige dag met dubbele ronde) en kwam daar aangelopen omstreeks 20u 30. Ik had het zitten, opgesloten op het domein en ik had nog 30 minuten de tijd om mijn (reeds betaald) avondeten op te halen. Wat nu?
Ik had mijn GSM niet mee (die liet ik liggen in het hotel op 10 minuten wandelen om problemen zoals Stefan te vermijden). Er stond een apparaat naast de poort waar je een code moest ingeven dus probeerde ik "1234" en "2022" maar zo stom waren ze blijkbaar niet. Ik durfde geen andere combinaties meer want sommigen sturen politie na x-aantal foute codes. Ik ben te oud om over zulke poort te klimmen want dat houdt serieuze risico's in. Dus er bleven slechts 2 opties over. Ofwel terugkeren en zoeken op het domein wie mij kon helpen ofwel wachten tot er iemand toevallig de poort zou openen. Ik koos voor het laatste. Er was een grote parking en ik vermoedde dat het niet te lang zou duren dat er iemand zou komen want het is bovendien etenstijd. Dat was een goede gok want een dikke 5 minuten later kwam er inderdaad een auto aan en kon ik door de open poort glippen. Buiten adem kwam ik nog net op tijd aan om mijn avondeten binnen te schrokken.

De organisatie van Cap d'Agde had duidelijk geen rekening gehouden met het feit dat een speler de partij zo lang zou rekken dat de poort zou gesloten zijn. Ik ben dus geen fan geworden van zonder extra tijd te spelen. Ik vermoed ook dat ik een halfje extra verloren ben in ronde 4 door het ontbreken van de extra tijd. Nee als ik kan kiezen dan zal ik zeker tornooien spelen met extra tijd.

Brabo

10 opmerkingen:

  1. De evolutie naar kortere partijen is al een tijdje bezig. Ooit was "active chess" (nu rapid) schaken met een half uur op de klok. Nu is rapid al eerder 10 à 15 minuten met 3 à 5 sec/zet increment. Hetzelfde voor klassieke partijen. Ook ik kom uit het tijdperk 2u/40z + 1u/20z + 15' KO. Kon je dus een partij beginnen om 14u en ze eindigen om 20u30. Onder druk van internet en vooral de media, is er nu een evolutie naar kortere tijden. Ook Carlsen gooide onlangs nog zo'n ideetje in de groep: kortere limieten zijn te verkiezen, want leuker, meer partijen op een dag, meer TV-formaat. Bovendien is de invloed van (openings)voorbereiding minder groot, want met minder tijd op de klok, kan je al eens een zet kiezen die je tegenstander met veel tijd wel kan weerleggen, maar nu niet.
    Wat die "TV-aaibaarheid" betreft, vergelijk het met olympische spelen. In 2024 gaan die door in Parijs, en misschien ga ik wel eens kijken. Welke sporten? Zwemmen of gymnastiek - en waarom: je ziet heel veel op korte tijd. In vergelijking met nummers als 10.000m atletiek, of een field-discipline krijg je veel meer waar voor je geld. Die kant gaat het schaken uit.
    Straks start Wijk aan Zee. Op mediavlak (internet) hebben de commentatoren één groot voordeel: er zijn meer dan tien partijen tegelijk bezig (A en B-groep) en er is dus materiaal genoeg om de kijker te blijven boeien. Een WK-match heeft dat voordeel niet, maar is wel het belangrijkste FIDE-element, dat met wat geluk een mainstream zender haalt. Het zou me niet verbazen dat binnen afzienbare tijd ook die match en de hele cyclus met kortere speeltijd (maar meer partijen) wordt afgewerkt.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Als er slechts 1 partij per dag wordt gespeeld dan snap ik niet waarom het tempo nog sneller moet. In Cap d'Agde was ik vaak veel langer bezig met de voorbereiding dan de partijen zelf. Dat lijkt mij toch een compleet scheef getrokken situatie.
      Ja sommige schakers combineren graag toerisme met een schaaktornooi maar ik vind het triestig om daar prioriteit aan te geven op 1 van de grootse tornooien in de wereld. Ik vond het ook schrijnend hoe talloze klassieke partijen van zelfs +2600 profschakers in Cap d'Agde achteloos in de prullenmand werden gegooid. Niemand deed de moeite om ze te bewaren/ publiceren. Daarnaast steekt men wel veel energie in een zotte blitzavond in Cap D'Agde zie https://www.facebook.com/groups/1845828638985199/posts/3334989553402426/
      Kortom als zelfs voor dit soort tornooien de prioriteit niet meer ligt bij kwaliteitsschaak dan waar wel nog? Moet je daar 2000km voor rijden? Spelen we dan niet beter enkel nog online dan kunnen we 100% zulke reizen voor puur toerisme/ entertainment behouden.

      Verwijderen
    2. "TV-aaibaarheid"
      In Cap d'Agde werd niets live uitgezonden. Ik zie trouwens meer en meer tornooien niets meer live uitzenden. Dus die TV-aaibaarheid is enkel voor de enkele absolute toptornooien. 99,9% van de andere tornooien heeft hiermee niets te maken. Een tornooiorganisator van bv. Cap d'Agde houdt dus geen rekening met TV-aaibaarheid. Het zijn andere factoren die een rol spelen om toch te kiezen voor een sneller tempo (voorbereiding speelt evenmin een rol).

