Terugvechten vanuit een verloren positie is in het schaken absoluut niet evident. In mijn artikel comebacks toonde ik aan dat in mijn partijen het kalf meestal al verdronken is wanneer er een evaluatieverschil van meer dan 1 pion is. Een recent artikeltje van schaaksite over het begrip omkeerbaarheid toont hetzelfde aan maar op een totaal andere manier. De Nederlandse expert Jaap Amesz demonstreert met enkele rapidpartijen hoe hij een topprogramma die een 1000 elo meer heeft makkelijk verslaat wanneer hij een stuk extra voor krijgt. Handicapwedstrijden zijn dus enkel interessant voor de beginnende schakers.
Het eindspel is een uitzondering omdat een fout er normaliter veel zwaarder doorweegt dan in het middenspel. Niet zelden heb ik in het verleden totaal verloren eindspelen kunnen redden doordat ik een beter inzicht had dan de tegenstander zie bv. eindspelen loper tegen paard, eindspelen paard tegen paard, eindspelen met ongelijke lopers,... Persoonlijk vind ik het spijtig dat we slechts in ongeveer 10% van onze partijen te maken krijgen met een "speelbaar" eindspel. Een hoger percentage had zonder twijfel positief geweest voor mijn rating. Trouwens het huidige snellere tempo in vergelijking met een paar jaar terug was zeker nadelig voor het eindspel.
Dus een gewonnen middenspel met een relatief lage computer-evaluatie zal vaak makkelijker te winnen zijn dan een gewonnen eindspel met een soms veel hogere computer-evaluatie. Ervaren spelers weten hoe tegenspel te vermijden in een gewonnen middenspel. Voor de verdediging is er meestal niets anders dan urenlang verdedigen. Dit is niet alleen lastig en saai maar levert bovendien zelfs voor sterke spelers weinig kans op succes. Het is dan ook niet verwonderlijk dat sommigen op de swindeltoer gaan. De definitie van wikipedia vertelt ons het bedotten van de tegenstander om een verloren positie alsnog te redden.
Met de swindelzet leg je dus een val voor de tegenstander maar riskeer je tezelfdertijd ook een veel snellere/ onmiddellijke nederlaag. Wanneer stug verdedigen sowieso naar een gegarandeerde nederlaag leidt, is de swindel absoluut verantwoord. Echter in vele andere situaties is de juiste keuze veel minder duidelijk. Ik ben zeker hierin niet goed. Wanneer ik swindelzetten speel, is het veelal te laat en eerder een allerlaatste stuiptrekking voor de opgave zonder realistische kansen op een ommekeer. Ik herinner mij 1 duidelijke uitzondering in mijn schaakcarriere waarbij ik trachtte te swindelen in een slechte maar nog niet duidelijk verloren stelling.
De slotstelling is totaal verloren voor mij maar wit was tevreden met de remise dus keek niet verder dan de zetherhaling (iets gelijkaardigs gebeurde recent in de partij Zaki Harari - Maxim Rodshtein gespeeld in Isle of Man). Naar alle waarschijnlijkheid had een iets sterkere speler afgeweken en zou de swindel gefaald zijn. In elk geval voelde ik mij achteraf niet trots op de swindel. Ik vond dat ik een half punt gestolen had maar besefte tezelfdertijd dat vele anderen nooit zouden aarzelen om mezelf iets gelijkaardig te kunnen lappen.
Helemaal anders voelt het aan wanneer een swindel gebeurt door een unieke verborgen mogelijkheid na een verandering in de stelling. Deze swindels zijn niet gebaseerd op het uitlokken van fouten maar vertrekken vanuit de eigen sterkte en vinden van vaak spectaculaire wendingen. Het meest vruchtbare terrein hiervoor is opnieuw het eindspel. In mijn artikel vakantie deel 3 vertelde ik al dat ik de partijen van de andere Belgen in Le Touquet trachtte te volgen. Hierbij keek ik niet alleen naar de spelers in de A-groep maar ook naar de Belgen in de B-groep. Zo zag ik een leuke swindel uitgevoerd door de 11 jarige Leen Deleu.
De resultaten vielen wat tegen voor Leen in het tornooi maar die ontsnapping zal zeker deugd gedaan hebben.
In Open Leuven overkwam mij de mooiste swindel uit mijn schaakcarrière en bovendien in een middenspel. Net op het moment dat ik dacht hem eindelijk te kunnen pakken blies de flamboyante Belgische expert Emile Boucquet mij van mijn sokkel met een wondermooi stukoffer die geforceerd naar remise leidde. De wrange smaak van een zeer gunstige stelling met pluspion te hebben laten glippen, werd al snel weggespoeld toen ik steeds beter de schoonheid ervan kon begrijpen.
