Werken met
CB15: enkele eerste ervaringen
Om te beginnen – deze review is geschreven
door iemand die van CB12 komt (en daarvoor van CB7), dus ik zal waarschijnlijk
enkele features leuk vinden, die “gewone kost” zijn voor vele lezers. Daarnaast
heb ik Fritz 12 en 13, dus een vergelijking met de laatste versie van de
Fritz-GUI is misschien niet up to date. Verder ben ik al Chessbase-klant sinds
Fritz5.32 en een redelijk vroege versie van Chessbase (met dongle-beveiliging –
waar is de tijd). Ik had daarvoor al Fritz2, dat ik redelijk intensief
gebruikte – en heerlijk functioneel vond. Later kwamen daar nog Chess Genius 3
(ijzersterk), Rebel6, en nog vele andere goede en minder goede
DOS-schaakprogramma’s. Verder nog heb ik hier een Big/Megabase (1980-1994)
liggen met maar liefst … 215.000 partijen. Ik wil maar zeggen, ik heb quasi de
volledige opkomst van het computerschaak meegemaakt.
Deze review is dus redelijk persoonlijk –
iedereen zoekt iets anders qua functionaliteit, en wat ik als heel interessant
beschouw, wordt door een andere speler als overbodig gezien – en omgekeerd. Ik
ga het hier niet zozeer hebben over de “evidente” zaken in CB15, noch streef ik
volledigheid na, maar ik wil het meer hebben over de zaken die me al dan niet
bevallen: aspecten die ik goed/slecht vind in mijn alledaags gebruik van de
software. Op internet staan al heel wat meer of minder gekleurde reviews van
CB15 – hierbij dus mijn bijdrage, gebaseerd op CB15 service pack 7.
Eerst even melden dat CB15 (en wschl ook
eerdere versies) een vroeger negatief punt heeft weggewerkt. Ik herinner me dat
in de “oude” CB-versies (en nog altijd in de Fritz-GUI) het niet eenvoudig was
om in een databank met posities, deze via een zoekfilter te sorteren, zodat je
enkel de stellingen met wit (of zwart) aan zet kreeg. En dat terwijl Nicbase in
de 90’er jaren al die optie had… Ik zie dat men dit nu wel simpel heeft
opgelost in CB 15: in het zoekvenster van “filter lijst” klik je bij maneuvers
gewoon wit of zwart aan, en verder niets. Zie figuur hierna, waar ik “B” (black
= zwart) heb aangevinkt. Dat in dat scherm niet alles naar het Nederlands
vertaald is (trapped piece is toch gewoon een ingesloten stuk, discovered
attack is aftrekschaak of aftrekaanval, overworked piece is een overbelast stuk
enzovoort) is wel een beetje vreemd (net als “herstellen”, waar ik dan wel
resetten zou laten staan), maar bon… Van mij mag het allemaal Engels zijn, of
allemaal Nederlands, maar geen mixup aub.
OK, dat is al van de baan, alvast één goed
punt. Nu we toch bij zoeken zijn, zowat de belangrijkste functie in Chessbase,
moet ik nog een klein negatief puntje vermelden: daar waar concurrent Chess Assistant
Chess Query Language (CQL) heeft omarmd, moet je het in Chessbase nog stellen
met wat is voorgeprogrammeerd. Dat is wel al heel wat, en wie materiaal zoekt
om zijn taktiek wat te trainen, kan in bovenstaand zoekvenster zijn hart
ophalen. Bovendien bevat de knop “voorbeelden” nog tien extra thema’s – zie de
figuur hierna. Slechts tien, jawel, maar hier ligt een groot, onontgonnen veld,
waar nieuwe versies van CB zeker zullen op voortbreien: wat met andere offers
of slagsequenties…?
Even proberen: zo levert de onderste
zoekopdracht (*) “queen decoys into fork” in mijn databank van Belgische
partijen een tiental hits op. Gek genoeg bleek “rook double check” krek
dezelfde partijen op te leveren (foutief dus), dus dat was weer een mailtje
naar Chessbase waard. Met dat filter (*) vond ik onderstaande partij (nog uit mijn
West-Vlaamse ligaperiode) wel de moeite waard. Dat wit er een zootje van maakt
na zet 17 maakt de partij alleen maar interessanter.
