Sociale media

Af en toe krijg ik de vraag of ik Duitse voorouders heb. Men is er verwonderd over dat Vlaamse ouders een Duitse voornaam durven geven aan hun kind. Ik herinner mij uit mijn kindertijd dat we heel vaak Duitse televisie keken en wellicht zo moet mijn voornaam zijn opgepikt. In het bijzonder Duitse krimi-series zag mijn papa heel graag. Der Alte (1977-...) en  Derrick (1974-1998) keken we wekelijks naar maar de absolute favoriet was Tatort (1970-...). Daarin speelde toen Horst Schimanski de detective die het allemaal niet zo nauw nam met hiërarchie of regeltjes.

Na die vele jaren van een overdaad aan krimi-afleveringen gezien te hebben, had ik het wel gehad met dit genre. Ik kijk sindsdien nog heel zelden naar een krimi-aflevering van om het even welke serie. 1 uitzondering maakte ik voor de moderne Sherlock-serie. De hoge intelligentie gespeeld door Benedict Cumberbatch in combinatie met de toepassing van moderne technologien, maakte het voor mij weer aantrekkelijk.

In mijn partijvoorbereidingen voel ik mij ook vaak Sherlock. Vooral met het opzoeken van geheime online accounts kan ik mij geweldig amuseren. Mijn tegenstander van de 2de ronde uit de Brugse Meesters: Luciano Aguilar leverde mij de mooiste uitdaging op in mijn carriere. Met standaard zoekopdrachten viel er niets te vinden online van Luciano. Met slechts 11 partijen (9 van een oud Belgisch jeugdkampioenschap) van Luciano was het onmogelijk om met Chessbase een online account te linken.

Het eerste dat ik ontdekte was, dat Luciano een oudere broer heeft die Adriano heet en eveneens lid is van de club Les Deux Fous du Diogene. Op lichess heeft deze club een pagina die ook na covid nog steeds actief blijkt te zijn: lichess.org/team/les-deux-fous-du-diogene. In dat team viel mij onmiddellijk de account Adri22_gamer op. Dat leek mij heel waarschijnlijk de Adriano die ik zocht. Ik vond en kreeg bevestiging via het youtube-kanaal van Adriano waar hij zo vriendelijk is om niet alleen de link naar zijn lichess-account te leggen maar ook vermeldt dat hij een chess.com-account heeft.

Zijn naam bij zijn chess.com-account staat er niet maar ik wist dat ik juist was want zowel op lichess en chess.com zegt de speler van zichzelf dat hij een "Overrated boy" is. Ik vermoed dat hij zoiets grappig vind maar hij zal het nu wel minder grappig vinden na het lezen van dit artikel.

Bovenaan Lichess-account, onderaan Chess.com-account van dezelfde speler

Het Chess.com-account had ik nodig omdat Lichess gestopt is met het publiceren van vriendenlijsten (zie Anoniem deel 2). Van zijn 36 vrienden op chess.com concentreerde ik mij op de vrienden die hij al het langst heeft. Volgens fide zijn de broers op een paar maanden verschil bijna gelijktijdig beginnen schaken. Zo kwam 1 chess.com-profiel steeds meer in het vizier: Poisson-bleu.

 

Echter ik geraakte hierna niet verder maar dan kwam mijn helper Watson (ik bedoel mijn dochter Evelien) met een briljante ingeving en ontdekking. Mijn dochter is een specialist in sociale media en vond tijdens het scrollen door 8 jaar oude videos op het youtube-kanaal van Poisson-bleu het finale en sluitende bewijsstuk. Het fragment duurt slechts een paar seconden en het detail werd pas in 2de instantie opgemerkt. 

Echecs-Poisson-bleu toont op zijn youtube-kanaal enkele seconden zijn facebook-pagina

Gedurende die seconden zie je een facebook-pagina en mijn dochter wist dat je dan ook de echte naam van de persoon kunt zien: Luciano. Er was geen twijfel meer mogelijk. Luciano had alles gedaan om zijn account geheim te houden maar was dit 8 jaar-oud detail vergeten.

Ik had hem. Bovendien waren het niet alleen 2548 partijen op chess.com maar ook nog eens 15.233 partijen op lichess waar hij zoals velen ook dezelfde pseudoniem gebruikt. Ik had alles en veel meer om onze onderlinge partij in de puntjes te kunnen voorbereiden.

Of ik de voorbereiding op het bord kreeg? Nee hij speelde iets totaal anders waar hij niets van af wist. Na slechts 13 zetten stond hij met wit reeds compleet verloren. Ik zal wellicht nooit te weten komen of hij onraad rook of ik overdreef met mijn detective-werk.

Ik ben niet mee met al die sociale media. Ik denk dan ook dat ik eerder Watson was en mijn dochter Sherlock in dit verhaal. De nieuwe generatie staat niet alleen aan de deur maar zal de oudere generatie ook zeer snel vervangen. Echter onderschat deze oude vos evenmin. Een kleine misstap is voldoende om als een konijn met huid en haar te worden opgegeten.

