Profschaken deel 3

Podium Europees kampioenschap voor teams 2024
Topteams met profschakers dragen uniformen (amateurs zelden)

Eind vorige maand speelde ik voor het eerst een Europees kampioenschap voor teams mee. Het was ook voor het eerst dat ik te maken kreeg met een dresscode zie b-13 dress-code for the participants and the officials. Vooral de passage over geen gaten in de kleren en je mag niet stinken, werd als belachelijk beschouwd door mijn teamgenoten.

Echter zoiets wordt niet zomaar in een reglement geplaatst. In eerdere edities waren er deelnemers die het niet zo nauw namen met hygiëne waardoor er talloze klachten waren. Ik kom ze al decennia tegen en ze behoren bijna altijd tot dezelfde groep. Het zijn profschakers die enkel competitiewedstrijden spelen en van dag tot dag overleven op de kruimels die hen worden toegeworpen.

Ik zie geregeld schrijnende situaties. Ik herinner mij dat de stank in diverse open tornooien niet te harden was in de laatste ronden op de topborden. Een grootmeester (+2500 elo) ging telkens drinken aan het kraantje in de toiletten omdat hij geen geld had. Een andere grootmeester zag ik na het beëindigen van zijn partij, muziek spelen op het marktplein met zijn gitaar om als straatmuzikant een extra cent te verdienen. Nog een andere professional vertelde mij dat hij aan het begin van een tornooi telkens een groot brood kocht met een groot stuk kaas waar hij dan de hele week van leefde.

Dus geld voor basis-hygiene is er gewoon niet voor zij die in extreme armoede leven. Bovendien wordt het steeds moeilijker om nog te overleven van enkel competitieschaak. De voorbije 2 jaren zag ik meerdere alarmerende berichten hierover van zelfs heel sterke spelers. In de blog Am I a chess-tourist? vertelt + 2600 Vasif Durarbayli dat tornooien spelen voor hem vandaag verlieslatend zijn zelfs als hij elowinst boekt. In het youtubefilmpje Was I a top chess earner? legt + 2600 Eric Hansen in detail uit dat hij recent geen geld verdiende aan bordschaken. Op X kloeg +2650 Jorden Van Foreest over vluchten die hij zelf moet betalen, delen van kamers en een lage prijzenpot.

Tot enkele jaren geleden dacht ik dat een +2600 zeker kan leven van competitieschaak te spelen maar dat blijkt recent niet meer te kloppen. Tal van profspelers zijn vandaag genoodzaakt om iets anders te doen binnen of buiten het schaken. Een eerste prijs van 1500 euro voor Open Gent is niet ernstig in 2024 voor zulk groot tornooi. Een eerste prijs van 10.000 euro voor een Europees teamkampioenschap in 2024 is niet ernstig. Gedeeld door 8 spelers in een team betekent dit slechts 1250 euro per speler zie 2024 Regulations ECC final. In Cap d'Agde 2022 zag ik 3 +2500 grootmeesters spelen in de laatste ronde voor samen 100 euro (9 ronden over 8 dagen).

Tot 1990 had je 2300-spelers zoals Bernard De Bruycker die al spelend met schaken hun kost konden verdienen. Tussen 1990 en 2000 was 2400 elo voldoende zoals Yuri Vetemaa, Ekrem Cekro, Olav Seppe, Andrej Adamski die in onze contreien tornooien wonnen. Vanaf 2000 werden het +2500 spelers zoals Chuchelov, Ikonnikov, Barsov, ..die we geregeld zagen. Vanaf 2010 mocht ik spelen tegen + 2600 spelers zoals Fedorchuk, Negi, Istratescu, ... die de broodspelers waren en nu? Ik denk niet dat ik in de toekomst tegen + 2700s ooit zal spelen.

In een volgend artikel wil ik dan ook eens buigen over de vraag van ons bondsbestuur of we profschaker Daniel Dardha financieel kunnen/ moeten ondersteunen zie GM Daniel Dardha: Verkennen van een mogelijke samenwerking. De jaarlijkse algemene bondsvergadering is voor binnenkort: 23 november maar ik zie het onderwerp niet op het programma staan noch een lidgeld-verhoging om zoiets te bekostigen. Het blijft moeilijk of onmogelijk om schaken uit te bouwen in België of mis ik iets? 

Brabo