Voor wie CQL nog niet kent,
Tim Krabbé heeft er een leuk stukje over geschreven, en op
wikipedia vind je ook wel iets
terug. Het voordeel van CQL is dat je heel algemene zoekopdrachten kan
programmeren, zoals bv “witte toren offert zich, vertrekkend vanop een wit
veld, tegen een witveldige loper, waarna de witte koning van h1 naar a8 wandelt
in de loop van de rest van de partij”. Zoiets lukt niet in Chessbase, wel met
CQL. Wie – behalve Tim Krabbé – zo’n zoekopdrachten nodig heeft, is dan weer
een andere vraag
J.
Het blijft vervelend dat CB15 na bijna elke
zoekopdracht een zoekversneller wil creëren – de beste manier om van dat gezeur
af te zijn, is gewoon akkoord gaan dat-ie er een aanmaakt. Maar eigenlijk zou
het programma die op de achtergrond maar zelf moeten opmaken of… helemaal niet.
Want zijn zoek/sorteeropdrachten niet één van de eerste dingen die je efficiënt
leert programmeren? Chess Assistant is bliksemsnel, waarom is Chessbase dat niet?
Een rommelige structuur van de databank of het partijformaat? Er zijn bugs in
het formaat van de partijen bekend, die nu bekendstaan als “features, not bugs”
(je kon vroeger, net door dat sloppy programmeerwerk, illegale zetten invoeren
in CB). Een voorbeeld van deze inefficiëntie: een zoekopdracht naar gewonnen partijen
van Michael Adams, gespeeld tussen 2015 en 2018, tegen tegenstanders > 2600
elo in Bigbase2019: Chessbase doorloopt de hele databank – terwijl die toch al chronologisch
gesorteerd is! Dus in plaats van enkel de laatste 1.100.000 of zo partijen te
doorzoeken, begint het programma vanaf partij 1 te kijken of die soms niet in de
periode 2015-18 gespeeld is… Het lijkt me dat er nog talrijke optimalisaties
mogelijk zijn om het zoekproces te versnellen.
Positief dan weer is, wanneer je op een
thema zoekt (bv offer op h7), de partijen dan klaar staan op de positie waarin
dat offer plaats vindt – dat maakt het hele proces heel efficiënt. Anderzijds vind
ik CB15 bij zoekopdrachten soms ook gewoon traag: een lange zoekopdracht
stopzetten? Het duurt een tijdje eer het programma reageert. En soms krijg je
dan zelfs:
Voor de 15de versie van een
programma verwacht je ook wat stabiliteit, maar dat kan ook aan mijn hardware
liggen (tip: een oude HP desktop is niet zo stabiel met een nieuwe Windows).
Toen ik het programma enthousiast wou gebruiken, kon ik dat pas echt na service
pack 5: ik kon namelijk geen partijen bewaren (!!), in geen enkele database… Je
vraagt je af of de software eigenlijk wel getest wordt bij Chessbase, voor die
uitgebracht wordt. Ook na updates met service packs crasht mijn versie nog nu
en dan, maar nogmaals, dat kan evengoed aan mijn computer liggen.
Maar om terug te keren naar dat filter (*) met
die zettenreeks voor wit: Dxa8 Dxa8 Pc7+, daarvoor hoef je niet dat
voorgekauwde voorbeeld te gebruiken in het zoekfilter. Er is namelijk een
algemener methode om zo’n wendingen te vinden. Zoek een stelling met dat thema
op in één partij, ga dan naar “rapport” en klik “vergelijkbare zetten” en dan
krijg je massa’s partijen met die wending en zelfs een vergelijkbare
pionnenstructuur. En dan blijkt dat Kurt de mosterd had gehaald uit een partij
Lerner-Tseitlin uit 1973. De wending komt zelfs zo vaak voor dat het als een
openings-val/variant kan beschouwd worden. Het voordeel van die tweede methode
is dat je ook andere offers dan Da8 krijgt: ook een Ta8 schijnoffer komt eruit
(zie bv de partij Sorgic-Petrovic).
Nog even een pluspunt in het zoekvenster
aanstippen: als je in Fritz enkel de gewonnen partijen zoekt van een speler,
dan moet je apart zijn wit- en zijn zwart partijen opvragen; in CB kan dat in
één keer: “alleen gewonnen” aanklikken en “negeer kleuren” behouden en je hebt
ze. Best handig – en dat lokt de logische vraag uit: waarom dan ook niet de
optie “alleen verloren”?
Goed, zoeken en filteren, dat lukt iedereen
wel; maar wat maakt CB15 zo speciaal? Tenslotte, wat is er nog “nieuw/tof/goed”
aan de zoveelste versie van MS Office, Fritz of gelijk welk programma dat al
aan versie 10+ zit? Wel, “naspeeltraining” en “planverkenner” vond ik
aanvankelijk wel toffe nieuwe dingen, maar ik heb ze nog niet veel gebruikt.
