woensdag 12 december 2012

De Tsjechische verdediging

Spelers zoals mijzelf maken gebruik van een weinig variërend repertoire waarin je dus niet in de eerste plaats d.m.v. verrassing maar door specialisatie een openingsvoordeeltje tracht te verkrijgen (de powerplaymethode). Specialisatie t.o.v. variatie betekent, bereid zijn om veel harder te werken en continu de laatste ontwikkelingen opvolgen. Topprofessionals zoals Kramnik en Anand zijn daarom dagelijks vele uren bezig met het analyseren van stellingen, nakijken van nieuwe toppartijen,.... Het is vaak een saai tijdverslindend werk maar als beloning kan je af en toe eens een partij spelen waarin je vanuit de opening de tegenstander kunt wegdrukken. Persoonlijk vind ik zulke logische partijen mooier dan vechtpartijen waarin techniek en verrassing een grote rol spelen (Carlsen heeft hier een patent op). Daar zal uiteraard niet iedereen het mee eens zijn en gelukkig maar want de diversiteit is net 1 van de meest aantrekkelijkste aspecten in het competitief schaken.

Voor een amateur zoals mijzelf is het onbegonnen werk om up to date te zijn met je repertoire. Sommigen vinden dit een goede reden om af te stappen van de powerplaymethode. Dit is een begrijpbare beslissing en misschien praktisch zelfs de verstandigste maar voor een schaker die meer aangetrokken wordt tot het wetenschappelijke dan het competitieve, is dit geen optie. Ik heb mij dus al lang bij neergelegd dat een scenario zoals beschreven in het blogartikeltje the modern french af en toe onvermijdelijk is. Tevens besef ik dat het downloaden van 2 of 3 keer de twics per jaar compleet onvoldoende is om de laatste trends en nieuwtjes goed op te volgen. Dit werd o.a. beschreven in het addendum van het blogartikeltje partijpublicaties .

In mijn blogartikeltje  why chess gaf ik aan dat de gelijknamige site niet meer verder werd upgedate. Echter in juni na 9 maanden inactiviteit werd de site heropgestart. 1 van de gratis aangeboden services op de site, is een summier overzicht per week van de belangrijkste nieuwtjes geselecteerd uit Twic. Dit is een eerste hulpmiddel om uit de continue stroom van informatie in een beperkt tijdsbestek het kaf van het koren te scheiden. Zelf tracht ik vooral de toptornooien te volgen via chessvibes en chessbase. Vandaag worden we verwend met heel veel topschaak want het aantal partijen dat je kan naspelen van + 2700 spelers is hoog. Ik verplicht mijzelf om minstens de partijen van + 2700 spelers na te spelen waarin een opening van mijn repertoire voorkomt. Dit is een absolute must want amateurs kopiëren graag recente ideeën van + 2700 spelers wat o.a. aangetoond werd in mijn blogartikeltje schots vierpaardenspel.

Op de laatste fide toplijst zien we 47 + 2700 spelers staan. Daarnaast hebben we een opeenvolging van toptornooien (London Classic, Tashkent, Boekarest Kingstornooi, ..) waardoor de amateur geregeld een goede kans heeft om een + 2700 een opening te zien spelen die ook in zijn repertoire zit. In Tashkent kwam zelfs een vreemde eend op het bord namelijk de Tsjechische verdediging of ook wel het Pribyl systeem genoemd. Deze opening heb ik zelf maar 2 keer op het bord gehad in een serieuze partij waarvan laatst in 2011 tegen de Belgische expert in deze opening Hendrik Ponnet, zie onderstaande partij.
Voor de partij was ik supergemotiveerd om op winst te spelen en een hoge eindrangschikking na te streven maar mijn gebrekkige kennis van het systeem verplichtte mij al snel om de ambities bij te stellen. Achteraf gaf Stefan Docx op dat je 4.f4 moet spelen in dit soort stellingen want een gratis f4 mag je niet weigeren. Hij heeft zeker een punt maar ik wou toch liever een type stelling die minder tactisch en minder bekend was. Na meer dan een week analyseren en de databases uit te pluizen vond ik uiteindelijk een mooi concept zonder f4. Groot was mijn verbazing toen ik op chessvibes las dat Leko tegen Mamedjarov tot en met zet 13 in de 2de ronde van het toptornooi in Tashkent dit concept toonde. Zie hieronder de partij met enkele aanvullende nota's uit mijn analyses.
We gebruiken allemaal dezelfde engines en databases zodat het onvermijdelijk is dat we onafhankelijk soms tot dezelfde conclusies komen. Enerzijds beschouw ik dit soort partijtjes een compliment voor mijn huiswerk. Anderzijds betekent het wel weer extra werk en minder kansen om potentiële tegenstanders in de toekomst te verrassen.

