zondag 3 februari 2019

Chessbase 15 deel 2

Werken met CB15: enkele eerste ervaringen

Om te beginnen – deze review is geschreven door iemand die van CB12 komt (en daarvoor van CB7), dus ik zal waarschijnlijk enkele features leuk vinden, die “gewone kost” zijn voor vele lezers. Daarnaast heb ik Fritz 12 en 13, dus een vergelijking met de laatste versie van de Fritz-GUI is misschien niet up to date. Verder ben ik al Chessbase-klant sinds Fritz5.32 en een redelijk vroege versie van Chessbase (met dongle-beveiliging – waar is de tijd). Ik had daarvoor al Fritz2, dat ik redelijk intensief gebruikte – en heerlijk functioneel vond. Later kwamen daar nog Chess Genius 3 (ijzersterk), Rebel6, en nog vele andere goede en minder goede DOS-schaakprogramma’s. Verder nog heb ik hier een Big/Megabase (1980-1994) liggen met maar liefst … 215.000 partijen. Ik wil maar zeggen, ik heb quasi de volledige opkomst van het computerschaak meegemaakt.

Deze review is dus redelijk persoonlijk – iedereen zoekt iets anders qua functionaliteit, en wat ik als heel interessant beschouw, wordt door een andere speler als overbodig gezien – en omgekeerd. Ik ga het hier niet zozeer hebben over de “evidente” zaken in CB15, noch streef ik volledigheid na, maar ik wil het meer hebben over de zaken die me al dan niet bevallen: aspecten die ik goed/slecht vind in mijn alledaags gebruik van de software. Op internet staan al heel wat meer of minder gekleurde reviews van CB15 – hierbij dus mijn bijdrage, gebaseerd op CB15 service pack 7.

Eerst even melden dat CB15 (en wschl ook eerdere versies) een vroeger negatief punt heeft weggewerkt. Ik herinner me dat in de “oude” CB-versies (en nog altijd in de Fritz-GUI) het niet eenvoudig was om in een databank met posities, deze via een zoekfilter te sorteren, zodat je enkel de stellingen met wit (of zwart) aan zet kreeg. En dat terwijl Nicbase in de 90’er jaren al die optie had… Ik zie dat men dit nu wel simpel heeft opgelost in CB 15: in het zoekvenster van “filter lijst” klik je bij maneuvers gewoon wit of zwart aan, en verder niets. Zie figuur hierna, waar ik “B” (black = zwart) heb aangevinkt. Dat in dat scherm niet alles naar het Nederlands vertaald is (trapped piece is toch gewoon een ingesloten stuk, discovered attack is aftrekschaak of aftrekaanval, overworked piece is een overbelast stuk enzovoort) is wel een beetje vreemd (net als “herstellen”, waar ik dan wel resetten zou laten staan), maar bon… Van mij mag het allemaal Engels zijn, of allemaal Nederlands, maar geen mixup aub.
OK, dat is al van de baan, alvast één goed punt. Nu we toch bij zoeken zijn, zowat de belangrijkste functie in Chessbase, moet ik nog een klein negatief puntje vermelden: daar waar concurrent Chess Assistant Chess Query Language (CQL) heeft omarmd, moet je het in Chessbase nog stellen met wat is voorgeprogrammeerd. Dat is wel al heel wat, en wie materiaal zoekt om zijn taktiek wat te trainen, kan in bovenstaand zoekvenster zijn hart ophalen. Bovendien bevat de knop “voorbeelden” nog tien extra thema’s – zie de figuur hierna. Slechts tien, jawel, maar hier ligt een groot, onontgonnen veld, waar nieuwe versies van CB zeker zullen op voortbreien: wat met andere offers of slagsequenties…?

Even proberen: zo levert de onderste zoekopdracht (*) “queen decoys into fork” in mijn databank van Belgische partijen een tiental hits op. Gek genoeg bleek “rook double check” krek dezelfde partijen op te leveren (foutief dus), dus dat was weer een mailtje naar Chessbase waard. Met dat filter (*) vond ik onderstaande partij (nog uit mijn West-Vlaamse ligaperiode) wel de moeite waard. Dat wit er een zootje van maakt na zet 17 maakt de partij alleen maar interessanter.