Het zijn zeker goede ideeën, vooral voor schakers < 2000, die moeite hebben
om na de opening een goed plan te bedenken, of goede velden voor hun stukken te
kiezen. Naspeeltraining geeft je de mogelijkheid om de komende zetten te raden,
aan de hand van een diagram dat drie zetten verder in de partij zit.
Planverkenner geeft de meest voorkomende zetten vanaf een bepaalde stelling,
zodat het duidelijk is wat er in de toekomst met de stukken moet gebeuren. Maar
dat werkt enkel goed in de openingsfase, en liefst met grootmeesterpartijen –
éénmaal er geen andere partijen met vergelijkbare stellingen meer zijn, zit je
ook in het donker te tasten. Dit zijn dus twee extra functies bedoeld voor de
schaker die CB15 wil gebruiken om echt aan zijn schaken te werken. Of dit de
beste manier is, weet ik niet – persoonlijk heb ik al veel meer opgestoken van
de video’s van Herman Grooten, dan van deze functies.
Nog een goed punt: toen ik per ongeluk eens
het gommetje wou uitproberen, was dat blijkbaar niet om de variant waar ik op
stond te wissen, maar om alle commentaar te wissen van de hele partij. Al
doende leert men… Ramp? Neen, gelukkig bestaat ook in CB15 de “ctrl+z”: alles
terug en snel gesaved. Prima! En een partij saven met “ctrl+s” is nu gewoon
“replacen”, of zoals Chessbase het zelf stelt: “net zoals in Word”. Als je een
copie van de partij wil bewaren (dat doe ik vaak, bv als ik een partij uit de
BB2019 of een andere grote databank heb gehaald en van analyses heb voorzien,
dan bewaar ik die in een andere databank, om de BB2019 niet helemaal te laten
herindexeren – lees: vertragen), is dat ook veel handiger geworden: je kan nu
uit een lijstje kiezen naar welke db je de partij wil laten schrijven. Bij het
ingeven van partijen is het ook tof dat een nieuwe zet in een bestaande
zettenreeks geen pop-up venster meer genereert ((hoofd)variant / overschrijven
/ annuleren of wat was het allemaal), maar dat CB15 de nieuwe zet gewoon als
variant ziet: dat spaart ook veel klikken uit.
Die zoekopdrachten zijn dus fun, maar wat
kan je nog meer? Statistiek is de tweede grote poot waarop CB15 rust.
Statistieken per speler hadden we al veel langer, en ook de waarschijnlijkheid
op welk veld een stuk zal passeren (kan handig zijn om te weten wat te doen met
bv het damepaard in een bepaalde opening (bij voorkeur toe te passen in een database
van een bepaalde opening zie bv www.pgnmentor.com – als je dit vraagt in de algemene BigBase2019, ben je
er niet veel mee).
Maar je kan nu ook de “overlevingskans” van de stukken in een bepaalde opening
laten simuleren. Ook dat kan eventueel helpen welk stuk af te ruilen en welk
stuk te houden. Maar dat leidt ons misschien teveel naar een Alpha Zero aanpak
van het schaken. Soms is meer informatie ook gewoon teveel informatie.
Met de partij Belkadi – O’Kelly na 11
volledige zetten, checkte ik zo ook eens welke eindspelen er uit deze
standaardstelling van de Caro-Kann ontstaan. En dan krijg je dit (linksonder):
een grote kans op L vs P, P vs P of T vs T. Dit is al wat bruikbaarder: als je
een opening leert, leer je ook best de eindspelen die erbij horen. De figuur rechts
ernaast toont dezelfde zoektocht na 6.f4 in de Siciliaanse Draak: hier dus
vooral kans op toreneindspelen. Let op: enkel stukkeneindspelen worden hierin weergegeven,
geen pionneneindspelen (wegens kans op dubbeltelling). Dit levert ook secundair
“meta”-inzicht op: als uit een opening vooral een toreneindspel volgt, betekent
dat ook dat het in het algemeen niet slecht is om de lichte stukken en de dames
af te ruilen. Maar opnieuw, dat gaat weer in de richting van statistisch schaak.
