Lichess

In de voorbije 15 jaren nam ik telkens de ganse kerstvakantie verlof maar daar heb ik deze keer geen zin in. Reizen naar mijn schoonouders in Rusland is onmogelijk. Bezoekjes in België zijn verboden en alle leuke buitenhuis activiteiten zijn geannuleerd. Ik hoop op betere tijden volgend jaar en dus heb ik een maximaal aantal vakantiedagen overgedragen. Het wordt een heel goedkoop eindejaar want zelfs online kan mij weinig bekoren.

Uiteraard heeft Chessbase in deze periode weer heel wat in de aanbieding staan maar ik zie niet veel nut in het kopen van de nieuwe Megadatabase 2021 voor de zeer hoge prijs van 190 euro. Er zouden 400.000 nieuwe partijen t.o.v. vorig jaar toegevoegd zijn zie Megadatabase 2020. Dat is ontzettend veel in coronatijden want vorig jaar werden slechts 350.000 nieuwe partijen toegevoegd. Echter men vergeet natuurlijk te vermelden dat de meeste toevoegde partijen online bullet, blitz en rapidpartijen zijn. Je moet goed zot zijn om daar 190 euro voor te betalen terwijl ze eigenlijk al gratis online te vinden zijn.

Het wordt nog gekker als je vergelijkt met het aanbod van lichess. Hun database is volledig gratis en bovendien duizend keer groter. Zo krijg je met 1 download al 78 miljoen standaard partijen die gespeeld zijn voor rating in de maand November (unrated partijen worden niet bewaard !). Ik heb dit eens geprobeerd maar ik moet er ook onmiddellijk aan toevoegen dat dit voor mij ook de laatste keer zal zijn. Alhoewel Lichess de files heel sterk comprimeert, was het nog steeds 19,4 GB om down te loaden. Via wifi duurde dit 4 tot 5 uren dus erg lang voor slechts 1 maand partijen. Nadat je decromprimeert, blijkt de file uit te zetten tot 160 GB !! PGN van die grootte, krijg je met geen enkel programma open waardoor je noodgedwongen de file moet knippen in kleinere stukjes met bv. pgnsplit. Zo kreeg ik 154 pgn-files van nog steeds een dikke GB. 

Die files krijg je nu wel open maar praktisch is het helemaal niet want iets opzoeken kost uren door zowel de versnippering als het pgn-formaat. De volgende stap was dan ook het overbrengen van al die pgns in 1 grote CBH-file waar geen limiet-grootte voor bestaat en waarin de Chessbase-filter 100 keer sneller is. Ik ben trouwens benieuwd of er al lezers Chessbase 16 hebben aangekocht want er wordt gezegd dat de filter in de nieuwste versie nog sneller is en dat is voor dit soort gigantische bestanden bijzonder interessant. 

Echter ik moest het dus nog stellen met oudere software van Chessbase waardoor het telkens minstens 10 minuten duurde vooraleer ik 1 pgn had binnengebracht in CBH. Ik heb het dan ook niet volgehouden voor de 154 bestanden. Na 20 pgns = 20 GB hield ik het voor bekeken. Mijn CBH-database was ondertussen ook al 12 GB geworden (nog een voordeel van cbh t.o.v. pgn blijkt dat je een veel kleiner bestand uiteindelijk overhoudt en dus zonder twijfel ook veel gestructureerder). Deze database stemt overeen met 10 miljoen partijen en dat is meer dan voldoende als steekproef om een goed beeld te krijgen over wat voor partijen er zoal gespeeld worden op lichess.

Filteren op 10 miljoen partijen op rating of naam lukt goed maar op sleutelwoorden zoals blitz/ rapid/ tornooi ... dan ben je al snel een uur aan het wachten per keer. Dit is ook de voornaamste reden waarom ik besliste om enkel de elitepartijen (1 van beide spelers heeft minstens + 2400 elo) in een nieuwe afzonderlijke database te bekijken. Het zijn tenslotte ook slechts die partijen die enigszins de moeite zijn om te bestuderen. Hieronder kan je de resultaten van dit onderzoek terugvinden.

Uit bovenstaande tabel kunnen we enkele duidelijke conclusies trekken:

1) Ultrabullet wordt niet gespeeld door de sterkste spelers. Ik vermoed dat het spel te ver afwijkt van een normale partij.

2) Niemand wil lang zitten wachten aan een computerscherm op een zet van de tegenstander dus rapid, klassiek of correspondentieschaak worden slechts door een handvol gespeeld.

3) Opmerkelijk is dat bullet steeds populairder wordt ten koste van de blitz bij de hogere ratings. Ik vermoed dat er voor de allerhoogste ratings weinig te leren valt uit online schaken en dat bullet een betere compromis van tijd/ kwaliteit is om plezier te maken.