Voor wie CQL nog niet kent, Tim Krabbé heeft er een leuk stukje over geschreven, en op wikipedia vind je ook wel iets terug. Het voordeel van CQL is dat je heel algemene zoekopdrachten kan programmeren, zoals bv “witte toren offert zich, vertrekkend vanop een wit veld, tegen een witveldige loper, waarna de witte koning van h1 naar a8 wandelt in de loop van de rest van de partij”. Zoiets lukt niet in Chessbase, wel met CQL. Wie – behalve Tim Krabbé – zo’n zoekopdrachten nodig heeft, is dan weer een andere vraag J.

Het blijft vervelend dat CB15 na bijna elke zoekopdracht een zoekversneller wil creëren – de beste manier om van dat gezeur af te zijn, is gewoon akkoord gaan dat-ie er een aanmaakt. Maar eigenlijk zou het programma die op de achtergrond maar zelf moeten opmaken of… helemaal niet. Want zijn zoek/sorteeropdrachten niet één van de eerste dingen die je efficiënt leert programmeren? Chess Assistant is bliksemsnel, waarom is Chessbase dat niet? Een rommelige structuur van de databank of het partijformaat? Er zijn bugs in het formaat van de partijen bekend, die nu bekendstaan als “features, not bugs” (je kon vroeger, net door dat sloppy programmeerwerk, illegale zetten invoeren in CB). Een voorbeeld van deze inefficiëntie: een zoekopdracht naar gewonnen partijen van Michael Adams, gespeeld tussen 2015 en 2018, tegen tegenstanders > 2600 elo in Bigbase2019: Chessbase doorloopt de hele databank – terwijl die toch al chronologisch gesorteerd is! Dus in plaats van enkel de laatste 1.100.000 of zo partijen te doorzoeken, begint het programma vanaf partij 1 te kijken of die soms niet in de periode 2015-18 gespeeld is… Het lijkt me dat er nog talrijke optimalisaties mogelijk zijn om het zoekproces te versnellen.

Positief dan weer is, wanneer je op een thema zoekt (bv offer op h7), de partijen dan klaar staan op de positie waarin dat offer plaats vindt – dat maakt het hele proces heel efficiënt. Anderzijds vind ik CB15 bij zoekopdrachten soms ook gewoon traag: een lange zoekopdracht stopzetten? Het duurt een tijdje eer het programma reageert. En soms krijg je dan zelfs:

Voor de 15de versie van een programma verwacht je ook wat stabiliteit, maar dat kan ook aan mijn hardware liggen (tip: een oude HP desktop is niet zo stabiel met een nieuwe Windows). Toen ik het programma enthousiast wou gebruiken, kon ik dat pas echt na service pack 5: ik kon namelijk geen partijen bewaren (!!), in geen enkele database… Je vraagt je af of de software eigenlijk wel getest wordt bij Chessbase, voor die uitgebracht wordt. Ook na updates met service packs crasht mijn versie nog nu en dan, maar nogmaals, dat kan evengoed aan mijn computer liggen.

Maar om terug te keren naar dat filter (*) met die zettenreeks voor wit: Dxa8 Dxa8 Pc7+, daarvoor hoef je niet dat voorgekauwde voorbeeld te gebruiken in het zoekfilter. Er is namelijk een algemener methode om zo’n wendingen te vinden. Zoek een stelling met dat thema op in één partij, ga dan naar “rapport” en klik “vergelijkbare zetten” en dan krijg je massa’s partijen met die wending en zelfs een vergelijkbare pionnenstructuur. En dan blijkt dat Kurt de mosterd had gehaald uit een partij Lerner-Tseitlin uit 1973. De wending komt zelfs zo vaak voor dat het als een openings-val/variant kan beschouwd worden. Het voordeel van die tweede methode is dat je ook andere offers dan Da8 krijgt: ook een Ta8 schijnoffer komt eruit (zie bv de partij Sorgic-Petrovic).
Nog even een pluspunt in het zoekvenster aanstippen: als je in Fritz enkel de gewonnen partijen zoekt van een speler, dan moet je apart zijn wit- en zijn zwart partijen opvragen; in CB kan dat in één keer: “alleen gewonnen” aanklikken en “negeer kleuren” behouden en je hebt ze. Best handig – en dat lokt de logische vraag uit: waarom dan ook niet de optie “alleen verloren”?

