De schaakmicrobe deel 2

In België is er vandaag geen plaats voor het schaken en dan bedoel ik natuurlijk fysiek schaken aan een bord. Dat is de conclusie die ik maak nu het al 6 maanden tornooi-afzeggingen regent en het er naar uit ziet dat er nog lang geen opklaringen op komst zijn. Het verslag van de voorbije algemene bondsvergadering blijft op zich wachten maar eigenlijk weten we al de uitkomst. Er wordt niet geschaakt tot er een goedwerkend vaccin voor iedereen beschikbaar zal zijn en dat betekent dus dat we misschien wel nog x jaren zullen moeten wachten.

De overgrote meerderheid van de (Belgische) schakers ligt er niet wakker van. Als je echt wilt schaken, zijn er talloze mogelijkheden online die zowel goedkoper zijn als organisatorisch gemakkelijker. De meesten vinden het ook totaal absurd om je leven te riskeren voor een spelletje. Trouwens tijdens de 2de wereldoorlog werd ook nauwelijks of niet geschaakt gedurende meerdere jaren en daarna werd weer snel de draad opgepikt. Een succesvolle comeback hebben al talloze schakers in het verleden gemaakt zie bijvoorbeeld sterke Jan die na decennia werken als topprioriteit alsnog erin slaagde om internationaal meester te worden eenmaal hij gepensioneerd was.

Desalniettemin vrees ik dat we ook een groot risico nemen voor het Belgisch schaken als we gewoon wachten op het vaccin. Nu al hoor ik dat er veel spelers hun lidmaatschap niet meer vernieuwen. Waarom zou je ook als je toch niet kunt spelen en er niets gepland staat. De maatschappij is vandaag ook totaal anders dan net na de 2de wereldoorlog dus herstel zou wel eens veel langer kunnen duren of zelfs helemaal nooit meer hetzelfde niveau als voorheen kunnen bereiken. Tenslotte denk ik aan de kleine groep schakers die echt de schaakmicrobe goed te pakken hebben. Wat als schaken je leven is?

leuke artikels met o.a. dit soort schaak-logos kan je aankopen op de website
https://shop.spreadshirt.nl/chesstshirts/collections
gecreëerd door Patrick Verrijssen (ex-speler bij mijn club Deurne)

Die mensen staan vandaag in de kou. Slechts 1 lichtpuntje was er afgelopen maanden met de organisatie van een beperkt Belgisch kampioenschap in Brugge. Mits het naleven van een resem corona-regels was het de enige mogelijkheid in België om officiële partijen te spelen en zelfs dan ging dit recht tegen de publieke opinie in. Dit werd bijvoorbeeld duidelijk toen 2 TV-reportages vrt en focus-wtv werden gemaakt van het voorbije BK. Ik las achteraf op brugsemeesters.be maar ook in de meeste recente Vlaanderen Schaak Digitaal dat men erg blij was met eindelijk persbelangstelling voor het schaken maar dat is op zijn minst heel naïef. In de reportages draaide alles om corona en niet de schaakresultaten (vandaar ook dat men bij de start van het tornooi er was). M.a.w. het ging vooral om het ontdekken wie de zotten waren die hun leven op spel zetten (ondanks alle genomen maatregelen) voor een spelletje waarvan de computer toch al lang aangetoond heeft dat mensen er niets van bakken (opnieuw kwam de vergelijking met lopen/ auto er aan te pas).

Je moet echt wel zot zijn om en mondmaksers hele dagen te dragen, en bereid zijn om uren op je stoel vastgekluisterd te zitten en toelaten dat een scanner je lichaamstemperatuur meet en.... allemaal voor een spelletje waar er voor de meesten geen euro mee te verdienen valt. Volgend jaar verwacht ik die tv-ploegen niet meer. Anderzijds toont het ook aan wat voor fenomenale prestatie het was om uberhaupt het BK georganiseerd te krijgen. De Brugse ploeg mag dan ook heel terecht trots zijn op het fantastische werk dat men geleverd heeft. Dankbaarheid overheerste uiteraard bij de deelnemers om in deze uitzonderlijke tijden eindelijk nog eens te kunnen "normaal" schaken.

