Fide heeft een enorme geldhonger

In mijn vorig artikel vertelde ik over hoe fanatiek schakers op jacht zijn naar fide-elo. Echter ik heb nog in een tijdperk gespeeld wanneer dit helemaal niet het geval was. Pas toen fide realiseerde dat ratings flink geld kunnen opbrengen, werd het geweer van schouder veranderd.

De eerste signalen van de nieuwe aanpak zagen we in de democratisering van de fide-elos door het verlagen van de minimum-elo. Telkens de ondergrens werd verlaagd, kreeg de fide massaal veel nieuwe leden erbij.

• 1993: minimum 2000 elo
• 2001: minimum 1800 elo
• 2004: minimum 1600 elo
• 2006: minimum 1400 elo
• 2012: minimum 1000 elo

Om de honger naar de elo aan te wakkeren van de spelers werden de ratingpublicaties opgeschaald. 

• 2000: semestrieel naar trimestrieel
• 2009: trimestrieel naar tweemaandelijks
• 2012: tweemaandelijks naar maandelijks

Vandaag telt de fide ongeveer een 200.000 actieve schakers die per gespeeld tornooi een euro betalen aan fide dus ik vermoed dat dit ongeveer een half miljoen per jaar aan inkomsten oplevert voor fide.

De toekenning van fidetitels is een andere belangrijke inkomst voor de fide. Elk jaar worden vele tientallen titels uitgereikt en voor elke titel moet een fee betaald worden aan de fide zie Fidetitels. Fide heeft er dus alle baat bij om het aantal titels zo hoog mogelijk te houden.

• 2002: nieuwe titels geïntroduceerd (CM, WCM) terwijl toen al kritiek was dat er te veel spelers een titel hadden (dus devaluatie van de waarde)
• Ondanks kritiek op genderongelijkheid blijven vrouwelijke titels bestaan want brengt extra geld in het laatje
• 2022: Afschaffen van de vereiste om een norm in gesloten tornooien te halen
• Titels rechtstreeks te behalen in fide-tornooien (dus zonder normen)

Echter de grootste bron van inkomsten voor de fide zijn hun eigen tornooien. Trouwens hierin is fide bijzonder spitsvondig door niet alleen de organisatie aan anderen over te laten maar die daar ook nog voor te laten betalen. Het gaat zelfs zo ver dat organisaties eerst moeten betalen om uberhaupt een bod te mogen doen voor een fide-tornooi. Zo komt er uiteindelijk 3 keer geld binnen per tornooi:

• deelnemers aan fide-tornooien (olympiade, jeugdkampioenschappen, ..) betalen een fee aan de fide
• een bod op een fidetornooi kost tussen 1000 euro tot 5000 euro volgens type tornooi zonder garantie op toekenning
• organisaties die een fide-tornooi willen organiseren betalen bij toekenning ervan een fee aan fide van 1000 euro tot 2 Miljoen euro (voor een olympiade)

Eigenlijk is het een wonder dat er organisaties zijn die zulke fide-tornooien willen organiseren. De Belgische bond subsidieert anders zou er helemaal niets worden georganiseerd. Het feit dat de meeste fide-tornooien in landen zoals Roemenië, Georgie, ... worden georganiseerd is dan ook geen toeval. Enkel in die landen is het relatief makkelijk om hotels te overtuigen om hun inkomsten te delen met de organisatie. Dat de spelers hiervan de dupe worden en een sterk afgeslankte service krijgen is een welbekend probleem op die tornooien zie o.a. Wk-jeugd deel 2.

Evenmin een toeval is dat de fide in de loop van de jaren de productie van die melkkoe heeft trachten op te drijven met steeds nieuwe kampioenschappen.

• 2006: extra wereldkampioenschappen voor -8 jarigen
• 2014: leeftijd verlaagd voor deelname in seniorkampioenschappen van 60 naar 50
• 2014: splitsing van  seniorkampioenschappen +50 en +65

Daarnaast vindt fide steeds nieuwe bronnen van inkomsten zoals

• 2013: Introductie van diverse arbiter licenties waarvoor een fee betaald moet worden
• Steeds hogere eisen aan tornooiorganisatoren betreffende arbiters (om dus een vraag te creëren)
• Inpalmen van de trainersmarkt door toekenning van certificaten
• Permanente licenties worden voor trainers vervangen door tijdelijke (trainers verdienen geld dus fide wilt hiervan profiteren, trainers worden verplicht om fide-seminaries bij te wonen)
• Uitsluiten van trainers op fide-tornooien die geen fide-licentie kunnen voorleggen
• 2021: Uitbreiding tot 5 diverse training licenties

De meest recente uitvinding van de fide werd in februari laatst aangekondigd de fide chess school awards. Daarmee wedt fide op 3 paarden tezelfdertijd.

• nieuwe leden aanwerven
• verhoog de vraag naar fide-trainers
• nieuwe inkomsten bij de toekenning van de awards (150 euro per award)

Conclusies

1. In 2 decennia is de fide verveld van een economische dwerg naar een multimiljonair.
2. De meeste schakers vinden het best ok om voor ratings, tornooien, certificaten, titels, licenties, ... van fide te betalen dus velen vinden ze belangrijk.
3. De fide heeft een heel intelligente en creatieve marketingafdeling want is voortdurend bezig met nieuwe inkomsten te creëren.
4. Fide heeft de boot gemist van het online schaken. Chess.com bewijst dat er veel geld met online schaken te verdienen is maar Fide Online Arena kwam te laat als tegenreactie.
5. Ratings, titels, certificaten, licenties, ... zijn allemaal virtuele producten. Behalve de fide-website en administratie zijn er bitter weinig andere kosten. Worden sommigen fide-bonzen rijk?
6. Ik zie de honger van fide naar steeds meer geld niet gestild, integendeel. Ik verwacht in de toekomst dat fide voortdurend zal trachten zijn jaarlijkse inkomsten te verhogen op de kap van de leden.
7. De extra elo's onder 2000 elo (elo compressie) is in de eerste plaats een poging van de fide om de inkomsten aan te zuiveren. Elo-deflatie doet spelers minder spelen dus minder inkomsten. Daarnaast gaf fide toe dat ze meer spelers de kans willen geven om een titel te behalen. Rechtstreeks punten bijgeven aan +2100 spelers, valt te hard op dus doet men het via een omweg.
8. Spelers spenderen vandaag vaak vele honderden euro's om 1 tornooi te spelen zie o.a. mijn schaakuitgaven overschreden meer dan 10.000 euro in seizoen 2022-2023. Zeker wanneer federaties nog meer afhankelijk zullen zijn van de fide-elo, verwacht ik dat fide snel veel meer zal vragen dan 1 euro per tornooi per speler.

Brabo