"Giri is the most congratulated player ever to win Wijk" was een tweet van enkele weken geleden door de Macedonische grootmeester Alexander Colovic. Ik start dit artikel met een vreemde quote om de lezer onmiddellijk naar de kern van dit nieuw artikel te leiden. In het schaken is het uiterst vreemd om felicitaties of ruimer genomen complimenten te krijgen of te geven aan elkaar.
Alexander had nooit eerder iemand zoveel felicitaties of complimenten zien krijgen na een tornooiwinst vandaar de tweet. Giri zelf bevestigt ook in een recent interview op chessbase dat felicitaties allesbehalve normaal zijn in het schaken en vaak zelfs fake : "I didn't feel he was happy for me at all" toen Carlsen hem feliciteerde na de tornooiwinst.
Dat is geen goede reclame voor het schaken maar het wordt nog erger als we inzoomen op de partijen zelf. Ik kan mij niet herinneren wanneer voor het laatst nog een speler mij gefeliciteerd heeft nadat ik de onderlinge partij gewonnen had. Dat moet lang geleden geweest zijn of speel ik zo slecht dat ik die nooit verdien?
Nu ik moet toegeven dat ik zelf ook wel karig ben met felicitaties. Als ik door een blunder een partij verlies dat zie ik geen reden om mijn tegenstander te feliciteren. Of laatst was ik evenmin blij toen ik doorhad dat mijn tegenstander mijn blog had gebruikt om een groot competitief voordeel in de onderlinge partij te verkrijgen. Er is niets mis mee uiteraard met dat te doen maar verwacht niet dat ik iemand daar een compliment zal voor geven.
Anderzijds ik hou van het schaken en kan echt wel mooi schaak appreciëren wanneer ik het zie (herinner mijn artikel De schoonheidsprijs). Op zulke momenten zal ik dan ook mijn tegenstander oprecht feliciteren en/ of een compliment geven. Zo leed ik onlangs een heel pijnlijke nederlaag door een 12 jarige (zie fidetitels) maar achteraf vertelde ik hem dat ik vanaf nu voor hem zou supporteren voor zijn IM-norm. Hij had mij alle hoeken van het bord laten zien en dat vond ik echt wel indrukwekkend.
Echter nog extremer was mijn partij uit de 4de ronde in Cap d'Agde tegen de Franse IM Mahel Boyer. Ik kreeg mijn voorbereiding op het bord, bouwde dit voordeel uit tot winst +3 maar kon het achteraf toch nog opbrengen om mijn tegenstander te feliciteren met "Bien joué" nadat ik had verloren. Was dit terecht of niet, oordeel zelf!
Als je na 15 minuten nadenken niet 18.Tg1 vindt dan moet je achteraf niet janken dat je winst gemist hebt. Het vergt vooral talent om in zulke dubieuze opening toch de tegenstander lastige problemen te laten oplossen. Vervolgens was ik ook erg gecharmeerd hoe mijn tegenstander elke remise uit de weg ging. Dit deed hij door enorme risico's te nemen maar ook door hoogst creatief spel. 21...Ta3 is niet goed maar wat een fenomenale zet om de partij te laten exploderen. Het kwaliteitsoffer 25...Txc3 is objectief evenmin goed maar opnieuw toont het ongelooflijk veel lef en zelfvertrouwen van mijn tegenstander. 30...g5, 33...h5 zijn dubieus maar verhogen de inzet om maar te zwijgen van de totaal gemiste combo 37...Pc4+. Op een (absoluut te vergeven) hapering na, speelde Mahel het eindspel perfect en vooral ongelooflijk snel. Kortom petje af voor dit talent. Als hij eens begint te werken aan de openingen dan lijkt mij de grootmeestertitel puur een formaliteit.
Zo goed/ mooi zal ik nooit kunnen schaken. Ik ken mijn grenzen maar dat wil niet zeggen dat ik niets kan tonen. Zo kreeg ik laatst een heel mooi compliment van de heel ervaren Russische grootmeester Andrei Shchekachev nadat onze onderlinge partij beëindigd was : "You outplayed me" of vrij vertaald in het Nederlands "Je hebt mij weggespeeld in de partij". Zulk soort compliment krijg je echt niet elke dag en al zeker niet van een grootmeester/ professional die meer dan 200 punten hoger gekwoteerd is. Bovendien had hij wit en verloor hij net zijn laatste kans op een geldprijs door de remise. Ik toon de partij verder waar we in het vorig artikel gestopt zijn.
Andrei is 4 jaar ouder dan ik dus wij behoren nog tot een generatie die afbreken, langzamer schaken,... gekend hebben. Ik krijg de indruk soms dat bij de jonge generatie enkel nog punten telt en men nog nauwelijks schoonheid kan herkennen. Ik sluit daarom ook af met de vraag naar de lezers. Welk compliment heb je laatst gekregen of gegeven? Wat zou het schaken toch een pak leuker zijn als we daar ook iets vaker aandacht kunnen aan schenken.
Brabo
Het zit in de menselijke natuur om onze winstpartijen toe te schrijven aan onze eigen genialiteit en/of goede voorbereiding, maar om onze verliespartijen toe te schrijven aan een heel arsenaal van externe factoren (een blunder, pech met de openingskeuze, etc.) In de psychologie noemen ze dat de “attritibutiefout”.
BeantwoordenVerwijderenMisschien zorgt die attributiefout ervoor dat we ons mentaal beter voelen, maar het maakt er ons niet sympathieker op, integendeel. Iemand feliciteren kost je helemaal niets en meestal krijg je er een pak sympathie en respect voor terug. Het verbaast mij keer op keer dat zoveel schakers dat zelfs op rijpere leeftijd niet inzien.