maandag 27 november 2023

Schaakopeningen studeren deel 6

Op het einde van mijn vorig artikel daagde ik de lezers uit om het geheime lichess-profiel van de Franse FM Thibaut Dudognon te zoeken. Ik had zelfs er een kleine prijs voor uitgeloofd aan de eerste die mij het juiste antwoord kon geven. Echter vandaag 2 weken later is er nog steeds geen winnaar want niemand heeft zelfs een gok gewaagd.

Ik vermoed dat als ik de prijs verhoog naar 100 euro cash dat er meer animo zal zijn maar 100 euro kan ik thuis niet verdedigen dus dat zal ik niet doen. Bovendien eigenlijk weet ik al voldoende vandaag. Mijn methode om geheime lichess-accounts te onthullen werkt maar is voor de meeste schakers te moeilijk om te kopiëren. Het is trouwens de reden waarom Thibaut gewoon zijn geheim lichess-account blijft verder gebruiken nadat ik hem had verteld dat zijn dekmantel is opgeblazen. De kans dat we nog ooit tegen elkaar zullen spelen is heel klein en andere schakers acht hij niet in staat om mijn methode of soortgelijke te gebruiken.

Tja ik moet toegeven dat ik misschien iets te voortvarend was in mijn vorig artikel. Een onthulling van een geheim lichess-account neemt zelfs voor een expert in voorbereiden zoals ikzelf al snel een uurtje in beslag. Trouwens dan vergeet ik nog te vermelden de mis-en-place die ik voorafgaand een tornooi steeds doe. Een dag voor het tornooi download ik altijd de meest recente elite-databases en bordpartijen waarmee ik toch ook minstens een uurtje zoet ben. Zulke up-to-date databases op je computer installeren is cruciaal om heel snel te filteren en switchen tussen beiden. Ervaring met databasemanagement (Chessbase) is geen overbodige luxe.

Het spreekt voor zich dat voorbereidingstijd een belangrijke rol speelt in dit verhaal. Ik wil alles vinden over mijn tegenstander en bestuderen op voorhand maar dat is zeker niet altijd haalbaar. Het is ook lastig om vooraf te kunnen voorspellen hoe en wat je kan verwachten tijdens de partijvoorbereiding. Soms zeg ik aan mijn echtgenote dat ik in 10 minuten klaar ben en dan duurt het nog een dik uur. Een andere keer ben ik plots klaar terwijl ik nog dacht veel te moeten bekijken.

Voorbereiden is heel veel ziften en zeven. Ik vind het altijd leuk om heel veel informatie over iemand te vinden maar tezelfdertijd betekent het ook dat ik heel veel tijd verlies aan de echt waardevolle dingen eruit te halen. Een tip van de sterke Tsjechische grootmeester David Navara in het boek The secret ingredient is dan ook "Verspreid van je repertoire fake informatie zodat je tegenstander kostbare tijd verliest in de voorbereiding."

De meest bekende manier van "fake" informatie te verspreiden is een ander repertoire spelen wanneer je weet op voorhand dat je partijen in de database zullen komen zie o.a. Camouflage deel 2 en Familieschaak deel 4. Wel dit aspect heb ik vorig jaar naar een next level gebracht: het openen van een persoonlijk zeer zichtbare online account uitsluitend bedoeld om toekomstige tegenstanders in de maling te nemen.

Als je nu googelt op lichess + mijn naam dan is de eerste hit die je krijgt mvhk en dat is exact mijn bedoeling. Tegenstanders die deze blog niet volgen (vooral in het buitenland) zullen tijd verspillen aan het uitpluizen van de vele honderden partijen die niets te maken hebben met mijn bordrepertoire.

Nu ik vermoed sommigen zullen mij de vraag stellen of ik niet beter schaak had gestudeerd i.p.v. zulke enorme inspanning te doen voor een onbekend en misschien onbeduidend voordeeltje in bordschaken. Daar heb ik ook aan gedacht. Vooreerst speelde ik maximum 2 bulletpatijen per dag met tempo 2 minuten +1 seconden wat mij toeliet om te spelen in de kleine dode momenten als ik toch geen tijd had voor serieuze schaakstudie. 

