Curieuzeneuzemosterdpot

Onze Belgische regering viel eind vorig jaar. Dit betekent dat we zeer waarschijnlijk een lange tijd van onzekerheid tegemoet treden. Journalisten zullen alles uit de kast halen om elke ontwikkeling op de voet te volgen. Dit betekent uiteraard ook dat de media het niet zullen laten om vuurtjes te stoken tussen de politiekers als ze hiervoor de kans krijgen. De tijd van de neutrale en ethische verslaggeving ligt al ver achter ons. Vandaag schrikt niemand nog terug om ook informatie te gebruiken waarvoor de betrokken partij geen uitdrukkelijke toestemming heeft gegeven.

Het wordt dus voor onze politiekers uiterst belangrijk om voorzichtig te zijn met hoe er gecommuniceerd wordt. In het verleden hebben we al talloze blunders gezien waarvan misschien de befaamde schootnota's wellicht de gruwelijkste als tezelfdertijd grappigste zijn. Persoonlijke documenten met vaak belangrijke strategische informatie over de onderhandelingen liggen nonchalant op de schoot tijdens een autorit waardoor een attente fotograaf hiervan een snapshot kan maken. Na uitvergroting van de foto kan men de geheime details ontrafelen en verkondigen aan het brede publiek.

Achteraf is er uiteraard altijd discussie in hoeverre het wel een blunder betrof of het niet eerder de bedoeling was om precies die informatie te lekken naar de pers. Net daarom konden de meesten wel goed lachen met de grap van Bart De Wever toen hij "Curiezeneuzemosterdpot" schreef op een schootnota bij de regeringsonderhandelingen van 2011. Betreffende het bespelen van de media staat hij zeer vaak een stap voor t.o.v. zijn collega's.

Bron: https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20110201_022

Ondertussen zijn we bijna 8 jaar verder en is er op vlak van privacy-bewustzijn heel wat gebeurd. Niet alleen op privé-gebied zien we steeds meer mensen kiezen voor het afschermen van data (lees o.a. mijn artikel paswoord) maar ook juridisch is er zeker in België de laatste jaren een enorme verstrenging van de wetgeving rond privacy geweest. Toch zijn er ook nog altijd veel mensen die te licht omspringen met persoonlijke data. Trouwens dit is niet altijd Jan Modaal maar zelfs een absolute schaakster zoals wk-uitdager Fabiano Caruano ging recent zwaar uit de bocht. Een mediacampagne om positieve aandacht te creëren voor het Caruana-kamp veroorzaakte een ongewenste lek van gevoelige informatie over de gemaakte analyses. De video werd binnen het kwartier na publicatie offline gehaald maar toen was het kwaad al geschied. 

Bron: https://twitter.com/hartmannchess/status/1062204133489426432

Achteraf gaf niemand thuis om commentaar te geven. Aanvankelijk werd er gedacht dat het een strategie was om de wereldkampioen Magnus Carlsen te misleiden maar naarmate de match vorderde, werd dit scenario steeds onwaarschijnlijker. Zowel voor als later in de match speelde Caruana de openingen zoals vermeld in bovenstaand screenshot.

De discussie over de authenticiteit van de video evolueerde daarom al snel naar het bepalen van de opgelopen schade voor Caruana. Kreeg Carlsen hierdoor een belangrijk voordeel in de schoot geworpen of moeten we dit toch nuanceren? Oud-wereldkampioen Anand was van mening dat de video-blunder geen impact had op de match (zie artikel op espn). Echter in partij 11 dus meerdere dagen na de publicatie van de gelekte video, koos Carlsen wel om lijn 21 vermeld in de video, een Russische opening met 9...Pf6! binnen te gaan zonder twijfel nadat hij met zijn team het geanalyseerd had.

Achteraf vroegen sommige grootmeesters zich dan ook luidop af hoe het mogelijk was dat Magnus zelfs met die onethische voorkennis niet in staat was om het minste voordeel met wit te verkrijgen. Was Carlsen en zijn team lui geweest want zoveel kritieke lijnen waren er toch niet te bekijken in die variant?

Nu niet enkel Carlsen kreeg kritiek omwille van zijn openingen. Ook Caruana kreeg een bolwassing van diverse grootmeesters. Zo begreep de Amerikaanse grootmeester Grigory Serper niet waarom Caruana geen hoofdvariant van de Svechnikov wilde spelen zie Fabiano Caruana what went wrong?  In het verleden hebben de hoofdvarianten vele mooie overwinningen opgeleverd voor de witspelers in de Svechnikov.

Ik heb zelf in het verleden meerdere malen de aanbevolen hoofdlijn gespeeld (zie o.a. een theoretisch duel in de Svechnikov) maar ik weet ondertussen ook na ontelbare uren analyses dat wit vandaag weinig of geen hoop meer heeft om een voordeeltje in die opening te vinden. Ik had hierover trouwens een discussie met de Venezolaanse IM (vandaag GM) Jose Rafael Gascon Del Nogal, co-winnaar van Le Touquet 2017. In ronde 6 Open Le Touquet 2017 won hij vrij makkelijk van de Belg Matthias Godde en in de postmortem kon ik hem aanvankelijk niet overtuigen dat wit niets heeft in zijn gekozen hoofdvariant van de Svechnikov. Tja waarom zou je als meester, een onbekende toeschouwer vertrouwen die niet eens deelneemt aan het tornooi. Pas toen ik mijn portable bovenhaalde en de diepe analyses toonde die ik een jaar geleden had gemaakt over die opening, begon het hem te dagen dat ik misschien toch gelijk had en dus geen onzin aan het verkopen was. Toeval of niet maar ik vond geen recente partijen meer waarin hij dezelfde hoofdlijn opnieuw speelde.