Brabo

16 opmerkingen:

  1. Ik vat openingstheorie eerlijk gezegd nogal licht op (zeker in vgl met de brabo's van deze wereld). Het Tsjechisch is eigenlijk niet meer dan een overblijfsel van iets dat ik in de jeugdreeksen af en toe speelde. Het was pas toen ik Thibaut Maenhout dit systeem eens zag bovenhalen (toevallig ook op het Open van Gent, een paar jaar eerder), dat ik het weer een kans ben gaan geven. Maar om mij nu echt expert te gaan noemen... :D

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Tja expert is inderdaad iets wat te pas en te onpas wordt gebruikt. Nu ik vond 10 partijen met het Tsjechisch in mijn databases met jouw handtekening, gespeeld in 2010-2012. Ik ken geen andere Belgen die meer partijen met dit systeem kunnen voorleggen vandaar dat ik je een Belgische expert noemde.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @drinkhe: zo gaat het er hier aan toe op deze blog, ik heb wel geen kostuum maar speel er altijd in enz. :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Valery:
    Een vest en een broek zijn inderdaad niet perse een kostuum. Kostuum was gewoon makkelijker te schrijven en te lezen. Het blogartikel "de interclubfaq" gaat dan ook over iets helemaal anders dan kostuums net zoals bovenstaand artikel helemaal niet gaat over wanneer precies iemand een expert kan worden genoemd.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Mss vergeet je Frederic Verduyn, die is toch een trouwe aanhanger van de Tjechische Pirc. 2j terug heeft hij me er zelfs nog eens mee geklopt!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Je hebt gelijk KAra. Ik vond 17 partijen terug in mijn databases van Frederic Verduyn dus hiermee valt Hendrik terug naar de 2de plaats als Belgische expert. :)
    Persoonlijk vind ik het geen gek systeempje wat Shakhriyar ook bewees.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Hoeveel partijen zou Frederic er werkelijk mee gespeeld hebben? Bij mij staat enkel een fractie
    in de databases, bvb niets uit buitenlandse interclubs en toernooien.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Naar alle waarschijnlijkheid heeft Frederic V. er meer gespeeld dan wat te vinden is in een database. Ik vermoed dat hetzelfde geldt voor Hendrik. Je hebt dus een punt dat ik onmogelijk kan weten wie nu het meest dit systeem gespeeld heeft. Desalniettemin vind ik dat een veronderstelling maken gebaseerd op de beschikbare informatie wel moet kunnen. Het is geen halszaak. Tenslotte kan iedereen commentaar geven op het artikeltje dus het recht van antwoord is ten allen tijde gevrijwaard.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Pour la petite histoire: brabo had als ik het mij goed herinner ook een zijvariantje in de Ruy Lopez minutieus voorbereid. Volgens de database had ik namelijk eens 1...e5 gespeeld. Had hij echter beter nagedacht, dan had hij kunnen raden waarom: het was namelijk tegen de Tsjechische grootmeester Rausis. Reden genoeg om even af te wijken.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. @drinkeh:
    Ik was verwonderd dat je Igor Rausis een Tsjechische grootmeester noemt dus ging ik het eens opzoeken op wiki. Daar staat dat hij een Letlandse grootmeester is (zijn naam klinkt ook helemaal niet Tsjechisch) maar sinds 2007 komt hij volgens de fide uit voor Tsjechië.
    Ik veronderstel dat het een grapje is maar ik maak echt geen link tussen nationaliteit en opening.

