De partijvoorbereiding deel 2

In de meest recente blog van schaakinitiatief Vlaanderen wordt er reclame gemaakt voor COSMO. Dit is een Nederlandstalige virtuele praatbarak die elke laatste woensdagavond van de maand georganiseerd wordt. De onderwerpen waarover worden gepraat, kiezen de deelnemers in samenspraak aan het begin van de avond. Sinds midden vorig jaar loopt het initiatief al en trok tot nu toe telkens een handvol schakers aan.

Persoonlijk hou ik er mij bewust afzijdig van. Ik ben in het begin eens een paar keer komen piepen maar ik haakte al snel af toen ik het gevoel kreeg dat ik er nauwelijks iets zou kunnen bijleren. Ik ben de voorbije 32 jaar ongeveer gemiddeld 4 uren per dag bezig geweest met schaken (zie bv. Hoeveel tijd spendeer je aan het schaken) dus niet verwonderlijk was er een duidelijke mismatch met de andere deelnemers.

Desalniettemin bij elke cosmo zal ik wel even het programma en de deelnemers checken al is het maar uit nieuwsgierigheid waar men zich mee bezighoudt. Wat leeft er onder de meer modale schaker (die dus niet zo gek was om 32 jaar gemiddeld 4 uren per dag bezig te zijn met schaken)? Dat wijkt soms hard af want wat te denken bijvoorbeeld over "Hoe je mentaal voorbereiden voor een partij"? Op deze blog zijn we voorbij de 500 artikels en daar is nooit iets over geschreven.

Wel dat is misschien iets te scherp gesteld want een aantal artikels komen toch dicht in de buurt. Zo schreef ik in 2014 eten en drinken. Alcohol is uit den boze vooraf en tijdens de partijen. Voorzie een snack die je tijdens de partij kan nuttigen (als die lang duurt). Eet vooraf niet te weinig of te veel. Zorg ervoor dat je tijdens de partij je alleen maar hoeft te concentreren op het schaken zelf. Vermijd dus afspraken met andere mensen (schakers/ familieleden/ vrienden) kort na de partij want die beïnvloeden sowieso negatief je beslissingen tijdens de partij. Probeer je toiletbezoekjes tot een minimum te herleiden tijdens de partij zie eten en drinken deel 2. Op voorhand een goede planning maken betreffende eten/ drinken/ slapen bij het spelen van een buitenlands tornooi zie eten en drinken deel 3 is geen overbodige luxe om optimaal te kunnen schaken. Kies zorgvuldig je medereizigers naar buitenlandse tornooien zie de schaakmicrobe deel 5. Full time kinderoppas/ politie-agent spelen en tezelfdertijd ook zelf meespelen in een 9 rondig klassiek tornooi in het buitenland is geen combinatie die ik aanraad.

Wat ik in de voorbije paragraaf opsomde, zijn dus allemaal organisatorische aspecten die je helpen om mentaal sterker te staan tijdens de partijen. Die probeer ik zo goed mogelijk te volgen maar dat lukt uiteraard niet altijd. Soms doe je ook water in de wijn want niet spelen is ook jammer. Daarnaast heb ik ook nog een paar mentale tips die ik veel minder strikt volg maar toch waardevol vind. Zo rust ik graag een (half) uurtje in bed, een paar uurtjes voor de partij van start gaat (als die uiteraard niet 's morgensvroeg is). Dus dat is een soort siesta die ervoor zorgt dat ik daarna gewoon veel frisser kan nadenken. In het buitenland probeer ik dat ook vaak in combinatie met een wandeling vooraf. Er wordt al heel veel gezeten in de hotelkamer/ tornooizaal/ ... dus het is belangrijk om je lichaam niet te laten verkrampen. In Mariënbad ging ik zelfs op pad bij sneeuwval wat dan weer enkele grappige foto's opleverde.

Brabo onder de sneeuw

Nu de mentale partijvoorbereiding blijft voor mij van ondergeschikt belang t.o.v. de puur technische die recent in vele gevallen een pak uitgebreider is geworden. Ik schreef het al vorig jaar in de afrekening. Vandaag vind je van veel schakers veel meer partijen terug dan voor corona doordat velen online erg actief zijn geweest tijdens corona. Alles bekijken wat iemand gespeeld heeft zelfs al is die persoon slechts een amateurschaker, wordt hierdoor al snel een serieuze klus. Ik geef hieronder het voorbeeld van mijn tegenstander uit ronde 8 in Marienbad: de Nederlandse expert Jan Balje.