Goed, zoeken en filteren, dat lukt iedereen wel; maar wat maakt CB15 zo speciaal? Tenslotte, wat is er nog “nieuw/tof/goed” aan de zoveelste versie van MS Office, Fritz of gelijk welk programma dat al aan versie 10+ zit? Wel, “naspeeltraining” en “planverkenner” vond ik aanvankelijk wel toffe nieuwe dingen, maar ik heb ze nog niet veel gebruikt. Het zijn zeker goede ideeën, vooral voor schakers < 2000, die moeite hebben om na de opening een goed plan te bedenken, of goede velden voor hun stukken te kiezen. Naspeeltraining geeft je de mogelijkheid om de komende zetten te raden, aan de hand van een diagram dat drie zetten verder in de partij zit. Planverkenner geeft de meest voorkomende zetten vanaf een bepaalde stelling, zodat het duidelijk is wat er in de toekomst met de stukken moet gebeuren. Maar dat werkt enkel goed in de openingsfase, en liefst met grootmeesterpartijen – éénmaal er geen andere partijen met vergelijkbare stellingen meer zijn, zit je ook in het donker te tasten. Dit zijn dus twee extra functies bedoeld voor de schaker die CB15 wil gebruiken om echt aan zijn schaken te werken. Of dit de beste manier is, weet ik niet – persoonlijk heb ik al veel meer opgestoken van de video’s van Herman Grooten, dan van deze functies.

Nog een goed punt: toen ik per ongeluk eens het gommetje wou uitproberen, was dat blijkbaar niet om de variant waar ik op stond te wissen, maar om alle commentaar te wissen van de hele partij. Al doende leert men… Ramp? Neen, gelukkig bestaat ook in CB15 de “ctrl+z”: alles terug en snel gesaved. Prima! En een partij saven met “ctrl+s” is nu gewoon “replacen”, of zoals Chessbase het zelf stelt: “net zoals in Word”. Als je een copie van de partij wil bewaren (dat doe ik vaak, bv als ik een partij uit de BB2019 of een andere grote databank heb gehaald en van analyses heb voorzien, dan bewaar ik die in een andere databank, om de BB2019 niet helemaal te laten herindexeren – lees: vertragen), is dat ook veel handiger geworden: je kan nu uit een lijstje kiezen naar welke db je de partij wil laten schrijven. Bij het ingeven van partijen is het ook tof dat een nieuwe zet in een bestaande zettenreeks geen pop-up venster meer genereert ((hoofd)variant / overschrijven / annuleren of wat was het allemaal), maar dat CB15 de nieuwe zet gewoon als variant ziet: dat spaart ook veel klikken uit.

Die zoekopdrachten zijn dus fun, maar wat kan je nog meer? Statistiek is de tweede grote poot waarop CB15 rust. Statistieken per speler hadden we al veel langer, en ook de waarschijnlijkheid op welk veld een stuk zal passeren (kan handig zijn om te weten wat te doen met bv het damepaard in een bepaalde opening (bij voorkeur toe te passen in een database van een bepaalde opening zie bv www.pgnmentor.com – als je dit vraagt in de algemene BigBase2019, ben je er niet veel mee). Maar je kan nu ook de “overlevingskans” van de stukken in een bepaalde opening laten simuleren. Ook dat kan eventueel helpen welk stuk af te ruilen en welk stuk te houden. Maar dat leidt ons misschien teveel naar een Alpha Zero aanpak van het schaken. Soms is meer informatie ook gewoon teveel informatie.

