My own 60 memorable games

Een eigen partijencollectie – heeft het zin? Ik denk eerder van wel, al was het maar omwille van het (analyse)werk dat je erin stopt. Je krijgt een heropfrissing van oude partijen, je herevalueert oude analyses, je verhoogt je inzicht – en vooral: je bent bezig met je eigen partijen. Vooruitschrijdend inzicht is bij deze soms een eye-opener. Het gebeurt vaak dat ik bij het herspelen van een oude partij eens halt houd bij een moment in de partij, en me afvraag wat ik in die stelling zou spelen. Dikwijls is dat een andere zet dan de gespeelde. Dat heeft enerzijds te maken met gewoon meer ervaring en spelinzicht, of de opgedane kennis dankzij net die partij, maar ook van latere partijen. Anderzijds heeft het te maken met gewoon het feit dat een analyse aan de ene kant “minder ernstig” is, aan de andere kant net grondiger is, want geen tijdsbeperking, maar ook geen sportieve stress. Je verliest in de analyse niet een partij door een andere zet te spelen, die interessant, beter is op vlak van positiespel, of gewoon een ander plan volgt (of stomweg verkeerd is).

Vaak gaat het niet om het (opnieuw) vinden van een tactiekje, maar meestal om de plaatsing van de stukken. Speel ik nu de a- of de f-toren naar de open d-lijn? Trek ik de loper terug naar d3, c2 of zelfs b1? Ruil ik hier de dames of niet? Kies ik voor een toreneindspel of een lichtstukkeneindspel? Persoonlijk vind ik dat ik positioneel beter ben dan vroeger, maar tactisch veel minder scherp sta. Anders gezegd: ik zou mezelf van 20 jaar terug positioneel alle hoeken van het bord laten zien, maar mijn jongere ik zou me een tactische loer draaien, waardoor ik de partij alsnog zou verliezen. Omgekeerd, als het er tactisch aan toe gaat in een van mij oude partijen, heb ik vaak moeite om de door mij gespeelde combinatie opnieuw door te rekenen. Dat heeft te maken met wat minder scherp te kunnen rekenen, maar ook met wat minder durf om dergelijke wegen in te slaan. Zo won ik knap een pion (met zeker uitzicht op minstens een tweede) in een partij in de open van Brugge, maar speelde het vervolg van de combinatie zo zwak (ter mijner verdediging: er waren zeer veel varianten uit te rekenen), dat ik een paar zetten later blij mocht zijn met remise.

Brabo heeft in deze blog al herhaaldelijk gesteld dat een partij-analyse van je eigen partijen niet in een half uur geklaard is. Een project als bv je eigen 50-60 beste partijen verzamelen en goed analyseren, is dan ook niet iets wat je in een handomdraai uit Chessbase kan toveren.

Ten eerste gaat het er bij een selectie om, om de juiste partijen te kiezen;  partijen waarvan je nu nog denkt “dat was een goede”, of “zelfs al heb ik die verloren, dat eindspel was toch heel leerrijk”. Daarom vind ik Fischers 60 Memorable Games zo’n goede titel voor een partijenverzameling – niet zijn beste, niet zijn belangrijkste partijen, maar deze die hem het meest bijgebleven waren. Zijn eigen canon als het ware. Een partijwinst in 10-15 zetten, daar heeft niemand iets aan, vooral niet als het ligt aan een blunder van de tegenstander. Ook een “redding” van een verloren of slecht staande partij door een misgreep van de tegenstander leert je weinig over je eigen spel (tenzij dan misschien het goed waarnemen van kansen). Op zich hoeven het geen volledige partijen te zijn – zelfs een kort fragment (of stelling) kan al voldoende zijn om altijd in het achterhoofd te hebben. Ik denk hierbij aan de sterkte van een wit paard op a5 (met een witte pion op c5) tegen zwarte pionnen op a6, b7 en c6 (zie Gelfands boek Positional Decision Making in Chess), dat een hele damevleugel lam kan leggen. 

Ik hoor de lezer al denken: OK, het middel begrijp ik (analyseren van mijn eigen partijen en zoveel mogelijk proberen de stellingen te doorgronden waarin ik vaker dan gemiddeld in terecht kom), maar het doel: waarom die partijen bundelen? Wat is het nut? Laat staan de vraag: wie wil mijn partijen naspelen? Ik geef toe dat ikzelf ook niet sterk geïnteresseerd ben in partijen van spelers van bv minder dan 1600 elo (zelfs al heb ik het steeds moeilijker om van die spelers te winnen). Maar een selectie ervan kan zeker interessant zijn – en vooral, je maakt die selectie in de eerste plaats voor jezelf. Die partijen kunnen dan kunnen gebruikt worden als lesmateriaal voor andere spelers (of in heel andere omstandigheden – als je schaaknalatenschap). Hoe vaak spelen krabbers als ikzelf niet grootmeesterpartijen na? Ja, met wat uitleg is het heel leerrijk, maar dat is nog iets anders dan begrijpen waarom net die zet nu wel en die zet dan niet, of de volgorde van de zetten, of de belangrijkheid van het hoofdplan en het reageren op significante subdreigingen. Is het dan niet beter om partijen te nemen van jezelf of een iets (bv 200 elo) sterkere speler, omdat je die zetkeuze wel nog begrijpt? Dat was trouwens één van de redenen van Katy Vander Mije om een boek met haar partijen uit te brengen: het niveau ligt dichter bij dat van de gemiddelde schaker. Het bundelen in een boek of pdf-bestand is dan gewoon de kers op de taart, meer niet. Een soort naslagwerk, waarnaar je altijd kan teruggrijpen.

 

Misschien durf ik wel een oproep te lanceren: wie durft zijn x memorable games te bundelen en (in pdf of pgn) te publiceren? Of anders gesteld: zijn er spelers van clubniveau die al zo’n bundeling hebben uitgebracht (hardcopy of digitaal)? Zelf werk ik aan een overzicht van een 100-tal overleden Belgische schakers, een korte biografische schets met enkele illustratieve partijen, maar dat is nog geen best of van één speler.

Dit artikel wordt ondertussen te lang om het te illustreren met partijen, daarom dit korte “aha-moment” fragment uit een blitzpartij. Ik heb dit ooit op twitter gezet, en ondertussen doet het de ronde van de wereld, maar zonder mijn naam eraan verbonden. Bij deze claim ik dus – ijdel als ik ben – “mijn” stelling terug 😊 Enjoy! Wit speelt en wint.

HK5000