Hybrid schaken deel 2

Sinds begin 2020 hebben de meeste Belgische schakers geen enkele officiële partij met ratingverwerking meer gespeeld. In de omringende landen was het eveneens armoe troef. Op enkele uitzonderingen na (veelal in landen waar de overheid koos voor de economie i.p.v. het redden van mensenlevens) viel er geen bordschaken te beleven.

Het gevolg is natuurlijk dat bijna iedereen nog net dezelfde rating heeft als begin 2020. Er zijn ook nauwelijks normen of titels uitgereikt. Het is een ramp voor de vele ambitieuze jonge spelers waarvan ik vermoed dat een aantal ondertussen afgehaakt zijn. Ook voor fide was het een annus horribilis. De meeste inkomsten voor de fide verdampten want die zijn grotendeels afkomstig van de ratingverwerking en uitreiking van titels.

Ik was bijgevolg dan ook niet verwonderd dat fide begin 2021 plechtig aankondigde op hun site zie https://fide.com/news/906 dat vanaf nu ook online schaken zou kunnen meetellen voor ratingverwerking en het behalen van titels. Daarvoor werden de fide-reglementen speciaal aangepast met een bijlage voor online schaken zie Regulations.pdf.

Echter een succes is dit initiatief (nog) niet geworden en ik verwacht ook niet dat het ooit zal worden.  Hybrid schaken zoals fide het zelf noemt, werkt volgens een systeem van hubs. Spelers verzamelen zich over de wereld in kleine groepjes op aparte locaties waar ze onder de supervisie van een arbiter op een computer hun partijen kunnen spelen. Dit heeft als grote voordelen t.o.v. gewoon bordschaken dat je vermijdt dat spelers grote afstanden moeten afleggen om deel te nemen aan een tornooi (geen luxe met het huidige vliegverkeer). Dankzij het spelen op een computer vermijdt je ook direct contact met de tegenstander en dat is in covid-tijden zeker aan te raden. Tenslotte zorgt de aanwezigheid van de arbiter ervoor dat je min of meer dezelfde fairplay bereikt als in bordschaken en dus 100x beter dan in puur online schaken.

Uiteraard zijn er ook grote nadelen aan dit systeem die verklaren waarom het vooral dode letter is gebleven. Arbiters zijn schaars en werken in hubs betekent dat je een veelvoud nodig hebt aan arbiters in een hybridtornooi van de fide t.o.v. een gewoon bordtornooi. Verzamelen van spelers/ arbiters in hubs is ook in vele landen simpelweg verboden door de coronamaatregelen. Tenslotte is het allesbehalve comfortabel om computers telkens te verslepen naar die hubs en daar vaak ook nog met allerlei beperkingen te moeten rekening houden. Dat lijkt mij toch vele malen minder gezellig dan in je eigen knusse bureau te schaken.

Spijtig want ik denk dat fide hier een unieke kans gemist heeft om de voordelen van het online schaken te omarmen. De gemiddelde clubschaker bleef in de kou staan. Een succesvolle hybrid-oplossing moet rekening houden met de specifieke wensen/ eisen voor de gewone clubs/ schakers. Fictie? Wel in elk geval komt het prive-initiatief van Mark Dechamps al heel dicht bij die droom. Vorig jaar begon hij met een handvol spelers en ondertussen is het uitgegroeid tot een van de grootste succesvolle klassieke online tornooien in de wereld (nee ik denk niet dat ik overdrijf want ik zie echt heel weinig gelijkaardige initiatieven online).

Mark legt zijn visie uit in een youtubefilmpje: algemeen concept. Kort uitgelegd probeert hij de schakers zo goed mogelijk dezelfde ervaring te geven als in klassiek bordschaken. Dit betekent o.a. spelers spelen niet alleen hun partijen maar zien elkaar ook. Daarnaast verzamelen ze zich allemaal in 1 virtuele speelzaal. Hoe zo een schaakavond exact verloopt, legt Mark uit in een tweede youtubeflimpje. Hoe zo een speelzaal in volle actie er uit ziet, kan je hieronder bekijken. Best wel spectaculair vind ik als je beseft dat de icoontjes allemaal echte personen zijn. 

