Openingskennis of zelf bedacht ?

Ook in 2024 spendeerde ik geen enkele euro aan schaakmateriaal als we de schaakroman De Sponsor buiten beschouwing laten. Schakers spelen in die roman een hoofdrol maar het is fictie en kan zeker niet als schaakstudie worden beschouwd. Fictieboeken zijn vandaag de grootste slokop in mijn leesbudget (maar dat doe ik met plezier om auteurs financieel een duwtje in de rug te geven). Hieronder vind je een overzicht wat ik vorig jaar kocht en las.

Brabo's boeken 2024

Legende mijn beoordeling

Enkel van de Britse auteur Matt Haig heb ik dus meerdere boeken gelezen. Samen met zijn boek Wezens dat ik in 2023 las, zijn het er ondertussen 4 maar niet elk boek vind ik even goed. Middernachtbibiliotheek (winnaar van de Goodreads price 2020) is zonder twijfel zijn meest populaire en beste boek. Het hoofdpersonage komt in een middernacht-bibliotheek terecht waar elk boek een ander leven van zichzelf voorstelt. Ik zal het boek hier niet bespreken maar ik hou van dit soort boeken die je laten nadenken. Ben ik tevreden van mijn leven en welke andere levens had ik willen meemaken?

Zo stelt wellicht iedere volwassene zich wel eens de vraag wat er had gebeurd als andere keuzes op sleutelmomenten waren genomen. Als kind hield ik van toneel en een rolletje spelen ging me best goed af. Wie weet, in een ander leven was ik een beroemde acteur. "Ik had niet misstaan in Holywood" vertelde een teamgenoot mij enkele maanden geleden na afloop van de laatste ronde van het Europees teamkampioenschap.

Voor die partij had ik 2 geheime accounts gevonden van mijn tegenstander. Het was niet eenvoudig maar ik slaagde erin om SDishman (met de misleidende profielnaam Stephen Dishman van England) en Alexis1666 te koppelen aan de Franse expert Alexis Cahen. Hierdoor kreeg ik toegang tot 18.000 extra partijen van Alexis maar vooral wist ik exact welke lijn in de Siciliaanse Draak hij altijd koos. In enkele uren voorbereiden maakte ik er compleet gehakt van.

Net voor de partij vertelde ik mijn ploeggenoten dat ik bovenstaande prachtige analyse had voorbereid en ingestudeerd dus iedereen keek met belangstelling naar wat er zou gebeuren op mijn bord. De partij begon en jawel de eerste zetten vlogen op het bord zoals ik had voorspeld. Op zet 10 hield ik echter halt. Ik wou mijn tegenstander uiteraard niet laten afwijken van zijn standaardopening en door nog verder snel te spelen zou hij onraad ruiken. Voor elke nieuwe zet verspilde ik daarom telkens meerdere minuten zoals ik 10 jaar eerder in mijn artikel camouflage had beschreven. Mijn ploeggenoten konden met moeite hun lach verbergen.

Het was dan ook een koude douche toen op zet 14 Alexis alsnog afweek met iets dat ik niet op voorhand had bestudeerd (want geen partijen ermee teruggevonden). Achteraf besefte ik dat ik een kapitale fout voor de partij had gemaakt. Als je heel goed bent in geheime accounts te vinden dan verkondig dat niet onder eigen naam op het internet. Mijn tegenstander had na het lezen van mijn lichess-artikel How to reveal the identity of an anonymous master beslist om in 3 uren tijd een voor hem nieuwe sublijn in te studeren.

De camouflage zelf was eigenlijk gelukt want achteraf gaf Alexis toe dat hij twijfelde tijdens de partij om toch de oude lijn te spelen. Uiteindelijk had hij het zekere voor het onzekere genomen want tenslotte had hij er 3 uren werk in gestoken. Ik was erg kwaad op mezelf en les geleerd om volgende keer mijn artikel offline te halen bij zulke partijen. Ik had het artikel gepubliceerd om lichess onder druk te zetten om hun database offline te halen (veel sterke spelers zijn al afgehaakt) maar nu kwam het dus terug als een boemerang.

Heeft je tegenstander de openingszetten aan het bord bedacht of is het openingskennis? Het is een heel belangrijk stukje informatie in het beslissen van hoe je best hierop kan antwoorden maar dus vaak heel moeilijk te achterhalen. Dit werd nogmaals bewezen na mijn 4de partij in hetzelfde tornooi waarna ik een levendige discussie over de opening had met mijn teamgenoten. Was de uiterst vreemde 7de zet (Pg4) van mijn tegenstandster het 16 jarig meisje Masa Babic met een bescheiden rating van 2033 aan het bord bedacht of een ingestudeerd nummertje?

Openingskennis of werd 7...Pg4 aan het bord bedacht?

Masa speelde de zet na 5 minuten denken en bovendien 2 keer hetzelfde stuk spelen in de opening is typisch iets voor een zwakkere speler. Mijn ploeggenoten dachten dat ze het zelf had bedacht aan het bord. Echter ik had onmiddellijk twijfels hierover. Iemand die al 2150 elo heeft gehad en zichzelf een professional noemt, speelt geen onnatuurlijke zetten als Pg4 zonder voorkennis. Bovendien had ik vooraf ontdekt dat haar tweelingszus Milana Babic al enkele maanden intensief deze opening aan het spelen was. Rekening houden met schakende familieleden in de partijvoorbereiding loont vaak zoals ik al schreef in 2017 zie familieschaak deel 2.

Nee Masa leek mij verrast door de variant die ik koos (want enkele maanden eerder in het Belgisch kampioenschap had ik een totaal andere gespeeld + die partij was in de Yottabase beschikbaar) en het lijkt mij daarom zeer waarschijnlijk dat ze tijd nodig had om haar analyses op te rakelen. Pas toen ik ontdekte dat de Servische grootmeester Mihajlo Stojanovic (tevens coach van veel lokale spelers) het enkele maanden eerder had gespeeld, was ik helemaal zeker dat de zet vooraf bestudeerd was geweest.

Ondertussen heb ik een uitgebreide studie gemaakt van dit concept en een weerlegging heb ik niet gevonden. Het is evenmin toeval dat enkele (sterke) spelers het recent veelvuldig hebben getest o.a. op lichess.

Ik heb een grote neus maar durf niet te stellen dat die mij helpt om te bepalen wat openingskennis is of aan het bord bedacht. Wat wel zeker helpt is in de voorbereiding een goed beeld vormen van de karakteristieken van je tegenstander. In een volgend artikel zal ik het hebben welke strategie ik verkies als mijn tegenstander nog in boek zit en ik niet meer.

Brabo