De Amerikaanse grootmeester Grigory Serper vermijdt de polemiek niet in zijn blogartikels en dat legt hem geen windeieren. Hij is en blijft vandaag de populairste blogger op chess.com. Bovendien kan je hem ook nooit betrappen op puur sensatie creëren. Elke soms gewaagde stelling laat hij steeds gepaard gaan met bewijsmateriaal. Zijn meest recente artikel "Fabiano Caruana chess-revolution" was weer een modelvoorbeeld hiervan. Volgens Grigory kent de huidige nummer 2 van de wereld, de Amerikaanse topgrootmeester Fabiano Caruana bijzonder slecht zijn klassiekers. In het artikel haalt hij hierbij enkele recente uitspraken aan van Fabiano die hij dan telkens uitgebreid aftoetst aan oude partijen gespeeld door oud-wereldkampioenen.
Hoe is het in godsnaam mogelijk om nummer 2 van de wereld te worden als je zo weinig afweet van de schaakgeschiedenis? Oud-wereldkampioen Michail Botvinnik hamerde altijd in zijn lessen op het intensief bestuderen van de partijen gespeeld door de oude meesters. Ook nu hoor je nog veel meesters en lesgevers vertellen hoe belangrijk de klassiekers zijn in de ontwikkeling van een schaker. Echter vandaag stelt Grigory maar zeker niet alleen hij vast dat veel jonge spelers deze raad niet alleen negeren maar vaak ook nog veel sneller en verder vooruitgaan.
Aan de start van de recente uitzonderlijke editie van Tata Steel Chess deed de Iraanse topgrootmeester Alireza Firouzja een opmerkelijke bekentenis. Hij had zich vooral met blitz en bullet voorbereid op het tornooi zie o.a. krantenrubriek 23 januari 2021. De reporter dacht dat Alireza een grapje maakte maar nee hij was bloedserieus. Deze anekdote toont heel mooi aan hoe in de laatste jaren een echte revolutie is gebeurd ook op het gebied van schaaktrainingen. Deze corona-crisis heeft dit proces nog versneld en dus is het niet verwonderlijk dat minder actieve of oudere schakers afgehaakt zijn.
In enkele recente artikels op deze blog zie o.a. de onzin van blitz deel 4 en revolutie in het millennium deel 3 gaf ik voorbeelden van mijn online blitzpartijtjes die ik gebruikte om mijn openingsrepertoire te verbeteren. Echter recent ontdekte ik hierop een interessante uitbreiding. Online schaken kan een belangrijke graadmeter zijn om te weten welke openingen trendy zijn. Dit is heel waardevolle informatie want dit laat toe om de beperkte studietijd veel efficiënter in te delen. Bovendien is het ook zo dat veel spelers online dezelfde openingen spelen als in bordschaak zie bv. mijn artikels anoniem en clubschaak en/of internetschaak deel 2.
In dit blogartikeltje wil ik dan ook eens inzoomen op misschien wel een van de meest opzienbarende modetrends sedert jaren online. Het betreft de stelling hieronder die ik plots 5 keer op korte tijd in mijn online partijen kreeg voorgeschoteld en dat trouwens telkens door een andere tegenstander. Tot eind vorig jaar had ik het slechts 1 keer eerder online ontmoet en dat op meer dan 70.000 online partijtjes gespreid over 13 jaar.
Toeval of was er meer aan de hand? Het leek mij daarom eens interessant om te kijken wat de database van lichess over deze stelling vertelt. Echter die database voor meerdere maanden downloaden is geen fun (zie mijn artikel lichess gepubliceerd eind vorig jaar). Gelukkig bestaat er ondertussen hiervoor een alternatief want nikonoel biedt sedert enkele maanden de Lichess Elite Database aan. Deze elitedatabase is slechts een fractie van de totale database maar is kwalitatief wel 100 x gemiddeld beter en kwaliteit is exact wat we hier nodig hebben bij het onderzoeken van modetrends in openingen.
Zo was het een koud kunstje om de elitepartijen van de maanden november 2020, december 2020 en januari 2021 via die site down te loaden, die samen te gieten in 1 database en daarna te filteren op onze stelling. Vervolgens telde ik voor elke dag in die 3 maanden hoe vaak de stelling was voorgekomen. Die getallen goot ik dan uiteindelijk in onderstaande merkwaardige grafiek.