De vraag die ik dan ook regelmatig krijg is waarom ik als een van de grootste Belgische schaakzotten er niet aanwezig was. Iemand die al jaren een schaakblog onderhoudt en die dus zonder twijfel talloze uren aan het schaken spendeert, mag toch niet afwezig zijn op het (enige) tornooi van het jaar. Waarom speelde ik niet mee? Ik heb het zeker overwogen. Vooreerst wou ik niet toehappen omdat de website aangaf dat de regels op elk moment konden worden aangepast. Je kan dan natuurlijk gewoon inschrijven en op het laatste moment afhaken zoals blijkbaar heel wat spelers gedaan hebben (als ik vergelijk met de finale deelnemerslijst en de eerste versies) maar dat vind ik persoonlijk flauw. Ik ben wellicht ouderwets maar een gegeven woord is voor mij nog altijd belangrijk.

We weten ondertussen dat de regels diverse keren zijn aangepast. Aanvankelijk zou op 2 borden per partij worden gespeeld. Daarna werd dit veranderd naar 1 bord. Vervolgens kwamen mondmaskers erbij. De open werd gesplitst in 2 groepen met 2 verschillende starturen. Het maximum toegelaten aantal deelnemers veranderde meermaals. Enz... Ik snap best de noodzakelijkheid van dit alles maar ik snap ook dat weinigen hiermee konden akkoord gaan.  Uiteindelijk speelden slechts enkele % van de Belgische schakers mee ondanks er geen alternatieven zijn. Persoonlijk voor mij waren de mondmaskers de finale doodsteek. Ik heb al decennia last van huidproblemen waarvoor ik al meerdere dermatologen gecontacteerd heb en dan is voor mij het dragen van een mondmasker een hel (zonder te spreken van mijn brilglazen die steeds bedampen). Ik probeer dan ook de plaatsen tot een absoluut minimum te beperken waar een mondmasker verplicht is.

Ik kreeg achteraf ook nog de vraag of ik eens geprobeerd heb om te experimenteren met diverse mondmaskers om te zien of er 1 tussen zat die geen allergische huidreactie veroorzaakte bij mij. Jawel dat heb ik zeker gedaan. Ik heb er een heleboel getest en daarvoor zelfs speciaal online bestellingen gemaakt. Je mag jezelf niet te ernstig nemen dus jullie mogen allemaal eens goed lachen met onderstaande foto's. Elke foto werd genomen door mijn assistente Evelien tijdens of net na het spelen van enkele partijtjes (met tijdshandicap) tegen mijn zoon Hugo.

Links zien we een chirurgisch mondmasker. Het levert een zekere bescherming maar wordt niet gebruikt in het ziekenhuis bij coronapatienten daar het absoluut onvoldoende bescherming oplevert. Daarnaast is het zeker ook oncomfortabel om lange tijd te dragen.

Rechts zien we een meer comfortabele stofmasker. Deze verkies ik wanneer ik op plaatsen moet komen als een mondmasker verplicht is maar het levert minder bescherming dan de eerste. Na een uur dragen krijg ik ook bij dit masker huidirritaties.

Links zien we het gezichtsscherm. Dit levert bij mij geen problemen op voor de huid maar wordt op veel plaatsen niet aanvaard als alternatief voor het mondmasker. O.a. op school bij mijn dochter wordt dit geweigerd. In Duitsland zag ik dan wel dat het als een volwaardig alternatief beschouwd wordt. Tenslotte wil ik ook opmerken dat de zichtbaarheid door dit scherm niet ideaal is. Het is alsof je plots een bril nodig hebt want je ziet niet meer scherp. Ik heb niet gevraagd aan de Brugse organisatie of dit voor hen aanvaardbaar zou zijn maar ik vrees van niet.