    De laatste ronde van de Open Gent begint om 11uur 's ochtends. Ik logeer niet ter plaatse dus moet al van thuis uit vertrekken ten laatste om 10uur. De paringen worden rond middernacht op de site geplaatst. Meer dan een paar uurtjes voorbereiding kon ik dus niet maken. Van een minutieuze voorbereiding was dus geen sprake (tenminste naar mijn normen). Met beperkte tijd moet je dus keuzes maken. In een laatste ronde met de prijzen in bereik, mag je verwachten dat er op winst wordt gespeeld zelfs met zwart. Vandaar dat ik eerst het zijsysteempje op het Spaans bekeek wat tot veel scherper spel leidt dan het Tsjechisch waarvan je op voorhand kunt weten dat ik een klassieke opstelling zou kiezen met bijgevolg weinig winstkansen. Ik spendeerde een dik uur op dat Spaans zijsysteempje omdat er recent heel wat ontwikkelingen zijn geweest en ik helemaal niet meer up to date was. In de resterende tijd keek ik uiteraard wel nog naar het Tsjechisch waar ik puur pragmatisch op voorhand koos voor het slappe 5.Le2 concept. Zoals in het artikeltje vermeld, heeft het mij een week gekost om iets concreets voor wit te vinden. Tijdens de resterende korte voorbereiding vond ik niets na 4.Pf3 maar 4.f4 vond ik te riskant om met een minimum aan theorie en zonder ervaring te spelen tegen een 'Belgisch expert'.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Naar mijn weten speelt Frederic al jaren het Tsjechisch of hij zichzelf een expert noemt laat ik in het midden.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Frédéric Verduyn16 december 2012 om 22:01

    Wel mijn eerste partij met het Tsjechisch dateert van 2008 tegen D. Hamelink, en toen was ik zeker (nog) geen expert, want deze partij werd na 14 zetten opgegeven na een iets te creatieve aanpak.

    Maar ik ben blijven geloven in het systeem en heb het sindsdien bijna ononderbroken blijven doorspelen (ook tegen 1.d4 antwoorden met 1...d6 om Tsjechisch uit te lokken) en ik denk dat ik intussen al over de 50 officiele partijen zit.

    Het leuke is dat je altijd in hetzelfde type stelling terechtkomt zodat je op zijn minst ongeveer weet wat je moet doen zonder echt concrete theorie te moeten kennen. Veel partijen beginnen met een gevaarlijk uitziende witte koningsaanval die vroeg of laat vastloopt, en dan kan zwart counteren.

    Wie altijd hetzelfde speelt weet dat tegenstanders zich kunnen voorbereiden , en dat doen ze dan ook (zie bv de partij tegen N.Beijerink waarin wit a tempo een computervariantje op het bord toverde met een pionoffer op b4 dat ik toen niet durfde slaan).
    Later heb ik die variant nog 2 keer gekregen, toen tegenstanders zich op die partij baseerden om zich voor te bereiden.

    Maar ik vind dat niet erg, en ben altijd benieuwd naar de zoveelste "weerlegging" die de voorbereide tegenstander mij zal voorschotelen, maar tot nu toe heb ik nooit iets gezien die me definitief van het Tsjechisch zal doen afstappen

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Het Tsjechisch systeem heeft m.i. een aantal grote troeven. Je kan het zeer vaak spelen. Ik ken geen goed schaakboek over dit systeem en het is evenmin populair (slechts 2 keer in mijn serieuze bordpraktijk ontmoet). Bovendien zoals Frederic aangeeft, is er geen weerlegging bekend (tenminste bij het ruime publiek).
    Bordervaring is m.i. minstens even belangrijk dan concrete computeranalyses want je weet welke thema's werken of niet tot soms diep in het middenspel.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Ik heb de voorbije paar maanden 2x verloren tegen het Tsjechisch systeem. De eerste maal was ik zo dom om te proberen om naar een Philidor-lijn over te schakelen, wat dus niet lukte, en de tweede keer heb ik het idee van h3 en f4 gecombineerd, wat niet zo goed was voor mijn koningsveiligheid.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Zelf speel ik op de derde zet e5 ipv c6 met zwart. Ik heb er een goede score mee.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Na e5 is het logisch om naar de Philidor te transponeren met Pf3 wat ik al enkele malen in de praktijk met succes gespeeld heb.

    BeantwoordenVerwijderen