Naar aanleiding van Brabo's stukje en mijn commentaar presenteer ik mijn mooiste partij, die ook mijn mooiste zet bevat. Mijn tegenstander is veelvoudig Surinaams kampioen Franklin Mungroo. Twee jaar later hield hij GM Campora Sivori op remise maar ik wist dat hij een dubieus variantje op zijn repertoire had.
Daar komt hij dan, mijn mooiste zet. Fritz (ik heb de partij nooit door Rybka gehaald) geeft 15.Ld2 met duidelijk voordeel aan. Die zet heb ik nooit overwogen, omdat ik besefte dat de manoeuvre Pf3xg5xe6 een stuk waard was. De reden is dat de zwarte koning nog steeds in het centrum staat. Het offer is dus gebaseerd op de zwakte van pion g5.
Daarom is de zet b2-b4 gemakkelijk genoeg te vinden, als je eenmaal weet hoe je naar de stelling moet kijken. Niettemin ben ik er trots op, omdat de zet
 |
| 15.b4 !! |
- de culminatie is van mijn plan
- gebaseerd is op een gezonde positionele beoordeling
- ik de belangrijkste varianten niet alleen correct heb uitgerekend maar ook beoordeeld.
Dat komt niet zo vaak voor bij mij. Voor de afwerking keren we terug naar de partijviewer.
De aantekeningen heb ik kort na afloop gemaakt, toen ik mij nog goed herinnerde wat ik allemaal dacht tijdens de partij. Ze geven mijn denkproces dus vrij goed weer.
Mark Nieuweboer
B4 is inderdaad een hele mooie zet. Ik heb de stelling eens voorgelegd aan Houdini en Rybka en ze hadden beiden grote moeite om te snappen wat er precies aan de hand was.
BeantwoordenVerwijderenDus geen discussie over de mooiste zet maar ik heb wel enkele opmerkingen betreffende dat b4 een kritiek zet is.
1) Toen ik met mijn engines naar de kritieke stelling keek, stelde ik vast dat er meerdere zetten winnen. Naast b4, blijkt ook Ld2 en a3 te winnen. Ook zijn er meerdere zetten die voordeel behouden voor wit. Kunnen we dan eigenlijk wel spreken van een kritieke stelling? Bestond er wel een serieuze kans dat minder lang nadenken, tot een verkeerde keuze zou leiden met nare gevolgen? Ik kan hierover niets met zekerheid zeggen vandaar dat ik niet met zekerheid kan stellen dat we hier over een kritieke stelling kunnen spreken.
2) Je geeft aan dat je wist dat je in een kritieke stelling was beland en tijd moest spenderen. Je spendeert uiteindelijk ongeveer 20 minuten en speelt de zet.
- Heb je niet even vaak dat je na 20 minuten tot het besluit komt dat de zet niet speelbaar is en er dus geen killerszet aanwezig is of m.a.w. het geen kritieke stelling is?
- Heb je niet geregeld dat je na 20 minuten tot het besluit komt dat de zet speelbaar is, die speelt en dan verrast wordt met de weerlegging van de tegenstander zodat achteraf blijkt dat er geen killerszet aanwezig was of m.a.w. het geen kritieke stelling was.
Ik bedoel dat men pas achteraf kan zeker zijn of de 20 minuten goed of slecht waren gespendeerd. Je toont met jouw mooie partij een voorbeeldje dat het goed was om je vermoeden te volgen dat het een kritieke stelling was maar ik ben er zeker van dat je ook tegenvoorbeelden hebt.
Ik ben het met je eens dat dit geen kritieke stelling in de strikte betekenis van het woord is.
BeantwoordenVerwijderenJe vragen kan ik met nee beantwoorden. Als ik besluit om 20 minuten te spenderen (mijn record is meen ik 30 minuten) dan is dat omdat ik het gevoel heb een belangrijke beslissing te moeten nemen. Ik concentreer me sterker en maak daardoor minder fouten.
Bovendien werkt het andersom - en dat heb ik proberen uit te leggen: op grond van mijn stellingsbeoordeling (die om pion g5 draait) weet ik dat er een killer aanwezig moet zijn. Het rekenwerk dient voor de bevestiging ervan en om de details uit te werken. In dit opzicht geef ik Hendriks gelijk - ik zie b4 en zie dat pion g5 de rechtvaardiging ervan vormt. De rest is rationalisering. En die kost tijd (mij waarschijnlijk veel meer dan een GM).
Wat ik wel heb gehad is dat ik een gewaagd offer niet durfde te spelen omdat ik de consequenties niet goed kon beoordelen. Het gevolg was nogal eens dat ik een partij verloor die ik misschien had kunnen winnen of in eeuwig schaak laten eindigen.
Nogmaals: volgens mij moeten schakers positiespel en tactiek niet scheiden, alleen onderscheiden. Nogal wat offers zijn gebaseerd op stellingskenmerken. Wie die snel kan herkennen zal ook sneller killer zetten vinden. Dit is het beste voorbeeld uit mijn praktijk, maar ik heb er nog wel een paar. Het heeft mij een zekere reputatie als aanvalsspeler bezorgd overal waar ik speelde.
"Ik bedoel dat men pas achteraf kan zeker zijn of de 20 minuten goed of slecht waren gespendeerd."
Tja, 100% zekerheid heb je nooit van tevoren. Maar de waarschijnlijkheid hoeft ook geen 50% te zijn. Als je die weet op te krikken tot zeg 80% lijd je wel een paar nederlagen, maar de extra overwinningen compenseren die dan meer dan voldoende.
Ik schat dat dit inzicht mij misschien wel 100 ELO punten heeft opgeleverd. Mijn progressie stagneerde omdat mijn tegenstanders leerden mij niet dergelijke kansen te geven en ik een eenzijdig speler ben.
Hier is ook van belang jezelf een limiet te stellen. Mocht ik onverhoopt toch een weerlegging van 15.b4 hebben gevonden dan had ik nog altijd genoeg tijd over om daarna fatsoenlijke zetten te vinden.
Mijn stelling is dus dat over een aantal partijen gerekend de baten flink uitstijgen boven de kosten.
Ook herhaal ik mijn suggestie dit uit te proberen in trainingspartijen (toevoeging: met beperkte bedenktijd). Ik vind het namelijk zo jammer om een mooie aanvalsstelling op te bouwen en dan de beslissende klap niet uit te delen.
Ik ben al blij dat je stelt dat er kosten kunnen zijn t.o.v. de baten want dat is al een belangrijke stap naar mij. Als er over het concept kritieke zetten wordt gesproken, wordt bv. door Aagaard enkel gekeken naar de baten en nooit naar de kosten.
BeantwoordenVerwijderenNu je stelt dat de baten flink uitstijgen t.o.v. de kosten. Vooraleer ik dit geloof moet je toch met harde bewijzen afkomen. Ik moet onmiddellijk toegeven dat ik evenmin zwart op wit het tegendeel kan bewijzen dus mijn stelling is voornamelijk gebaseerd op mijn eigen ervaringen of het waarnemen van ervaringen in mijn omgeving.
Ik vermoed ook dat trainingspartijtjes of gewoon af en toe een rapidtornooi spelen, mijzelf wel zou vooruit helpen. Echter zoals vaak is het een kwestie van tijd en zin. Beiden zijn vandaag afwezig dus heb ik ook geen hoge verwachtingen voor mijzelf.