      Verwijderen
    3. "Bovendien is de invloed van (openings)voorbereiding minder groot, want met minder tijd op de klok, kan je al eens een zet kiezen die je tegenstander met veel tijd wel kan weerleggen, maar nu niet."
      Ik krijg het gevoel dat je 2 dingen door elkaar mixt. Ik heb 2 artikels eerder geschreven over sneller zie http://schaken-brabo.blogspot.com/2015/12/sneller.html en https://schaken-brabo.blogspot.com/2018/09/sneller-deel-2.html

      Dit artikel lijkt erop maar is toch iets heel anders want gaat specifiek over de extra tijd na zet 40. Het afschaffen van de extra tijd is helemaal op de conto van het eindspel. Dat toon ik duidelijk aan met de 2 voorbeelden in het artikel.

      Verwijderen
  2. Ik volg Brabo hier volledig. Na 30 à 40 zetten is de partij in een heel andere fase beland. Een adempauze en wat extra tijd om weer alles op een rij te zetten en een nieuw plan te maken is dan ook welgekomen. Zelfs in rapid is een tijdscontrole nuttig. Ik zou een tempo van pakweg 15 min + 10 min verkiezen boven een tempo van 25 min KO.
    Misschien is de reden waarom tijdscontroles minder populair zijn in tornooischaak vooral praktisch van aard te zijn. Voor het vlot verloop van een tornooi is het nu eenmaal aangenamer als de partijen min of meer even lang duren.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. "Voor het vlot verloop van een tornooi is het nu eenmaal aangenamer als de partijen min of meer even lang duren."
      Veel tornooiorganisatoren willen niet dat 1 of enkele partijen langer duren dan de rest. Dus het maakt voor hen niet uit hoeveel zetten er gespeeld worden in een partij als het maar allemaal op hetzelfde moment gedaan is. Dat heeft zelfs vaak helemaal niets te maken met een vlot verloop van het tornooi maar eerder met een totale desinteresse over wat er in de partijen gebeurt (het is meestal technisch perfect mogelijk om de zaal een uurtje langer open te houden of een uurtje eerder te beginnen) Dat een speler plots 100 zetten moet spelen in dezelfde tijd als iemand die 30 zetten speelt, zien veel organisatoren niet als hun probleem. Dat de kwaliteit van partijen en in het bijzonder eindspelen hieronder enorm lijdt, kan hun koude kleren niet raken.

      Verwijderen
    2. "Een adempauze"
      Tijdens de 9 ronden in Cap d'Agde ben ik geen enkele keer naar het toilet geweest door rigoureus erop te letten dat ik niet veel dronk (en in mindere mate at) voor of tijdens de partij. Dat weet ik vrij zeker want na het tornooi bleef ik wat hangen in de tornooizaal en moest ik de weg vragen naar het dichtste toilet. Je wilt niet plots op increment spelend naar het toilet rennen.

      Echter vanaf 50 jaar krijgt 70% van de mannen prostaatklachten. Dan kan je niet vermijden om geregeld naar het toilet te gaan. Dat zie ik heel duidelijk op mijn werk waar we een sterk verouderd personeelsbestand hebben. Oudere spelers beschuldigen van valsspelen puur op aantal toiletbezoeken is daarom onzin.

      Toeval of niet maar niemand van mijn tegenstanders in mijn laatste 2 tornooien (behalve de 2 professionals) waren ouder dan ik (46 jaar). Ik kan mijn goed voorstellen dat je door prostaatklachten beslist om niet meer klassiek te schaken zonder extra tijd na zet 40.

      Verwijderen
  3. Mijnheer Dockx ziet er inderdaad+50uit :-)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Je kan al veel jonger ook prostaatproblemen hebben. Ik herinner mij als 12 jarige ooit een infectie gehad te hebben door in de vrieskou buiten te plassen. Het was leuk om je naam in de sneeuw of muur te schrijven maar daarna verging het lachen.
      Nu stop ik want straks krijg ik weer opmerkingen van mijn familie dat ik te veel persoonlijke info vertel.

      Verwijderen
  4. ik vermijd tornooien zonder extra tijd. Er is een gevoel van nostalgie zelfs voor afgebroken partijen. Ik hou van eindspelen , hou er niet van op hol geslagen te worden. Je moet beseffen dat ik vrij vlug stress heb van tijdsdruk.
    Moet mijn hobby dan ook almaar stressvoller worden. ? Moet ik een eindspel dan maar vergallen omdat sommigen lange partijen boring vinden ? Willen we dan allemaal graag naar huis met een verlies of winst na x gemiste kansen bij jezelf en y bij je tegenstrever. Wie wordt daar beter van vraag ik me af ? Opdat de vergelijking opgaat met de oude meesters, mogen we spelregels niet reduceren.
    Gans eerlijk ik ben er pertinent tegen.

    BeantwoordenVerwijderen