Met de partij Belkadi – O’Kelly na 11 volledige zetten, checkte ik zo ook eens welke eindspelen er uit deze standaardstelling van de Caro-Kann ontstaan. En dan krijg je dit (linksonder): een grote kans op L vs P, P vs P of T vs T. Dit is al wat bruikbaarder: als je een opening leert, leer je ook best de eindspelen die erbij horen. De figuur rechts ernaast toont dezelfde zoektocht na 6.f4 in de Siciliaanse Draak: hier dus vooral kans op toreneindspelen. Let op: enkel stukkeneindspelen worden hierin weergegeven, geen pionneneindspelen (wegens kans op dubbeltelling). Dit levert ook secundair “meta”-inzicht op: als uit een opening vooral een toreneindspel volgt, betekent dat ook dat het in het algemeen niet slecht is om de lichte stukken en de dames af te ruilen. Maar opnieuw, dat gaat weer in de richting van statistisch schaak.
De tab “spelers” in een databankvenster is the place to be als je je op een tegenstander wil voorbereiden. Het is me eigenlijk een raadsel waarom ze het zoekvenster waar je op naam kan zoeken, onderaan het scherm hebben gezet (kon perfect in de ribbon bovenaan), maar bon, het werkt. Hier lijkt er niet veel veranderd in vergelijking met vorige versies. Wat ik wel nog nodeloos irriterend vind, is dat bij het rechts klikken op de naam van een speler in de spelerslijst, je wel nog altijd “speler statistieken” kan kiezen, maar het venster met de drie deelvensters (zie figuur hierna) nog altijd te klein is: het kan geen grote moeite zijn om in deze tijden van hoge resolutie en grote schermen, het pop-up venster zo breed te maken, dat de drie deelvensters zonder horizontale scrollbar verschijnen. En de knoppen onder die deelvensters (“N”, “A-Z”, “Resultaat”, “Datum”, …) mogen ook “dubbelwerkend” zijn, zoals velden in Explorer in Windows: één keer klikken is sorteren volgens die knop (bv Aà Z), een tweede keer is de omgekeerde sorteervolgorde (bv Z à A).
En waarom de volgorde van foto’s in de ID-kaart van een speler van “recentst” naar “langst geleden” gaan, vind ik ook niet zo logisch, maar OK, misschien wil je wel als speler wel de meest recente foto van je tegenstander eerst zien. Maar dat is weer een detail.

Samengevat lijkt CB15 meer in te zetten op statistiek. Dat mag niet verwonderen, in tijden van Alpha Zero en datamining. Uiteindelijke leverde CB1 Kasparov een klinkende revanche op tegen het Hamburgse achttal in zijn tweede simultaan. Dat Chessbase deze weg is ingeslagen, mag dus niet verwonderen, ook niet gezien het potentieel dat hierin nog ligt. Het koppelen van een trend aan het slaagpercentage van een nieuwe openingszet kan bv een indicatie zijn van de sterkte van het nieuwtje (typisch scoort een nieuwe zet redelijk goed, om pas na enkele partijen terug te zakken, omdat spelers dan het goede tegengif hebben gevonden – wanneer blijkt dat een nieuwe zet minder (snel) terugzakt, is dat een indicatie van de gezondheid van de zet).

Publiceren is poot nummer 3, en hier is Chessbase al een tijdje mee met de moderne wereld: publiceren naar internet (met koppeling naar facebook): één klik. Publiceren naar een gif, die je partij automatisch naspeelt (voor bv publicatie op twitter): één klik. En gewoon je partij copy/pasten naar Word-formaat omzetten was al veel langer mogelijk, dus dat zit er ook nog in. Chessbase is gewoon mee met zijn tijd, en dat is goed. Een diagram copy-pasten naar Word kan op diverse wijzen, ofwel als diagram in het figurine font, of ook als bitmap, met de mooiere look en feel van in CB15 (wat vanuit Fritz evengoed mogelijk is trouwens).

