woensdag 15 oktober 2025

Sociale media

Af en toe krijg ik de vraag of ik Duitse voorouders heb. Men is er verwonderd over dat Vlaamse ouders een Duitse voornaam durven geven aan hun kind. Ik herinner mij uit mijn kindertijd dat we heel vaak Duitse televisie keken en wellicht zo moet mijn voornaam zijn opgepikt. In het bijzonder Duitse krimi-series zag mijn papa heel graag. Der Alte (1977-...) en  Derrick (1974-1998) keken we wekelijks naar maar de absolute favoriet was Tatort (1970-...). Daarin speelde toen Horst Schimanski de detective die het allemaal niet zo nauw nam met hiërarchie of regeltjes.

Na die vele jaren van een overdaad aan krimi-afleveringen gezien te hebben, had ik het wel gehad met dit genre. Ik kijk sindsdien nog heel zelden naar een krimi-aflevering van om het even welke serie. 1 uitzondering maakte ik voor de moderne Sherlock-serie. De hoge intelligentie gespeeld door Benedict Cumberbatch in combinatie met de toepassing van moderne technologien, maakte het voor mij weer aantrekkelijk.

In mijn partijvoorbereidingen voel ik mij ook vaak Sherlock. Vooral met het opzoeken van geheime online accounts kan ik mij geweldig amuseren. Mijn tegenstander van de 2de ronde uit de Brugse Meesters: Luciano Aguilar leverde mij de mooiste uitdaging op in mijn carriere. Met standaard zoekopdrachten viel er niets te vinden online van Luciano. Met slechts 11 partijen (9 van een oud Belgisch jeugdkampioenschap) van Luciano was het onmogelijk om met Chessbase een online account te linken.

Het eerste dat ik ontdekte was, dat Luciano een oudere broer heeft die Adriano heet en eveneens lid is van de club Les Deux Fous du Diogene. Op lichess heeft deze club een pagina die ook na covid nog steeds actief blijkt te zijn: lichess.org/team/les-deux-fous-du-diogene. In dat team viel mij onmiddellijk de account Adri22_gamer op. Dat leek mij heel waarschijnlijk de Adriano die ik zocht. Ik vond en kreeg bevestiging via het youtube-kanaal van Adriano waar hij zo vriendelijk is om niet alleen de link naar zijn lichess-account te leggen maar ook vermeldt dat hij een chess.com-account heeft.

Zijn naam bij zijn chess.com-account staat er niet maar ik wist dat ik juist was want zowel op lichess en chess.com zegt de speler van zichzelf dat hij een "Overrated boy" is. Ik vermoed dat hij zoiets grappig vind maar hij zal het nu wel minder grappig vinden na het lezen van dit artikel.

Bovenaan Lichess-account, onderaan Chess.com-account van dezelfde speler

Het Chess.com-account had ik nodig omdat Lichess gestopt is met het publiceren van vriendenlijsten (zie Anoniem deel 2). Van zijn 36 vrienden op chess.com concentreerde ik mij op de vrienden die hij al het langst heeft. Volgens fide zijn de broers op een paar maanden verschil bijna gelijktijdig beginnen schaken. Zo kwam 1 chess.com-profiel steeds meer in het vizier: Poisson-bleu.
 
Echter ik geraakte hierna niet verder maar dan kwam mijn helper Watson (ik bedoel mijn dochter Evelien) met een briljante ingeving en ontdekking. Mijn dochter is een specialist in sociale media en vond tijdens het scrollen door 8 jaar oude videos op het youtube-kanaal van Poisson-bleu het finale en sluitende bewijsstuk. Het fragment duurt slechts een paar seconden en het detail werd pas in 2de instantie opgemerkt. 

Echecs-Poisson-bleu toont op zijn youtube-kanaal enkele seconden zijn facebook-pagina

Gedurende die seconden zie je een facebook-pagina en mijn dochter wist dat je dan ook de echte naam van de persoon kunt zien: Luciano. Er was geen twijfel meer mogelijk. Luciano had alles gedaan om zijn account geheim te houden maar was dit 8 jaar-oud detail vergeten.

Ik had hem. Bovendien waren het niet alleen 2548 partijen op chess.com maar ook nog eens 15.233 partijen op lichess waar hij zoals velen ook dezelfde pseudoniem gebruikte. Ik had alles en veel meer om onze onderlinge partij in de puntjes te kunnen voorbereiden.

Of ik de voorbereiding op het bord kreeg? Nee hij speelde iets totaal anders waar hij niets van af wist. Na slechts 13 zetten stond hij met wit reeds compleet verloren. Ik zal wellicht nooit te weten komen of hij onraad rook of ik overdreef met mijn detective-werk.
Ik ben niet mee met al die sociale media. Ik denk dan ook dat ik eerder Watson was en mijn dochter Sherlock in dit verhaal. De nieuwe generatie staat niet alleen aan de deur maar zal de oudere generatie ook zeer snel vervangen. Echter onderschat deze oude vos evenmin. Een kleine misstap is voldoende om als een konijn met huid en haar te worden opgegeten.

Brabo

donderdag 9 oktober 2025

Statistiek deel 3

Toen ik laatst het verslag las van HWP Haarlem over hun nederlaag in de eerste ronde van de Nederlandse interclub "Harde kennismaking met meesterklasse voor k1", realiseerde ik mij nogmaals hoe verschillend zelfs topschakers onderling zijn. De ene speelt 6 tornooien in de zomer (zie het mooiste tornooi deel 2) en de andere speelt 5 maanden helemaal niets. Ik zit daar ergens tussenin. Ik hield ook een schaakpauze van 2 maanden maar speelde in de zomer toch 2 tornooien.

