Ervaring

Schrijven bevat veel grotere risico's dan praten. Niet alleen ben je veel kwetsbaarder voor klachten want het staat zwart op wit maar verkeerde interpretaties komen veel vaker voor. Zo kreeg ik laatst nog een opmerking over een passage terwijl ik dat helemaal niet had bedoeld. Ik begrijp dus best dat er bij heel veel mensen argwaan bestaat om iets publiek te delen. Dat is natuurlijk jammer want in een gesloten wereld zijn er alleen maar verliezers. Anderzijds ben ik niet dom en weeg ik mijn woorden ook zorgvuldig. 

Onlangs ergerde de Amerikaanse grootmeester Gregory Serper zich nog op chess.com over de toenemende druk om steeds politiek correct te zijn maar ook hij moest toegeven dat bepaalde reacties hem serieus hadden laten schrikken. Zo is het politiek correct benoemen van een zwakke speler al een hachelijke opdracht. Recent gebruikte ik de term "gemiddelde clubspeler" in bv. mijn artikel modelpartijen om niemands gevoelens te kwetsen maar dat is natuurlijk geen synoniem. Eerder heb ik ook nog "onervaren speler" gebruikt als term maar dit vond ik achteraf nog minder goed omdat er helemaal geen eenduidig verband bestaat tussen ervaring en speelsterkte.

Bovendien kan je ook discussiëren over wat ervaring betekent in het schaken. Op het slapende Schaakfabriek werd ik in het laatste artikel Arno bomans stunt in leuven als ervaren speler genoemd maar zelf had ik daar wel een kanttekening bij. Uiteraard is het logisch dat je na meer dan 20 jaar in het schaakwereldje als een dinosaurus wordt beschouwd met tonnen ervaring. Echter als we kijken naar mijn aantal verwerkte partijen voor Belgische rating dan ziet het plaatje er toch een stuk genuanceerder uit. 468 zijn het er wat overeenkomt met ongeveer 23 partijen per jaar. Naar Belgische normen is mijn totaal aantal partijen niets bijzonder want vandaag sta ik hiermee op plaats 901 t.o.v. 3063 spelers die een Belgische rating hebben. Het gemiddelde ligt op 378.

Als we ervaring in het schaken koppelen aan aantal verwerkte partijen voor Belgische rating dan kunnen we dankzij de KBSB-site interessante informatie hierover verkrijgen. Zo is het mits enige excel-handigheid vrij eenvoudig om te zien dat hoe hoger iemands rating, hoe meer ervaring men gemiddeld heeft.

Herinner je dat ik schreef in mijn artikel schaakcompositities dat mijn allereerste Belgische rating 2294 elo was, gebaseerd op slechts 20 partijen. Uitzonderingen bevestigen de regel. Tezelfdertijd wil ik ook opnieuw waarschuwen (zoals eerder in bv. copycats) dat ervaring geen enkele garantie geeft op een hogere rating.

We zien enkel bij de eerste honderden gespeelde partijen een merkbare progressie van de speelsterkte. Tussen 400 en 800 partijen is er nog een marginale progressie van 60 punten maar het is twijfelachtig of dit gelinkt kan worden aan de ervaring. Het lijkt mij eerder dat daar invloed is van de hogere aanwezigheid aan talent.

Ervaring kunnen we dus niet koppelen aan iemands rating maar het blijft natuurlijk opvallend dat hogere ratings gemiddeld veel meer partijen speelden. Wel mijn simpele verklaring is dat je als hogere rating veel meer rijkdom uit een partij kan halen en daarom ook meer partijen wilt spelen. Iets wat je graag en goed kan, doe je vaker.

De enige ondubbelzinnige link met ervaring die ik vond, is de leeftijd van een speler. Uitermate vanzelfsprekend natuurlijk want de teller gaat enkel omhoog met de jaren.

Omgekeerd geldt ook alhoewel het minder uitgesproken is. Zelf behaalde ik pas op mijn 20ste mijn eerste rating dus niet iedereen begint jong te schaken.

Dus misschien is ervaring gewoon een politiek correcte term voor oud. Best begrijpelijk want mijn kinderen vinden 40+ ook al heel oud. Dat ik nog een levende grootmoeder heb, maakt voor hen niets uit.

Tenslotte wil ik ook nog even stilstaan bij onze meest ervaren speler in Belgie. Hij is geen topspeler maar heeft desondanks al 3963 partijen op de teller staan. Met mijn tempo zal ik daarvoor bijna 200 jaar moeten worden. Ik spreek natuurlijk over Gerard Burnay. Niet helemaal verrassend heeft hij voor flink wat stunts gezorgd in zijn carriere. Vandaag slechts 1700 elopunten maar remises tegen FM Jan Van Mechelen, IM Stefan Docx (die hij liet ontsnappen) en zelfs een overwinning tegen oud-Belgisch kampioen Thierry Penson zijn een aantal van de hoogtepunten. Hij heeft wellicht tegen half-Belgie gespeeld dus ook ik speelde 1 keer tegen hem.

Deze standaardpartij telde niet mee voor rating dus het aantal effectief gespeelde partijen met langzaam tempo ligt nog veel hoger dan de teller aangeeft voor Gerard. Ik zei eerder dat veel spelen voornamelijk iets is voor de hoge ratings maar schaken kan meer betekenen dan puur het spel. Gerard is een zeer sociale schaker en je ziet dan ook dat hij geniet van de vele contacten die gebeuren naast het bord. Zijn talloze avonturen zijn op zich ook een soort ervaring die je misschien geen elopunten bijbrengen maar wel toelaten om met volle teugen te genieten van het leven.

Brabo