 |  |
De tab “spelers” in een databankvenster is
the place to be als je je op een tegenstander wil voorbereiden. Het is me
eigenlijk een raadsel waarom ze het zoekvenster waar je op naam kan zoeken,
onderaan het scherm hebben gezet (kon perfect in de ribbon bovenaan),
maar bon, het werkt. Hier lijkt er niet veel veranderd in vergelijking met
vorige versies. Wat ik wel nog nodeloos irriterend vind, is dat bij het rechts
klikken op de naam van een speler in de spelerslijst, je wel nog altijd “speler
statistieken” kan kiezen, maar het venster met de drie deelvensters (zie figuur
hierna) nog altijd te klein is: het kan geen grote moeite zijn om in deze
tijden van hoge resolutie en grote schermen, het pop-up venster zo breed te
maken, dat de drie deelvensters zonder horizontale scrollbar verschijnen. En de
knoppen onder die deelvensters (“N”, “A-Z”, “Resultaat”, “Datum”, …) mogen ook
“dubbelwerkend” zijn, zoals velden in Explorer in Windows: één keer klikken is
sorteren volgens die knop (bv Aà Z), een
tweede keer is de omgekeerde sorteervolgorde (bv Z à A).
En waarom de volgorde van foto’s in de
ID-kaart van een speler van “recentst” naar “langst geleden” gaan, vind ik ook niet
zo logisch, maar OK, misschien wil je wel als speler wel de meest recente foto
van je tegenstander eerst zien. Maar dat is weer een detail.
Samengevat lijkt CB15 meer in te zetten op
statistiek. Dat mag niet verwonderen, in tijden van Alpha Zero en datamining.
Uiteindelijke leverde CB1 Kasparov een klinkende revanche op tegen het
Hamburgse achttal in zijn tweede simultaan. Dat Chessbase deze weg is
ingeslagen, mag dus niet verwonderen, ook niet gezien het potentieel dat hierin
nog ligt. Het koppelen van een trend aan het slaagpercentage van een nieuwe
openingszet kan bv een indicatie zijn van de sterkte van het nieuwtje (typisch
scoort een nieuwe zet redelijk goed, om pas na enkele partijen terug te zakken,
omdat spelers dan het goede tegengif hebben gevonden – wanneer blijkt dat een
nieuwe zet minder (snel) terugzakt, is dat een indicatie van de gezondheid van
de zet).
Publiceren is poot nummer 3, en hier is
Chessbase al een tijdje mee met de moderne wereld: publiceren naar internet
(met koppeling naar facebook): één klik. Publiceren naar een gif, die je partij
automatisch naspeelt (voor bv publicatie op twitter): één klik. En gewoon je
partij copy/pasten naar Word-formaat omzetten was al veel langer mogelijk, dus
dat zit er ook nog in. Chessbase is gewoon mee met zijn tijd, en dat is goed. Een
diagram copy-pasten naar Word kan op diverse wijzen, ofwel als diagram in het
figurine font, of ook als bitmap, met de mooiere look en feel van in CB15 (wat
vanuit Fritz evengoed mogelijk is trouwens).
Positief in het partijvenster alvast is de
bar met lees- en evaluatietekens onder de partijnotatie. Dat Chessbase bij het
laden van een partij snel even automatisch de evaluatie van alle zetten
genereert is leuk: zo zie je in één oogopslag al hoe goed de partij was. Dat is
trouwens een feature die ooit in een vroege Fritz is ontstaan.
Wat oorspronkelijk niet leek te werken (zie
hierna) was iets dat ik altijd graag gebruikt heb en met “ctrl+shift+r” meteen
kreeg: bij een bepaalde partij enkele partijen automatisch ingevoegd krijgen die
met dezelfde openingsvariant verder gaan. Dat was een heel makkelijke manier om
te kijken welke meesterpartij je het langst had gevolgd. Dat is nu een
standaard button (Novelty Commentaar) in de ribbon “Rapport” geworden. De tab
“Referentie” in het partijvenster leunt hier wel tegenaan, maar hier moet je zelf
een punt in je partij kiezen en hopen dat “Referentie” met enkele gelijkaardige
partijen (liefst niet teveel, en liefst partijen van meesters) naar boven komt.
Ook het “openingsrapport” gaat in die richting, maar dat is dan een apart
rapport, en ook deze optie kopieert niet de meest relevante gelijkaardige
partijen in de partij die ik wil analyseren. En ook in de tab “vensters”
“Referentie zoekvenster” aanklikken, zit in dezelfde sfeer (en laat me
gemakkelijk de partijen die ik wil integreren, via drag & drop in mijn
partijvenster vallen), maar opnieuw, dat gaat ook niet automatisch. Wat dat
betreft, op dat ogenblik dacht ik – laat ik eens de help-functie (klein rondje
met “?” in de rechterbovenhoek) proberen: ik kwam uit op deze pagina… (nog
altijd niet gecorrigeerd in CB15 sp7).
