Taktiek deel 6

We naderen het einde van 2023 dus is het ook weer de tijd van het jaar dat we worden bestookt met allerlei lijstjes en overzichten. Vaak is het niet meer dan een vervelende herhaling maar ik geef toe dat het nieuwe initiatief van chess.com : 2023 year in review mij wel kon bekoren. Daar is duidelijk een pak opzoekingswerk in gestoken wat je niet zomaar ergens anders kunt te weten komen.

Echter misschien nog interessanter is dat chess.com een nieuwe feature heeft gelanceerd waarmee elke speler een persoonlijk overzicht kan opvragen van 2023 zie Announcing year in chess. Zo moest ik toch even glimlachen bij het aantal nationaliteiten die ik had tegengekregen in mijn partijtjes op chess.com in het jaar 2023.

Wat is jullie nationaliteiten-getal op chess.com?

Van o.a. mijn artikels Papua New-Guinea en Lichess deel 2 weten we dat veel spelers liegen online over hun nationaliteit maar ik vermoed de meerderheid is wel eerlijk (chauvinistisch/ naïef). Dus op enkele eenheden na denk ik dat mijn 163 niet ver afwijkt van de waarheid. Het bewijst nogmaals welk prachtig medium schaken is om mensen te verbinden. In de hele wereld kom je makkelijk in alle lagen van de bevolking mensen tegen die de taal van het schaken kunnen spreken en dat lijkt mij een uniek selling point van het schaken.

Nu dat nationaliteiten-getal is leuk om te weten maar er is meer mogelijk met bepaalde andere cijfers uit ons persoonlijk overzicht. Sommige data laten ons toe om eens een spiegel voor onszelf te houden en wellicht onze efficiëntie op gebied van schaaktraining te verbeteren. Zo speelde ik in 2023 5.075 partijen online. Dat is peanuts in vergelijking met de 2023 chess.com-recordhouder Bleuletalonoir die 105.274 (en counting) speelde. Anderzijds blijft +5000 een waanzinnig hoog getal zeker als je het aantal uren hiervoor berekent die ik opofferde. De laatste paar jaren ben ik mij steeds meer bewust dat dit aantal omlaag moet maar in 2024 wil ik daar strikter op toezien.

In 2022 scheef ik over mijn online schaakverslaving en die is duidelijk nog niet onder controle. 434 uren in 2023 is volstrekt onzinnig als FM in combinatie met een voltijdse job naast het schaken en de verantwoordelijkheden van een gezin. Die investering in online schaken weegt niet op tegen de voordelen die ik beschreef in de reeks artikels De (on)zin van blitz deel 1, deel 2, deel 3, deel 4 en deel 5. Echter online schaken helemaal schrappen is dus evenmin optimaal want dezelfde artikels tonen wel degelijk aan dat online schaken een plaats heeft in een schaaktraining. Wat de juiste balans is, is lastig te zeggen en zal ook voor iedereen verschillen. Ik zet de target daarom arbitrair op 50% minder online schaken in 2024.

Het tweede cijfer waar ik in dit artikel wil naar kijken, is het aantal opgeloste puzzels. 2023 was net als vorige jaren weer een heel mager jaar voor mezelf met ongeveer 200 stuks. Ik heb dat nooit graag gedaan en snap dan ook niet hoe iemand zichzelf kan motiveren om het 2023 chess.com puzzelrecord op 277.820 te brengen. De top 5 van meest actieve puzzelaars bewijst ook mijn stelling in mijn artikel Hoopschaak want ondanks die massa opgeloste puzzels geraakt geen van die top 5 boven de 1000 elo op chess.com (ik heb zelf +2600).

Voor iemand die nieuw is in het schaken, zullen puzzels heel nuttig zijn om vertrouwd te geraken met de talloze tactische motieven. Voor heel ervaren schakers zie ik nog weinig toegevoegde waarde aan het oplossen van puzzels. Puzzels hebben nog heel weinig te maken met bordschaken wat ik laatst ook weer eens merkte tijdens de 12 uur durende terugrit van Cap d'Agde. Een van mijn medepassagiers toonde mij een live-stelling in het 2023 Fide Grand Swiss Isle of Man die ik in 30 seconden kon oplossen. De sterke Russische grootmeester Andrey Esipenko, 400 punten hoger gekwoteerd dan ikzelf vond de killerzet niet na meerdere minuten nadenken, verloor daarna alle voordeel maar won uiteindelijk toch nog de partij.

Ik claim uiteraard niet dat ik een betere tacticus ben dan Andrey. Dat is pure onzin wat niet betekent dat ik een complete sukkelaar ben in taktiek. Daarvoor is mijn online rating te hoog. In Cap d'Agde was er zelfs een uniek moment waar ik de winnende zet onmiddellijk zag voor mijn beduidend hoger gekwoteerde tegenstander maar hij die ondanks een dikke minuut nadenken miste. Ik kon het niet laten om na de partij het er even in te wrijven.

Mijn tegenstander zal mijn artikel uit 2014 over Interferenties niet kennen. 1 keertje iets meer zien dan je tegenstander heeft heel weinig betekenis. Anderzijds merk ik op dat de Franse IM zowel op lichess als chess.com exact dezelfde online rating heeft als ik dus daar kunnen we opnieuw uit afleiden dat schaken meer is dan enkel tactiek.

Streamen, online lessen, schaakvarianten spelen .... Online schaken heeft talloze gezichten. Ik hou mij online enkel bezig met spelen van standaard schaken (voornamelijk blitz en een beetje rapid). Een nieuw schaakjaar staat voor de deur (sommigen maken zelfs geen winterstop) dus het lijkt mij een ideaal moment om bij jezelf stil te staan en te kijken wat beter of anders kan. Tenslotte vergeet niet dat schaken in de eerste plaats fun moet zijn anders verlies je sowieso weer de gewonnen efficiëntie op lange termijn.

Brabo