woensdag 20 maart 2024

Hoe belangrijk is elo?

C-Squared Podcast beluister ik af en toe. Ik hou van de gemoedelijke stijl die de Amerikaanse topgrootmeester Fabiano Caruana en de Roemeense grootmeester Ioan-Cristian Chirila hanteren om spelers en tornooien te bespreken. Zo hadden ze het recent over hoe belangrijk elo vandaag is om uitnodigingen voor toptornooien te krijgen zie youtube. Meer dan ooit kan 20 elo het verschil betekenen in net wel of net niet kunnen deelnemen aan de best betaalde tornooien.

Een naam betekent heel weinig in de schaakwereld. Je was gisteren hot en vandaag al vergeten. Oud-wereldkampioen Vladimir Kramnik mocht dit aan de levende lijve ondervinden toen zijn blog werd afgesloten op chess.com zie Kramnik's blog was closed. Niemand staat vandaag boven de wetten van het geld.

Elke professional houdt vandaag zijn elo nauwlettend in de gaten. Van zodra de kansen op de kandidatenfinales te klein waren geworden, stapte de Amerikaanse topgrootmeester Leinier Domingues Perez eind vorig jaar uit Chessable Sunway Siges Chess Festival. Echter niet enkel spelers maar ook coaches beschermen hun rating. De prijs die je kan aanrekenen voor een les als coach hangt sterk af van je titel en elo zie bv het blogartikel van 2023: a data driven deep dive into lichess coaches. Ik zie daarom steeds vaker coaches die beslissen om compleet te stoppen met standaard schaak.

De Indische grootmeester Ramahandran Ramesh heeft een stevige reputatie als coach (zie o.a. India 2-coach Ramesh interview chess-olympiad) opgebouwd maar klassiek schaken doet hij niet meer. Zijn blitzrating doet vermoeden dat zijn speelsterkte ondertussen al veel lager ligt dan zijn elo.

Nu het zijn zeker niet uitsluitend de professionals die weigeren om te spelen als ze elo kunnen verliezen. Ik bood dit jaar aan minstens 10 spelers gratis vervoer aan om samen in Marienbad te spelen maar behalve Marcel Van Herck liet iedereen dit financieel buitenkansje voorbijgaan. Sommigen gaven zonder schroom toe dat ze het niet zagen zitten om ginds elo te verliezen want het was op voorhand al duidelijk dat het een elobloedbad zou worden.

Trouwens heel bekende elobloedbaden zijn Europese en wereldkampioenschappen voor onze Belgische jeugd. Ik heb met sommige kinderen/ ouders gesproken en nooit meer willen ze daarom nog meespelen. De Belgische expert Elias Ruzhansky zal zeker ook 2 keer nadenken of hij ooit nog wilt meespelen na de geweldige tik vorig jaar.

Dat je 223 (standaard !) elo kunt verliezen in enkele dagen, bewijst dat fide geen moer kan schelen wat er gebeurt op amateurniveau. Dit zijn drama's. Elias rating is nog steeds niet hersteld dus dat zal een compleet jaar verlies in de schaakcarrière betekenen (zonder maar te spreken over minder kansen die hij nu krijgt). Dat is bijzonder jammer want in mijn vorig artikel gaf ik reeds aan dat die jaren onder de 18 later niet meer terugkomen.

In Mariënbad zag ik ook voor het eerst een voor mij compleet nieuw fenomeen van spelers (meestal van verre landen) die deelnamen puur om rating te winnen. Een Zuid-Afrikaanse familie vertelde mij dat ze speciaal voor de ratingpunten waren overgevlogen omdat ze in eigen land er geen (of nauwelijks) konden verdienen. Bovendien eenmaal terug in het thuisland zouden de kinderen niet mogen spelen tegen leeftijdsgenootjes omdat ze anders direct de gewonnen rating zouden verliezen. Ik vond het waanzin vooral omdat ze dit deden voor slechts een 1500 eloprestatie (oude elo) Het kostenplaatjes liep op in de duizenden euro's (zonder te spreken van een grootmeester als coach). Anderzijds als er in Zuid-Afrika geen mogelijkheden zijn, moet je dan je droom opgeven?