Positief in het partijvenster alvast is de bar met lees- en evaluatietekens onder de partijnotatie. Dat Chessbase bij het laden van een partij snel even automatisch de evaluatie van alle zetten genereert is leuk: zo zie je in één oogopslag al hoe goed de partij was. Dat is trouwens een feature die ooit in een vroege Fritz is ontstaan.

Wat oorspronkelijk niet leek te werken (zie hierna) was iets dat ik altijd graag gebruikt heb en met “ctrl+shift+r” meteen kreeg: bij een bepaalde partij enkele partijen automatisch ingevoegd krijgen die met dezelfde openingsvariant verder gaan. Dat was een heel makkelijke manier om te kijken welke meesterpartij je het langst had gevolgd. Dat is nu een standaard button (Novelty Commentaar) in de ribbon “Rapport” geworden. De tab “Referentie” in het partijvenster leunt hier wel tegenaan, maar hier moet je zelf een punt in je partij kiezen en hopen dat “Referentie” met enkele gelijkaardige partijen (liefst niet teveel, en liefst partijen van meesters) naar boven komt. Ook het “openingsrapport” gaat in die richting, maar dat is dan een apart rapport, en ook deze optie kopieert niet de meest relevante gelijkaardige partijen in de partij die ik wil analyseren. En ook in de tab “vensters” “Referentie zoekvenster” aanklikken, zit in dezelfde sfeer (en laat me gemakkelijk de partijen die ik wil integreren, via drag & drop in mijn partijvenster vallen), maar opnieuw, dat gaat ook niet automatisch. Wat dat betreft, op dat ogenblik dacht ik – laat ik eens de help-functie (klein rondje met “?” in de rechterbovenhoek) proberen: ik kwam uit op deze pagina… (nog altijd niet gecorrigeerd in CB15 sp7).

Dus heb ik dan maar de – zeer volledige – Nederlandse handleiding gedownload van hun support pagina. Een pdf’je van 691 bladzijden alstublieft. Daar vond ik dan het commando “shift+f6”, maar dat leek qua resultaat sterk op bovenstaande optie met “referentie zoekvenster”. Blijkbaar heeft men de automatische referentie vervangen door een manuele…(?) Pas op het einde van mijn zoektocht, zag ik dat rechts klikken op het bord ook nog wat opties meegeeft, waaronder “zoek nieuwtje” (wat die shift+F6 is). En toen viel mijn oog op: “Novelty commentaar: Maj+ctrl+R”: dàt was het commando dat ik zocht – blijkbaar was ik ergens te snel geweest: het commando zit er nog altijd in! (alleen: wij zeggen dus – ook in het Nederlands - shift+ctrl+r, niet maj+ctrl+r). Voor wie wil weten waar ik het nu al de hele tijd over heb: zie figuur hierna: het commando zoekt dus zelf de meest relevante partijen in de referentiedatabank, die het dichtst bij de opening van de betreffende partij aanleunen.

Ik wil hier wel nog meegeven dat de Chessbase support heel conscientieus werkt: beleefd, ze reageren op al je vragen, en jawel, het zijn ook schakers. De support pagina’s van Chessbase zijn trouwens behoorlijk goed en op de chessbase-wiki staan heel wat vragen mooi beantwoord.

Nog één punt van kritiek, niet op CB15, maar op de Fritz interface: een diagram invoegen doe ik graag op die plaats waar een interessante zet op het bord gaat komen, dus achter de voorgaande halve zet (het diagram komt in het commentaar achter zet “x”). In CB15 wordt die logica gevolgd, in Fritz en co niet, daar krijg je (bij plakken van de partij in Word) het diagram vóór de voorgaande halve  zet (“x-1”), ook al doe je net hetzelfde als in CB15, en zit het “#” teken in commentaar nà de zet. Heel vervelend als je Fritz en Chessbase door elkaar gebruikt voor je schaakartikelen, en dat was weer een mailtje naar Chessbase waard.