Brabo

Statistiek deel 3

Toen ik laatst het verslag las van HWP Haarlem over hun nederlaag in de eerste ronde van de Nederlandse interclub "Harde kennismaking met meesterklasse voor k1", realiseerde ik mij nogmaals hoe verschillend zelfs topschakers onderling zijn. De ene speelt 6 tornooien in de zomer (zie het mooiste tornooi deel 2) en de andere speelt 5 maanden helemaal niets. Ik zit daar ergens tussenin. Ik hield ook een schaakpauze van 2 maanden maar speelde in de zomer toch 2 tornooien.

Bovendien vermeed ik ook in die schaakpauze om te hervallen in eindeloos online blitzen of erger bullet. De Nederlandse grootmeester Koen Leenhouts schreef over dit fenomeen in motivatie 2 en hij is zeker geen alleenstaand geval. Ik merk op dat veel spelers zich hieraan bezondigen eenmaal het regulier schaakseizoen voorbij is.

Tijdens de covid-jaren ontdekte ik het plezier van openingen uit mijn online schaken te bestuderen zie o.a. de onzin van blitz deel 4. Na covid ervoer ik dat veel van die gemaakte studies ook nuttig waren voor mijn klassieke bordpartijen. Ik nam bijgevolg het voornemen om die studie van openingen uit online partijen ook in de toekomst verder te onderhouden. De jaarlijkse schaakpauze na een lang slopend schaakseizoen bleek ideaal hiervoor.

Zo maakte ik ook de voorbije schaakpauze weer interessante analyses van openingen die ik al veel eerder eens had willen bekijken. Soms waren die analyses heel uitgebreid maar in onderstaande positie bleef het bij een enkele variant. Na 4... Pb4 geeft de computer reeds +2,5 aan voor wit dus daar wil ik niet veel tijd aan spenderen.

Ondanks +2,5 voor wit volgens Stockfish,
 scoort zwart 56,2% met een +2400 TPR over +1600 partijen

Hoe is het mogelijk dat iemand met slechts 1946 fide-elo erin slaagt in een positie met zulk groot verliezend nadeel om 56,2% te scoren  en +2400 TPR behaalt over + 1600 partijen? Hoe is het mogelijk dat ik zelf slechts +4,=1,-7 scoor met wit in deze positie volgens mijn persoonlijke online partijendatabase? Hoe is het mogelijk dat zelfs een Nepomniachtchi dit met zwart eens durfde te spelen in een blitztornooi met een mooie prijzenpot? Hoe is het mogelijk dat Magnus Carlsen met wit de weerlegging niet kende en ook niet speelde?

5.Da4+ P8c6 6.d5 b5 7.cxb5 Pd4 8.Pa3 Lf5 9.b6+ c6 10.Dxb4 dxe5 11.b7 Tb8 12.dxc6 e6 13.Da4 Dc7 14.Pf3 Lxa3 15.Pxd4 exd4 16.bxa3 De5+ 17.Le2 0-0 18.0-0 Dxe2 19.Lf4 e5 20.Tfe1 en wint. 1 speler vond dit op chess.com en werd prompt gebannen voor valsspelen zie partij. Kortom ondanks de heel negatieve computerevaluatie is het praktisch een heel aanvaardbare keuze.

2 weken geleden kwam ik weer zo een voorbeeldje tegen van een opening die heel slecht is maar de speler scoort er wellicht beter mee dan met normale openingen. De Belgische expert Gilles Regniers is gestopt met bordschaken maar online speelt hij nog wel geregeld. Ik vermoed dat hij daarom ook puur voor de fun het Halloween-gambiet speelt. 

Ondanks -1,8 voor wit volgens Stockfish,
 scoort wit 56% met een 2300 TPR over +2000 partijen

Dit gambiet is veel beter bekend dan het vorige. Mijn online score met zwart +70,=6,-27 toont dit duidelijk aan. Desalniettemin ik scoor evenmin 100% ondanks ik een stuk cadeau krijg. Elke nederlaag smaakt dubbel zo zuur t.o.v. een normale.

Dan blijft nog de vraag wat zou er gebeuren als iemand dit soort zottigheden ook in klassiek schaken durft te spelen. Of erger wat gebeurt er als de tegenstander zelfs op voorhand dit zou weten? Het overkwam mij in de 5de ronde van mijn recente tornooi in Saint-Antonin-Noble-Val. Eerst had ik via Chessbase 18 zijn online profiel kunnen vinden, gebruikmakend van "zoek Lichess-account" zie Anoniem deel 3.

Zo kon ik snel de Franse expert Philippe Aveline koppelen aan DearmadamBarnum en ontdekken dat hij online bijna uitsluitend 1 opening met zwart tegen mijn repertoire speelde. In bijna 2000 online partijen koos hij in meer dan 90% voor dezelfde Scandinaaf die naar onderstaande kritieke positie leidt.