De Singaporaan Zhong Kai Tan gaf na onze onderlinge partij aan dat hij teleurgesteld was in mijn openingskeuze. Hij had erop gerekend dat ik meer risico's met zwart (als veel hogere elo) zou nemen zodat hij meer dan enkel remise had kunnen scoren. Hier zien we dus een variant op het thema "Op remise spelen met wit tegen een sterkere tegenstander" (deel 1 en deel 2). Het is geen doel meer maar een dreiging.
Ratings zijn in 1970 geïntroduceerd om een einde te maken aan de vele ruzies en vriendjespolitiek die de schaakwereld verziekten. Er was nood aan een objectief meetinstrument. Echter ondertussen is de slinger doorgeslagen. Het kan nooit de bedoeling geweest zijn van de elo om spelers te doen stoppen met spelen uit vrees voor de negatieve gevolgen.

Sommige spelers gaan er prat op dat ze zich helemaal niet bekommeren om hun rating maar dat vind ik nonsens. Zelfs notoire elo-apathische personen laten zich geregeld betrappen op elo-interesse. Marcel Van Herck was bijvoorbeeld de eerste om recent te detecteren dat er een fout in de Belgische eloverwerking was geslopen en de Nederlandse FM Cesar Becx onderhoudt al jaren de stukkenjagers-rating.

De eerste en meest gestelde vraag onder schakers is "Wat is je rating?" dus ik snap best dat het heel lastig is om de eigen rating los te laten. Het bepaalt wie je bent in de schaakwereld en welke kansen je krijgt. Spijtig en ik denk niet dat we ooit nog zullen terugkeren naar een wereld zonder ratings. We zullen er mee moeten leven en dat zal niet voor iedereen lukken.

Brabo

14 opmerkingen:

  1. Prima artikel maar ik vraag me af hoe om te gaan met mensen die niet meer spelen maar wiens Elo toch hetzelfde blijft. Zou het niet rechtvaardiger zijn dat iemand die twee jaar geen Elo-partijen speelt elk volgend jaar 20 Elo-punten zou verliezen tot bv. een minimum van 1700 Elo?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. In tennis hanteren ze zulk principe dus dat je rating vermindert bij inactiviteit. Ik ben van plan om eens een artikel te schrijven over de diverse elosystemen want dat wordt met de nakende afschaffing van de Belgische elo's hoogtijd.

      Verwijderen
    2. Ik kijk uit naar je artikel. Maar ik vrees dat als je de Belgische elo's zou afschaffen de KBSB heel wat leden zou verliezen. Mogelijk is mijn vrees onterecht maar ik denk van niet.

      Verwijderen
    3. Ik heb de resultaten gezien van de enquete: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSd0xCheMSQ1vhIG2pRcEjmnG18KmQnE4txM0LoJ5tT9WWlT4g/viewform en die was overtuigend voor het afschaffen van de Belgische elo. Anderzijds denk ik dat de meesten geen flauw benul hebben wat de implicaties exact hiervan zijn.
      Ik zal trouwens het aangekondigd artikel splitsen in 2 delen want ik moet het eerst hebben over de geldhonger van de fide.

      Verwijderen
  2. Neen Brabo, ik heb geen fout gedetecteerd in de Belgische ELO, het was iets anders waar ik me aan ergerde.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het ging om de verkeerde partijen die getoond werden bij de laatste 2 ratinglijsten. Dat zou je idd technisch als een databasefout en geen elofout kunnen beschouwen omdat de elo op zich correct berekend was. Anderzijds bewijst het mijn stelling dat je heel weinig schakers zult tegenkomen die nooit de elolijsten consulteren want dan pas ben je m.i. echt ongeïnteresseerd in ratings. Dat is bijvoorbeeld het geval voor mijn Nederlandse rating. Ik weet totaal niet hoeveel ik er heb.
      Tenslotte merk ik op dat onze bond ondertussen de database-fout gecorrigeerd heeft. Ik vermoed dat het een verkeerde link was dus eenvoudig te herstellen.

      Verwijderen
  3. Lichess coach lijkt mij een lucratieve bezigheid. Daarom verwondert het mij dat Nederland niet bij de top 20 landen staat. Nederlanders zijn graag haantje-de-voorste. Hoe komt het dat zij dit gat in de markt nog niet ontdekt hebben?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik las ergens dat er in Nederland een 100 professionele schaakcoaches zijn dus Nederland staat zeker veel verder in coaching dan Belgie.
      Trouwens de Zuid-Afrikaanse familie die ik vermeldde in bovenstaand artikel, gebruikt een Nederlandse coach. M.a.w. er zijn zeker Nederlandse coaches die internationaal lesgeven.
      Tenslotte denk ik dat het lastig is om een Nederlands coaching tarief aan te rekenen aan spelers uit minder rijke landen.

