Tanguy Ringoir is Belgisch kampioen

Persoonlijk ken ik Tanguy helemaal niet. Ik ben gestopt met internationaal schaak voor priveredenen op een moment toen hij pas startte zodat we elkaar niet ontmoet hebben. Hoogtijd vond ik om naar aanleiding van deze eerder verrassende prestatie wat dieper in te gaan op deze 18 jarige jongeman. Roddels via schaakfabriek, Caballoswebsite,... hoor je wel geregeld maar slechts enig onderzoek kan klaarheid brengen wat nu precies waarheid is of onzin. Een vrij goed beeld kon worden gevormd door het naspelen van zijn recentere partijen en het bekijken van zijn elocurve.

Tot voor kort werd algemeen gepropagandeerd dat je slechts een echt goede speler kunt worden door het principe van 'powerplay' toe te passen. Powerplay is het toepassen van optimale openingssytemen waarmee je een voordeel(tje) tracht te verwerven t.o.v. de tegenstander vanaf de eerste zetten en je vervolgens dit voordeeltje uitbouwt liefst met logisch en rechtlijning spel om het uiteindelijk te verzilveren. Het systeem bestaat eigenlijk al van Botvinniks tijd die mits studie en grondige voorbereidingen succes garandeerde. De laatste decennia is die speelwijze grondig uitgebouwd door de meeste topspelers. Het is dan ook geen wonder dat boekenseries zoals 'Opening for white/black according to Anand/Kramnik/Karpov' erg populair zijn/waren onder de schakers omdat ze een goede introductie maken tot het 'powerplay'. 

Vandaag echter klagen de meeste spelers dat het principe van 'powerplay' een regelrechte aanslag is geworden op de creativiteit van het spel en bovendien een onmenselijke, vervelende opdracht om vol te houden. De reactie van Emmanuel Nieto op schaakfabriek vertegenwoordigt mooi dit gevoel. Het is dan ook geen wonder dat steeds meer spelers trachten een oplossing hiervoor te bedenken. Vaak wordt dan Fischerrandom genoemd. Diverse topspelers hebben al verklaard dat ze liever dit type schaak zouden spelen, zie bv David Navara maar er zijn momenteel geen sponsors geinteresseerd. Nochtans is er m.i. een tweede oplossing waar o.a. Tanguy een duidelijk aanhanger van is.

Een naam voor deze relatief nieuwe tendens heb ik nog niet gehoord alhoewel ik Anand wel al eens horen spreken heb van 'hit and run' maar dit dekt niet de complete lading. Enkele grote voortrekkers vandaag van deze nieuwe methode zijn Nigel Short en vooral Magnus Carlsen. In tegenstelling tot  'powerplay' wordt het spelletje op een totaal andere wijze gespeeld waarin optimale openingssystemen helemaal niet meer centraal staan.

1) Diversifieren van het repertoire. Spelers spelen geen 2 of 3 systemen meer maar zijn nu bereid om ongeveer alles te spelen zolang het maar als effect heeft dat de tegenstander geen precieze openingsvoorbereiding kan gebruiken. Zelfs Anand heeft in de laatste jaren recent met succes gebruik gemaakt van dit systeem. Je speelt een opening 1 keer met de bedoeling van de tegenstander te verrassen (hit) en daarna switch je naar de volgende (run). Een voorbeeldje dat ik mij herinner, was Mexico 2007 waar Anand wereldkampioen werd. Anand kreeg 4 keer het Marshallgambiet voorgeschoteld en speelde 4 keer een totaal ander systeem erop.

2) Vermijdt openingen die erg trendy zijn en waarin de theorie momenteel erg snel ontwikkelt. Met wit is het geen probleem om dat soort systemen te vinden, zelfs al speel je 1.e4. Ik denk bijvoorbeeld aan Italiaans met c3-d3, Spaans met d3, loperspel,... Met zwart is het iets moeilijker om een 100% veilig systeem te vinden als je afwijkt van de grote lijnen maar er is wel meer keuze zoals Berlijns, Schliemanngambiet, Spaans met g6 of misschien het Hollands wat Carlsen in Wijk aan Zee probeerde.

3) Vermijdt openingen die een geforceerd karakter hebben zodat een stelling met wederzijdse kansen op het bord komt. Je vertrouwt op jouw eigen rekenkracht en inzicht om de tegenstander te verslaan en dus niet op jouw betere openingskennis.