Rechts zien we een FFP2-mondmasker en degene die officieel wordt gebruikt in ziekenhuizen met coronapatienten. Deze levert de beste bescherming van de 4 maar je mag niet vergeten dat in ziekenhuizen men dit nog combineert met o.a. het gezichtsscherm, handschoenen,.... Het is dus een utopie om te denken dat je als je alleen dit draagt niet besmet kunt geraken wanneer je een lange partij over meerdere uren speelt op 1 bord met een persoon die al geïnfecteerd is door corona. Ik beschouw het masker tenslotte ook minder comfortabel daar het iets harder drukt op de huid.

Ik heb er nog enkele andere getest maar jullie hebben genoeg gelachen. Veel verschillen waren er soms ook niet tussen de mondmaskers alhoewel ik op foto's van het BK enkele heel originele exemplaren zag. In elk geval ik heb beslist voor mezelf dat ik niet zou spelen met mondmasker. Het is te irritant waardoor het mijn spelplezier vergalt. Ik vermoed trouwens ook dat het mijn spelniveau niet ten goede zou komen. Ik kan mij bovendien niet van de indruk ontdoen dat er op het BK wel meerdere last hadden hiervan want sommige fouten vond ik voor sommige spelers onverklaarbaar.

Veel deelnemers hadden maanden niet meer gespeeld en inactiviteit is sowieso nefast voor het spelniveau. Dit werd o.a. toevallig aangekaart in de laatste VSD door de Belgische FM Arno Sterck die als laagst gekwoteerde speler beslag nam op zowel de 2de plaats in het eindklassement als een tweede internationaal meester norm behaalde. Hij was een van de enige die relatief actief was gebleven door online de schaarse tornooien mee te spelen met een langzame tijdscontrole. Anderzijds sommige blunders blijven zeer vreemd en dan zou ik toch eerder kijken naar het effect van de mondmaskers.

Uiteindelijk won de hoogst gekwoteerde speler de Belgische grootmeester Alexander Dgebuadze verdiend zijn 5de (?) Belgische titel. Voor mij springt zijn overwinning op de Belgische IM Steven Geirnaert het meest er uit. Met het heel rustige 4.a3 verlaat Alexander heel snel de theoretische paden wat zeker verstandig is tegen Steven maar dat betekent niet dat je daarom een rustige partij krijgt. Net als in eerdere partijen offert Alexander (24.e6). Het is objectief niet altijd het beste maar praktisch erg lastig om aan het bord correct te pareren.

De toekomst ziet er mager uit. Interclub, Open Leuven,... zijn allemaal al afgeschaft. Sommigen hopen dat het model van Brugge gekopieerd kan worden maar ik acht heel weinig clubs in staat om dit huzarenstukje klaar te krijgen. Hiervoor ontbreekt bij de meeste clubs financiële middelen en vrijwilligers. Een Belgisch jeugdkampioenschap lijkt alleen nog online een mogelijkheid. Ik zie nog op lokaal vlak enkele kleine initiatieven zoals aangepaste klubkampioenschappen maar ik betwijfel sterk of daarvoor goedkeuring is gekregen van de overheid. Soms is het ook best om bepaalde zaken niet te vertellen of er gebeurt niets meer.

Tenslotte is het mij onduidelijk of er vandaag nu een mondmaskerplicht geldt voor schaken in België of niet. De Bond geeft het als richtlijn mee maar verplicht men de clubs nu om dit toe te passen? Ik zie dat clubs voor 2 snelheden kiezen. Met ratingverwerking zie ik meer en meer clubs kiezen om een mondmasker te verplichten want die partijen vallen onder de jurisdictie van de bond. Echter zonder ratingverwerking dus bijvoorbeeld losse blitzpartijtjes worden beschouwd buiten de jurisdictie van de bond waardoor mondmaskers veelal niet worden gedragen. Opnieuw wat niet gezien wordt, kan niet worden aangeklaagd. In elk geval lijkt het erop dat de kans klein is dat ik in de nabije toekomst nog in België (fysiek aan een bord) zal schaken.

Brabo