4) Ongeveer 75% van de gespeelde partijen zijn losse partijen. 25% van de partijen worden in een tornooi gespeeld. Dit is voor alle ratings ongeveer hetzelfde. Een losse partij spelen is nu eenmaal veel makkelijker in te plannen dan een compleet tornooi spelen.

Als we tijd i.p.v. aantal partijen in beschouwing nemen dan bevestigt het mijn stelling dat blitz domineert online.

Dus vanaf +2700 heerst bullet absoluut. We zitten hier natuurlijk in een heel kleine niche spelers waardoor het misschien te voorbarig is om grote conclusies te maken.

In elk geval vind ik dit voldoende bewijs om blitz als de meest populaire tijdscontrole te beschouwen voor online schaken. Bijna 2/3 van onze tijd spenderen we er aan dus vond ik het ook wel eens interessant om eens dieper op die specifieke tijdscontrole in te gaan. Binnen blitz is er ook veel varieteit. Daarom maakte ik een bijkomend onderzoek van welke exacte tijdscontroles binnen blitz er allemaal worden gekozen. Ook dit liep niet van een leien dakje want mijn Chessbase kon hierop niet filteren. Ik week uit naar excel maar daar botste ik dan weer al snel tegen de limieten. 66.000 blitzpartijen bij de +2400 elite bleek te veel voor excel. Gelukkig vond ik al snel een compromis door de blitzpartijen te beperken  tot de +2500 elite want 22.000 bleek wel nog haalbaar voor excel en dan is het een koud kunstje om in die partijen de diverse tijdscontroles te achterhalen.

180 seconden = 3 minuten per partij zonder increment is de populairste keuze voor online schaken. Het is ook het tempo dat ik standaard kies. Ver daarachter volgt 3 minuten + 2 seconden met direct daarna 5 minuten K.O. waardoor zonder increment erg domineert in de afrekening.

Ik heb gezocht naar zulke tabellen online en misschien bestaan ze maar ik heb ze niet gevonden. Het bevestigt wat ik al lang vermoedde maar daar houdt het voor mij dan ook op. Ik ga dus zulke databases niet meer in de toekomst downloaden alhoewel ik wel degelijk iedereen kon terugvinden die online in die periode gespeeld heeft op lichess.

De tip die ik kreeg in de jitsi-sessie vorige week is veel handiger. Je kan blijkbaar perfect alle partijen op lichess downloaden van 1 persoon door "https://lichess.org/games/export/gebruikersnaam" in te geven en dat is veel praktischer voor een partijvoorbereiding. Bovendien spelers die denken dat ze veilig zijn door hun account te wissen, zijn er aan voor de moeite. Dus alhoewel ik in juli zei dat WBoe3 zijn account verwijderd had, kan ik zijn partijen nog altijd in een klik downloaden.

Ach en als spelers denken dat ze beter af zijn op andere sites dan ben je opnieuw fout. Zo vond ik al heel snel eenzelfde soort recept voor chess.com die weliswaar iets omslachtiger is : "https://api.chess.com/pub/player/gebruikersnaam/games/archives"  bepaalt welke maanden de speler gespeeld heeft, vervolgens kies je welke maanden je wilt downloaden:  "https://api.chess.com/pub/player/gebruikersnaam/games/2020/10/pgn".

Bij chess.com heb ik zelfs partijen kunnen downloaden van accounts die al 5 jaar gesloten waren. Die partijen zullen natuurlijk niet veel meer waard zijn maar ik wil slechts aantonen dat alles wat je online doet, ergens wordt bewaard en door anderen kan worden bekeken. Op schaaksite las ik dan ook een artikel dat je beter hiermee rekening houdt maar sommigen maken het wel heel makkelijk voor anderen door hun echte naam te tonen bij hun account. Het is net daarom dat ik facebook, instagram ... nog steeds niet heb en ik deze blog schrijf onder het pseudoniem Brabo. Echter helemaal het internet bannen, lijkt mij vandaag geen optie meer want dan mis je te vaak belangrijke kansen.

Om af te sluiten wil ik de lezer ook nog een alternatief meegeven voor het gestopte chess.db-platform. Sinds enkele maanden heeft chessbase een serieuze concurrent erbij met chessabc. Het ziet er heel professioneel uit en biedt nu al heel veel mogelijkheden (partijvoorbereidingen, nieuws, 7 stukken tablebases....) . De vraag is natuurlijk altijd of dit soort prachtige initiatieven kunnen blijven gratis bestaan. Lichess blijft ons verbazen want zij slagen er al 10 jaar in om te overleven puur op vrijwillige donaties. Aarzel niet om dit dan ook eens te doen als je er veel plezier aan beleeft.

Brabo