Ondanks +1,5 voor wit volgens Stockfish,
 scoort zwart 58% met een 2200 TPR over 26 partijen

In de Big Database vond ik ook nog eens 26 partijen van Philippe met deze variant. Sinds 2001 was dit bijna het enige dat hij had gespeeld. Desondanks was ik er niet gerust in want de weerlegging had ik al eerder gespeeld en een van mijn partijen stond in de Big Database. Ik won de onderlinge partij maar vlekkeloos was het niet. Er was 1 moment waar ik duidelijk de controle was verloren.

1 partij zegt weinig maar het doet vermoeden dat online veelvuldig oefenen, zelfs heel slechte openingen speelbaar kan maken voor vele soorten tempi. De meeste tornooispelers zijn onvoldoende sterk om op eigen kracht weerleggingen te vinden aan het bord. De Belgische FM Jacob Dreelinck is een grote fan van experimenten met dit soort zeer gewaagde openingen. Echter zoiets spelen als hoofdwapen lijkt mij enkel goed voor spelers die geen verdere ambities meer hebben. Ik vind het persoonlijk tijdsverlies maar ik hou niemand tegen om zo fun te vinden in het schaken. Uiteindelijk is schaken slechts een spelletje waar weinig of geen geld mee te verdienen valt.

Brabo

Etiquette

Enige tijd geleden las ik voor het eerst dat tennissers sorry zeggen wanneer ze een punt na aanraking van het net maken. Het is een punt met geluk gemaakt en niet met kunde dus niet helemaal sportief. Het verontschuldigen is een ongeschreven regel van de etiquette in het tennis. Echter sommige tennissers vinden zoiets flauwe kul en dan kan het soms tot een ruzie escaleren zoals laatst op de US open.

In het schaken heb je ook ongeschreven regels en ook daar gebeurt het wel eens dat iemand er zich niet aan houdt. Meer zelfs ik krijg tegenwoordig de indruk dat nog weinig spelers kennis hebben van die ongeschreven regels of er rekening mee houden. Zo keek ik laatst vreemd op toen mijn ruim 200 punten lager gekwoteerde tegenstander in onderstaande stelling remise voorstelde. Ik had nog bijna een uur op de klok en volgens de computer sta ik gewonnen.

Mijn beide topprogramma's geven ruim +3 voordeel aan voor wit.
Zwart zag er geen graten in om remise voor te stellen die ik prompt weigerde door terug te slaan.

Misschien had zwart niet door dat hij verloren stond maar dat was zeker niet het geval in een andere partij van hetzelfde tornooi. Zwart staat niet alleen totaal verloren maar had ook nog eens veel minder tijd dan ikzelf. Ik vind het een totaal gebrek aan respect om in zulke situatie remise voor te stellen aan een tegenstander die bijna 400 punten meer heeft.

Mijn beide topprogramma's geven bijna +5 aan voor wit.
Zwart zag er geen graten in om remise voor te stellen die ik prompt met Dxe4 beantwoordde.

Als lagere elo heb je m.i. maar 2 situaties waar je remise kunt voorstellen aan een veel hogere elo. Of je bent de enige nog met winstkansen (bv. eindspel toren + loper tegen toren) of de veel hogere elo heeft al eerder zelf remise voorgesteld. In alle andere gevallen stel je geen remise voor uit respect voor de veel hogere elo.

2 andere ongeschreven regels zijn hieraan verbonden. Je stelt geen 2 keer remise voor in een partij tenzij de tegenstander er tussen zelf eens remise heeft voorgesteld. Als enkel 1 kleur nog winstkansen heeft (bv. eindspel toren + paard tegen paard) dan heeft enkel dat kleur het recht om remise voor te stellen.

Een verloren stelling doorspelen is niet perse iets fout. Echter er zijn grenzen van fatsoen. Zo vertelde de Belgische IM Thibaut Vandenbussche in een blogartikel over een tegenstander die in onderstaande stelling een typische bulletzet speelde.

Tijd om op te geven maar Thibauts tegenstander probeerde nog Le3.
Na Pxe3 gaf hij wel op. 

Ik herinner mij een gelijkaardige zet uit een van mijn klassieke partijen gespeeld jaren geleden in de Zilveren Toren. De zet voelde als een klap in mijn gezicht. Een schoonheidspartij werd met 1 lolzet een misbaksel.

Tijd om op te geven maar mijn tegenstander probeerde nog Dc5+.
Na Dxc5 gaf hij wel op. 

