Ondergekwoteerd

Sterke schakers zeggen vaak dat ze enkel geïnteresseerd zijn in de kwaliteit van de tegenstand. In werkelijkheid merk ik op dat als er geen boter bij de vis is dat de meesten niet bereid zijn om deel te nemen aan een tornooi. Een totale prijzenpot van 800 euro in Mariënbad volstaat niet en krijgt dan ook nauwelijks of geen aandacht van de betere schakers.

Nu het prijzengeld is in de meeste (West-Europese) tornooien al lang een mager beestje. In 2015 schreef ik in Overleven dat het prijzengeld aan het dalen was en als je kijkt naar de hoogste prijzen in mijn vorig artikel dan is die trend nog niet gewijzigd. Spanje is zo een beetje het enige land waar nog een aantal tornooien worden georganiseerd waar wel meer dan een aalmoes wordt gegeven aan het schaken.

Echter zelfs daar valt er vandaag voor de Europese schaker weinig te verdienen want de concurrentie is moordend. Onze enige Belgische +2600 grootmeester Daniel Dardha kan er van meespreken. In het zonovergoten Formentera speelde hij vorige maand Sunwaychessfestival met een totale prijzenpot van 20.000 euro maar met een 10de plaats verdiende hij slechts 200 euro op. Nee Daniel speelde best ok maar botste op een legertje Indiërs die hem het leven zuur maakten.

Daniel kreeg 7 op 10 ronden Indiërs voorgeschoteld

Het is ondertussen een wederkerend fenomeen in de Spaanse grote open tornooien. De Indiërs strijken als een zwerm sprinkhanen neer (met 17 waren ze in Sunwayfestival) en roven alle prijzengeld leeg waardoor enkel nog kruimels overblijven voor de andere deelnemers. Ik vermoed dat Daniel toch nog 2 keer zal nadenken over een professionele schaakcarriere of organisatoren moeten de Indiërs verbieden zoals gebeurde in het Brits kampioenschap. Tot 2004 mochten spelers van oude Britse kolonies meespelen maar daar kwam abrupt een einde aan toen de Indiërs zoveel prijzengeld wonnen dat de lokale spelers massaal afhaakten zie British Chess Championship.

Dat de topspelers prijzengeld mislopen zal de meeste schakers een worst wezen. Echter meestal gaat dit ook gepaard met een pak eloverlies voor elke niet Indische-deelnemer op die tornooien en daar liggen de meesten wel wakker van. Veel Indiërs zijn zwaar ondergekwoteerd omdat ze in eigen land weinig of geen partijen voor rating laten meetellen bij de fide. Een euro voor een ratingverwerking is te duur in een land zoals Indië waar veel mensen een minimum dagloon verdienen van 2 dollar.

Trouwens de Indiërs zijn niet de enige die momenteel onze zuurverdiende elopunten afpakken. Sinds de covid-beperkingen zijn opgegeven, zien we tal van jonge spelers zwaar overpresteren. Zelfs op mijn niveau ben ik voor hen niet veilig. Dit laatste is voor mij toch een nieuw gegeven. Beloftevolle 1200 - 1600 spelers die plots vele honderden punten sterker spelen, kom ik geregeld tegen. Een massa jeugdspelers 1800 - 2000 elo die plots op meesterniveau spelen had ik nooit eerder gezien. In mijn laatste 2 tornooien liepen er zo heel wat rond.

5 van mijn zwaar ondergekwoteerde tegenstanders

Tegen bovenstaand lijstje van spelers scoorde ik net de helft (+1,=3,-1) en verloor ik dus een bom elo. Ze hadden allemaal hetzelfde profiel. Tijdens 2 jaren corona hadden ze weinig (soms geen) klassieke partijen gespeeld voor fiderating maar online waren ze allen heel actief geweest. Daarnaast had ieder van hen een coach die hen een bom schaakkennis op zeer korte tijd had bijgebracht.

Het post-covid-fenomeen is uiteraard ook vele andere spelers opgevallen want veel oudere spelers hebben geen zin meer in die open tornooien met tal van ondergekwoteerde spelers. Ik merk dan ook op dat seniortornooien (+50, +55, ...) steeds meer aan populariteit winnen. In Mariënbad oversteeg dit jaar voor het eerst zelfs het parallelle + 50 seniortornooi met 94 deelnemers ruim het open tornooi met 74 deelnemers. Ook mijn reisgenoot Guy Dugailliez wijzigde in laatste instantie zijn deelname van open naar seniortornooi (met succes want won er ratingpunten).

Op Chessbase las ik dan weer een oproep om de K-factor te vergroten gedurende een jaar om het post-covid-fenomeen zo snel mogelijk weg te werken zie Suggestion for fide k factor holiday. Ik vind het een interessant voorstel maar er moet nog aan gesleuteld worden want zomaar de K-factor verhogen voor iedereen, is niet zonder risico's. Nu ik vermoed dat ondertussen de grootste schommelingen al achter de rug zijn en retroactief werken heeft ook weinig zin. De elo van spelers zoals Elias Ruzhansky (1725 -> 2217 : + 492) en Maxime Hauchamps (1952 -> 2253: +301) staan sinds het compleet opheffen van de covid-beperkingen (maart 2022) reeds op hun speelsterkte.

Ondergekwoteerde spelers zullen er altijd bestaan. Ik heb in mijn carrière meerdere keren gespeeld tegen jonge spelers met een bescheiden elo die later grootmeester zijn geworden (ik denk aan Bart Michiels, Vrolijk Liam, Erwin L'Ami ...). We zijn allemaal ooit ondergekwoteerd geweest dus dat hoort nu eenmaal bij de elo. Anderzijds snap ik ook dat je niet enkel partijen wilt spelen zoals bijvoorbeeld hieronder. Ik verlies elo ondanks ik eigenlijk best een partij gespeeld heb volgens mijn speelsterkte of zelfs beter.

Het is als oudere schaker vechten om je rating te kunnen behouden. Ik ben dan ook best tevreden hoe ik ondanks die vele jonge ambitieuze wolven er toch in geslaagd ben om mijn rating vrij stabiel te houden (sinds maart 2022 won ik zelfs een handvol punten want niet al mijn tegenstanders waren jong). Nu ik maak mij geen illusies. Het gevecht tegen ouder worden is sowieso hopeloos. Je kan het (even) uitstellen maar best is toch niet te zwaar tillen aan die ondergekwoteerde spelers. Het is een belangrijke reden waarom sommige oudere schakers stoppen met competities te spelen.

Brabo