Bovendien vermeed ik ook in die schaakpauze om te hervallen in eindeloos online blitzen of erger bullet. De Nederlandse grootmeester Koen Leenhouts schreef over dit fenomeen in motivatie 2 en hij is zeker geen alleenstaand geval. Ik merk op dat veel spelers zich hieraan bezondigen eenmaal het regulier schaakseizoen voorbij is.

Tijdens de covid-jaren ontdekte ik het plezier van openingen uit mijn online schaken te bestuderen zie o.a. de onzin van blitz deel 4. Na covid ervoer ik dat veel van die gemaakte studies ook nuttig waren voor mijn klassieke bordpartijen. Ik nam bijgevolg het voornemen om die studie van openingen uit online partijen ook in de toekomst verder te onderhouden. De jaarlijkse schaakpauze na een lang slopend schaakseizoen bleek ideaal hiervoor.

Zo maakte ik ook de voorbije schaakpauze weer interessante analyses van openingen die ik al veel eerder eens had willen bekijken. Soms waren die analyses heel uitgebreid maar in onderstaande positie bleef het bij een enkele variant. Na 4... Pb4 geeft de computer reeds +2,5 aan voor wit dus daar wil ik niet veel tijd aan spenderen.

Ondanks +2,5 voor wit volgens Stockfish,
 scoort zwart 56,2% met een +2400 TPR over +1600 partijen

Hoe is het mogelijk dat iemand met slechts 1946 fide-elo erin slaagt in een positie met zulk groot verliezend nadeel om 56,2% te scoren  en +2400 TPR behaalt over + 1600 partijen? Hoe is het mogelijk dat ik zelf slechts +4,=1,-7 scoor met wit in deze positie volgens mijn persoonlijke online partijendatabase? Hoe is het mogelijk dat zelfs een Nepomniachtchi dit met zwart eens durfde te spelen in een blitztornooi met een mooie prijzenpot? Hoe is het mogelijk dat Magnus Carlsen met wit de weerlegging niet kende en ook niet speelde?

5.Da4+ P8c6 6.d5 b5 7.cxb5 Pd4 8.Pa3 Lf5 9.b6+ c6 10.Dxb4 dxe5 11.b7 Tb8 12.dxc6 e6 13.Da4 Dc7 14.Pf3 Lxa3 15.Pxd4 exd4 16.bxa3 De5+ 17.Le2 0-0 18.0-0 Dxe2 19.Lf4 e5 20.Tfe1 en wint. 1 speler vond dit op chess.com en werd prompt gebannen voor valsspelen zie partij. Kortom ondanks de heel negatieve computerevaluatie is het praktisch een heel aanvaardbare keuze.

2 weken geleden kwam ik weer zo een voorbeeldje tegen van een opening die heel slecht is maar de speler scoort er wellicht beter mee dan met normale openingen. De Belgische expert Gilles Regniers is gestopt met bordschaken maar online speelt hij nog wel geregeld. Ik vermoed dat hij daarom ook puur voor de fun het Halloween-gambiet speelt. 

Ondanks -1,8 voor wit volgens Stockfish,
 scoort wit 56% met een 2300 TPR over +2000 partijen

Dit gambiet is veel beter bekend dan het vorige. Mijn online score met zwart +70,=6,-27 toont dit duidelijk aan. Desalniettemin ik scoor evenmin 100% ondanks ik een stuk cadeau krijg. Elke nederlaag smaakt dubbel zo zuur t.o.v. een normale.

Dan blijft nog de vraag wat zou er gebeuren als iemand dit soort zottigheden ook in klassiek schaken durft te spelen. Of erger wat gebeurt er als de tegenstander zelfs op voorhand dit zou weten? Het overkwam mij in de 5de ronde van mijn recente tornooi in Saint-Antonin-Noble-Val. Eerst had ik via Chessbase 18 zijn online profiel kunnen vinden, gebruikmakend van "zoek Lichess-account" zie Anoniem deel 3.

Zo kon ik snel de Franse expert Philippe Aveline koppelen aan DearmadamBarnum en ontdekken dat hij online bijna uitsluitend 1 opening met zwart tegen mijn repertoire speelde. In bijna 2000 online partijen koos hij in meer dan 90% voor dezelfde Scandinaaf die naar onderstaande kritieke positie leidt.

Ondanks +1,5 voor wit volgens Stockfish,
 scoort zwart 58% met een 2200 TPR over 26 partijen

In de Big Database vond ik ook nog eens 26 partijen van Philippe met deze variant. Sinds 2001 was dit bijna het enige dat hij had gespeeld. Desondanks was ik er niet gerust in want de weerlegging had ik al eerder gespeeld en een van mijn partijen stond in de Big Database. Ik won de onderlinge partij maar vlekkeloos was het niet. Er was 1 moment waar ik duidelijk de controle was verloren.
1 partij zegt weinig maar het doet vermoeden dat online veelvuldig oefenen, zelfs heel slechte openingen speelbaar kan maken voor vele soorten tempi. De meeste tornooispelers zijn onvoldoende sterk om op eigen kracht weerleggingen te vinden aan het bord. De Belgische FM Jacob Dreelinck is een grote fan van experimenten met dit soort zeer gewaagde openingen. Echter zoiets spelen als hoofdwapen lijkt mij enkel goed voor spelers die geen verdere ambities meer hebben. Ik vind het persoonlijk tijdsverlies maar ik hou niemand tegen om zo fun te vinden in het schaken. Uiteindelijk is schaken slechts een spelletje waar weinig of geen geld mee te verdienen valt.

Brabo