Waar ik dan wel weer veel minder achtersta, is de ongeschreven regel dat je altijd terug-trakeert (tegenstander biedt je een drankje aan dus doe je hetzelfde later). In de 9de editie van de Podcast "de Lange Rokade" wordt verteld dat traktaties vele minder gebeuren dan vroeger en ik ben daar dus niet rouwig om. Ik heb er zelfs een licht trauma van toen het eens op een conflict uitdraaide. Ik had tijdens de partij door tijdnood geen tijd gehad om terug te trakteren en na de partij wou de chauffeur van mijn ploeg onmiddellijk naar huis want ik had al veel te lang doorgespeeld. In een verslag van de tegenstanders moest ik het ontgelden als gierige Belg. Trakteren en terug-trakeren tijdens het spelen van partijen geeft mij sindsdien enkel stress. Trouwens in Deurne moet je al snel 10 minuten wachten op bediening dus ik neem steevast mijn eigen water mee van thuis.

Clubkampioenschappen waren vroeger de plaats om die ongeschreven regels aan te leren maar veel clubs organiseren die niet meer. Veel nieuwe spelers komen van online schaken waar die regels helemaal niet bestaan. Het schaken is ook gewoon veel harder en competitiever geworden (met Hans Niemann als meest vermaarde bad-guy).

Thibaut gaf zijn tegenstander na de bulletzet een reprimande. Persoonlijk zal ik nooit mijn tegenstander apart nemen om over een ongeschreven regel iets te zeggen. Sommigen kunnen niet goed om met kritiek en gaat het potje snel overkoken. Nee ik maak mij liever zo snel mogelijk uit de voeten na zulke partijen. Aan foute personen spendeer ik geen tijd.

Brabo

Hoe belangrijk is elo ? deel 3

Over de Vlaamse schaakpodcast Kip en schaak heb ik het nog niet gehad op deze blog ondanks ze al aan de derde editie zitten dus hoogtijd om dit goed te maken. Kip en schaak is zoals het klinkt veel minder ernstig dan de Lange Rokade maar daarom niet minder interessant. Kip en schaak wordt gemaakt door (veel) jongere schakers dan de Lange Rokade waardoor je toch meer het moderne schaak kunt proeven. Trouwens vergis je niet in de ludieke opzet. Ik ben telkens onder de indruk van hoe goed Tomme Lowie, Lennert Lenaerts en William Boudry voorbereid zijn waardoor het een echte show wordt. Bovendien vind ik die satirische aanpak heel slim. Dit laat toe om ook lastige onderwerpen te bespreken. Je weet nooit of de sprekers serieus zijn of een grap maken.

Zo herinner ik mij uit de laatste editie hoe een amusante discussie ontstond over geld en elo. Welke keuze zou je maken, 100 fide-elo of 1000 euro? De conclusie die ik trok was hoe hoger de elo, hoe vaker er voor de elo werd gekozen ipv. het geld. Een van de hogere elo's merkte daarbij haarfijn op dat je snel de verloren 1000 euro's kunt terugwinnen eenmaal je 2400 fide of meer bereikt.

In de laatste ronde van Saint-Antonin-Noble-Val moest ik een gelijkaardige beslissing maken. Ik speelde met wit tegen een speler met bijna 300 elo minder. Na 14 zetten zat ik nog in mijn partijvoorbereiding met meer tijd op de klok dan ik begonnen was. Mijn tegenstander was uit boek met een half uur minder reeds. Ga je dan akkoord met remise waarmee je de eerste prijs van 350 euro opstrijkt of speel je door voor 10 elo extra? Ik koos voor de garantie van de eerste prijs maar ik moet toegeven dat het eloverlies het plezier van de tornooioverwinning deels verpestte. Achteraf gooide mijn tegenstander nog wat olie op het vuur door te vertellen dat hij de vorige nacht tot laat had gefeest en dus te weinig was uitgerust. Hij was tevreden met de derde prijs van 100 euro en de makkelijke extra elopunten.

Elo verliezen gaat vaak heel snel maar die terugwinnen is een ander paar mouwen. Ik heb nog steeds niet mijn ratingverlies van anderhalf jaar geleden helemaal goedgemaakt (zie mijn slechtste tornooi). Dat is ook heel duidelijk voor de 2 Franse helden van mijn vorig artikel. Hun Indisch avontuur is bijna 2 jaar later nog steeds niet verteerd.

Bijna 2 jaar later hebben de Franse IMs nog steeds niet
hun oorspronkelijke elo terug van voor hun Indisch avontuur.

Tijdens Saint-Antonin was ik dan ook benieuwd wat het achterliggende verhaal was van dat Indisch avontuur. Hoe kom je erbij om daar tornooien te gaan spelen voor elo? Ik poetste mijn beste Frans op van onder het stof en met een traktatie werd ik op korte tijd bevriend met de Franse IM Olivier Touzane.

Ik en Olivier op het marktplein van Saint-Antonin-Noble-Val
Olivier kampte met tandpijn tijdens het tornooi maar bleef altijd goedlachs.

Iedereen kent uiteraard de tijger van Madras: Viswanathan Anand. Anand is een legende maar Olivier is ook in Franse middens zeer bekend. Hij behaalde een piekelo van 2500 fide in 1996 maar meer tot de verbeelding spreekt zijn overwinning met zwart tegen Anand op het wereldkampioenschap in 2001 te Moskou.

