woensdag 9 november 2016

Penningen

183.000 unieke bezoekers kreeg de live broadcast van de chess.com blitz finale. Normaal volg ik blitz of rapid niet maar deze keer bleef ook ik aan mijn stoel plakken om het spektakel tussen Carlsen en Nakamura te volgen. De enige smet op een anders vrij goed georganiseerde match was de onmacht van de moderatoren om de chat vrij te houden van de ontelbare aanvallen van trollen. Zelfs de commentatoren kregen het op hun heupen hiervan en hadden moeite om hun aandacht bij de partijen te houden.

Het is een wederkerend fenomeen bij veel websites waar je anoniem kunt reageren. Steevast zien we een aantal personen die er op uit zijn om chaos en ergernis te creëren. Men kickt op de macht dat men heeft om een gesprek te controleren. Het is zonder twijfel ook de reden waarom er vandaag veel minder zinvolle reacties worden gemaakt in vergelijking met de beginjaren van het internet.

Moeilijk is het allerminst om een discussie vast te laten lopen zelfs al ken je weinig van het onderwerp af. Je mening verkondigen als een feit is een veel voorkomende methode. De geloofwaardigheid van iemand onderuit halen is een andere. Zich concentreren op spellingsfouten, semantische elementen of pietluttige details is eveneens een beproefd recept. Als doorwinterde poster met 18 jaar internetervaring in meerdere fora heb ik al het een en ander meegemaakt natuurlijk.

Negeren is het gemakkelijkste en vaak noodzakelijk maar creëert een dorre woestijn van stilte. Beter vind ik daarom het zorgvuldig kiezen op welke punten ik nog verder wil praten. Deze strategie wordt niet altijd geapprecieerd vooral als ik bepaalde punten negeer die mijn gesprekspartner belangrijk vindt.

Met deze aparte inleiding wil ik de link leggen naar een reactie onder mijn artikel rontgenaanval. Ik geloof niet dat we hier te maken hebben met een trol maar de reactie gaat wel over een technisch detail. Wat is het verschil tussen een rontgenaanval en een penning? Ik heb de waarheid niet in pacht betreffende schaakterminologie maar voor mij persoonlijk is er toch een wezenlijk verschil tussen beide. Een penning is iets statisch terwijl een rontgenaanval iets dynamisch is. Ik bedoel bij een rontgenaanval is de verdediging aan het bewegen terwijl dit niet het geval is bij een penning.

De verwarring wordt misschien gevoed door de vele thema's uit de probleemwereld rond penningen. Daarin zien we ook bewegingen zelfs van het gepende stuk zoals in onderstaand werkje van eigen makelij.
Mat in 2
Wit speelt met het gepende stuk. Om de matdreiging te pareren, ontpent zwart dit stuk.

Een stapje verder gaat het volgende werkje.
Mat in 2
Opnieuw speelt wit met het gepende stuk maar deze keer zien we dat de dreiging bestaat uit het ontpennen van een zwart stuk. Zwart pareert door het gespeelde stuk te ontpennen. Dit is het Kagan thema.

In beide voorbeelden zien we bewegingen maar de penningen blijven absoluut dus kunnen enkel opgeheven worden door de partij die pent. Dit is een belangrijk verschil t.o.v. rontgenaanvallen waarbij de gepende partij nog altijd kan beslissen om de penning zelf op te heffen uiteraard vaak gepaard gaande met materiaalverlies.

Brabo

Oplossingen
Stelling 1:
1. Tf5 dreigt 2.Pd4#
1. ... Df6~ (ontpent de toren) 2. Tc5#
1. ... e7~ 2.Dc5#
1. ... d7~ 2.De8#
1. ... b7~ 2.Da8#
1. ... Pb5 2.cxb5#
1. ... fxg6 2.Ld5#

Stelling 2:
1. Td2 dreigt 2.Da1# (ontpent de dame)
1. ... De2~ (ontpent de toren) 2. Td5#
1. ... Txd6 2.Ld6#
1. ... Pg3~ 2.Tf5#

3 opmerkingen:

  1. Ik zie niet in hoe het tweede 'werkje' een stapje verder gaat. In tegendeel, de toren gaat net een stapje minder ver!

    Wat mij betreft is de tweede stelling gewoon wat drukker door de overbodige stukken, hetgeen in het mooie eerste voorbeeld niet het geval was.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Met een stapje verder bedoel ik dat in het 2de werkje de dreiging bestaat uit het ontpennen van de dame terwijl in het 1ste werkje de dreiging slechts een normale mat is. Het thema is penningen dus hoe meer er gepend en ontpend wordt, hoe beter.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Betreffende overbodige stukken, heb je zeker een punt. Ik was eerst van plan om die weg te laten bij publicatie van dit artikel maar uiteindelijk zag ik er van af omdat deze versie voor mij enige nostalgie meebrengt.
    Je moet weten dat ik beide werkjes eind 1992, begin 1993 maakte. Dat is niet alleen meer dan 20 jaar geleden maar ook 3,5 jaar voor ik mijn eerste officiële rating behaalde. M.a.w. met deze werkjes zette ik mijn eerste stapjes in het schaken.

    BeantwoordenVerwijderen