Etiquette

Enige tijd geleden las ik voor het eerst dat tennissers sorry zeggen wanneer ze een punt na aanraking van het net maken. Het is een punt met geluk gemaakt en niet met kunde dus niet helemaal sportief. Het verontschuldigen is een ongeschreven regel van de etiquette in het tennis. Echter sommige tennissers vinden zoiets flauwe kul en dan kan het soms tot een ruzie escaleren zoals laatst op de US open.

In het schaken heb je ook ongeschreven regels en ook daar gebeurt het wel eens dat iemand er zich niet aan houdt. Meer zelfs ik krijg tegenwoordig de indruk dat nog weinig spelers kennis hebben van die ongeschreven regels of er rekening mee houden. Zo keek ik laatst vreemd op toen mijn ruim 200 punten lager gekwoteerde tegenstander in onderstaande stelling remise voorstelde. Ik had nog bijna een uur op de klok en volgens de computer sta ik gewonnen.

Mijn beide topprogramma's geven ruim +3 voordeel aan voor wit.
Zwart zag er geen graten in om remise voor te stellen die ik prompt weigerde door terug te slaan.

Misschien had zwart niet door dat hij verloren stond maar dat was zeker niet het geval in een andere partij van hetzelfde tornooi. Zwart staat niet alleen totaal verloren maar had ook nog eens veel minder tijd dan ikzelf. Ik vind het een totaal gebrek aan respect om in zulke situatie remise voor te stellen aan een tegenstander die bijna 400 punten meer heeft.

Mijn beide topprogramma's geven bijna +5 aan voor wit.
Zwart zag er geen graten in om remise voor te stellen die ik prompt met Dxe4 beantwoordde.

Als lagere elo heb je m.i. maar 2 situaties waar je remise kunt voorstellen aan een veel hogere elo. Of je bent de enige nog met winstkansen (bv. eindspel toren + loper tegen toren) of de veel hogere elo heeft al eerder zelf remise voorgesteld. In alle andere gevallen stel je geen remise voor uit respect voor de veel hogere elo.

2 andere ongeschreven regels zijn hieraan verbonden. Je stelt geen 2 keer remise voor in een partij tenzij de tegenstander er tussen zelf eens remise heeft voorgesteld. Als enkel 1 kleur nog winstkansen heeft (bv. eindspel toren + paard tegen paard) dan heeft enkel dat kleur het recht om remise voor te stellen.

Een verloren stelling doorspelen is niet perse iets fout. Echter er zijn grenzen van fatsoen. Zo vertelde de Belgische IM Thibaut Vandenbussche in een blogartikel over een tegenstander die in onderstaande stelling een typische bulletzet speelde.

Tijd om op te geven maar Thibauts tegenstander probeerde nog Le3.
Na Pxe3 gaf hij wel op. 

Ik herinner mij een gelijkaardige zet uit een van mijn klassieke partijen gespeeld jaren geleden in de Zilveren Toren. De zet voelde als een klap in mijn gezicht. Een schoonheidspartij werd met 1 lolzet een misbaksel.

Tijd om op te geven maar mijn tegenstander probeerde nog Dc5+.
Na Dxc5 gaf hij wel op. 

Waar ik dan wel weer veel minder achtersta, is de ongeschreven regel dat je altijd terug-trakeert (tegenstander biedt je een drankje aan dus doe je hetzelfde later). In de 9de editie van de Podcast "de Lange Rokade" wordt verteld dat traktaties vele minder gebeuren dan vroeger en ik ben daar dus niet rouwig om. Ik heb er zelfs een licht trauma van toen het eens op een conflict uitdraaide. Ik had tijdens de partij door tijdnood geen tijd gehad om terug te trakteren en na de partij wou de chauffeur van mijn ploeg onmiddellijk naar huis want ik had al veel te lang doorgespeeld. In een verslag van de tegenstanders moest ik het ontgelden als gierige Belg. Trakteren en terug-trakeren tijdens het spelen van partijen geeft mij sindsdien enkel stress. Trouwens in Deurne moet je al snel 10 minuten wachten op bediening dus ik neem steevast mijn eigen water mee van thuis.

Clubkampioenschappen waren vroeger de plaats om die ongeschreven regels aan te leren maar veel clubs organiseren die niet meer. Veel nieuwe spelers komen van online schaken waar die regels helemaal niet bestaan. Het schaken is ook gewoon veel harder en competitiever geworden (met Hans Niemann als meest vermaarde bad-guy).

Thibaut gaf zijn tegenstander na de bulletzet een reprimande. Persoonlijk zal ik nooit mijn tegenstander apart nemen om over een ongeschreven regel iets te zeggen. Sommigen kunnen niet goed om met kritiek en gaat het potje snel overkoken. Nee ik maak mij liever zo snel mogelijk uit de voeten na zulke partijen. Aan zulke personages spendeer ik geen tijd.

Brabo