Hoopschaak deel 2

Op de 44ste schaakolympiade werd zonet de laatste ronde afgewerkt. Niet de topfavorieten van de USA wonnen maar de jonge wolven van Uzbekistan. Het was een verrassing van formaat maar niet minder verdiend. Een troostprijs voor de USA is misschien dat de Amerikaanse topgrootmeester Wesley So de mooiste zet van de olympiade speelde in de 7de ronde tegen de Armeense grootmeester Hrant Melkumyan. Het is een wondermooi torenoffer met als achterliggende pointe een dameoffer gevolgd door een paardoffer om de zwarte koning als een magneet in een matnet te trekken.

Het is misschien wel de mooiste val ooit uitgevoerd op dat niveau want hoe is het mogelijk dat iemand van het kaliber als zwart zo naïef kon zijn dat wit e4 had geblunderd. In mijn nota's van de partij doe ik een poging om hiervoor een verklaring te geven.

In het slot van mijn artikel Swindels deel 2 lichtte ik een tip van de sluier wat mogelijks een goede val kan zijn. In dit artikel wil ik met enkele voorbeelden uit mijn meest recent tornooi meer duidelijkheid hierrond scheppen. Ik begin met een fragment uit mijn partij van de 1ste ronde van Open Gent 2022.

In blitz zie ik wit in de fout gaan maar in klassiek schaken is het zelfs voor een -1800 speler te doorzichtig. Ik zou dan ook eerder hier spreken van een dreiging dan een val. Nee we kunnen pas van een val speken als de tegenstander verleid wordt tot een verkeerde actie zoals in het fragment van mijn partij uit de 4de ronde van Open Gent 2022.

Hier dreigde wit dus niets maar de weerlegging van Dc4 was opnieuw veel te doorzichtig om succesvol te kunnen zijn. In dit soort stelling moet zwart voortdurend rekening houden met e5 dus het is erg onwaarschijnlijk dat dit plots niet meer zou gebeuren. Nee pas wanneer een nieuw element in de stelling geweven wordt, wordt een val pas echt verraderlijk zoals gebeurde in het volgend partijfragment. Mijn tegenstander van de 3de ronde van Open Gent 2022 had niet opgemerkt hoe de ene weerlegging van een idee plots was omgeruild voor een andere en liet zich vangen.

Tenslotte in het laatste fragment dat ik in dit artikel wil tonen, denkt mijn tegenstander mij succesvol te hebben verrast met enkele tactische pointes waardoor hij zelf totaal verblind is en de val dus compleet mist.

Mijn tegenstander had nog veel tijd op de klok dus het was geen tijdnoodblunder. Nee Tg8 was enkel de automatische zet na de zettenreeks die net vooraf was gegaan en faalde door een nieuw element dat plots in de stelling verscheen.

Een goede val is dus veel meer dan enkel een al dan niet goed verborgen pointe. Belangrijker is om de tegenstander te laten denken dat hij/zij bezig is met de actie en dat je zelf slechts tracht te pareren.

Tenslotte wil ik afsluiten met dat ik geen fan ben van opzettelijk mindere zetten te spelen in de hoop dat de tegenstander in een val zal trappen. Ik kan het verkeerd voor hebben want zie uiteraard maar een heel klein deel van de gespeelde partijen maar ik krijg het gevoel dat het een nieuwe trend is om weer meer op valletjes te spelen. Het is misschien iets dat overgewaaid is van het vele snelle online schaken tijdens de voorbije 2 corona-jaren. Ik had na Open Gent geen goed gevoel bij het winnen van die partijtjes nadat mijn tegenstanders in een val waren getrapt. Puur competitief is er uiteraard niets op aan te merken maar zo lijkt schaken meer op pootje lichten dan een krachtmeting van ideeën.

Brabo