Dus heb ik dan maar de – zeer volledige – Nederlandse
handleiding gedownload van hun support pagina. Een pdf’je van 691 bladzijden
alstublieft. Daar vond ik dan het commando “shift+f6”, maar dat leek qua
resultaat sterk op bovenstaande optie met “referentie zoekvenster”. Blijkbaar
heeft men de automatische referentie vervangen door een manuele…(?) Pas op het
einde van mijn zoektocht, zag ik dat rechts klikken op het bord ook nog wat
opties meegeeft, waaronder “zoek nieuwtje” (wat die shift+F6 is). En toen viel
mijn oog op: “Novelty commentaar: Maj+ctrl+R”: dàt was het commando dat ik
zocht – blijkbaar was ik ergens te snel geweest: het commando zit er nog altijd
in! (alleen: wij zeggen dus – ook in het Nederlands - shift+ctrl+r, niet
maj+ctrl+r). Voor wie wil weten waar ik het nu al de hele tijd over heb: zie
figuur hierna: het commando zoekt dus zelf de meest relevante partijen in de
referentiedatabank, die het dichtst bij de opening van de betreffende partij
aanleunen.
Ik wil hier wel nog meegeven dat de
Chessbase support heel conscientieus werkt: beleefd, ze reageren op al je
vragen, en jawel, het zijn ook schakers. De support pagina’s van Chessbase zijn
trouwens behoorlijk goed en op
de chessbase-wiki staan heel wat vragen mooi
beantwoord.
Nog één punt van kritiek, niet op CB15,
maar op de Fritz interface: een diagram invoegen doe ik graag op die plaats
waar een interessante zet op het bord gaat komen, dus achter de
voorgaande halve zet (het diagram komt in het commentaar achter zet “x”). In
CB15 wordt die logica gevolgd, in Fritz en co niet, daar krijg je (bij plakken
van de partij in Word) het diagram vóór de voorgaande halve zet (“x-1”), ook al doe je net hetzelfde als
in CB15, en zit het “#” teken in commentaar nà de zet. Heel vervelend als je
Fritz en Chessbase door elkaar gebruikt voor je schaakartikelen, en dat was
weer een mailtje naar Chessbase waard.
Wie zich afvraagt hoe dat dan in CB15 werkt
als je van een stelling (geen partij) het diagram wil afdrukken vóór de eerste
zet? Wel, je klikt op de eerste zet, tikt “ctrl+shift+a” ( = commentaar vóór de
zet) en tikt [#] in het venster. Zie figuur hierna voor een diagram voor en na
de eerste zet (en voor wie zijn taktiek nog eens wil oefenen: wat speelt wit om
deze stelling (na het zwarte Df6-f5) te winnen?). Positief is ook dat het
diagram niet als “#” in je notatie op het scherm staat, maar echt als diagram
tussen de zetten – dat werkt goed als geheugensteuntje (“waar heb ik dat
diagram nu weer ingevoegd”), maar ook qua lay-out assistentie: je wil vaak een
diagram waar de actie plaats vindt, maar ook niet teveel diagrammen op een
kluitje.
Een beetje vreemd vond ik dat de gekleurde
pijlen en velden, niet als ribbon commando beschikbaar zijn in de tab
“invoegen”, maar enkel als toets-muis combinatie. Het was even zoeken, maar ik
heb ze gevonden (alt / alt+shift / alt+ctrl ingedrukt houden en de muis
gebruiken). En nu we in de grafische toestanden zitten – blijkbaar is grafisch
commentaar ook een zoekcriterium; een beetje “lame”, maar bon. Misschien zijn
er mensen die dit vaak gebruiken om hun partijen te analyseren en kan dit
dienen als een zoekmasker naar door jezelf geanalyseerde partijen. De Chessbase
help-pdf (Nederlandse versie: 691 bladzijden!) geeft nog een mogelijkheid om
snel je eigen bewerkte partijen terug te vinden: met medailles (“user”)
markeren.
Daarnaast zijn er nog hier en daar handige
zaken bijgekomen; je kan nu bv ook illegale posities bewaren (bv voor
educatieve doeleinden), en ook daarna nog zetten invoeren. Kan handig zijn.
