Tijd deel 2

Deze blog is een cornucopia van schaaksnoepjes volgens een review op lichess. Een cornucopia is een hoorn des overvloeds. Ik heb nooit Latijn gestudeerd dus ik moest het zelf opzoeken. Ik vind het een fantastisch mooi woord en tevens een prachtig compliment. Een enorme variatie aan onderwerpen kan makkelijk leiden tot een potpourri of erger een kakofonie. Ik ben daarom blij om te horen dat die veelzijdigheid hier niet als storend wordt beschouwd maar de grote troef van deze blog blijkt te zijn.

Trouwens wie dat recent ook ontdekt hebben zijn allerlei AI-programma's. Ik sta tegenwoordig geregeld versteld over hoe AI-programma's schaakvragen beantwoorden. Niet zelden krijg ik een extract uit deze Brabo-blog. Zou dat misschien de verklaring zijn waarom de bezoekersaantallen recent zo drastisch gestegen zijn?

Google AI beantwoordt de vraag "Wat zijn de voordelen van Chess960"
met behulp van een artikel op deze blog

Het is dan ook niet echt verwonderlijk dat sommigen mij de meest gekke schaakvragen voorschotelen. Nee, ik ben geen wikipedia en nee ik wil niet over om het even welk schaakonderwerp schrijven. Ik vind het heel belangrijk dat het meer dan cafepraat is dat ik te vertellen heb of een copy paste van anderen is. In elk artikel kruipt vaak vele uren opzoekingswerk zie ook vals nieuws.

Zo werd mij recent gevraagd of ik meer blogartikels kon publiceren over hoe een betere en sterkere schaker te worden. Welke trainingsmethodes raad ik aan? Welke schaakboeken moet men lezen? ...  Daar moet ik zonder twijfel iets interessants over te vertellen hebben na ruim 20 jaar al fidemeester te zijn. Partijen winnen is toch het enige dat echt telt in het schaken, niet? 

Vooreerst bestaan er talloze blogs, boeken, podcasts, .... over hoe beter en sterker te schaken dat ik geen goesting heb om daar nog eentje aan toe te voegen. Ik win ook graag partijen maar dat is al lang niet meer het allerbelangrijkste (Wat is leuk aan het schaken?). Als ik iets tegen mijn zin moet doen in het schaken om extra punten te scoren dan zal ik dat niet doen. Ik ben hiervoor te oud, schaken is niet mijn beroep en elopunten zijn voor mij geen (grote) offers waard.

Desondanks op deze blog kan je talloze tips vinden die spelers kunnen verder helpen om de eloladder op te klimmen. Het zijn bijna uitsluitend tips die je niet in de standaard schaakliteratuur kunt vinden maar vaak toch heel waardevol zijn. Hiermee kom ik met een grote bocht tot het onderwerp van dit artikel: Timemanagement. Zelfs sommige coaches tasten vandaag nog in de duisternis als ze vragen moeten beantwoorden over hoe tijd indelen tijdens een partij (zie bv. Lithuanian FM op lichess).

Toen mijn dochter begon te schaken, was het ook 1 van haar eerste vragen. "Ik heb mijn tijd nodig om geen stuk te laten hangen maar dan kom ik steevast in tijdnood. Hoe pak ik dit aan want elke stelling en partij verloopt anders?"

1. Bepaal vooraf (eventueel met de coach) 1 tussentijdse virtuele tijdscontrole in een partij. Bv. in een partij met 90 minuten en 30 seconden increment kan je stellen dat je minstens een half uur moet over hebben na de eerste 20 zetten. Haal je die controle niet dan weet je dat je niet goed bezig bent en dringend moet versnellen.
2. Hoe lager de elo, hoe meer de bedenktijd moet worden gespreid. Automatische zetten bestaan niet of nauwelijks voor beginners. Als beginner zou je niet langer dan 5 minuten mogen denken over 1 zet. Aan iemand beneden 1800 elo zou ik niet langer dan 10 minuten voorstellen per zet. Voor mezelf vind ik 15 minuten het alarmniveau om echt wel te zetten.

Het grootste gevaar is om het tijdsmanagement van een grootmeester als leidraad te gebruiken voor een amateur. Sommige grootmeesters staan bekend voor extreem lange denkpauzes (50 minuten en meer). Dankzij de increments (zie Extra tijd deel 2) bestaat in theorie geen extreme tijdnood meer maar spelen op louter increment is altijd een handicap. 45 minuten achterstand in de opening is ook voor een grootmeester een signaal dat de partij niet volgens plan verloopt.

De klokstanden verraden wie verrast werd in de opening.
Het was de eerste keer ooit dat ik zo ver voor in tijd lag tegen een grootmeester.

De andere kant van het spectrum kom je soms ook tegen. Je hebt zelfs heel sterke spelers die nauwelijks hun tijd gebruiken. Onze Daniel liet zich niet gekmaken op het Europeeskampioenschap door de Georgische grootmeester Giga Quparadze in de voorlaatste ronde. Op het einde van de partij had zijn tegenstander meer tijd over dan het begin van de partij maar had Daniel wel fijntjes geprofiteerd van de onnauwkeurigheden zie broadcast european championship 2025 round 10.

Voor sommigen maakt (heel) snel spelen deel van de speelstijl/ strategie om tijdsdruk te leggen op de tegenstander. Ik raad het niet aan. In onderstaande partij hield mijn 11 jarige tegenstander Bassam El Zein, regerende Franse kampioen bij de -12 op het einde 1u32 minuten over.

Ik vermoed dat Bassam onze onderlinge partij had gewonnen als hij op een paar kritieke momenten langer had nagedacht. In het aansluitende rapidtornooi hield Bassam de winnaar van de open + 2500 fide Boyer Mahel op remise, won hij van de Franse grootmeester Gabriel Flom en scoorde hij ook nog een remise tegen de Franse IM Thomas Dionisi zie Bassam resultaten rapid CLG. Ik ben niet verrast want ik zie af en toe spelers die (zeer) snel spelen in lange partijen om vervolgens veel hoger te presteren in rapid of blitzpartijen. Bassam heeft het potentieel om een zeer sterke schaker te worden. Mits de juiste coach moet het lukken om Bassam te laten inzien dat bepaalde fouten kunnen worden vermeden door iets langer na te denken.

Brabo