Wie zich afvraagt hoe dat dan in CB15 werkt als je van een stelling (geen partij) het diagram wil afdrukken vóór de eerste zet? Wel, je klikt op de eerste zet, tikt “ctrl+shift+a” ( = commentaar vóór de zet) en tikt [#] in het venster. Zie figuur hierna voor een diagram voor en na de eerste zet (en voor wie zijn taktiek nog eens wil oefenen: wat speelt wit om deze stelling (na het zwarte Df6-f5) te winnen?). Positief is ook dat het diagram niet als “#” in je notatie op het scherm staat, maar echt als diagram tussen de zetten – dat werkt goed als geheugensteuntje (“waar heb ik dat diagram nu weer ingevoegd”), maar ook qua lay-out assistentie: je wil vaak een diagram waar de actie plaats vindt, maar ook niet teveel diagrammen op een kluitje.
Een beetje vreemd vond ik dat de gekleurde pijlen en velden, niet als ribbon commando beschikbaar zijn in de tab “invoegen”, maar enkel als toets-muis combinatie. Het was even zoeken, maar ik heb ze gevonden (alt / alt+shift / alt+ctrl ingedrukt houden en de muis gebruiken). En nu we in de grafische toestanden zitten – blijkbaar is grafisch commentaar ook een zoekcriterium; een beetje “lame”, maar bon. Misschien zijn er mensen die dit vaak gebruiken om hun partijen te analyseren en kan dit dienen als een zoekmasker naar door jezelf geanalyseerde partijen. De Chessbase help-pdf (Nederlandse versie: 691 bladzijden!) geeft nog een mogelijkheid om snel je eigen bewerkte partijen terug te vinden: met medailles (“user”) markeren.

Daarnaast zijn er nog hier en daar handige zaken bijgekomen; je kan nu bv ook illegale posities bewaren (bv voor educatieve doeleinden), en ook daarna nog zetten invoeren. Kan handig zijn.

Wat ik hier niet behandeld heb, is bv het maken en bewerken van openingsboeken (OB) – dat is iets wat eerder thuis hoort in Fritz, waar je (vind ik) gemakkelijker de boeken kan bewerken. Het is natuurlijk waar dat je in CB15 een veel geraffineerder selectie van partijen kan maken om je OB aan te maken (bv “partijen van spelers > 2700 tussen 2000 en 2015 met kwaliteitsoffers”) maar ik vraag me af wie zo’n subtiliteit nodig heeft voor een openingsboek, waar je eerder een zo breed mogelijk spectrum wil zien aan varianten.

Besluit:
Ja, Chessbase is een goed programma, en bedient veel makkelijker dan Chess Assistant, dat misschien qua efficiëntie beter geschikt is voor gebruikers die zeer intensief met partijbeheer, publicaties, opzoekwerk, voorbereidingen bezig zijn. Alleen, de look en feel van Chess Assistant is helemaal anders. Chessbase voelt gewoon vertrouwd aan, het is de MS Office van het schaken, terwijl de Chess Assistant eerder de Star of Open Office is: gelijkaardig, maar net dat ietsje minder vertrouwd. Je start op en begint – 90% van de functies zijn heel intuïtief.

Uit het bovenstaande mag zeker blijken dat er nog talrijke schoonheidsfoutjes op te lossen zijn, dus het werk is nog niet af. Maar voor de miljoenen schakers over de wereld, is een database programma als dit zowat de enige grote investering die ze in hun hobby moeten doen – de return blijft jarenlang voortzinderen. Die kleine haperingen voelen aan alsof je net een nieuwe auto gekocht hebt, en dan blijkt dat het mediasysteem toch geen mp3’s afspeelt, of de ramen achteraan niet automatisch bediend zijn. Kleine zaken, maar ze voelen toch hinderlijk aan. Feit is dat CB15 zeer veel mogelijkheden biedt – en bij deze uitgave heeft men echt gekeken naar zaken die het “leren schaken” vooruithelpen, maar het is aan de gebruiker om te checken wat voor hem/haar nuttig is.