      Verwijderen
  4. Zoals ze zeggen ego-rating

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik ken ook een beloftevol meisje dat ook zwaar heeft geincaseerd op het WK, en dat terwijl ze al heel stevige dingen heeft laten zien. Ik bemerkte zelfs dat ze onnodig van haar schaakdoelstelling afweek en zichzelf op jonge leeftijd andere 'volwassen' doelstellingen aanmeet. Nu ja, de kans dat je profspeler wordt is nihil maar deze WK kater slaat idd dromen stuk.
    .
    Ik begrijp niet waarom de Belgische elo aanpassing niet volgens de fide elo aanpassingsformule verloopt. Ik zie niet in waarom je een andere formule toepast omdat wij met een 1150 minimum rating zaten en de fide initieel met 1000 ? Diegene die dat bedacht heeft zijn argumentatie wil ik wel eens horen. De opzet is de elo verschillen te verkleinen teneinde de kansrekening in arpads elo terug in lijn te brengen. Nu trekken we de nationale scheef met de fide. De redenering is eenvoudig, de elo deflatie ingevolge de intrede van jonge internetschakers met veel schaakkennis , is des te groter in de lagere regionen , hoe lager hoe frappanter de deflatie.
    Welnu de belgische variant rijdt deze kloof minder hard dich en alzo is er tov de fide nu reeds bij aanvang nog altijd sprake van een fractie van deze deflatie. Ze zullen dus nog sneller deflateren dan de fide.
    .

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. "Ik begrijp niet waarom de Belgische elo aanpassing niet volgens de fide elo aanpassingsformule verloopt."

      1) De Belgische elo heeft zijn eigen K-factoren. Daarnaast gebruikt de Belgische elo een minimumelo (fide niet want als je lager zakt dan heb je er geen). Het heeft dus weinig zin om enkel de aanpassingsformule aan te vechten terwijl de andere verschillen blijven bestaan.

      2) In het document gepubliceerd door Steven Bellens (Belgische elo verantwoordelijke) zien we duidelijk dat de Belgische elo gemiddeld iets hoger ligt dan de fide-elo zie https://docs.google.com/document/d/1gDKatRMO_ptKawhn2T8utGjO4RR9MCxZcyA5Tu4I-BM/edit
      M.a.w. er bestaat dus een goede reden om minder Belgische elo extra te geven om zo dichter bij elkaar te komen.

      3) Ik heb vorige week meerdere gesprekken gehad met Steven (mail en videocall). Daar gaf ik o.a. aan dat we wellicht zullen overcompenseren met de nieuwe formule het eloverschil tussen fide en Belgische. Steven heeft mij beloofd om vandaag enkele alternatieve scenarios uit te werken dus eens zoeken welke formule ervoor kan zorgen dat de fide en Belgische zo dicht mogelijk bij elkaar komen.

      Verwijderen
    2. Er valt nog veel meer te vertellen over (Belgische) elo dus zoals ik al eerder zei, zal ik hierover dringend een artikel publiceren. Voor de meeste schakers is de elo een zeer onduidelijk ecosysteem.

      Verwijderen
  6. Bij mij was er een verschil van 56 elo in het voordeel vd nationale (laatste publikaties voor aanpassing fide) en met de formule die gemaild werd nog slechts 2 elo. Het is niet empirisch uiteraard maar het is zeker close. Je zou de gemiddelde nationale elo moeten berekenen en gemiddelde fide elo van alle spelers met dubbele rating (en liefst van allen die een fatsoenlijk partij aantal hebben) en delen door het aantal spelers. Dan kan je afwijking zien.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het eerder vermeld documentje van de bond is upgedate met meer info over de gemiddelde afwijking tussen Belgische en fide elo. We zien daarin heel duidelijk het effect van lagere K-factor en het vroegere minimum 20 partijen voor een elo. M.a.w. de lagere Belgische elo's hinken achterop t.o.v. de fide. Een formule gebaseerd op 1150 zal dit effect nog versterken.

      Verwijderen