Trouwens online schaken laat ook toe om met het speeluur/ speeldag te schuiven indien nodig. Het is leuk om allemaal samen te kunnen spelen maar net omdat we virtueel alles doen, kan je ook veel makkelijker afspreken met je tegenstander om op een ander moment te spelen dan de standaard speeluren. Dit is een gigantisch voordeel t.o.v. gewoon klassiek bordschaken en zeker in deze 21ste eeuw meer dan ooit noodzakelijk voor veel schakers die een heel druk leven leiden.

Thuis kan je het jezelf zo knus maken als je zelf wilt. In de whatsappgroep speciaal gecreëerd voor dit initiatief werden enkele heel leuke foto's gedeeld van schakers die hun eigen setup deelden. Onderstaande foto vond ik de meest knappe. Als je zulke opstelling (4 schermen + schaakbord !) kunt creëren dan ga je toch niet meer snel gewoon bordschaken, niet?

Dus we zien hier naast een klassiek schaakbord ook dat de speler een zicht heeft op de paringstabellen, de tornooizaal, zijn lopende partij in lichess en zijn tegenstander die aan het denken is. Echter Mark biedt nog veel extra lekkers aan voor iedereen. Naast een heel up to date website zie oks met paringen, standen en zelfs verslagen van de partijen door de spelers zelf, heeft Mark ook nog een aparte zaal gecreëerd waar live-verslaggeving door meesters/ experten wordt gegeven. In onderstaand screenshot kan je zien hoe spelers en verslaggevers verzamelen in de zaal om dan samen in een video-sessie de lopende of net beëindigde partijen te bespreken.

Trouwens deze liveverslaggeving wordt dan ook nog eens bewaard op de twitch en youtube-kanalen van de Belgische online schaakclub. Ik merk op dat ook daar veel gebruik wordt van gemaakt. Iedereen is natuurlijk nieuwsgierig over wat er over zichzelf verteld werd.

Een laatste recente uitbreiding is het virtueel schaakcafe waar schakers buiten het zicht van de livestream met elkaar kunnen chatten. Hiervoor maakte Mark een echt bruine schaakkroeg. Ik heb ze nog niet gebruikt maar ze ziet er visueel fantastisch uit.

Kortom ik kan alleen maar zeggen proficiat Mark voor al het werk. We hebben het klassiek bordschaken enorm gemist en dit hybide schaken is een verademing t.o.v. het dagelijks online gepruts. Je kan er niet omheen dat een echte klassieke partij zoals onderstaande toch 1000 keer meer voldoening brengt dan een ontelbaar aantal blitz/ bulletpartijtjes.

Dan blijft natuurlijk de vraag over wat zal de toekomst brengen. Wel ik vrees ervoor. Na de 60 deelnemers van vorig tornooi en alle publiciteit errond vind ik 74 deelnemers voor de lopende editie eerder mager. Ik hoor al dat sommige schakers niet meedoen omwille van dat de terrassen volgende week zullen opengaan. Ik hoor ook dat veel clubs al staan te springen om weer in juni hun deuren te openen (terwijl dat juni eigenlijk altijd einde seizoen is dus normaal een vrij dode periode in de clubs). Tenslotte zullen zeer waarschijnlijk veel schakers liever klassiek schaken waar een rating, titels, prijzen op spel staan en dat is hier niet het geval wegens onvoldoende controle op valsspelers.

Dus ik verwacht dat de meeste clubschakers heel snel het online en/of het hybride schaken vaarwel zullen zeggen. Jammer want ik denk echt dat er een plaats is voor dit hybride schaken naast de gewone clubs. De meeste clubs hebben een heel beperkt aanbod of zijn moeilijk te bereiken. Dit hybride schaken zou een heel goede aanvulling kunnen betekenen voor veel schakers. Zelf geef ik het zeker een kans want het zou wel eens een oplossing kunnen bieden voor inactiviteit.

Brabo