Wie enkel Fritz & co heeft gebruikt voor zijn partijen: mist die iets? Ja, beheer van databanken is veel makkelijker met CB, je hebt veel meer mogelijkheden om te filteren en te zoeken in CB. Je werkt gewoon efficiënter met CB, veel overzichtelijker. CB15 levert veel functies die in Fritz niet mogelijk zijn, of geeft je meteen al een voorsprong in je voorbereiding op je tegenstander.

Mis je veel? Neen, dat ook weer niet – misschien zijn er in Chessbase zo’n 20-30% van de functies en mogelijkheden die je ook graag in de Fritz interface zou hebben, maar de rest is overbodig. Ik zat bv niet te wachten op een 3D-raytraced bord. Mocht ik drie uitbreidingen aan Fritz mogen kiezen, om het wat meer in de slipstream van CB te brengen (een soort tussenoplossing tussen Fritz en Chessbase), dan zouden het deze punten zijn:
  • De meer uitgebreide zoekfuncties van Chessbase – het hoeven ze niet allemaal te zijn, maar toch graag wat meer dan nu het geval is
  •  Het gebruik van meerdere (partij)vensters in Fritz
  • En natuurlijk mijn ctrl-shift-r graag
Een Fritz “CB” met deze functies zou de geboorte van een extra product betekenen in het gamma van Chessbase… leest iemand in Hamburg deze recentie…? Niemand geïnteresseerd in een “echte” Chessbase Light (dus niet die rommel die begrensd is tot 8000 of zo partijen)?

Omgekeerd, zaken die ik graag in CB15 zou zien, die nu enkel in Fritz zitten? De cr-analyse is nu automatisch, maar misschien wil ik toch wel dat ik die zelf kan instellen. En die database-keys (middenspel, taktiek, eindspel) die wel in Fritz zitten, die had ik graag ook terug. Maar verder – neen, de Fritz-GUI is een Mercedes SL roadster, een luxueuze tweezitter racemachine – wie goed kan rijden, is hiermee meteen weg, maar je botst hier en daar op de beperkingen ervan. CB15 is een Mercedes GLS SUV: een zeer veelzijdige auto, waar je op veel manieren de weg mee op kan: sportief, veelzijdig, chique; dit is iets wat je jarenlang trouw gebruikt, zonder het gevoel te hebben dat je iets mist.

HK5000

9 opmerkingen:

  1. "Van mij mag het allemaal Engels zijn, of allemaal Nederlands, maar geen mixup aub."
    Ik installeer altijd de programma's default in het Engels. Ik raad het iedereen aan. Je kennis van het Engels gaat er op vooruit en je hebt geen problemen met het begrijpen van de soms zeer gekke Nederlandse benamingen.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Zeker waar, maar als Nederlands aangeboden wordt, moet het wel in orde zijn. En vooral omdat dit versie 15 (!!) is - dit is gewoon slordigheid.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. "in tijden van Alpha Zero"
    Het recente boek "https://www.newinchess.com/game-changer" slaat hierin duidelijk door. De auteurs laten ons geloven dat Alpha Zero het menselijk schaken zal doen veranderen dankzij het gebruikmaken van statistiek.
    Om hun stelling o.a. te ondersteunen wordt er in de propaganda gerefereerd naar een quote van onze wereldkampioen Magnus Carlsen die na de 11de ronde in Wijk aan Zee het volgende zei over het boek: "Inspirerend, op verschillende momenten tijdens de partij dacht ik na over hoe Alpha Zero de stelling zou spelen."

    Wat men daarbij wijslijk wegliet was Magnus volgend statement die het voorgaande totaal ontkracht: "Dan realiseerde ik mij dat ik niet Alpha Zero ben." Zie https://www.chess.com/news/view/tata-steel-chess-giri-catches-carlsen-as-shankland-resigns-in-drawn-position

