Partijen becommentarieren

In toptornooien wordt vaak aan de winnaar gevraagd om zijn partij eens te komen uitleggen voor een camera. Hierdoor krijgt het publiek een glimp van wat de topgrootmeester allemaal heeft gezien en welke gedachten er door zijn hoofd gingen tijdens de partij. Ik vind deze post-mortems steeds het meest interessante en entertainende van de hele uitzending. Niemand behalve de betrokken spelers kunnen deze inzichten geven en dus is het ook logisch dat een becommentarieerde partij best gebeurt door een van beiden.

Als ik dan in mijn vorig artikel live borden vraag voor een commentator bij de projecties dan besef ik ook wel dat deze taak niet licht mag worden opgenomen. Goede commentaar geven over een partij die je zelf niet speelt/ gespeeld heb, is niet eenvoudig. Ik betrap mijzelf er soms op dat ik bij online live commentaar soms het zo op de heupen krijg dat ik de commentatoren het stilzwijgen opleg en dan maar uitsluitend nog kijk naar de varianten en evaluaties van de programma's. Ik kan dus HK5000 wel volgen in zijn laatste artikel.

Op mijn blog zal je weinig gedetailleerde commentaren vinden van partijen die ik zelf niet gespeeld heb. Heel wat partijen van anderen staan op deze blog maar die hebben als functie om een bepaald thema te illustreren. Een partij in detail fileren doe ik bijna uitsluitend als ik zelf betrokken speler was. Mijn artikeltje welke partijen analyseren legt uit dat ik al mijn eigen gespeelde standaard-partijen uitpluis. Hiermee vermeld ik ook onrechtstreeks de 2de belangrijke reden waarom partijen van andere spelers meestal minder goed worden becommentarieerd. Iemand die een beetje actief is als speler heeft al meer dan voldoende analysewerk door zich bezig te houden met zijn eigen gespeelde partijen. Goede analyses maken zoals uitgelegd in mijn artikel analyseren met de computer vergt veel tijd.

Uiteraard is tijd een relatief begrip want motivatie hangt hierbij nauw samen. Dit gedrag zie ik trouwens ook op mijn blog. De meeste reacties komen van schakers die hun naam vermeld zien in het artikel. Zich onthouden van commentaar is dan veel moeilijker wat niet wil zeggen dat ik geen commentaren wil zien, integendeel. De fragiele balans tijd/ motivatie was ook de reden waarom ik in het verleden een aantal keren beleefd weigerde om bepaalde analyses te maken (zoals bv. voor het geprezen boek over de Tarrash verdediging). 

Vandaag kan iedereen met schaakprogramma's een deftige analyse maken van een opening, zie artikel theorie. Je zoekt in de relevante database alle belangrijke partijen op en je neemt ze 1 voor 1 onder de loep. Welke databases relevant zijn en welke partijen ik belangrijk vind, werd besproken in het artikel improvisatie. Alleen al je eigen repertoire hiermee klaarstomen is een titanenwerk of misschien zelfs onmogelijk. Het spreekt voor zich dat je slechts een grondige openingsstudie maakt als je er vrij zeker van bent dat je die ook achteraf zult gebruiken.

Een partij becommentariëren door anderen gespeeld en bovendien met een opening die helemaal buiten je repertoire valt is geen lachertje. Ik lees dan ook vaak commentaar die de bal helemaal misslaat. 2 voorbeeldjes van het internet waaraan ik niet kon weerstaan om te reageren: schaaksite, chessbase. In het boek My Great Predecessor Part 2 betrapte ik zelfs Kasparov op een duidelijke tekortkoming in de analyse. Het betreft de partij Bronstein - Ljubojevic waarvan ik al een fragment vermeldde in mijn artikeltje de horizon.

In de analyse wordt verteld dat 10.Pf3 de beste zet is maar ik stel mij daar serieuze vragen bij vooral omdat Kasparov daarna zelf zegt dat hij niet zeker is dat er een voordeel mee te behalen is. Bovendien wordt over het kritieke 10.d6 geen woord gerept. Nochtans is de zet al bekend van 1976 dus vele decennia voor het boek werd geschreven. Zelf heb ik er 1 standaardpartij meegespeeld.

Uiteraard is de hamvraag wat er gebeurt als zwart de toren neemt op h1. Online heb ik al talloze blitz en bulletpartijtjes in die lijn gewonnen. Een korte samenvatting kan je hieronder bekijken.

Ik verwijt Kasparov zeker niets want het is een opening dat hij met geen van beide kleuren ooit heeft gespeeld en wellicht evenmin bestudeerd heeft. Trouwens de andere partijen waar hij wel openingskennis van heeft, compenseren ruimschoots. Ik heb wel problemen als een commentator met opzet zaken verzwijgt omdat het niet past in het verhaal of omdat ze bepaalde eigen tekortkomingen zou aantonen. Zo heb je er jammer genoeg ook heel wat. Eerlijkheid is m.i. de voornaamste troef om de lezer of toeschouwer te boeien.

Brabo