Ratings deel 2

Na 30 jaar beslissen ze eindelijk in Leuven om hun tornooi te laten meetellen voor elo. Een verdubbeling van het aantal deelnemers is het logische gevolg. Dit was de intro van het verslag over de meest recente Open Leuven op de schaakwebsite van Westerlo.

Vorig jaar in Open Gent hoorde ik dat enkele Amerikanen onaangenaam verrast waren toen ze midden het tornooi ontdekten dat hun zuurverdiende punten niet zouden worden doorgegeven voor eloverwerking. Ze begrepen niet dat er vandaag uberhaupt nog zulke open tornooien met standaardtempo georganiseerd worden. In Amerika ligt het inschrijvingsgeld ook vaak vele malen hoger dan in Europa dus langzame partijen worden altijd met een serieuze inzet gespeeld. Vrijblijvend schaak is niet meer van deze tijd en trouwens dat kan je altijd thuis op het internet vanuit de luie zetel doen.

Daar valt zeker iets voor te zeggen. Behalve het aantal deelnemers zag ik nog andere belangrijke verschillen in Open Leuven t.o.v. vorige jaren. Zo werd beduidend minder alcohol geconsumeerd tijdens het tornooi. Pas na de laatste ronde zag ik de vertrouwde bierglazen overal opduiken. In aanwezigheid van de vele jeugdspelers en de steeds groeiende kritiek op het overmatig alcoholgebruik in de maatschappij, kunnen we dit alleen maar toejuichen.

Daarnaast zag ik ook in tegenstelling met vorige edities dat ik bijlange niet meer de enige was die zich voorbereidde op de partijen. Met 2 ronden per dag zag ik veel deelnemers kamperen voor de plaatsen waar de paringen worden getoond. Van zodra ze beschikbaar waren, kwamen de laptops en smartphones naar boven om een crash-voorbereiding te maken. Ik herinner mij in het verleden dat iedereen gewoon ging eten of absoluut niets deed aan het schaken tussen de ronden.

Kortom alhoewel veel spelers nooit zullen toegeven dat rating belangrijk is voor hen, zien we in hun gedrag dat ze wel graag een zo hoog mogelijke rating willen bereiken/ vasthouden. Misschien het duidelijkste voorbeeld hiervan is de elospreiding op lichess. Het is absoluut geen toeval dat we net op de hondertallen een duidelijke afwijking zien van de Gauscurve.

Een speler met een stabiele speelsterkte heeft altijd een elo die fluctueert tussen een laagste en een hoogste punt. De meeste spelers weten van zichzelf met welk honderdtal hun hoogste punt overeenkomt en dan is het een koud kunstje om een sessie van blitzpartijen te rekken tot je weer bij dat honderdtal bent van je hoogste punt. Ik geef grif toe dat ik mezelf daar ook schuldig aan maak. Het voelt gewoon veel prettiger om op een hoge noot af te sluiten.

Deze knikjes zien we niet in de gauscurve van het bordschaak gewoon omdat het onmogelijk is om een speelsessie te verlengen/ verkorten. Het is te zeggen de effecten van de weinige bewuste forfaits is minimaal hierop. Anderzijds is het zeker ook zo dat veel spelers hun tornooien uitkiezen in functie waarin ze zich het best zien scoren. Zelf schreef ik een paar maanden geleden al op deze blog zie uit schaken met het gezin dat ik liever slechts 1 partij speel per dag i.p.v. 2 en daarom Brasschaat voorrang gaf op Brugse Meesters. Ik sta hiermee zeker niet alleen. Zo last ik vorig jaar in een verslag over Bethune van de Nederlandse IM Herman Grooten dat ook hij 2 partijen per dag zwaar begon te vinden.

In het begin van dit artikel gaf ik aan dat het aantal deelnemers aan Leuven verdubbeld was t.o.v. de vorige editie. Echter tijdens het tornooi viel het mij ook al op dat ik veel vertrouwde gezichten van vorige jaren niet meer terugzag. Daarom vond ik het wel eens interessant om eens te kijken hoeveel spelers beide laatste edities hebben meegespeeld en dat bleek toch wel een tegenvaller te zijn.

Deelnemers in 2 laatste edities van Open Leuven

45% van de deelnemers in 2018 (39/86) beslisten om niet te spelen in 2019. Ik beweer niet dat het allemaal omwille van de ratingverwerking gebeurde maar zonder twijfel zal het een rol gespeeld hebben. Ik heb zelf ook even getwijfeld maar ik dacht met een bye in de eerste ronde moet ik 3 dagen toch kunnen overleven en ik schaak ook veel te graag om aan de zijlijn te blijven staan.

Ik merkte ook op dat een aantal deelnemers geen fide-id hadden in 2018 en dus hoogstwaarschijnlijk hierdoor uit de boot vielen in 2019. Ik herinner mij dat enige tijd (jaren?) geleden fide de verplichting gecreëerd heeft om alle deelnemers te laten aansluiten bij de fide om een tornooi te laten meetellen voor fide-elo. In het verleden zag je wel eens organisatoren die creatief hiermee omsprongen maar dat wordt nu dus strikt gecontroleerd. In mijn beginjaren heb ik zelf meerdere tornooien gespeeld zonder dat ik aangesloten was maar dat wordt dus vandaag steeds moeilijker met het verdwijnen van de laatste tornooien zonder ratingverwerking. De drempel om te beginnen met schaken wordt hierdoor weer iets hoger.

Als organisator maak je natuurlijk een afweging. Fide betekent ook extra reclame voor je tornooi want fide publiceert zijn tornooien mooi op zijn website calendar en dit wordt dan weer opgepikt door andere zoals chess-calendar.eu. We zagen dan ook in de editie van 2019 een mooie toename van het aantal buitenlanders en dat op zich is ook zeker een aanwinst.

Open standaard-tornooien zonder ratingverwerking verdwijnen dus langzaam. Ik ken er nog 2 in Belgie: Geraardsbergen en Gent. Vooral Gent heeft wellicht meer te verliezen dan te winnen wanneer men op ratingverwerking zou overschakelen omdat heel veel deelnemers het tornooi combineren met dagelijks nachtelijke uitspattingen op de Gentse feesten.

Tenslotte had ik nog 1 laatste opmerking in verband met de verdubbeling van het aantal deelnemers in Leuven. Voor het tornooi had men het prijzengeld gelinkt aan minstens 100 deelnemers. Bij minder deelnemers zou een lager prijzengeld worden uitgekeerd. Achteraf waren dan ook heel wat deelnemers een beetje teleurgesteld om te zien dat het prijzengeld niet verhoogd was. Er wordt snel gezegd dat geld is net als rating onbelangrijk in het schaken maar als puntje bij paaltje komt dan hoor je plots andere geluiden.

Brabo