Ik begin natuurlijk met de big database. Wanneer je filtert op de naam Jan Balje dan krijg je in een paar seconden 224 aantal van zijn partijen. Vervolgens check ik ook mijn correspondentiedatabase. Weer filter ik op zijn naam en jawel hij heeft ooit correspondentieschaak gespeeld. Ik heb 40 extra partijen erbij. Dan ga ik op zoek naar de online account(s) van Jan. Nu de meeste spelers weten ondertussen al dat ze best niet meer naast hun account hun echte naam moeten plaatsen maar met een ommetje geraak ik er toch. 

• google met de trefwoorden "Jan Balje lichess"
• Ik vind een "vreemde" hit met https://lichess.org/study/by/LeEcU1/newest.
• Dat is dus iemand die een studie gemaakt heeft van een partij van Jan Balje.
• Wel vaak is dat de persoon zelf dus doe ik een nieuwe google met het trefwoord "LeEcU1"
• Ik krijg een hit https://www.groningercombinatie.nl/langere-partijen-online-spelen-lichess4545/ dus jawel dit bevestigt dat LeEcU1 de Jan Balje is die ik zoek want ik weet ondertussen ook dat hij lid is van die club.
• Op https://lichess.org/@/LeEcU1 vind ik 492 extra partijen.

Echter ik geef nog niet op want ik weet velen hebben naast een lichess-account ook een chess.com-account dus ook dat ga ik nog even opzoeken.

• google met de trefwoorden "Jan Balje chess.com"
• Ik vind ook deze keer een "interessante" hit met https://www.schaakbond.nl/competitie/online-competitie/opstellingen-online-2021
• Over heel wat online tornooien zijn verslagen gemaakt waar een link gemaakt wordt tussen pseudoniem en echte naam.
• https://www.chess.com/member/jaba11 is dus de chess.com account van Jan Balje
• Ik vind nog eens 42 extra partijen. Alle kleintjes helpen ook.

Alles bij elkaar had ik dus 224 + 40 + 492 + 42 partijen = 798 van Jan Balje om te bestuderen tijdens de partijvoorbereiding. Daar ben je toch al snel enkele uurtjes mee zoet want ik ben pas klaar als ik eerst op alles een antwoord heb verzonnen en vervolgens de hoogste kanshebbers ook nog iets meer in detail heb kunnen bestuderen.

Dan resteert natuurlijk de vraag nog of al dit voorbereiden voor mij iets opleverde in mijn partij tegen Jan. Deels moet ik toegeven. Jan speelde voor het eerst in zijn bordcarriere ooit de Breyeropening van het Spaans (het is te zeggen er stonden nog geen partijen in de database van hem met dit systeem) dus hij was erg verwonderd achteraf toen ik hem vertelde dat ik al mijn nota's over de Breyer had herhaald tijdens de partijvoorbereiding. Anderzijds week Jan (snel?) af met een zijsysteempje die ik nog nooit eerder had tegengekomen (en dat wil wat zeggen want ik heb ondertussen ongeveer 80.000 online partijtjes gespeeld met een min of meer vast repertoire).

Alhoewel ik eigenlijk maar 1 systeem speel, verbruikte mijn tegenstander veel tijd in de opening en maakte hij enkele vreemde keuzes. Ik ben er dus vrij zeker van dat Jan weinig of nauwelijks iets had voorbereid. Jan zei me ook achteraf dat hij geen zin had in het uitzoeken van optimale varianten/openingen tijdens de partijvoorbereiding. Het schaken is duidelijk niet zo prioritair voor hem. Het toeristische aspect is voor hem minstens even belangrijk bij het spelen van een tornooi in het buitenland.

Hij is zeker niet de enige die er zo over denkt. Ik krijg trouwens de impressie dat er zelfs een algemene trend is om het voorbereiden sowieso aan banden te leggen. Steeds meer tornooien kiezen ervoor om zelfs bij klassiek schaken de ronden sneller op elkaar te laten volgen waarbij vaak de paringen slechts enkele minuten voor een ronde worden kenbaar gemaakt. 3 klassieke partijen spelen op dezelfde dag is geen uitzondering meer en kan misschien zelfs in de toekomst de standaard worden (HK5000 is net terug van zulk tornooi zie Grande Synthe).

De partijvoorbereiding zorgt ervoor dat de opening (ruimer genomen partij) van een beduidend hoger niveau vaak is. Het geeft ook een extra dimensie aan de complexiteit van een partij maar ik snap dat dit voor velen niet hoeft en ze het voorbereiden gewoon een spelbederver beschouwen. Het enige wat ik hoop is dat er voldoende aanbod van tornooien met/zonder voorbereiding blijft bestaan zodat beide type spelers hun gading kunnen blijven vinden.

Brabo