Clubschaak en/of internetschaak deel 2

In 1 van mijn allereerste artikels op deze blog, ongeveer 8,5 jaar geleden, deed ik een oproep aan de clubs om gebruik te maken van de mogelijkheden via het internetschaak. Daar kwam echter zo goed als geen gehoor op alhoewel recent in schaakmagazine nogmaals werd aangehaald dat internetschaak vaak ook het clubschaak een geweldige boost kan geven. Ik had dan ook gehoopt dat de coronacrisis voor een doorbraak hierin zou kunnen zorgen. 

Spijtig heb ik hier zo goed als niets van gemerkt. Sommige clubs startten wel een wekelijks online tornooitje op maar dit stopte onmiddellijk van zodra er de minste opening was om ondanks hoge gezondheidsrisico's terug face-to-face in de club te schaken. Ik had het al snel door tijdens die weinige onlinetornooien dat de interesse beperkt was van de clubschakers. Niet alleen waren er veel spelers die zelfs liever niet speelden dan uberhaupt op het internet te spelen maar ook daalde week na week het aantal deelnemers in die onlinetornooitjes. Bovendien kwam er vanuit de bond en onderliggende liga's niet het minste initiatief. Niet toevallig worden die dan ook voornamelijk bestuurd door oudere spelers die weinig of geen affiniteit hebben met online schaken.

Dit betekent echter niet dat het online schaken niet geprofiteerd heeft van de coronacrisis. Als we bijvoorbeeld kijken naar het aantal gespeelde partijen op lichess tijdens de voorbije maanden dan was er echt wel een duidelijke explosie.

Bron: https://lichess.org/blog/Xu354xAAACIAGYjp/lichess-turns-10-today

Echter het is dus zeker zo dat dit niet gekomen is doordat clubschakers zich massaal georganiseerd hebben online. Er zijn zeer weinig succesverhalen. Het grootste is wellicht het wekelijks online tornooi de zondagse teambattles die oorspronkelijk door 2 Nederlandse teams en 3 spelers op een verloren avond werd gelanceerd en vandaag ook een legertje van onze beste Belgische schakers aantrekt bij gebrek aan een gelijkwaardig initiatief van eigen bodem. Verder hoor ik vooral via de schaakkanalen van mijn kinderen dat veel jonge schakers graag spelen online en zelfs vaak niet wachten op de hulp van volwassenen om online tornooitjes te creëren waar ze tegen elkaar kunnen spelen.

Vandaag ben ik dan ook overtuigd dat er zeer weinig overlapping is tussen clubschaak en internetschaak net zoals dat het geval is tussen correspondentieschaak en bordschaak. Trouwens enkele bordschakers hebben als backup voor het ontbreken aan reguliere partijen tijdens de coronacrisis eerder voor correspondentieschaak gekozen maar opnieuw spreken we hier over enkelingen dus uitzonderingen.

De algemene perceptie bij de clubschakers is dan ook dat online schaken een ander soort spelletje is. Niet alleen het sociale contact ontbreekt bijna helemaal maar zelfs de spelregels wijken op diverse punten af. Recent stond er nog hierover een spraakmakend artikeltje op schaaksite: Nieuwe dimensie aan het online schaken. Voor beginnende online spelers is het uiteraard even wennen aan het concept dat je kunt winnen door het blokkeren van pre-moves.

Anderzijds we moeten ook niet overdrijven met te focussen op die spelregels. Online schaken is voor +90% gelijklopend aan bordschaak. In beide domeinen zien we dat grotendeels dezelfde spelers bovenaan staan. Afwijkingen bestaan maar worden met argusogen gevolgd want valsspelen blijft tot op vandaag een enorm probleem voor het online schaken. Alhoewel de inspanningen drastisch werden opgeschroefd om valsspelers te ontmoedigen, merkte ik toch een duidelijke toename in aantal valsspelers. Enige tijd geleden zag ik op youtube een filmpje over hoe wijdverspreid valsspelen is online: 300 spelers met een officiële titel FM/IM/GM hadden al toegegeven online te hebben valsgespeeld, 3 +2600 fide-spelers werden in 1 week online betrapt op valsspelen, recent werd een verdubbeling van het aantal accounts gesloten wegens valsspelen, in sommige tornooien werd de ganse top 10 gediskwalificeerd. Wij Belgen zijn niet heiliger. Ik noem geen namen maar het is makkelijk om Belgische accounts te vinden die afgesloten zijn wegens valsspelen. In de voorbije maanden kreeg ik ook geregeld punten terug door het systeem doordat ik punten had verloren aan een speler die achteraf als valsspeler werd veroordeeld. Dan ben ik er ook nog overtuigd van dat de detectiesystemen slechts een klein deel registeren van de valsspelers zoals laatst nog werd aangetoond door een artikel op chess.com: scholastic chess cheating waarbij de leraar overtuigd was dat meerdere van zijn leerlingen valsspeelden maar slechts enkele effectief door het systeem werden gedetecteerd.