Ik vermoed dat Emile op voorhand niet alles had uitgerekend maar dat doet er hier niet toe en was bovendien ook bijna onmogelijk gezien de resterende tijd op de klok. Halfjes of zelfs hele punten wil ik altijd wel verliezen als mijn tegenstander dit soort swindels op het bord kan toveren.
Eigenlijk horen dit soort swindels thuis in een boek voor de echte schaakliefhebber. Hiervoor hebben we leren schaken. Nu moet het net lukken dat de Australische grootmeester David Smerdon op zijn blog een oproep heeft gedaan om de beste swindels naar hem op te sturen omdat hij die wil bundelen in een boek zie artikel: a swindle that never was. Dus heb je zelf iets spectaculairs meegemaakt in de carrière, schrijf het hieronder of stuur het rechtstreeks op naar David.
Brabo
Het eindspel is een uitzondering omdat een fout er normaliter veel zwaarder doorweegt dan in het middenspel. Niet zelden heb ik in het verleden totaal verloren eindspelen kunnen redden doordat ik een beter inzicht had dan de tegenstander zie bv. eindspelen loper tegen paard, eindspelen paard tegen paard, eindspelen met ongelijke lopers,... Persoonlijk vind ik het spijtig dat we slechts in ongeveer 10% van onze partijen te maken krijgen met een "speelbaar" eindspel. Een hoger percentage had zonder twijfel positief geweest voor mijn rating. Trouwens het huidige snellere tempo in vergelijking met een paar jaar terug was zeker nadelig voor het eindspel.
Dus een gewonnen middenspel met een relatief lage computer-evaluatie zal vaak makkelijker te winnen zijn dan een gewonnen eindspel met een soms veel hogere computer-evaluatie. Ervaren spelers weten hoe tegenspel te vermijden in een gewonnen middenspel. Voor de verdediging is er meestal niets anders dan urenlang verdedigen. Dit is niet alleen lastig en saai maar levert bovendien zelfs voor sterke spelers weinig kans op succes. Het is dan ook niet verwonderlijk dat sommigen op de swindeltoer gaan. De definitie van wikipedia vertelt ons het bedotten van de tegenstander om een verloren positie alsnog te redden.
Met de swindelzet leg je dus een val voor de tegenstander maar riskeer je tezelfdertijd ook een veel snellere/ onmiddellijke nederlaag. Wanneer stug verdedigen sowieso naar een gegarandeerde nederlaag leidt, is de swindel absoluut verantwoord. Echter in vele andere situaties is de juiste keuze veel minder duidelijk. Ik ben zeker hierin niet goed. Wanneer ik swindelzetten speel, is het veelal te laat en eerder een allerlaatste stuiptrekking voor de opgave zonder realistische kansen op een ommekeer. Ik herinner mij 1 duidelijke uitzondering in mijn schaakcarriere waarbij ik trachtte te swindelen in een slechte maar nog niet duidelijk verloren stelling.
Helemaal anders voelt het aan wanneer een swindel gebeurt door een unieke verborgen mogelijkheid na een verandering in de stelling. Deze swindels zijn niet gebaseerd op het uitlokken van fouten maar vertrekken vanuit de eigen sterkte en vinden van vaak spectaculaire wendingen. Het meest vruchtbare terrein hiervoor is opnieuw het eindspel. In mijn artikel vakantie deel 3 vertelde ik al dat ik de partijen van de andere Belgen in Le Touquet trachtte te volgen. Hierbij keek ik niet alleen naar de spelers in de A-groep maar ook naar de Belgen in de B-groep. Zo zag ik een leuke swindel uitgevoerd door de 11 jarige Leen Deleu.
In Open Leuven overkwam mij de mooiste swindel uit mijn schaakcarrière en bovendien in een middenspel. Net op het moment dat ik dacht hem eindelijk te kunnen pakken blies de flamboyante Belgische expert Emile Boucquet mij van mijn sokkel met een wondermooi stukoffer die geforceerd naar remise leidde. De wrange smaak van een zeer gunstige stelling met pluspion te hebben laten glippen, werd al snel weggespoeld toen ik steeds beter de schoonheid ervan kon begrijpen.
Eigenlijk horen dit soort swindels thuis in een boek voor de echte schaakliefhebber. Hiervoor hebben we leren schaken. Nu moet het net lukken dat de Australische grootmeester David Smerdon op zijn blog een oproep heeft gedaan om de beste swindels naar hem op te sturen omdat hij die wil bundelen in een boek zie artikel: a swindle that never was. Dus heb je zelf iets spectaculairs meegemaakt in de carrière, schrijf het hieronder of stuur het rechtstreeks op naar David.
Brabo
In 'The psychology of chess' gaat het ook over expres Swindels opzetten.
BeantwoordenVerwijderen