BJK

2 jaar geleden maakten we al eens een dagtripje naar het Belgisch Jeugdkampioenschap in de Floreal te Blankenberge. Dit jaar speelde mijn zoon Hugo mee bij de -8 en was ik tezelfdertijd ook coach voor de sterkste jeugdspelers van KMSK. Het werd een mooie ervaring waarbij vooral de kinderen zich enorm amuseerden. Weken later vraagt mijn zoon nog geregeld wanneer we teruggaan en ik hoorde van andere ouders gelijkaardige geluiden.

De combinatie van een mooie locatie, een goed georganiseerd tornooi en de vele schaakvriendjes zijn een succesformule. Zelfs mijn niet schakende dochter vond de vakantieweek leuk daar er ook nog zwemmen, minigolf, Sea Life Blankenberge , bowling... als nevenactiviteiten waren. Ik maakte het een prioriteit om hiervoor voldoende tijd uit te trekken zelfs als dit betekende dat ik niet kon deelnemen aan de blitz- en doorgeefschaaktornooien. Het half pension was hierbij ook zeer welgekomen zodat ik mij niet moest bezighouden met het klaarmaken van maaltijden. Het ontbijt was steeds goed verzorgd maar het avondeten was slechts zeer matig. Ik hoorde dat het vorige jaren (veel) beter was. Ik hoop dat de tornooi-organisatie dit minpunt heeft aangekaart bij het hotelmanagement.

Het kampioenschap zelf werd gespeeld in 9 ronden verspreid over 7 dagen. De speelcondities waren uitstekend. Een goede beslissing was zeker om ouders en sympathisanten uit de speelzaal te weren zodat de kinderen geconcentreerd konden spelen. Alle ingrediënten waren dus aanwezig om goede partijen te spelen maar kwalitatief bleef het desalniettemin erg bescheiden. Het verschil met bv. de toppers in Nederland is frappant. Daar heb je in de hoogste categorie 7 spelers die 150-300 punten meer hebben dan de hoogst gekwoteerde Belg.

Desondanks was er aan inzet geen gebrek bij de meeste spelers. Zelfs bij de allerkleinste zag ik dit al want ook daar werd door sommigen de partijen voorbereid. Zo vond ik van de 7 jarige tornooiwinnaar Yvan Burdot een partij in de databases terug waarin hij 11 theoriezetten speelde in het tactisch scherpe maar eerder dubieze Mollergambiet. Dit soort schaken wil ik met Hugo (nog) niet spelen maar het is niet makkelijk om comfortabel uit de opening te komen zonder de minste theoriekennis. Zelfs een onorthodoxe keuze voor de Caro Cann (die opening wordt normaal niet aanbevolen bij jonge spelers) bleek niet altijd waterdicht te zijn. Yvan Burdot slaagde erin met zijn voorbereiding Hugo vanuit de opening onder druk te zetten wat het verloop van de partij zeker beinvloedde.

Kortom om het even welke zwarte opening meerdere malen spelen zonder enige theoriekennis in een kampioenschap zelfs bij de -8 is niet zonder risico's. We waren het dan ook eens dat een paar varianten bekijken best nuttig was voor de toekomst.

Hugo liet de nederlaag niet aan zijn hart komen. Hij bleef geconcentreerd spelen en met een portie geluk leverde dit ook punten op. In de laatste ronde had hij genoeg aan een half punt voor de Belgische titel. Met wit tegen Ruben De Keukelaere zou al erg raar moeten gaan om nog te falen. Om zijn kansen te maximaliseren, bereidde ik zijn openingsstragie voor op basis van de online beschikbare gefotokopieerde notatieformulieren van de eerdere ronden. In het bijzonder Rubens partij uit ronde 7 bekeek ik aandachtig.

Het ontcijferen van die fotokopieen met het handschrift van 6-8 jarigen is een uitdaging. Sommigen kloegen achteraf dat de partijen niet beschikbaar zijn in een leesbaarder formaat zoals pgn. Het is niet evident om een vrijwilliger te vinden die dit soort ondankbare vuile klusjes wilt opknappen.

Ik ben er mij bewust van dat Yvans voorbereiding op Hugo zeker niet elke scepticus zal overtuigd hebben dat voorbereiden bij zulke jonge kinderen nuttig is. Wel dan nodig ik deze kritische lezers nu uit om eens te kijken naar de paar lijnen die ik had voorbereid voor Hugo's laatste partij. Bij het bepalen van een strategie zijn er 2 regels die helpen. In een onbekende stelling zal een (onervaren) schaker indien mogelijk vaak zetten kiezen die hij in een andere stelling al gespeeld heeft. Als een speler materiaal slaat dan zal de tegenstander dit onmiddellijk willen terugwinnen.

Terwijl Hugo in bed lag, had ik bovenstaande op de computer klaargemaakt. Na het ontbijt volstonden 5-10 minuten voor Hugo om het te memoriseren. Ik checkte wel nog even of hij de zettenvolgorde goed kende want dit was hier cruciaal. Mijn laatste raad was om de openingskennis te camoufleren door opzettelijk trager te spelen (zie mijn artikel camouflage).

Hugo voerde perfect uit wat ik vooraf had gepland. Hij speelde bewust traag de openingszetten op het bord en stond direct gewonnen nadat Ruben afweek van de voorbereiding. De afwerking was niet moeilijk meer. Misschien had Hugo ook wel gewonnen zonder de voorbereiding maar daar gaat het hier niet over. Feit is dat je als coach zulke jonge schakers al een duwtje in de rug kunt geven uiteraard op een compleet legale wijze.

Of een Belgische titel bij de -8 dit allemaal waard is, is natuurlijk ook een goede vraag. Mag schaken nog fun zijn? Anderzijds 5-10 minuutje voorbereiden is zelfs voor een 8-jarige zeker niet te lastig. Bovendien is winnen veel meer fun dan verliezen. De brede glimlach op het podium van Hugo toont dit duidelijk.

Het niveau was zeer bescheiden maar een titel zoals Belgisch kampioen blijft toch iets speciaal. Niemand zal later nog herinneren hoe en wat precies maar de titel blijft staan. Wel het is te zeggen want tot nu toe word ik bijna steeds gefeliciteerd met zilver voor Hugo. Ook schaakfabriek en schaakliga-antwerpen rapporteerden aanvankelijk verkeerd en corrigeerden pas de berichtgeving na mijn tussenkomst. De nazorg van een tornooi blijkt zoals steeds zeer moeilijk. Op de officiele website kan je namelijk nergens vinden dat Hugo Belgisch kampioen is geworden. Burdot Yvan staat als 1ste gerangschikt maar hij is geen Belg dus kon hij niet in aanmerking komen voor de titel. Of we niet-Belgen aan een Belgisch kampioenschap mogen laten deelnemen, is natuurlijk op zich al een lang bekend discussiepunt.

Het internet maakt het bijzonder makkelijk om te communiceren maar het is tezelfdertijd ook veel vluchtiger. Papier kan makkelijk decennia meegaan maar klik eens op enkele links van een paar jaar oude blogartikels en je zal zien dat velen al niet meer werken. Het is echt jammer hoe snel informatie vandaag over tornooien verdwijnt. Probeer eens de resultaten terug te vinden van het bjk 2016. Meerdere ouders gingen tijdens het voorbij bjk er tevergeefs op zoek. Ik wil de organisatie van het bjk zeker feliciteren met het geleverde werk maar zorg ook voor een goede archivering zodat we later dit nog kunnen herinneren.

Brabo