zondag 10 september 2017

Evolutie

Vorige maand was het grote internationaal nieuws natuurlijk de comeback van Garry Kasparov. Hij speelde voor het eerst sinds 2005 opnieuw partijen voor een elorating. Wel het is te zeggen voor rapid en blitz-elos die trouwens toen in 2005 nog niet eens bestonden.

Uiteraard was ook ik benieuwd wat Kasparov ervan zou bakken. Ik begon dan ook de live-uitzendingen met grote belangstelling te volgen. Echter al bijna even snel verdween mijn interesse voor het evenement. De combinatie van het late aanvangsuur (ze speelden in Saint Louis/ US), de vele fouten door het snelle tempo (rapid/ blitz) en wellicht ook de weinig spanning zorgden ervoor dat ik slechts een klein aantal partijen effectief gezien heb. Rapid/ blitz heeft mij nooit echt geinteresseerd (ik heb nog altijd geen enkele fide-partij ervoor gespeeld) en het betere smoelenwerk van Kasparov zie kasparov what went wrong compenseerde niet voor het tragisch lijden van het ooit zo gevreesde monster van Bakoe.

Voor een Kasparov in zijn piek zou dit een catastrofaal tornooi zijn geweest. Hij was zelf ook absoluut niet tevreden met vandaag de 13de plaats op de wereldranglijst in rapid en de 9de plaats op de wereldranglijst in blitz terwijl hij gewoon was om jaren de nummer 1 te zijn. Achteraf werd dan ook druk gespeculeerd over waarom en wat er fout ging. Met 54 jaar speelt leeftijd wellicht een rol maar een veel grotere negatieve invloed had zijn absurde tijdsverbruik die helemaal geen link heeft met de leeftijd. Een goede uitleg voor dit laatste vond ik in het artikel Why was Kasparov deep thinking? Als je regelmatig speelt dan maak je bepaalde beslissingen automatisch zonder nadenken. Echter als je lang geen competitie meer gespeeld hebt dan is dit automatisme verdwenen en tracht je te compenseren met extra rekenen waardoor zeer kostbare tijd wordt opgebrand.

Deze gevaren beschreef ik al in mijn artikel inactiviteit. Je moet een minimum aan partijen spelen om het spelniveau te behouden. Het is ook de reden waarom ik mij inschreef voor het maneblusserstornooi in Mechelen. De speeldagen en het tempo vind ik niet optimaal maar soms moet je compromissen maken. Het Deurnse clubkampioenschap is dit jaar nog zwakker dan vorig jaar zie deelnemerslijst waardoor het opnieuw niet meer mijn minimumcriteria haalt (die volgens velen al heel laag zijn).

Anderzijds heeft de hele gehypte circus natuurlijk ook grotendeels gezorgd voor onrealistische verwachtingen van Kasparov. Bovendien ondanks harde tegenbewijzen geloven ook nog velen in elo inflatie waardoor men de hedendaagse topspelers beschouwde als slachtvee voor Kasparov. M.a.w. het was erg moeilijk om vooraf een gezonde voorafbeschouwing te krijgen ook al omdat zijn comeback iets heel uniek was voor de schaakwereld. Achteraf is het allemaal veel helderder. We begrijpen nu veel beter wat voor onmogelijke opdracht Kasparov zichzelf had opgelegd. Als we nu objectief kijken naar de resultaten dan moeten we eigenlijk vaststellen dat Kasparov het heel goed heeft gedaan gezien de uitzonderlijke condities.

Hij heeft getoond dat hij voor iedere topspeler gevaarlijk is waarin zijn openingsrepertoire nog steeds een sleutelrol speelt. In de meeste partijen kwam hij zeer goed uit de opening met verfrissend modern schaak. Niets leek of hij ooit gestopt was met openingen te studeren of zich niet had kunnen aanpassen aan de meest recente evoluties. Kasparov maakte zeker niet de fout om vast te houden aan lang vervlogen stukken analyse.

Zelf mocht ik recent eens ondervinden hoe gevaarlijk het is om oude theorie af te haspelen die gespeeld werd zelfs in een wereldkampioenschap. In 2006 scoorde ik er nog een leuke overwinning mee zie de invloed van wks op openingen maar het is opnieuw de Belgische IM Stefan Docx die mij hardhandig aantoont dat ik nog veel werk heb aan mijn repertoire (zie voor eerdere voorbeelden naar hollandse stappen in de engelse opening en grootmeesternorm voor Stefan Docx).
Ik ben zeker niet de enige schaker die deze fout soms maakt. We zien trouwens hierin een duidelijke stijlbreuk tussen jonge en oudere schakers. Jonge schakers bouwen hun repertoire op rond hypermoderne-systemen die vandaag als kritiek worden beschouwd. Echter oudere schakers blijven vaak gewoon spelen wat ze veel vroeger hebben bekeken en volgen de laatste trends veel minder of niet op. De 67 jarige Robert Schuermans voldoet zeker aan bovenstaande beschrijving voor een oudere schaker. Hij houdt ervan om de oude lang vergeten systeempjes van Fischer, Karpov en andere oude grootheden boven te halen zeker tegen de jonge schakers. Niet zelden scoort hij een punt omdat deze jonge schakers hun klassiekers niet kennen.

