Lichess deel 3

Een paar maanden geleden werd mijn zoon steekproefsgewijs geselecteerd voor de pisa-testen. PISA staat voor Programme for International Student Assessment. Driejaarlijks worden 15 jarigen van talloze onderwijssystemen wereldwijd vergeleken op leesvaardigheid, wiskundige en wetenschappelijke geletterdheid. Voor Vlaanderen is het de Gentse Universiteit die dit in goede banen leidt.

Echter het waren niet enkel de geselecteerde kinderen die vele vragen voorgeschoteld kregen. Zoonlief kwam ook met een stapeltje papieren van 220 vragen naar huis voor de ouders. In een begeleidend schrijven van de Gentse universiteit werd uitgelegd dat onze privacy zal worden verzekerd. Bovendien mogen we altijd onze eigen antwoorden achteraf wijzingen.

Wijzingen of Wijzigen?

Ik ben de laatste die zal zeggen dat er geen spelfouten staan op deze schaakblog maar 2 pagina's foutloos schrijven voor vele duizenden lezers met als onderwerp "Hoe gaat het met ons onderwijs?", lukt blijkbaar niet meer op de universiteit. Kommaneuken is dit volgens sommigen maar wat dan te denken over een artikeltje vorige week op hln: Veel toekomstige leerkrachten halen eindtermen lager onderwijs zelf niet.

Het onderwijsniveau gaat al jaren achteruit in Vlaanderen. Ik ben al decennia weg van de schoolbanken maar kijk geregeld vreemd op als ik hoor hoe het er vandaag aan toe gaat. Zo vertelt mijn dochter dat het normaal is dat er tijdens de lessen gegeten en gedronken wordt. Dus leerkrachten vinden het ok dat je niet wacht tot de pauzes hiervoor. Zoiets was onmogelijk in mijn schooltijd.

Het smartphone-verbod (vanaf 1 september 2025 zie www.vlaanderen.be) komt ook veel te laat en is nog steeds te braaf. Mijn dochter vertelde mij doodleuk dat ze tijdens haar lessen mijn partijen in Cappelle La Grande live aan het volgen was. Ik had nochtans niets gezegd op voorhand maar lichess heeft voor mijn kinderen geen geheimen.

Zo vernam ik achteraf hoe ze intens had meegeleefd met mijn marathonpartij van de laatste ronde. "Papa moet honger hebben nu de partij al meer dan 5 uren duurt en het al voorbij 15u is in de namiddag. Ik hoop dat hij toch iets bij zich heeft om te eten. Jammer dat hij eerder die patwending miste tegen de grootmeester want nu zal hij misschien nog verliezen." Ik moest achteraf aan een engine vragen over welke patwending het ging want ik had geen flauw benul waarover ze het had.

Ik denk niet dat veel spelers zulke patwending hadden gespeeld in een partij met slechts 2 minuten op de klok. Nee, ik neem haar die opmerking uiteraard niet kwalijk. Het volgen van meesterpartijen is voor de modale schaker vaak niet meer dan het aflezen van engine-evaluaties. Trouwens een soortgelijke commentaar had ik al 2 dagen eerder gekregen op mijn partij van de 7de ronde. Mijn beide kinderen vonden achteraf dat ik te passief had gespeeld omdat ik in onderstaande stelling voor 34.Pf2 i.p.v. de computerzet 34.Pf4 had gekozen.

Ik kreeg thuis een uitbrander omdat ik voor 34.Pf2 koos ipv 34.Pf4

Steeds meer organisatoren vinden het een meerwaarde dat livepartijen worden getoond. Hiervoor wordt massaal gekozen voor het gratis lichess. Alleen al op Live toernooi uitzendingen lichess kan je er ongeveer 100 tornooien zien per maand. Trouwens ik wil hierbij ook de kanttekening maken dat databases zoals Chessbase bijlange niet al die lichess-uitzendingen detecteren/ absorberen. Een tip is dan ook om bij elke partijvoorbereiding een keertje te googlen op lichess en de naam van je tegenstander. Lichess heeft nu een aparte pagina per fide-id met een overzicht van alle live-uitzendingen hieraan gelinkt. Zie hieronder de webpagina van de 14 jarige Belgische FM Elias Ruzhansky.

https://lichess.org/fide/472824/Ruzhansky_Elias

De Yottabase vindt deze partijen meestal wel maar daar stopt het ook voor de Yottabase. In een doorgedreven partijvoorbereiding wordt ook gezocht naar livepartijen die niet gelinkt zijn aan iemands fide-id. Zo zijn de lichess-uitzendingen KGSRL_Live een kleine goudmijn om meer te weten over jonge Vlaamse topspelers. Voor bijvoorbeeld aantal bordpartijen gespeeld in 2025 door Elias betekent dit : Chessbase-database: 10; Yottabase: 27; Lichess: 40 !!

Ik heb op deze blog al meermaals gewaarschuwd voor de losse omgang in België met live-partijen. In mijn onderzoekje van killerinstinct bleek duidelijk dat van Belgen veel meer klassieke bordpartijen circuleren in databases dan Nederlanders. Echter het toppunt vond ik wat mijn reisgenoot Bruno Beels mij vertelde in CLG. Bruno is een beginner in het schaken want wist voor mijn laatste partij in CLG niet dat randpion + loper van verkeerde kleur remise is. Groot was dan ook zijn verwondering toen in CLG een speler hem vertelde dat hij zich had voorbereid op hem. Bruno vroeg mij daarom tijdens CLG of ik kon checken welke partijen die speler had kunnen gebruiken in de partijvoorbereiding.

Partijen vinden van de tegenstander is handig voor de partijvoorbereiding maar nog veel belangrijker is zich goed bewust zijn van welke partijen van jezelf publiek beschikbaar zijn. Het is voor mij tevens een reden om sneller een tornooi in het buitenland te spelen waar live-partijen veel minder vaak voorkomen. Spelers worden vooraf ook zelden geïnformeerd over wat er exact met de eigen partijen zal gebeuren. Er bestaan geen garanties maar bij een tornooikeuze kijk je best naar hoe het verliep op een vorige editie. Voor mijn volgend tornooi heb ik er het volste vertrouwen in dat geen van mijn partijen zullen worden uitgezonden.

Brabo