maandag 23 november 2020

De (on)zin van blitz deel 3

Verspil nooit een crisis want dat is de gelegenheid bij uitstek om het normale eens in vraag te stellen. We kunnen blijven wachten tot het voorbij is maar misschien keren we nooit meer terug naar de oude situatie. Desondanks stel ik vast dat het aantal nieuwe initiatieven heel beperkt blijft. Het is dus geen toeval dat net in de meest recente Vlaanderen Schaakt Digitaal een oproep staat naar de lezers om ervaringen/ ideeën te delen hoe we toch kunnen "overleven" als schaker in deze coronatijden.

In mijn vorig artikel gaf ik aan hoe sommige spelers zichzelf en hun omgeving in gevaar brachten om in verre oorden toch maar te kunnen schaken. In dit artikel wil ik daarom eerder kijken naar veilige oplossingen en toevallig botste ik gisteren nog op een schitterend initiatief via de site van mijn allereerste schaakclub de torrewachters die ik af en toe nog eens bezoek: mijn online klas.
Het is voorlopig enkel voor spelers van West-Vlaanderen en toegang moet je vragen via Tom Piceu/ Glenn Dayer dus ik kan het zelf niet testen maar het ziet er visueel fantastisch uit. Dit heeft potentieel om veel groter te worden. Wie een korte introductie over het virtuele schaakhuis wil bekijken, kan deze hier vinden, lees je liever dan is dit de link.

Zelf ben ik geen grote IT-savant zoals (ik vermoed) Mark Dechamps en ik heb ook niet zulke grote ideeën maar eind vorige maand schakelde ik de knop ook om. Afwachten wou ik niet langer en dus ging ik op zoek naar nieuwe mogelijkheden om mezelf als schaker verder te ontwikkelen. Wat van schaken kan vandaag wel nog mits de coronamaatregelen te respecteren? Tja online schaken is zowat het enige natuurlijk maar is dit vaatje niet ondertussen al helemaal leeg? Ik had zelf in juli op mijn blog geschreven in het artikel online schaaktornooien dat je aan online schaken best niet te veel tijd steekt.

Daar sta ik nog steeds volledig achter maar eind vorige maand realiseerde ik mij plots dat je ook meer kunt doen dan het spelen van die online partijtjes. In deel 2 had ik al aangegeven dat ik mijn gespeelde online partijtjes gebruik in de voorbereiding (maar ook in de partijanalyses achteraf) voor o.a. het ontdekken van potentiële fouten van mijn toekomstige bordtegenstanders. Echter deze keer ging ik verder en vroeg ik mij af of er niet meer te leren valt uit die online partijtjes. Kunnen die partijtjes die vaak slechts enkele minuutjes duren, meer bieden dan enkel het aantonen van veel voorkomende fouten?

Als ik kijk naar het middenspel dan merk ik op dat mijn online partijtjes doorspekt zijn van grote fouten die ik zeker voor 90% in een standaardpartij niet zou maken (ik vermoed dat het zelfs nog een pak hoger ligt). Eindspelen zijn nog minder interessant. Vooreerst zijn ze nog zeldzamer dan in standaardschaak maar bovendien ontaarden ze meestal in een pre-move-wedstrijd die zeer weinig nog te maken heeft met schaken. Dus blijven enkel openingen over maar zien we daar ook niet vooral onzin? Als je met de Bongcloud een online toptornooi kunt winnen dan kan je toch ook niet anders concluderen dat je niets kunt leren van openingen door online partijtjes te bestuderen.
Dit soort openingen zijn schering en inslag bij onlineschaken. De ene al wat lelijker dan de andere. Anderzijds er is maar 1 Magnus Carlsen die op het hoogste niveau hiermee (ook niet altijd) succesvol is. Daarnaast heb je ook nog heel veel spelers die normale openingen spelen. Dit legde ik trouwens al uit in deel 1 namelijk dat veel spelers dezelfde openingen online spelen als in standaardschaak. M.a.w. mits te concentreren op die online partijtjes met "serieuze" openingen, valt misschien wel meer te doen.

Sinds 2007 bewaar ik bijna al mijn online gespeelde partijtjes. Ondertussen is de teller al een eind voorbij de 70.000. Dit is een enorm aantal partijtjes en dus is de kans ook heel groot dat ertussen partijtjes met interessante openingen te vinden zijn. Dan is de volgende vraag natuurlijk hoe haal ik die er snel uit en welke krijgen voorrang? De openingen van meer dan 70.000 partijtjes handmatig classificeren is een onbegonnen werk. Dus al snel realiseerde ik me dat ik met filters moest werken maar welke was even zoeken. De eerste die ik probeerde was het bepalen van mijn persoonlijke score in diverse openingen. De bedoeling is dan uiteraard om de slechtst scorende opening eruit te selecteren en dan de online partijtjes met die specifieke opening over te houden als basis voor de studie. Als je een account hebt op lichess dan is dit iets wat je in een paar klikken kunt doen via Chess Insights. Zo kreeg ik onderstaande grafiek van 1 van mijn accounts.
Dit is enkel voor mijn zwartpartijen en bovendien heb ik de filter beperkt tot enkel de tegenstanders die ongeveer mijn rating hebben. Ik speel meer partijen tegen zwakkere dan sterkere en om dit effect te kunnen wegwerken zou je moeten eerder naar TPR kijken i.p.v. percentage (lijkt vandaag niet mogelijk te zijn op lichess). Echter het is zeker ook interessant om te zien hoe het repertoire scoort tegen enkel sterkere tegenstanders (correctheid) en enkel zwakkere tegenstanders (efficiëntie).