Echter in Open Brasschaat liep het helemaal verkeerd tegen de 15 jarige Sterre Dauwe die een 200 punten lager gekwoteerd stond. Robert had dan ook brute pech deze keer. Sterre is namelijk een van mijn beste leerlingen in KMSK en 2 weken eerder had ik op het onjk (waar we allebei waren) mijn analyses getoond die ik gemaakt had naar aanleiding van mijn partij tegen Stefan Docx. Het moet dan natuurlijk lukken dat het net deze variant is dat Robert ook speelt waardoor Sterre wel heel makkelijk met voordeel uit de opening kwam.
In mijn artikels oude wijn in nieuwe zakken deel 1 en deel 2 toonde ik enkele voorbeelden over hoe oude openingen succesvol als verrassingswapen kunnen worden gebruikt. Echter in dit nieuw artikel toon ik aan dat wanneer het verrassingseffect weg is dat je veel kwetsbaarder bent. Zelfs iets klakkeloos naspelen wat op een wereldkampioenschap werkte en zowel voor als net nadien wellicht heel grondig werd bekeken door de beste spelers, biedt geen garanties. Openingen evolueren en vandaag nog veel sneller dan voorheen met de steeds sterker wordende schaakprogramma's. Elke topspeler werkt vandaag keihard om al deze evoluties bij te houden en zelf zijn steentje bij te dragen. Anders ben je gedoemd zoals wellicht de meeste amateurs om hopeloos achterna te hollen.

Brabo

6 opmerkingen:

  1. ik heb nog overwogen mee te doen in Mechelen maar er waren enkele dagen dat ik niet kon...

    en ik geloof nog altijd in elo inflatie maar wil er niet meer met jou over discussiëren

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik ben de enige rated speler in het maneblusserstornooi die geen lid is van TSM. Nochtans spreken we van een open tornooi waar heel wat reclame is voor gemaakt.
      Waarom het geen succes is, ligt volgens mij aan 2 redenen.
      1) Voor veel niet TSM-schakers overlapt het met hun eigen clubkampioenschap of andere vaste activiteiten die ze niet willen opofferen.
      2) Individueel vrijdagavondschaak zonder mogelijkheden tot vooruit spelen of uitstellen is voor velen in de huidige hectische maatschappij niet meer haalbaar. Ik heb zelf al op voorhand meegegeven dat ik niet kan garanderen of ik alle 7 ronden zal kunnen spelen.

      Echter met 7 +2000 spelers (mijzelf incluis) is dit tornooi het meest interessante in de buurt. Ik heb gekeken naar de elo-bezetting van de clubkampioenschappen in Deurne, Borgerhout, Hoboken, Oude God, KMSK... en allen waren veel zwakker.

      Verwijderen
    2. België is nog altijd een zwak schaakland denk ik dan...beduidend sterker dan bijvoorbeeld 30 jaar geleden maar als je de progressie van de buurlanden ziet...

      Verwijderen
    3. England heeft vandaag ook grote problemen. Zie bv. http://www.ecforum.org.uk/viewtopic.php?f=31&t=7399

      Het verschil met de buurlanden waar wel een degelijke jeugdopleiding bestaat, valt opnieuw erg op in de resultaten van het voorbije jeugd-ek te Roemenie: http://chess-results.com/tnr296071.aspx?lan=1&art=25&fedb=BEL&turdet=YES&flag=30&wi=984

      Beste Belg was Elias De Reese met een 31ste plaats.

      Nederland behaalde 9 hogere plaatsen.
      Duitsland behaalde 12 hogere plaatsen.
      Frankrijk behaalde 13 hogere plaatsen.

      England behaalde 4 hogere plaatsen dat even desastreus kan worden gezien als Belgie.
      Luxemburg behaalde 0 hogere plaatsen. Het feit dat Yvan Burdot meespeelde in het bjk (-8) bij een gebrek aan gelijkwaardig tornooi in Luxemburg zegt al genoeg.

      Toevallig wordt er in de meest recente Vlaanderen Schaakt Digitaal een status gemaakt over het jeugdschaken. Ik herinner mij vooral de uitspraak : "Resultaat : niet zo succesvol. Hier moet een nieuw aanpak gezocht worden."

      Ouders komen mij geregeld hierover vragen stellen maar ik kan hen enkel het advies geven dat ze zelf het initiatief moeten nemen.

      Verwijderen
    4. Wij proberen het misschien meer vanuit de breedte en op scholen te bevorderen in Nederland. Hierdoor is er wel een grotere basis van waaruit de potentiële top kan ontstaan. Dan nog is het erg lastig. Veel clubs vergrijzen en investeren te weinig in jeugd. Onze schaakbond heeft ook slechts beperkte middelen. Om echt progressie te maken en eruit te halen wat erin zit is veel toernooien spelen mijns inziens een belangrijke factor. Ik ben het eens dat je dit toch vooral als ouders moet bevorderen en organiseren - wat toewijding, tijd en geld vraagt.

      Verwijderen
    5. In mijn artikel http://schaken-brabo.blogspot.be/2017/03/kinderen-leren-schaken-deel-2.html schreef ik dat ik aan 2 Vlaamse kampioenen les geef.
      Gisteren in mijn eerste les van dit seizoen vroeg ik wat ze deze zomer aan het schaken gedaan hebben. Wel als ik vergeleek met mijn eigen schaak-activiteiten afgelopen zomer dan kwamen ze wellicht niet verder dan 10%. Zij hadden nochtans 2 maanden vakantie terwijl ik grotendeels op mijn werk was.

      Ik merk dus op dat onze (beste) jeugdspelers niet bereid zijn om serieus te werken aan het schaken om zichzelf maximaal te ontplooien.

      We spreken hier over 12 - 18 jarigen dus normaal de jaren waarin ze zouden moeten doorbreken. Hoe kunnen we een mentaliteitswijziging verkrijgen?

      Ik herhaal geregeld dat mijn lessen slechts een opstapje zijn en zonder het harde werk zal het niet lukken.
      Daarnaast steek ik in mijn lessen ook geregeld speciale en grappige elementen om hun enthousiasme voor het schaken aan te wakkeren.

      Echter misschien ben ik te soft en is een veel striktere aanpak nodig om resultaten te boeken.

      Verwijderen