Een laatste grote horde is ook nog dat al je partijen online staan en dat iedereen die dus kan bekijken. Het was voor mij kinderspel om op die wijze enorme hoeveelheden partijen terug te vinden van Belgen waar ik vroeger zo goed als geen informatie over had en die mogelijks heel waardevol kunnen voor mij zijn in voorbereidingen later wanneer we terug normaal zullen aan het bord kunnen schaken.  Groot was ook de verbazing van mijn tegenstander de Belgische IM Francois Godart na onze onderlinge partij in Cappelle La Grande toen ik hem achteraf vertelde dat ik mij goed had voorbereid op de opening die hij had gekozen. "Comment?" was zijn antwoord want hij had die opening nooit eerder gespeeld in bordschaken. Op chess.com had ik immers gezien dat hij een maand eerder de opening had beginnen testen en ik dacht tijdens mijn voorbereiding dat hij wel eens 6.Le2 tegen de Najdorf als ongevaarlijk zou kunnen beschouwen en dus zou willen testen.

Trouwens ik ben net omwille van dit aspect zelfs anoniem geïnfiltreerd in tornooien die diverse clubs online georganiseerd hebben om zo nog extra informatie over potentieel latere tegenstanders voor het bord te kunnen achterhalen. Zeker onderlinge partijen heb ik netjes bewaard en met stip aangeduid als bijzonder interessant. 

Bijgevolg was ik dan ook totaal niet verwonderd dat het online initiatief van de VSF bijna compleet genegeerd werd toen op voorhand gevraagd werd je echte naam vrij te geven. De organisator had duidelijk geen enkele ervaring met online schaken. Ook zag ik meer en meer clubs anonieme schakers weigeren in hun prive-tornooitjes wat dan wellicht weer leidde tot een versnelde afname van de deelnemersaantallen. Ondertussen hebben veel spelers ook door dat je tegenstanders al die online gespeelde partijen kunnen bekijken want ik zie heel veel Belgen die recent accounts gesloten hebben waaronder zelfs WBoe3 van mijn artikel Papua New Guinea.

Zelf probeer ik ook zo voorzichtig mogelijk te zijn o.a. door het aanmaken van meerdere accounts op eenzelfde site alhoewel dit tegen de regels is. Zo had ik een specifieke account ihesb (ik heb een schaak blog) die ik gebruikte enkel en alleen voor de tornooitjes georganiseerd door de schaakclub van Deurne. Als ik tornooien buiten Deurne meespeelde dan switchte ik naar een andere account zodat men niet in de geschiedenis kon terugvinden dat ik al in Deurne had meegespeeld en ik dus wellicht Brabo was. Bovendien had ik met mijn hoofdaccount duizenden partijen gespeeld en die informatie wou ik absoluut niet delen met andere schakers die mij kenden.

Tenslotte kan je misschien ook nog de vraag stellen hoe je meerdere accounts op eenzelfde site kunt aanmaken want de meeste sites laten slechts 1 account toe per emailadres. Wel dit kan je makkelijk omzeilen door bijvoorbeeld gebruik te maken van deze site www.fakemail.net die je toelaat om een tijdelijk emailadres te gebruiken net lang genoeg om een nieuwe account aan te maken. Op die manier is het kinderspel om duizenden nieuwe accounts aan te maken. Geregeld je account afsluiten en nieuwe aanmaken, lijkt mij absoluut geen overbodige luxe want ooit komt een einde aan deze coronacrisis.

Brabo