zaterdag 28 juli 2018

De grote ontsnapping

Eerste ronde(n) in een open tornooi zijn vaak nutteloos. Het gigantisch eloverschil zorgt ervoor dat de meeste partijen eenrichtingsverkeer zijn waar geen van beide spelers lol aan heeft. De sterkere speler wint te gemakkelijk om ervan te genieten. De zwakkere speler wordt zo hard weggespeeld dat het zelfs onbegonnen werk is om er lessen uit te trekken. Kortom zoals ik al beschreef in de favoriet heeft honderden punten meer, valt het zeker te overwegen om dit soort partijen te vermijden. 

Net daarom wordt in sommige tornooien door organisatoren gekozen voor versnelde paringen in de eerste ronden. Sterkere spelers krijgen tijdelijk extra paringspunten bij de start volgens hun rating waardoor spelers veel sneller interessante partijen kunnen spelen. In de worldcup wordt bij de eerste ronde-paringen gebruikgemaakt van een omgekeerde onderste helft zie WorldCup2017Regulations.pdf waardoor spelers in het midden van de tabel onmiddellijk zwaar aan de bak moeten tegen evenwaardige tegenstanders. Willekeurige paringen is een andere controversiële mogelijkheid die recent werd getest in de open van Isle of Man. Dit bracht zelfs een verrassende top-affiche Isle of Man open 1st round: Caruana-beats-Kramnik.

Desalniettemin elopunten zijn geen exacte wetenschap. Blunders gebeuren zelfs bij de allerbeste dus is het altijd uitkijken wie de schlemiel wordt in de eerste ronde. Welke favoriet maakt zichzelf belachelijk door onderuit te gaan tegen een veel lager gekwoteerde tegenstander (vaak is het verschil groter dan 500 elo)? Ik kon de dans tot nu toe goed ontlopen maar daar kwam in mijn laatste open bijna verandering in. Eerlijk gezegd voelde ik de bui al op voorhand hangen. Ik had geen officiële wedstrijd meer gespeeld sinds de laatste ronde van de Belgische interclub dus april (het is erg moeilijk voor mij om interessante wedstrijden te kunnen spelen die bovendien in mijn agenda makkelijk ingepland kunnen worden zie inactiviteit). Daarnaast had ik een paar minuten voor de partij opgemerkt dat mijn tegenstandster Sarah Dierckens, de Ponziani op haar repertoire had staan. Nu heb ik op mijn blog aangetoond dat de opening onder druk staat maar dat vergt wel een stukoffer dat naar zeer wilde complicaties leidt. Ik zag de Belgische FM Roel Hamblok bedenkelijk kijken naar wits openingskeuze maar eigenlijk volgt wit exact 1 van de beste strategieën tegen een hoger gekwoteerde tegenstander. Creëer grote complicaties waar geen van beide nog iets van snapt zie Hoe winnen van een sterkere speler?

Het is vaak moeilijk om te bepalen waarom het exact mis ging. Ik weet wel dat mijn kolossale blunder werd veroorzaakt door een enorme hallucinatie maar hoe en het waarom van die hallucinatie blijft een raadsel. Ik was natuurlijk achteraf opgelucht deze keer wel ontsnapt te zijn in tegenstelling met eind vorig jaar zie comebacks deel 3. Zonder de nodige medewerking lukt zoiets in geen geval. Lang zag het er evenmin uit dat ik zou ontsnappen want het duurde uiteindelijk meer dan 20 zetten vooraleer ik de bordjes kon verhangen. In meer dan 20 jaar competitie is dit mijn langste ontsnapping.
Normaal is een stuk extra steeds makkelijk gewonnen maar dankzij de centrale ongemakkelijke positie van de witte koning, kon ik blijven zoeken naar trucjes. Voor zover mogelijk vermeed ik afruil en misschien hebben mijn recente ervaringen in handicapwedstrijden tegen mijn dochter Evelien (zij is recent ook beginnen schaken) ook geholpen. In elk geval de ontsnapping is op zijn minst even verrassend als dat ik verloren kwam te staan.