Daarnaast ben ik er ook in geslaagd om van de speciale account een unieke testcase te maken. In 2012 maakte ik eens een kleine studie over de impact op mijn persoonlijke resultaten van een goede opening t.o.v. slechte opening zie Schaakopeningen studeren deel 1. Deze keer ga ik een grote stap verder. Ik vergelijk mijn 2 actieve lichess-accounts waarbij op de ene ik een mij totaal onbekend repertoire speel en met het andere mijn normaal zeer bekend repertoire speel. Alle partijen werden gespeeld in dezelfde tijdspanne (om effect van ratinginflatie/ deflatie te minimaliseren) en speltempo. Op beide accounts probeerde ik mij maximaal voor in te zetten. Ik ben dan ook vrij zeker dat de test best accuraat en interessant was.

Op mijn witpartijen is het verschil 100 TPR tussen standaardrepertoire en onbekend repertoire. Op de zwartpartijen is het verschil nog iets hoger met 134 TPR tussen standaardrepertoire en onbekend repertoire. Ik heb een sterk vermoeden dat nooit eerder iemand zwart op wit heeft kunnen aantonen wat het effect kan zijn betreffende schaakopeningen studeren op iemands tpr en dus rating. Zulke grootschalige test is onmogelijk in het bordschaken.

Bovendien creëert deze studie weer een heleboel nieuwe vragen. De resultaten gelden voor mezelf maar dat betekent uiteraard niet dat iedereen eenzelfde effect zou zien bij zichzelf in een gelijkaardige opzet. Evenmin betekent het voor mezelf dat dezelfde TPR-verschillen zullen optreden bij de keuze van een ander speltempo. Tenslotte welk repertoire als standaard en onbekend wordt gekozen zal ook het resultaat beïnvloeden.

Voor de keuze van het onbekend repertoire heb ik mij laten leiden door de oorspronkelijke opzet van misleiding. Daarom koos ik voor normale gezonde openingen en varieerde ik zo weinig mogelijk om te laten doorschijnen dat ik een nieuw repertoire aan het klaarstomen ben. Wel vermeed ik elk theoretisch opzoekingswerk anders zou het aspect onbekend te veel verloren gaan. Dit gaf mij bijgevolg dan ook de kans om te zien in hoeverre je een opening kunt leren door puur te spelen dus zonder boeken of ander materiaal te consulteren.

We zien een groot verschil in evolutie tussen mijn witpartijen en mijn zwartpartijen met het onbekend repertoire. Met wit speelde ik uitsluitend Engels dus 1.c4 en daar bleven mijn resultaten nagenoeg constant. Met zwart koos ik voor 1.e4 c5 en 1.d4 Pf6 waar ik het toch zeker in het begin veel lastiger had om levend uit de opening te komen.

Dit artikel heeft een aantal eeuwige vragen trachten te beantwoorden over schaakopeningen studeren maar tezelfdertijd is dit slechts de top van de ijsberg. Bovendien is dit artikel evenmin een advies om schaakopeningen te studeren. Ik ken heel veel spelers die 100 elo extra niet de moeite vinden om een massa vrije tijd op te offeren aan schaakopeningen studeren. Schaakopeningen studeren is een aparte vaak eenzame discipline. Als professional heb je geen keuze maar als amateur zou ik toch goed nadenken of het schaken met het studeren nog plezierig blijft.

Brabo

1 opmerking:

  1. Ik ben gisteren gecontacteerd via mail door de winnaar van mijn prijsvraag. Hij had het juiste antwoord in een half uurtje gevonden met bijna exact dezelfde mix van openingen als ik deed. Uit respect voor Thibaut zal ik zijn geheim lichess-account niet publiceren.

    BeantwoordenVerwijderen