Wat ik hier niet behandeld heb, is bv het
maken en bewerken van openingsboeken (OB) – dat is iets wat eerder thuis hoort
in Fritz, waar je (vind ik) gemakkelijker de boeken kan bewerken. Het is
natuurlijk waar dat je in CB15 een veel geraffineerder selectie van partijen
kan maken om je OB aan te maken (bv “partijen van spelers > 2700 tussen 2000
en 2015 met kwaliteitsoffers”) maar ik vraag me af wie zo’n subtiliteit nodig
heeft voor een openingsboek, waar je eerder een zo breed mogelijk spectrum wil
zien aan varianten.
Besluit:
Ja, Chessbase is een goed programma, en
bedient veel makkelijker dan Chess Assistant, dat misschien qua efficiëntie
beter geschikt is voor gebruikers die zeer intensief met partijbeheer,
publicaties, opzoekwerk, voorbereidingen bezig zijn. Alleen, de look en feel
van Chess Assistant is helemaal anders. Chessbase voelt gewoon vertrouwd aan,
het is de MS Office van het schaken, terwijl de Chess Assistant eerder de Star
of Open Office is: gelijkaardig, maar net dat ietsje minder vertrouwd. Je start
op en begint – 90% van de functies zijn heel intuïtief.
Uit het bovenstaande mag zeker blijken dat
er nog talrijke schoonheidsfoutjes op te lossen zijn, dus het werk is nog niet
af. Maar voor de miljoenen schakers over de wereld, is een database programma
als dit zowat de enige grote investering die ze in hun hobby moeten doen – de
return blijft jarenlang voortzinderen. Die kleine haperingen voelen aan alsof
je net een nieuwe auto gekocht hebt, en dan blijkt dat het mediasysteem toch
geen mp3’s afspeelt, of de ramen achteraan niet automatisch bediend zijn.
Kleine zaken, maar ze voelen toch hinderlijk aan. Feit is dat CB15 zeer veel
mogelijkheden biedt – en bij deze uitgave heeft men echt gekeken naar zaken die
het “leren schaken” vooruithelpen, maar het is aan de gebruiker om te checken
wat voor hem/haar nuttig is.
Wie enkel Fritz & co heeft gebruikt
voor zijn partijen: mist die iets? Ja, beheer van databanken is veel
makkelijker met CB, je hebt veel meer mogelijkheden om te filteren en te zoeken
in CB. Je werkt gewoon efficiënter met CB, veel overzichtelijker. CB15 levert
veel functies die in Fritz niet mogelijk zijn, of geeft je meteen al een
voorsprong in je voorbereiding op je tegenstander.
Mis je veel? Neen, dat ook weer niet –
misschien zijn er in Chessbase zo’n 20-30% van de functies en mogelijkheden die
je ook graag in de Fritz interface zou hebben, maar de rest is overbodig. Ik
zat bv niet te wachten op een 3D-raytraced bord. Mocht ik drie uitbreidingen
aan Fritz mogen kiezen, om het wat meer in de slipstream van CB te brengen (een
soort tussenoplossing tussen Fritz en Chessbase), dan zouden het deze punten
zijn:
- De meer uitgebreide
zoekfuncties van Chessbase – het hoeven ze niet allemaal te zijn, maar toch
graag wat meer dan nu het geval is
- Het gebruik van meerdere
(partij)vensters in Fritz
- En natuurlijk mijn ctrl-shift-r
graag
Een Fritz “CB” met deze functies zou de
geboorte van een extra product betekenen in het gamma van Chessbase… leest
iemand in Hamburg deze recentie…? Niemand geïnteresseerd in een “echte”
Chessbase Light (dus niet die rommel die begrensd is tot 8000 of zo partijen)?
Omgekeerd, zaken die ik graag in CB15 zou
zien, die nu enkel in Fritz zitten? De cr-analyse is nu automatisch, maar
misschien wil ik toch wel dat ik die zelf kan instellen. En die database-keys
(middenspel, taktiek, eindspel) die wel in Fritz zitten, die had ik graag ook
terug. Maar verder – neen, de Fritz-GUI is een Mercedes SL roadster, een
luxueuze tweezitter racemachine – wie goed kan rijden, is hiermee meteen weg,
maar je botst hier en daar op de beperkingen ervan. CB15 is een Mercedes GLS
SUV: een zeer veelzijdige auto, waar je op veel manieren de weg mee op kan:
sportief, veelzijdig, chique; dit is iets wat je jarenlang trouw gebruikt,
zonder het gevoel te hebben dat je iets mist.
HK5000