In Indie waren ze dit niet vergeten en hij werd daarom uitgenodigd samen met de andere Franse IM Sevan Buscara voor een reeks normtornooien, simultaans, .... Alles werd betaald voor hen met alle luxe die je maar kunt denken. Het kostenplaatje van enkele maanden 5 sterrenhotels en meerdere vluchten moet in de meerdere duizenden euros opgelopen hebben. Natuur, eten, gezelschap, ... waren fantastisch.

Echter na het wegzakken onder de 2200 fide was het avontuur wel voorbij. Terug thuis stonden ze voor een harde realiteit. Plots was het heel moeilijk of onmogelijk geworden om nog een club te vinden die voor hun schaken wilde betalen. Olivier vertelde dat zijn vriend Sevan daarom de drastische beslissing had gemaakt om naar Marokko te verhuizen. Daar zijn de dagelijkse kosten veel lager, spreken vele inwoners Frans en online is het vandaag perfect mogelijk om schaaklessen te geven. De nakende verhuis was de reden waarom Sevan was afgehaakt voor Saint-Antonin.

Ik heb al meermaals geschreven over hoe moeizaam het vandaag is om als schaakprofessional te leven maar spijt heeft Olivier absoluut niet van zijn avontuur in Indie. Van zodra zijn rating weer boven de 2200 is, keert hij terug naar Indie. Er zijn meer waardevolle zaken dan elo in het leven. Mocht ik opnieuw de kans krijgen om een tornooi te winnen door 10 elo op te offeren dan doe ik dat ook opnieuw.

Brabo

Hoe belangrijk is elo? deel 2

Een half jaar geleden las ik een oproep om tips te delen over "Hoe moet ik me voorbereiden op een tornooi?" Daar kwam toen geen enkele reactie op. Ik denk ook niet dat veel amateurschakers voor 1 tornooi dagen of weken vooraf voorbereiden. De meesten hebben daar geen zin in noch beschouwen het heel nuttig. Trouwens veelspelers zoals in mijn vorig artikel hebben er evenmin tijd voor. De Braziliaanse grootmeester Alexandr Fier speelt ongeveer 200 klassieke partijen per jaar dus van tornooivoorbereidingen is geen sprake. Hij geeft wel toe dat zijn chaotische aanpak misschien de reden is waarom hij geen aansluiting bij de wereldtop heeft gevonden.

Tot voor kort bestond mijn tornooivoorbereiding ook meestal slechts uit het updaten van databases en backups nemen. Echter na een schaakpauze van enkele maanden waar ik zelfs bijna geen online standaard-schaak had gespeeld, vond ik dat toch iets te weinig. Een paar dagen voor de start van Saint-Antonin-Noble-Val besliste ik om nog eens door de openingen van mijn 200 meest recent gespeelde partijen te scrollen. Scrollen is het juiste woord want meer dan een minuut was het niet per partij. In enkele uren verspreid over 2 avonden was ik klaar.

Daarnaast dacht ik dat het leuk zou zijn om tijdens het tornooi meer tijd te kunnen spenderen aan toerisme en ook meer dochter-papa tijd te hebben. Wat als ik al bepaalde partijvoorbereidingen op voorhand zou maken zodat ik ter plaatse ze enkel nog eens moest opfrissen? Spelers onder de 2000 fide hoefde ik niet in rekening hiervoor te nemen. +2000 fide spelers waren er maximaal 10. Zoiets was perfect haalbaar in enkele avonden.

Wat aanvankelijk een lumineus idee leek, kreeg al snel een heel slechte bijsmaak. Bij het voorbereiden op de vooraf ingeschreven Franse internationaal meesters Olivier Touzane en Sevan Buscara ontdekte ik dat ze vorig jaar op heel korte tijd 170 elo (ondanks K-factor 10) waren kwijt geraakt. Olivier was gezakt van 2250 naar 2080. Sevan was gezakt van 2360 naar 2190. De oorzaak vond ik al snel want beiden hadden een serie tornooien gespeeld in Indië.

Elografieken van de Franse IMs Olivier Touzane en Sevan Buscara

Ik baalde. Ik had vorig jaar geschreven in het artikel "mijn slechtste tornooi" dat ik nooit nog tornooien wilde spelen met meerdere zwaar ondergekwoteerde spelers. Ik heb toch echt geen geluk met het kiezen van tornooien. Ik ben nog nooit een Westerling tegengekomen die met plezier naar Indië trekt om er een massa elo weg te gooien. Nu heb ik er minstens 2 aan mijn been.

