De Nederlanders Johan Boskamp en Jan Mulder zijn al jaren kind aan huis bij de Vlaamse voetbalstudio's. Hun directe aanpak in de analyses en aanstekelijke lach zorgen voor een belangrijk tegengewicht t.o.v. hun Vlaamse collega's die vaak nogal te terughoudend en zelfs saai overkomen. Ook ik ben fan. Nederlanders zijn meer open dan Vlamingen en die eerlijkheid mis ik soms.
Dat ondervond ik ook laatst toen ik net mijn partij had beëindigd in de Nederlandse interclub. Bij het verlaten van het clublokaal in Sas van Gent botste ik op een Nederlandse IM die al jaren mijn blog volgt (Rara wie is hij? Hij won zonet het Vlaams kampioenschap. 😂). Na een paar complimentjes vond hij het tijd om mij uit mijn kot te lokken met "Brabo jouw aanpak in het schaken sucks". Nadat ik hem mijn leeftijd had verteld, pookte hij het vuur nog wat verder aan met "Je hebt 30 jaar van je leven weggegooid.".
"Je hebt gelijk" zei ik al lachend. In 4 van de 5 partijen die ik speelde het voorbije seizoen in de Belgische interclub was ik weer opzettelijk in de voorbereiding van mijn tegenstanders gelopen. In mijn 3 witpartijen had ik nog telkens de remise-handrem gevonden om grotere schade te vermijden. In mijn ene zwartpartij had ik de opening niet overleefd. Wat is daar nu leuk aan en vooral het is volstrekt onbegrijpelijk (idioot) om dit nog steeds na bijna 3 decennia competitieschaak te doen.
Kortom ik speel met compleet andere prioriteiten. Bovendien merk ik recent ook op dat ervaring zeker op gebied van openingen steeds minder relevant blijkt te zijn. Zoiets zei oud-wereldkampioen Viswanathan Anand ook in een vrij recent interview die hij gaf: Technology has reduced the value of experience. It has put experience in a sort of silo, where it’s valuable only in certain conditions. All experience gives now is some kind of wisdom of having faced a certain situation before, understanding the complexities of making certain decisions, but it doesn’t benefit you as much. Vrij vertaald zegt hij dat technologie heeft de waarde van ervaring laten devalueren. Technologie heeft ervaring in een soort silo geplaatst waar het enkel nog van tel kan zijn in specifieke situaties. Ervaring is een soort van wijsheid die je laat de complexiteit van bepaalde beslissingen beter inschatten maar het helpt je niet echt met de beslissingen zelf.
Begin 2021 schreef ik in een artikel revolutie in het millennium deel 3 hoe grote openingen die soms al 100 jaar of meer op het repertoire staan van wereldkampioenen vandaag door de computer in de vuilbak worden gekeeperd maar het gaat nog verder dan dit. Met de recente opgang van de neurale netwerken zien we dat bijna de hele openingstheorie wordt herschreven. Ik kan het niet meer exact terugvinden maar een topgrootmeester zei dat hij verplicht was om al zijn openingsfiles opnieuw van scratch op te bouwen. Dit ondervond op pijnlijke wijze vorig jaar ook de 13de wereldkampioen Garry Kasparov (zie Vachier Lagrave wins Croatia-rapid-blitz). In tegenstelling met zijn optreden in 2017 zie Evolutie deel 1 werkte deze keer voor geen meter meer zijn openingsrepertoire.
Het is mij duidelijk dat Garry niet al zijn oude openingsfiles van scratch weer opgebouwd heeft met behulp van de neurale netwerken. Iemand die al jaren op schaakpensioen is, heeft geen zin in dat soort titanenwerk. Dat het echt wel de openingen waren die hem parten speelden, bewees hij kort daarna in een Fischer-random-tornooi die hij mits enig geluk had zelfs kunnen winnen tegen de huidige elite zie Dominguez wins 2021 champions showdown chess9lx.
Dus ervaring blijkt meer dan ooit erg vergankelijk te zijn. We kunnen altijd blijven genieten van de talloze prachtige winstpartijen van Kasparov maar op vlak van openingstheorie is zijn rol uitgespeeld. Dat merkte ik recent ook op toen ik de anti-Marshall van Kasparov nog eens van stal haalde in de Belgische interclub. Mijn tegenstander de Belgische FM Adrian Roos wist precies hoe hij het varkentje moest wassen en speelde het beduidend nauwkeuriger dan Kasparov's wk-tegenstander in 1993: Nigel Short.
Dat betekent dus ook dat ik misschien toch niet zo veel heb gemist in de voorbije 30 jaar. Het lijkt mij dat voor iedereen de counters recent reset zijn en we allemaal weer zullen moeten leren. Dat niet iedereen daar nog zin in heeft, verwondert mij evenmin zoals ik vorige week las op schaaksite zie Ajuus. Na 30 jaar hoofdklasse/ meesterklasse houdt o.a. de Nederlandse IM Henk Vedder het voor bekeken. De veelvuldig kampioenenploeg En Passant laat zich vrijwillig degraderen om op een niveau te kunnen spelen waar het opvolgen van de laatste openingstrends onbelangrijk is.
Dat is allerminst hoe ik er zelf tegen aan kijk. Ik heb de voorbije 2 jaar nooit harder gewerkt aan de openingen. Ik vind het razend interessant om zelf met een computer openingen te kunnen fileren als nooit tevoren. De tools zijn er eindelijk om als gewone sterveling te kunnen wedijveren met topgrootmeesters in de openingsstudie. Aan een schaakpensioen denk ik nog niet, integendeel.
Brabo
Geen opmerkingen:
Een reactie posten