Vooreerst toont bovenstaande grafiek nogmaals aan dat dubieuze openingen erg goed scoren online. Mijn score met het Hollands is op uitzondering van A81 bijzonder goed. Klassieke openingen zoals Spaans en Schots die veel correcter zijn, scoren dan weer opmerkelijk zwakker. Dus hieruit zou je kunnen afleiden dat ik klassieke openingen zoveel mogelijk moet vermijden en mij nog meer moet toeleggen op dubieuze (tot zelfs weerlegde tricky) openingen als ik mijn scores nog wil verbeteren. Echter het lijkt mij erg twijfelachtig of ik mij hierdoor echt ontwikkel als schaker. Dit lijkt mij niet het correcte pad want online schaken is voor mij niet het ultieme doel. Ik zit ook verveeld met het feit dat lichess enkel toelaat om een overzicht te maken van 1 account. Die account betreft ruim 4000 partijtjes maar dat is slechts een fractie van mijn complete database. Tenslotte mis ik details over de openingen. Een opening is heel breed dus welke specifieke lijnen betreft het en waar gaat het precies mis?

Chess Insights lijkt mij dus voldoende voor de beginnende schaker die snel een oordeel wilt krijgen over grote lacunes in het eigen repertoire (bv. geen antwoord op de Caro-Kann) maar voor ervaren schakers is deze tool te licht. Om een meer gedetailleerde kijk te krijgen van mijn repertoire koos ik daarom om een openingsboek te maken volgens mijn artikel groene zetten van enkel mijn verliespartijen. In onderstaande screenshot toon ik hoe dit eruit ziet voor mijn repertoire nadat ik geopend heb met 1.e4.
Omdat partijen van 2007 nog weinig relevant zijn vandaag voor mijn repertoire en ik de laatste maanden erg veel gespeeld heb, heb ik enkel mijn verliespartijen van 2020 aan het openingsboek toegevoegd. Ja alleen al 665 verliespartijen na 1.e4 betekent dat ik flink veel verloren heb de laatste maanden en dat was niet altijd even prettig. Anderzijds hoe meer verliespartijen, hoe groter de kans is dat er iets van te leren valt.

Met dit openingsboek zie ik dus in een oogopslag na welke zetten ik precies de meeste nederlagen heb geleden. Logischerwijze wou ik dan ook voorrang geven aan de openingen/varianten met die meeste verliespartijen maar dit leverde niet het gewenste resultaat op. Zo mondde mijn verliezende hoofdvariant uit in het 6.Le2 systeem tegen de Najdorf en daarmee kwam ik onmiddellijk in conflict. De verliezende hoofdvariant bleek tezelfdertijd ook 1 van mijn best scorende varianten te zijn. Best betekent niet dat het niet meer beter kan maar als ik dan de verliespartijen met die opening aandachtiger bekeek dan merkte ik ook nog op dat de verliespartijen helemaal niets te maken hadden met de opening.

Dit soort openingsboek is dus evenmin de correcte aanpak. Vaak is het niet meer dan een indicatie van welke lijnen het populairst zijn (in online schaken maar daarom zeker niet in dezelfde verhoudingen als klassiek bordschaken). Tenslotte zijn het ook slechts blitzpartijtjes. Daarmee bedoel ik dat als de input van bedenkelijke kwaliteit is dan moet je ook niet veel verwachten van de output. Blitzresultaten zijn zo onvoorspelbaar dat je uitsluitend daarop best geen beslissingen kunt maken betreffende openingen.

Dus ik was terug bij af maar daarom gaf ik het nog niet op. Er was nog 1 filter over die ik wou proberen. Wat als ik nu enkel mijn online verliespartijen selecteer tegen mijn sterkste tegenstanders? Bijna elk online platform houdt vandaag een eigen online elorating bij. Bovendien worden bij elke online partij automatisch van beide spelers die online ratings toegevoegd. Daarop filteren is dus een koud kunstje.
In bovenstaande screenshot toon ik het resultaat van mijn filter op mijn verliespartijen na 1.e4 gespeeld in het jaar 2020 tegen +2600 elo (online) tegenstanders. Op de achtergrond zien we dat dit uiteindelijk 10 partijen oplevert en dat is uiteraard wel perfect manueel te doorploegen. Bovendien merk ik deze keer onmiddellijk op dat er interessante openingen tussen zitten. Vooral nummers 3, 7 en 8 trekken mijn aandacht. Met die ga ik aan de slag maar dit is een voor een volgend artikel want daar valt weer heel wat over te vertellen en dit artikel heeft al zijn maximale lengte bereikt.

Brabo

Geen opmerkingen:

Een reactie posten