Belgische schaakwereldkampioenen

Sommige schakers beschouwen het wereldkampioenschap zonder de sterkste speler Magnus Carlsen geen echt wereldkampioenschap. Echter ik stel vast dat de schaakwereld ook verder draait zonder Magnus. De 7de matchpartij tussen Gukesh en Ding werd een van de meest bekeken partijen ooit.

Tijdens de laatste zetten van de partij telde ik op de 4 grote platformen 342.500 kijkers die tezelfdertijd aanwezig waren. Dat is gigantisch wetende dat dit midden een werk/ schooldag is. Carlsen trok nauwelijks meer publiek.

Een wereldkampioen blijft hoe dan ook iets magisch. Een wereldkampioen kan een hele natie doen schaken. Het is daarom geen toeval dat Nederland met de 5de klassieke wereldkampioen Max Euwe vandaag een veel groter schaakland is dan België.

Dit wilt niet zeggen dat België geen schaakwereldkampioenen gekend heeft. Weinigen zijn hier op de hoogte van dus ik dacht hoogtijd om er verandering in te brengen. Bovendien de echte aanleiding van dit artikel is het recent overlijden van de enige klassieke fidewereldkampioen die België ooit heeft gehad: Piet Devos.

1. Piet Devos (8 november 1983 - 5 november 2024)

Piet Devos, jeugdwereldkampioen blinden in 1999

Enkele weken geleden kreeg ik het verrassende nieuws dat Piet is overleden. Piet was al enkele jaren niet meer actief als schaker maar kreeg wereldfaam in 1999 toen hij in zijn thuisstad Kortrijk jeugdwereldkampioen werd bij blinden en slechtzienden. Ik herinner mij dat ik toen zelf ter plaatse ben gaan kijken om te "supporteren" voor mijn mede-West-Vlaming.

Ik ken Piet niet persoonlijk dus wil je meer weten over deze sterke persoonlijkheid dan raad ik warm zijn zeer interessante website pietdevos.be aan. Ik heb 1 keer tegen hem gespeeld in de Belgische interclub waar ik ontsnapte uit een misspeelde opening. Piet was een heel sterke speler met een piekrating net onder 2300. Dat is uitzonderlijk zeker als je zelf eens probeert blind te spelen. Ik probeerde het recent op Lichess en geregeld ging ik zwaar de mist in.

Blindfold-optie in lichess

2. Daniel Dardha (1 oktober 2005)

Daniel Dardha, wereldkampioen snelschaken -14 jarigen in 2017

De 2de Belg die ook een fide-wereldkampioenschaptitel behaalde is Belgisch sterkste schaker Daniel Dardha. Zijn palmares wordt elke dag nog groter. Ik zou hem eens moeten vragen of hij zelf de wereldkampioenschaptitel snelschaken bij - 14 jarigen in 2017 als belangrijk beschouwt of niet maar een wereldtitel is altijd iets uniek. Ik vermoed dat het erg moeilijk wordt om nog een tweede ooit te halen maar ik hoop dat hij mij ongelijk geeft.

3. O Kelly (17 mei 1911 - 3 oktober 1980)

O Kelly kwam al als grootste Belg aan bod in de blogreeks over grootste Belgen met zelfs een eigen artikel 1 Alberic O'Kelly de Galway dus ik wil het hier dan ook kort houden. O Kelly was wereldkampioen correspondentieschaken in 1962. Titels in correspondentieschaken zijn geen fidetitels maar worden wel erkend door fide als "echt".

4. Marigje Degrande (7 augustus 1992)

Marigje Degrande, wereldkampioene amateurschaken in 2021

Marigje is nog een West-Vlaming die een wereldkampioenschaptitel haalde. Amateurchess is een zelfstandige organisatie opgericht voor amateurschakers. In 2021 werd ze knap 1ste dame in de -2000 elo-categorie waarmee ze de eerste Belgische dame ooit werd die de titel van wereldkampioene kreeg zie Lichterveldse wordt wereldkampioene schaken in amateurklasse.

5. Marcel Van Herck (2 augustus 1948)

Marcel Van Herck, wereldkampioen + 60 oplosschaak 2011

Mea culpa maar mijn eigen clubgenoot en schaakduizendpoot was ik aanvankelijk vergeten in de lijst van Belgische schaakwereldkampioenen. Marcel kan je een legend in de Belgische schaakwereld noemen zie o.a. Catenaccio. Hij heeft met mij eens zijn enorm oeuvre aan schaakpartijen gedeeld maar hij doet veel meer dan enkel schaakpartijen spelen. Ik vermoed dat het zelfs moeilijk wordt om in 1 artikel al zijn activiteiten en verdiensten op te sommen wat Marcel zeker eens verdient. Zo is hij al jaren penningmeester in zowel mijn club Deurne als Arves (Afkorting voor Alexander Rueb Vereniging voor SchaakEindspelStudie). Het is in die laatste discipline oplosschaak, dat Marcel in 2011 +60 wereldkampioen werd zie Eindtabel 35ste wereldkampioenschap oploschaak 2011.

6. Eddy Van Beers (11 mei 1973)

Eddy Van Beers, winnaar wereldbeker oplosschaak in 2023

Een wereldbeker is technisch gezien niet hetzelfde als een wereldkampioenschap maar dit is een fenomenaal resultaat waaraan veel te weinig aandacht werd geschonken. Eddy ken ik al sinds ik uitweek naar het Antwerpse in 1998. Eddy heeft de fide-titel van internationaal meester maar nog indrukwekkender vind ik zijn grootmeester-titel in oplosschaak. Vorig jaar won hij de wereldbeker voor meervoudige wereldkampioenen zoals Piotr Murdzia en Kacper Piorin. Eddy heeft zich gespecialiseerd in oplosschaak want je mag niet onderschatten wat zulke topprestatie vergt van een schaker.

7. Jan Rooze (7 maart 1947)

Jan Rooze, 1ste + 75 jarige op wereldkampioenschap senioren in 2023

Jan Rooze is een fenomeen en wellicht uniek in de schaakwereld. Na decennia van inactiviteit kwam hij terug en verbaasde hij iedereen met prestaties die je enkel verwacht van jonge supertalenten zie o.a. Sterke Jan scoort een grootmeesterresultaat. Vorig jaar breide hij een vervolgstuk aan die imposante zegereeks met een 1ste plaats bij de + 75 jarigen op het wereldkampioenschap van senioren zie o.a. Vlaamse schaakfederatie.

Dus ik tel mits enige vrijheid 7 Belgische schaakwereldkampioenen. Dat is niet slecht voor een klein niet-schaaklandje en misschien ben ik nog iemand vergeten. Het is dan ook erg jammer dat bovenstaande kampioenen veel te weinig worden uitgespeeld in de media om het Belgisch schaken te promoten. Wereldkampioenen zijn het uithangbord in elke sport of discipline.

Brabo