Desperado deel 2

Sinds 2014 beweert IMF dat China de grootste economie in de wereld is. Echter er bestaat heel veel discussie over de interpretatie van de cijfers zie bv. Is China's economy really the largest in the world? .  Ik zal het hier natuurlijk niet over hebben want de enige reden waarom ik het vermeld is om aan te tonen dat China een enorme transformatie heeft meegemaakt in de laatste decennia. Het vervelde van een onderontwikkeld land naar een supermogendheid waardoor vandaag er sommige landen angstig kijken naar de toekomst.

Het is niet enkel economisch dat China enorme vooruitgang heeft geboekt. In bijna elk domein zien we de Chinezen tegenwoordig een belangrijke rol opeisen waaronder ook het schaken. Dubbel goud werd er vorig jaar voor het eerst door China behaald op een schaak-olympiade maar weinigen zullen nog weten dat China slechts een paar decennia geleden niet veel sterker was dan ons klein België. Het heeft mij veel bloed, zweet en tranen gekost want fide maakt het niet makkelijk om historische gegevens op te halen maar uiteindelijk kan ik toch enkele opmerkelijke statistieken over China tonen. De eerste grafiek toont de evolutie van de gemiddelde elo van de top-10 spelers in de laatste 3 decennia. Als referentiepunt gebruikte ik Rusland (pas vanaf 1993 omdat het land volgens fide eerder deel uitmaakte van de Sovjet-Unie).

In mijn artikel elo-inflatie schreef ik al dat veel schakers zich niet bewust zijn dat de inflatie rechtstreeks in verband staat met het ledenaantal. Uit bovenstaande grafiek zien we dit heel duidelijk door de elo-evolutie van de Chinese topspelers te vergelijken met de Russische topspelers. Als we kijken naar de ranglijsten dan wordt dit effect nog vergroot zoals in onderstaande grafiek waarin ik de top 10-spelers volgens gemiddelde rangschikking in de tijd definieer.

We zien dat Rusland nog steeds nummer 1 staat vandaag maar China zit hen op de hielen. Het is zelfs zo dat de sterkste Chinees nu een hogere elo heeft dan de sterkste Rus. Ik spreek natuurlijk over supergrootmeester Ding Liren die enkele maanden geleden als eerste Chinees ooit de 2800 elogrens overschreed. Dat gebeurde trouwens op een opmerkelijke manier waarover menig schaakjournalist rapporteerde. Liren verloor geen enkele partij in een tijdspanne van 15 maanden. Uiteindelijk stopte de teller van ongeslagen partijen op 100 tegen nochtans niet de minste tegenstand. Ik heb uit nieuwsgierigheid eens gekeken naar mijn eigen database en kom niet verder dan 37 opeenvolgende partijen zonder nederlaag in 2011 maar met slechts een TPR van 2300 elo dus hierbij waren veel tegenstanders met een veel lagere rating.

Spijtig creëerde dit exploot van Liren ook weer jaloersheid bij sommige schakers zoals de reactie van Sergey Tiviakov op Chessbase bewijst. Ik geef zelf mee aan mijn kinderen om niet te juichen bij het winnen van partijen in de nabijheid van de verslagen tegenstander dus netjes was de post niet van Sergey. Daarentegen was de eerste verliespartij van Ding Liren best speciaal waardoor ik het de moeite waard vind om er toch even naar te kijken. Zo kwam er een uiterst zeldzame desperado van een dame in voor.  In een eerder artikel had ik het over een desperado-pion waarbij de ten-dode opgeschreven pion nog een laatste stuiptrekking maakt om een tempo te winnen. Bij een dame-desperado zien we een iets andere dynamiek. De eigen dame is bedreigd en kan worden gered. Echter in plaats daarvan wordt een zet met de bedreigde dame gespeeld waarna ze nog steeds kan worden geslagen.

In bovenstaande stelling dreigt zwart de dame te verliezen wegens de vork Pe6+. Echter i.p.v. de dame in veiligheid te brengen, wordt gekozen voor een desperado-slagzet daar wits dame ook nog hangt.

Op chess.com maak ik geregeld tactische oefeningen. In de moeilijkste categorie kom je er vaak speciale stellingen tegen en jawel ik herinner mij ook eens het thema van de desperado-dame. Onderstaande stelling komt dan ook uit de collectie van tactische oefeningen die ik op de site gemaakt heb. In de oplossing komt 1 desperado-dame voor maar in de verleiding zijn er zelfs 3 opeenvolgende.

Een laatste voorbeeld van de desperado-dame kwam ik tegen tijdens het analyseren van mijn laatste Belgische interclubpartij van vorig seizoen. Zonder de computer had ik het zeker niet ontdekt want de desperado verschijnt in een zeer ingewikkelde tactische variant.

In elk voorbeeld van de desperado-dame zien we dat beide dames hangen. Dit lijkt mij niet verwonderlijk want ik zie weinig andere situaties waar zulke zet verantwoord kan zijn. Mocht er een lezer zulke andere situatie kennen dus zonder dat beide dames hangen dan ben ik er zeker naar benieuwd.

Brabo