Ik heb even overwogen om mij terug te trekken uit het tornooi (zoals meerdere andere +2000 spelers effectief deden). Het was nog mogelijk om de B&B gratis te annuleren. Nee, het elospook ging mij niet kleinkrijgen. Als remisekoning moest ik zeker in staat zijn om met 2 remises het eloverlies tot een minimum te beperken. In onderstaande partij tegen Olivier Touzane zie je duidelijk dat ik speelde met de handrem op.

Eerlijk gezegd was ik er dan ook niet rouwig om dat de andere Franse IM Sevan in laatste instantie afhaakte voor het tornooi. Ik speel heel graag tegen sterke spelers op voorwaarde dat ze een correcte rating hebben.

Geen 2200 fide of zelfs 2100 fide hadden de IMs over na hun doortocht in Indië. Ik vroeg mij af hoeveel dan een Westerse GM zou overhouden na eenzelfde avontuur. Of hoeveel elo heeft een Indische GM als enkel in eigen land wordt gespeeld?

Vandaag zijn er 89 Indische grootmeesters. 20 daarvan zijn inactief en vallen dus af. Van de 69 overgeblevene zijn er slechts 4 die regelmatig in Indië spelen. Regelmatig is in de 3 meest recente fideklassementen samen minstens 3 tornooien in Indië. Dat is dus heel weinig en onderstaande tabel geeft duidelijk aan waarom.

Eloverlies voor een Indische GM is heel duidelijk gerelateerd aan activiteit in eigen land.

De recente Quantbox Chennai Grandmaster Challengers-event waar vele Indische GMs onderling speelden, heeft de statistieken opgesmukt maar feit blijft dat Indische GMs massaal Indië vermijden om rated klassieke partijen te spelen. Fabiano Caruana vertelt in een recente podcast dat er al grootmeesters zijn met 2300 elo. Dat is nog optimistisch als je kijkt naar Indië. Daar blijkt zelfs 2300 fide niet meer haalbaar voor veel grootmeesters jonger dan ikzelf.

De 4 Indische GMs die geregeld in Indië spelen

Titelspelers die niet geven om hun elo bestaan maar ze zijn heel schaars. Een recent lichess-artikel toont aan dat het fenomeen zeker niet beperkt is tot Indië en ook na de elocompressie er zeer grote verschillen tussen landen bestaan. De fide stond er bij en keek er naar.

Brabo

Het mooiste tornooi deel 2

Het meest spraakmakend schaakonderwerp deze zomer in de Lage Landen was zonder twijfel de blog van Koen Leenhouts. 2 weken lang trakteerde hij ons bijna dagelijks op een persoonlijke, humoristische maar ook technische verslaggeving van zijn schaakexploten. Zijn ondertussen talrijke fans hoopten dat hij ook nog de Brugse Meesters zou verslaan maar ik snap dat hij het genoeg vond. Koen vertelde mij dat hij gemiddeld 2,5 uur per artikel nodig had. Ik vind het waanzin in combinatie met amateurschaak spelen van de hoogste plank.

Het spelen van drie tornooien op een rij leverde Koen ook veel bewonderende en verwonderende blikken op. Was Koen de meest actieve schaker deze zomer? Nee, dat nu ook weer niet want ik vond snel een aantal schakers die zelfs 4 of meer tornooien hadden gespeeld. 

13 Belgen speelden deze zomer minstens 4 zomertornooien voor fiderating

Enkel tornooien voor rating en met minstens 6 gespeelde partijen werden in rekening gebracht. Cocoon is onder voorbehoud want nog lopende. Ik heb niet alle +3000 Belgische fidespelers manueel gecontroleerd en mogelijks worden resultaten ook met vertraging doorgegeven. Ik claim dus niet dat bovenstaande tabel volledig is. Ik vermoed wel dat de kans heel groot is dat Amir Zouaghi en Jakob Dreelinck samen aan de top staan met 6 zomertornooien. Het lijkt mij geen toeval dat ze allebei geboren zijn in 2007 en fidemeester zijn. Op die leeftijd barst je van energie, heb je veel tijd en met +2300 zijn ze heel ambitieus. Ik ben zeker fan van hun aanpak.

Daarnaast valt mij vooral op uit bovenstaande tabel dat het bijna allemaal tornooideelnames in België waren. Minder dan 10% werd gespeeld in het buitenland. Was het 10 jaar geleden anders? Er bestaan geen statistieken maar ik herinner mij, een vorige generatie van jonge toppers ging toch veel vaker naar het buitenland. Ik vermoed dat het te maken heeft met de enorm gestegen reis- en hotelkosten. Ik hoorde op de Brugse Meesters dat er spelers elke dag pendelden tussen Brugge en Brussel. Het is vaak geen pretje wat ik o.a. de eerste speeldag (zaterdag 9 augustus) ondervond bij de Brugse Meesters. Voor 115 km van mijn thuis naar de Brugse Meesters was ik 2,5 uur onderweg. Ondanks een uur marge kwam ik slechts een paar minuutjes voor de start aan.