Dus in de eerste helft van de 3 maanden werd de stelling slechts 2 keer gespeeld. In de tweede helft daarentegen werd het niet minder dan 402 keer gespeeld. Dit kan geen toeval meer zijn en dat is het uiteraard ook niet. Zonder twijfel zullen al lezers de stelling herkend hebben want ze is inderdaad afkomstig uit de nieuwe onsterfelijke partij die jawel exact op 16 december 2020 werd gespeeld.
Ik ben niet verwonderd dat er na al de berichtgeving over deze fantastische partij heel veel spelers zich ook gewaagd hebben aan deze variant. Het helpt ook dat de witspeler bijzonder populair is bij de schakers want enkele Belgen hebben zelfs voor hem een Daniil Dubov fanclub opgericht.
Als Belg hou je er dus best rekening mee dat je straks zelf de stelling op je bord kunt krijgen (tenminste als die deel uitmaakt van je repertoire). Trouwens tussen de spelers van de elitedatabase met deze stelling vond ik al een groot aantal Belgen. Slachtoffers met zwart waren (behalve ikzelf): IM Steven Geirnaert, FM Warre De Waele en IM Glen De Schampheleire. Die laatste koos daarom om ineens de kleuren te wisselen want ik vond van Glen ook enkele partijen met het witte kleur en deze variant. Verder zag ik ook nog FM Sim Maerevoet het eens testen en zelf leed ik een smadelijke nederlaag in de wekelijkse blitz van de Belgische online schaakclub door de hand van Emilio Martinez Rodriguez.
Dan blijft er natuurlijk nog de vraag over hoe gevaarlijk of goed is dit systeem? Dit probeerde ik eerst vanuit praktisch standpunt te bekijken door in de elite-database de spelers op te zoeken die het al minstens 10 keer getest hebben. Dat Karjakin (ook wel minister van de verdediging genoemd) het niet in een standaardpartij droog kon houden, zorgt wellicht dat onderstaande resultaten geen verrassing zijn.
M.a.w. als wit een beetje kennis heeft van het systeem en taktiek is je tweede naam dan kan je hiermee een dikke plusscore behalen.
In elk geval als zwartspeler heb je maar beter een anti-dote klaarliggen. Die kan je zoeken in de vele gepubliceerde analyses zoals chesspublishing maar ik doe altijd liever mijn eigen huiswerk als ik de tijd heb. Dus liet ik mijn sterkste PC en Stockfish 12 er eens een uurtje op rekenen en dat scheen een ander licht op de opening. Dubov vermeldt het in zijn youtube-analyse niet maar 12...a5 ziet er mij zo goed als winnend uit voor zwart. Ik heb het prompt getest online zodra ik het kon.
Achteraf ontdekte ik dat de Slovaakse grootmeester Jergus Pechac 12...a5 ook al op lichess gespeeld heeft zie partij dus ik vermoed dat elke professional dit ondertussen al gevonden heeft. Ik denk zelfs dat Dubov al op de hoogte was hiervan op voorhand want in zijn filmpje zegt hij ook dat hij tegen een computer wellicht had verloren maar hem dat niet heeft weerhouden om het toch te spelen.
Meer dan waarschijnlijk kunnen we dus hier van een voorbijgaand modeverschijnsel spreken. Dit wil niet zeggen dat je over een jaar toch ineens verrast kunt worden door iemand die deze variant nog eens bovenhaalt. Online modetrends trachten te detecteren en de nodige aandacht eraan schenken, lijkt mij dan ook nuttig voor de competitieschaker.
Brabo
Ikzelf ben eerder een aanhanger van de "ken je klassiekers" theorie, maar recent heb ik enkele computer-computer tornooien op mijn laptop laten doorgaan met een beperkt openingsboek, zodat heel vaak gelijkaardige stellingen op het bord kwamen. Omdat ik speelde met zowel sterke als zwakke/oude engines (denk aan Fritz13, Rybka4, en zelfs uci-versies van Rebel en Chess Genius), zorgde dat voor veel "meester tegen amateur" partijen, en best wel inzicht in hoe sommige stellingen te spelen.
BeantwoordenVerwijderen