Natuurlijk zijn dit soort comebacks bij beginners schering en inslag. Zij blunderen voortdurend materiaal waardoor een partij soms de meest gekke sprongen maakt. Echter bij ervaren tornooischakers is het iets zeer zeldzaam. Een record is mijn ontsnapping zeker niet. Zowel niet in lengte als in grootte. Nee in vergelijking met onderstaande partij is het slechts een flauw afkooksel. Jawel die partij werd gespeeld op een standaard tempo waarin beide spelers voldoende tijd hadden op de klok. Bovendien is wit echt geen beginner: James Burden, een Amerikaanse expert met 2100 elo.
Niets moeilijker dan een gewonnen partij effectief te winnen (quote van Emmanuel Lasker). Nu ik denk niet dat Sarah mij onderschat heeft nadat ze gewonnen stond. Ze bleef kalm spelen en ving lange tijd al mijn wanhopige pogingen op. Misschien was ze zelfs iets te kalm want hierdoor miste ze mijn snelle switch van de torens naar de c-lijn. In elk geval het is mij onduidelijk hoe wit het anders had aan boord moeten leggen om te winnen. Technische fouten zijn nu eenmaal gelinkt aan iemands sterkte en dus onvermijdbaar in complexe situaties. Ik had het geluk dat er net voldoende problemen overbleven om te ontsnappen.

Brabo

4 opmerkingen:

  1. Het kan ook anders: ik heb eens een stelling gehad, waar ik door een blunder een stuk verloor, ... wat me een gewonnen stelling opleverde. Maar comebacks en "onterecht" gewonnen partijen zijn één van de leukste ervaringen in het schaken (zoals Donner ook al beschreef). Nu, ik heb ook al van Sarah verloren en ik was verrast dat ze nu nog maar 1780 elo heeft (vroeger zat ze ruim boven 1900 dacht ik) - dus een beetje inactiviteit van haar kant ook bij de winstconversie?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. http://schaken-brabo.blogspot.com/2015/10/geluk-bij-een-ongeluk.html beschrijft exact dat iemand een stuk blundert maar toch een gewonnen stelling verkrijgt. Het aantal onderwerpen waarover ik nog niet geschreven heb op mijn blog, begint te verminderen. Daar ik herhaling vermijd, zie ik nu al een daling van het aantal nieuwe artikels.

      In bovenstaand artikel gaat het echter over materiaal blunderen zonder enige compensatie maar daarna toch nog terugvechten.

      Ik zag dat Sarah nog de Memorial Jan Van Leeuwen en het kampioenschap van Vlaanderen gespeeld heeft na de Belgische interclub. Nu is ze actief in Charleroi waar ze al won van een 2070 en een 2100 elopunter. In tegenstelling met profschakers zien we bij amateurschakers dat er vaak veel grote fluctuaties zijn in de speelsterkte. Dat is op zich niet verwonderlijk want als amateurschaker heb je naast het schaken vaak nog vele andere verantwoordelijkheden (werk, school,...). Ik kan mij goed voorstellen dat je minder goed speelt wanneer je het erg druk hebt naast het schaken. Zo vernam ik dat sommigen tijdens de Open van Brasschaat ook nog overdag aan het werk waren (dit jaar niet meer mogelijk daar het speelschema is aangepast naar overdag). Nu zoiets kost bijna gegarandeerd elo. In zulke omstandigheden doe ik liever niet mee maar dus niet iedereen vindt het belangrijk om het onderste steeds uit de kan te kunnen halen.

      Verwijderen
  2. In diezelfde eerste ronde scoorde Bart Van Eetvelde tegen zijn +500 elo tegenstander, raar zaaltje daar precies :)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Klopt en het was bovendien een heel knappe partij. Je kan ze ook naspelen: http://www.skdeurne.be/Partijen/BartVE2018.php
      Naar verluid wist Bart niet eens de rating van zijn tegenstander tot iemand hem daarna erop attent maakte. Ik vraag mij ook soms af of sommige spelers gewoon niet beter zouden spelen wanneer men de elo van de tegenstander niet op voorhand kent.

      Verwijderen