Desondanks zien we dat dit geen obstakel is voor de 13 meest actieve Belgen om er massaal aan deel te nemen. Het is nipt maar de Brugse Meesters kreeg van hen de meeste deelnames. Met een speelzaal op enkele honderden meters van het stadcentrum ben je op een toeristische toplocatie. De organisatie zorgt voor alle ingrediënten en infrastructuur (drank, eten, binnen en buiten) zodat dagelijks een sfeerrijke en geanimeerde apres-schaak mogelijk is onder bekende schaakvrienden. Er is een gestroomlijnde opeenvolging van de ronden: snelle paringen, resultaten up to date, tornooizaal altijd klaar voor aanvang inclusief zelfs de toiletten.

Speelschema Brugse Meesters Open

Alleen jammer was het dat ik van die toplocatie nauwelijks heb kunnen genieten ondanks op wandelafstand een hotel te hebben genomen voor de Brugse Meesters. Ik snap dat veel schakers niet vroeg willen opstaan en het pendelen (veel) tijd kost maar ik verkies andere rondetijden. Ik ben grote fan van het tijdschema in mijn julitornooi van Saint-Antonin-Noble-Val (Frankrijk). Daar waren meerdere speeldagen met slechts 1 wedstrijd per dag maar vooral met startuur 10u30. Vanaf 14 uur waren we normaal klaar en konden we de prachtige omgeving verkennen. De combinatie en balans toerisme/ schaken was voor mij perfect.

Tijdens de Brugse Meesters hoorde ik van sommige buitenlanders dat ze in de voormiddag hun voorbereiding opofferden om toerist te zijn. Dat heb ik vroeger ook nog gedaan. Toen ik 20 jaar geleden Open Plancoet (Bretagne) speelde, bezocht ik met mijn reisgezellen in de ochtend het wereldberoemde Mont-Saint-Michel. Een 5 jaar geleden toen ik Open Praag speelde, bezocht ik met mijn kinderen in de ochtend o.a. het Madame Tussauds- museum. In beide gevallen kon ik er nauwelijks van genieten. Ben ik straks op tijd terug voor de ronde? Moest ik nu niet bezig zijn met nog eens die andere variant te bekijken? Ik zal super balen als het toevallig op het bord komt.

Nee van de combinatie schaken+vakantie heb ik nooit echt ten volle kunnen genieten tot dus Saint-Antonin. Weten dat je later op de dag geen wedstrijd meer hoeft te spelen, zorgt voor een totaal andere sensatie. Daarnaast biedt Saint-Antonin alles wat je maar kunt verlangen van toerisme: prachtige stukken cultureel erfgoed, een fantastisch mooie fauna en flora, talloze activiteiten zoals kajakken/ mountainbiken/ openlucht muziek, markt.... Bovendien is het voor iemand die houdt van lekker eten en drinken een paradijs.

Tenslotte kostte mij de hele trip (bijna 1000 kilometer enkel) beduidend minder dan de Brugse Meesters. Ontbijt voor 2 en 1 kamer samen met mijn dochter kostte in Brugge 1265 euro. In Saint-Antonin was het 833 euro. Eten op restaurant, drank in de tornooizaal, tornooi-inschrijvingen waren ook veel goedkoper. Enkel de extra benzine en tolgelden komen er bovenop. Ik schat een kleine 200 euro.

Op de site van de Belgische bond heb ik een uitgebreid verslag gepubliceerd over hoe fantastisch ik de trip vond naar Saint-Antonin-Noble-Val dus dat zal ik hier niet meer herhalen. Tenslotte wil ik ook nog mijn dochter bedanken voor mijn reisgezel te zijn. Ik zie sommige schakers alleen naar buitenlandse tornooien reizen maar dat is niets voor mij. Na een paar dagen voel ik mij al snel eenzaam. Met mijn dochter heb ik een sociale gesprekspartner die niet alleen intelligent is maar ook interessante meningen heeft over zeer uiteenlopende onderwerpen. Deze mix van talenten komt zelden voor bij schakers. Kortom ik genoot er enorm van en hoop dat we het ooit nog eens samen kunnen overdoen.

Brabo

Mijn eerste echte tornooioverwinning

Het was lang onduidelijk of er voldoende deelnemers zouden zijn om 9 ronden unrated in Gent deze zomer te kunnen spelen. Uiteindelijk waren er toch 30 inschrijvingen maar ik vrees voor een volgende editie. Het verschil in aantallen en evolutie tussen rated/ unrated in onderstaand overzicht spreekt boekdelen.

Deelnemersaantallen Open Gent per jaar volgens rated/ unrated

Ik heb het niet onderzocht waarom er zulk verschil is tussen beide type-tornooien maar ik vermoed dat ik al in 2023 een belangrijke reden opgaf. Deelnemers aan het unrated tornooi krijgen het zwaar te verduren door de buitenwereld. Dat vergalt het spelplezier. Mijn tornooioverwinning van unrated Gent in 2023 werd door sommige spelers dan ook weggezet als waardeloos. Ze vinden unrated schaak geen echt schaak.