Tanguy Ringoir voldoet m.i. volledig aan dit plaatje. Zijn witrepertoire bestaat uit allerlei kleinere zijsysteempjes die niet een openingsvoordeel garanderen maar wel een open strijd op het bord. Bovendien wisselt hij heel geregeld van systeem om geen aanknopingspunten te geven aan tegenstanders die willen voorbereiden. Ik heb Alapin, Tarrasch, gesloten siciliaans, siciliaans met Lb5, Spaans met De2, Schots, Aljechin met Pc3, Scandinavisch met 3.Pf3, Pirc met Ld3 en c3 de revue zien passeren. In het afgelopen Belgisch kampioenschap kwam er loperspel en Italiaans bovenop. Het zwartrepertoire is gebaseerd  op Caro Cann, Frans Rubinstein en Berlijns waarbij strategisch inzicht belangrijker is dan concrete theoriekennis. Ik ben het dan ook totaal oneens met de uitspraak van Glen De Schampeleire op caballosforum dat Tanguy een fenomenale openingskennis heeft. Veel openingen spelen heeft niets te maken met veel kennis maar net met een gebrek zoals ik eerder trachtte aan te tonen.

De kracht van Tanguys spel komt dus uit zijn schaakinzicht en tactisch talent. Stefan Docx vatte het mooi samen door te stellen dat Tanguy elke kans heeft gegrepen die hij kreeg wat uiteraard een compliment is. Vraag is hoe hij dit niveau bereikt heeft en waarom kunnen andere spelers dit niet? Wel het komt niet van duizenden uren huisanalyes, noch van vele trainingen, noch van ondersteuning door onze Belgische schaakinfrastructuur. Nee ontelbare blitzpartijtjes en heel veel spelen tegen sterke spelers. Ik heb al eerder aangehaald dat blitz online ook voor mij een ideale methode is om techniek, openingsgevoel aan te leren, zie blogartikel: aljechin-met-g5. Botvinnik zou wellicht in zijn graf omdraaien als hij dit zou horen maar tegenwoordig begint men steeds meer de waarde te apprecieren van blitz vooral met de snellere tijdscontroles die vandaag worden gehanteerd. Uiteraard is blitz onvoldoende om diepgang te brengen in iemands spel wat bij aanhangers van de nieuwe stroming wordt opgelost door heel veel te spelen. De stiel wordt dus al doende aangeleerd en niet meer door studie. Tanguys uitspraak, betreffende 'ik leer geen schaak met engines, daar leer je volgens mij niets van' moet je dan ook zien als een verlengde hiervan. M.i. kan je wel degelijk iets leren uit engines maar het rendement is vele malen hoger als je het direct uit de praktijk kunt leren, liefst met grootmeesters die achteraf bereid zijn om een woordje uitleg te geven. Die grootmeesters vind je niet of nauwelijks in Belgie dus ben je verplicht om naar het buitenland te gaan. Tanguy heeft honderden partijen gespeeld in het buitenland wat een opmerkelijke investering in tijd en geld moet zijn geweest. Zelf kan ik mij dit niet permitteren wat het verschil in aantal gespeelde partijen verklaart tussen ons beiden. Tanguy is 18 en heeft nu al 665 partijen meetellend voor zijn elo. Ik ben 36 en heb slechts 390 partijen meetellend voor mijn elo.

Hoogtijd om 1 van zijn partijen eens uit te lichten waarin je een aantal aspecten uit bovenstaande analyse mooi kunt terugzien. Ik neem de partij uit ronde 5 waarop ik al enkele commentaren via schaakfabriek heb gegeven.

Om het verschil aan te tonen met 'powerplay' geef ik ook eens de partij mee die ik zelf met dezelfde variant heb gespeeld. Je zal onmiddellijk zien dat het spelletje helemaal anders wordt gespeeld.

Zelfs met dezelfde opening, is het een totaal ander soort schaak dat er geproduceerd wordt. De rek i.v.m. progressie zit er nog duidelijk in maar alles zal afhangen hoeveel tijd en energie Tanguy zal kunnen/ willen steken in het spelletje. Hogere studies combineren met vaak in het buitenland tornooien spelen, valt moeilijk of niet te combineren dus keuzes zullen gemaakt moeten worden. In elk geval wens ik hem het allerbeste met om het even welke keuze hij maakt.

Brabo