    Ik bedoel als een wereldkampioen het al onzin vindt om Alpha Zero proberen na te doen dan hoe denk je dat het is voor de gewone sterveling.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Jammer dat er inzake mogelijkheden geen diepgaandere vergelijking gemaakt wordt met Chess Assistant. De prijs is daarbij ook niet zonder belang. Ik kocht Chess Assistant 17 (inclusief Houdini 5, database met 6 miljoen partijen, etc.) voor € 99,90. Daar kan ChessBase natuurlijk niet aan tippen en ik had wel willen weten wat dan de meerprijs van dit programma rechtvaardigt. Hoewel Chess Assistant er bij lange na niet zo afgeborsteld uitziet als ChessBase voldoet het ruimschoots aan mijn behoeften. Dat je een programma opstart en het voor 90% intuïtief werkt, ervaar ik nu net eerder bij Chess Assistant, terwijl ik bij ChessBase 14 het gevoel heb te verdrinken in een onmetelijke poel van mogelijkheden. Dat is natuurlijk vrij subjectief en heeft volgens mij te maken met de mate waarin je een programma meer of minder gebruikt. De mate van intuïviteit en gebruiksvriendelijkheid zou je idealiter moeten laten testen door gebruikers die beide programma's niet kennen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. "Dat je een programma opstart en het voor 90% intuïtief werkt, ervaar ik nu net eerder bij Chess Assistant, terwijl ik bij ChessBase 14 het gevoel heb te verdrinken in een onmetelijke poel van mogelijkheden."
      Wel dat gevoel had ik nu net ook bij de vergelijking tussen de Fritz Gui en Chessbase. Net daarom gaf ik voor de look en feel een punt minder aan Chessbase dan aan Fritz. De mogelijkheden in Chessbase waren zo uitgebreid dat het gewoon moeilijk wordt om snel de functies te vinden die je wilt gebruiken. Anderzijds ik vermoed dat je na verloop van tijd bij intensief gebruik alles blindelings kunt vinden in om het even welk programma. In elk geval zou ik een programma niet afrekenen op puur de gebruiksvriendelijkheid.

      Verwijderen
    2. Correctie: de prijs voor Chess Assistant was € 67,50. € 99,90 was de prijs voor ChessBase 14 (zonder database).

      Verwijderen
    3. "Jammer dat er inzake mogelijkheden geen diepgaandere vergelijking gemaakt wordt met Chess Assistant."
      Daar ben ik het helemaal mee eens. Anderzijds wie is bereid om de centen zelf op tafel te leggen om beide programma's te kopen en daarna nog eens gratis te willen vergelijken. Ik geef zelf al aan in het vorig artikel dat ik zowel Fritz Gui als Chessbase aankopen voor mezelf nogal duur vind. Gelukkig kreeg ik hierbij hulp van HK5000 die ze wel allebei bezit (de Fritz Gui was niet de meeste recente maar voldoende om toch al heel wat te kunnen vertellen).

      Mocht er iemand aan zulke vergelijking willen meewerken dan ben ik zeker bereid om een update van deel 1 te maken zodat we dus uitbreiden van 2 naar 3 pakketten. Wellicht zal ik dan wel het artikel moeten herschrijven maar dat heb ik er zeker voor over.

      Verwijderen
    4. "€ 99,90 was de prijs voor ChessBase 14 (zonder database)"
      Dat is dan de download-versie niet alleen zonder database maar ook zonder DB updates, CB abonnement en slechts 3 maanden premium abonnement. Dat vind ik persoonlijk erg mager om mee te starten.

      Verwijderen
  5. Ik heb ergens nog wel een (antieke) CA liggen en ook nog een oude Houdini Aquarium of zo, maar ik geef toe, veel heb ik er niet mee gewerkt, en zoals Sicamber schrijft: het gemak waarmee je met iets werkt heeft vooral te maken met hoeveel je ermee werkt. Om voor dit artikel die oude CD's op te diepen om dan een gloednieuwe CB15 met een oude CA te vergelijken, daar pas ik voor, sorry. Maar het argument blijft: het enige commerciële alternatief voor CB15 is CA18. Zoals ik op hun site zie, focusen ze nog altijd meer op alle aspecten van partijanalyse, terwijl CB15 volgens mij meer de zoekfunctionaliteit heeft uitgediept.

    BeantwoordenVerwijderen