Als winnaar van het tornooi Saint-Antonin-Noble-Val werd
mijn familienaam gegraveerd in een 300 kg stenen koning

Schakers hebben het moeilijk met complimenten geven dus ik maakte mij weinig illusies toen ik deze zomer voor het eerst een "echt" klassiek tornooi won. In Saint-Antonin-Noble-Val won ik in juli laatst voor het eerst een rated open tornooi. 1 van de eerste commentaren die ik kreeg was dat de tegenstand heel mager was. Veel schakers vinden dat wanneer je de sterkste speler in een speelzaal bent dan speel je in de verkeerde speelzaal. Ik was in Saint-Antonin inderdaad de sterkste schaker maar dat kwam in de eerste plaats omdat een aantal hoger gekwoteerde spelers net voor de start hadden afgehaakt. Het is een vrij recente kwalijke trend in veel open tornooien sinds professionals niet meer meespelen. De sterkere amateurschaker zet zich op de deelnemerslijst maar zal pas meespelen als iemand sterker nog meespeelt.

In elk tornooi is iemand de sterkste schaker dus ik vind het egoïstisch om uit een tornooi te stappen bij gebrek aan sterkere tegenstanders. Bovendien weet ik uit ervaring dat het winnen van een tornooi als elofavoriet nooit evident is. Ook in dit tornooi dacht ik lange tijd opnieuw naast de hoofdprijs te grijpen. Pas na de verrassende uitschuiver in de voorlaatste ronde door de leider de Franse internationaal meester Olivier Touzane zat ik in polepositie voor de tornooiwinst.

Een portie geluk heb je bijna altijd nodig om een tornooi te winnen zelfs als elofavoriet of je moet vele honderden punten meer hebben dan iedereen. In Saint-Antonin kon ik niet klagen over geluk want sommige tegenstanders deden heel vreemde zetten.

Mijn jonge tegenstander van ronde 3 speelde met zwart in deze stelling het onbegrijpelijke Le4.

Ik had mij al verzoend met remise dus Le4 kwam als een heel welgekomen geschenk. In onderstaande stelling was het nog erger en stond ik op het punt om remise voor te stellen om erger te voorkomen.

Mijn oudere tegenstander uit ronde 6 speelde met wit in deze stelling het onbegrijpelijke Lf1.

Na het eenvoudige 20...Lxe5 21.Pxe5 Pxe5 22.dxe5 dxc4 23.bxc4 Le4 won ik de kwaliteit en later zonder veel moeite de partij. Ik vraag mij af of er toch geen merkbaar verlies van speelsterkte is in de lagere eloregionen sinds de elocorrectie.

Met 6,5 op 8 won ik het tornooi met een halfje extra maar het had nog meer kunnen zijn. In onderstaande stelling miste ik een prachtige winst met slechts een minuut op de klok.

Zwart speelt en wint !
Oplossing onderaan het artikel

Op de KBSB-website werd recent een initiatief gelanceerd om puzzels in te dienen gelinkt aan partijen met een Belgische connectie. Ik vermoed bovenstaande opgave zou daarin mooi passen maar ik heb geen sociale media dus ik heb zelf geen interesse. Ik stel mij bovendien de vraag of hiervoor uberhaupt een draagvlak is. Puzzels kan je overal oplossen en wie maalt om een Belgische connectie bij oplossen van puzzels?

De kleine geldprijs van 350 euro dekte niet mijn onkosten maar de gravering van mijn familienaam in een 300 kg grote stenen kolos (zie foto bovenaan) vond ik een geweldig mooie verrassing. Ik ken geen enkel tornooi in de wereld waar ze zoiets doen en het is misschien wel de mooiste naturaprijs die je kan geven.

Achteraf kreeg ik dan ook meermaals de vraag hoe ik dit massief stuk naar huis kreeg. Op youtube kan je zien hoe een speciale kraan het grote gewicht in een pick-up plaatst dus zoiets kreeg ik uiteraard niet mee in mijn rode Mazdarati. Ik zou ook niet weten waar ik zoiets zou moeten plaatsen thuis dus ik vond het helemaal goed dat de koning ter plaatse bleef. De organisatie wilt trouwens vanaf nu alle winnaars erop graveren. Voor mijn zeer zeldzame familienaam (slechts 15 zijn er nog levend in de wereld) is het erg leuk om te weten dat ergens diep in Frankrijk een gedenkteken zal blijven bestaan.

Brabo

Oplossing: 47...Txf2+ 48.Kxf2 De3+ 49.Kf1 Df3+ 50.Ke1 Ld2+ 51.Kxd2 Txd3+ 52.Kc2 Tc3+ 53.Kb1 Tb3+ 54.Ka2 Ta3+ 55.Kb1 Db3+ 56.Kc1 Dc3+ 57.Kb1 Ta1#