Laatst las ik zelfs dat iemand de Svechnikov herdoopte tot het Siciliaans Berlijns om maar even te onderstrepen hoe solide ook andere schakers de opening vandaag beschouwen. Het is dus pure nonsens om te insinueren dat het mogelijk is om in enkele dagen te switchen naar de hoofdlijnen van de Svechnikov en bovendien ook nog eens er nieuwe ideeën te ontdekken die tegen Carlsen de matchkansen verbeteren. Bovendien nieuwe ideeën dat is ook nog zoiets waarvan veel spelers denken dat ze maar van een computerscherm af te lezen zijn. In mijn artikel schaakopeningen studeren deel 2 beschreef ik hoe ik zelf vaak een week bezig ben om enkele nieuwe ideeën uit te werken in 1 specifieke openingsvariant. M.a.w. tijdens een wk-match zelfs met secondanten en een netwerk aan computers kan je slechts alleen maar patchwerk doen.

Zelf ondervond ik laatst ook nog weer eens hoe moeilijk het is om in weinig tijd de juiste oplossing voor een openingsprobleem te vinden. In de 6de ronde van de voorbije Open Leuven speelde ik tegen de Zweedse grootmeester Ralf Akesson. Na 3 onderlinge Siciliaanse partijen vermoedde ik dat hij zou variëren want telkens had hij grote problemen in de opening gehad (zie o.a. euforie). Daarnaast had ik opgemerkt dat hij recent geregeld koos voor een Caro-Kann. In die opening speelt hij een mix aan varianten waarvan enkele mij onbekend waren. Uiteindelijk bleek mijn buikgevoel weeral correct want 1 van die variantjes kwam inderdaad op het bord. Echter deze keer kwam mijn beproefde voorbereidingsmethode databases gebruiken tekort alhoewel het niet helemaal de lading dekt.

Pas thuis na vele uren analyses ontdekte ik dat 9.c3 de kritieke test is voor deze variant. Als een oplossing voor 1 klein zijvariantje al zo tijdverslindend is dan besef je dat 1 grote opening serieus bestuderen iets is van maanden. Dit kan dus niet tijdens een normale partijvoorbereiding of zelfs een match en gebeurt best vooraf. Natuurlijk zelfs vooraf kan je niet alles bekijken en moet je keuzes maken. Net daarom heb ik mezelf voorgenomen om mijn prioriteiten te resetten dit jaar. Ralf ontmoette ik nu al voor de 4de keer met hetzelfde kleur in standaardpartijen. I.p.v. te wachten tot onze volgende ontmoeting lijkt het mij daarom interessant om vandaag al een voorbereiding op hem klaar te maken terwijl ik nu veel/ voldoende tijd heb en die vervolgens in een database te bewaren. De eerste 4 voorbereidingen op spelers heb ik ondertussen klaar.

Extract van de wit-voorbereiding op Ralf Akesson uit mijn nieuwe spelersdatabase

In de toekomst hoef ik dan bij een nieuwe onderlinge partij slechts de eerder gemaakte analyses op te frissen en enkel oplossingen voor hun nieuwe meest recente openingen in hun repertoire toe te voegen aan de database. Dit zal een enorme tijdswinst betekenen t.o.v. telkens van scratch opnieuw te beginnen zoals ik in het verleden deed. Opgelet dit is niet hetzelfde als de chessbase-functie om op een tegenstander voor te bereiden omdat mijn database al concrete persoonlijke keuzes bevat welke varianten ik wil spelen. Toevallig las ik een week geleden dat de Zweedse grootmeester Axel Smith het aanleggen van een database van specifieke voorbereidingen op diverse spelers ook aanraadt in zijn bekroonde boek uit 2013: Pump Up Your Rating.

Een curiezeneuzemosterdpot is zeker een goede eigenschap voor een schaker maar met alleen dat zal je niet ver geraken. Uiteindelijk moeten ook de vele uren studie gespendeerd worden in de opening om effectief ervan te kunnen profiteren. Een database van voorbereidingen op tegenstanders aanleggen, lijkt mij hiervoor een goed hulpmiddel alhoewel dit natuurlijk maar in beperkte mate bruikbaar zal zijn op mijn niveau. Van zwakkere spelers is er vaak weinig of geen materiaal beschikbaar. Daarnaast kijk je ook best eerst naar het repertoire van de spelers waarvan je verwacht die in de toekomst nog terug te zien. Het is altijd nuttig om nieuwe openingen te bekijken maar de kans is klein dat je die ene buitenlandse schaker op doorreis nog ooit aan het bord zal ontmoeten.

Brabo