De tornooiorganisator deel 2

In 2022 schreef ik in Anoniem deel 2 dat er een golf was aan nieuwe spelers en die lijkt een jaar later nog niet te zijn gaan liggen. Integendeel ik sta de laatste maanden geregeld perplex in het zien van zoveel onbekende nieuwe gezichten. Ik ken heel veel schakers in België maar toen ik enkele maanden geleden door de foto's scrolde van Open Leuven 2022 moest ik toegeven dat ik de meesten nog nooit had gezien. Zelfs op de nieuwjaarsreceptie van mijn eigen club Deurne zag ik die trend van veel nieuwe schakers (12 op 31 deelnemers van het Nieuwjaarstornooi hadden geen elo).

Het is iets wat we als schaakgemeenschap zeker toejuichen maar er zijn ook vervelende neveneffecten. Steeds vaker merk ik op dat tornooien volzet zijn en ik te laat ben met mijn inschrijving. Dat is soms echt balen. In het verleden kon je bijna altijd tot de laatste dag inschrijven maar de toevloed is tegenwoordig heel vaak veel groter dan de zaalcapaciteit. Sommige tornooiorganisatoren stoppen zelfs met de wachtlijst omdat die te lang wordt. Het is een probleem in België maar ook in de buurlanden. Hieronder enkele voorbeelden van volzette tornooien waar ik de laatste maanden naar gekeken heb.

Een compleet overzicht van recente volzette tornooien in West-Europa is wellicht 10 keer langer maar zou mij te veel tijd vergen om aan te maken. De boodschap uit de sample lijkt mij meer dan duidelijk. Als uitzonderlijk grote tornooien met een capaciteit van + 1200 spelers volzet geraken dan is er een onevenwicht tussen vraag en aanbod. Bovendien moet je er steeds vroeger bij zijn. Het pinkstertornooi van Maastricht: BPB Limburg Open 2023 was 6 weken vooraf volzet. Mijn inschrijving voor Open Dieppe (eind augustus 2023) heb ik vorig maand al in orde gemaakt en was geen dag te vroeg want je kan meer dan 3 maanden op voorhand al voor een gedeelte niet meer inschrijven.

Dus het aanbod van tornooien is helemaal niet mee geëvolueerd met de massa nieuwe spelers. In België heb ik voor 2023 weet van slechts 7 meerdaagse aaneengesloten tornooien. 5 van die 7 zijn bovendien allemaal gepland in augustus (kans van volzet verkleint hierdoor zienderogen in augustus maar dat is dan ook het enige positieve).

Op de website van Leuven staat niets over een nieuwe editie dit jaar. Ik heb enkele negatieve geruchten gehoord maar ik hoop dat die geen waarheid worden. In elk geval zelfs met Leuven erbij gaan veel schakers in de kou blijven staan. Met de huidige capaciteit kan slechts een deel van de Belgische schakers (aantal = +5000) 1 meerdaags tornooi op jaarbasis meespelen in België. Uitwijken naar het buitenland is bijgevolg verplicht.

Dan kan je de vraag stellen waarom wordt het aanbod niet opgedreven door de schaakgemeenschap. Er zijn meer dan 100 schaakclubs in België dus wat houdt de overgrote merendeel tegen om iets hieraan te doen? De reden is simpel. Het organiseren van een tornooi is een ondankbare job. Een blogartikel van de Zwitserse grootmeester Noel Studer beschrijft het in detail. Hij moest vele obstakels opruimen om zijn tornooi van de grond te krijgen. Hij verdiende 1 euro per uur (bruto) en dan is dit eigenlijk nog goed want de meeste organisatoren moeten zelfs eigen geld injecteren. Tenslotte kreeg hij tal van negatieve commentaren ondanks de 80 deelnemers een heel leuk tornooi konden spelen. Noel sluit dan ook zijn artikel af met de verklaring dat hij het niet meer ziet zitten om in de toekomst nog een nieuw tornooi te organiseren.

In een wereld waar mensen steeds minder tijd hebben, verwacht ik dat het steeds lastiger zal worden om vrijwilligers te vinden voor het organiseren van tornooien. De Belgische bond is al jaren geleden gestopt met het organiseren van een eigen kampioenschap bij gebrek aan kandidaten en uiteraard ook sponsors want geld zou poorten kunnen openen die vandaag gesloten zijn. Schaken is geen populaire doelgroep voor reclame en hoe anders extra inkomsten genereren in het schaken?

Wel daarvoor kijk ik naar Ave-Kontakt die al 22 jaar de erg succesvolle Czechtour organiseert: een tiental jaarlijkse meerdaagse tornooien in Tsjechië (slechts 10 miljoen inwoners). Hierbij wordt gebruik gemaakt van een apart financieringsmodel grotendeels of zelfs helemaal gespijsd door de spelers zelf.

Inschrijvingsgeld Praag Januari 2023 in euro's

Hoe lager de rating, hoe meer een speler betaalt. De logica hierachter is dat sterke spelers een aanzuigeffect creëren en dus een belangrijke katalysator (=noodzakelijk) zijn voor het succes van een tornooi. Daarnaast wordt ook extra geld gevraagd aan spelers die niet logeren bij de organisator. Ik vermoed dat de reden hiervan is dat de organisator gratis of tegen sterk verminderde tarief de speelzaal kan gebruiken op voorwaarde dat voldoende spelers verblijven in het hotel waar de speelzaal zich bevindt. Dus men probeert spelers te stimuleren niet op andere locaties te logeren (dit is sowieso bijna altijd interessanter praktisch).

Ik vind dat het model zeker te overwegen valt nu er een duidelijk gebrek is aan voldoende aanbod van tornooien. Werken met professionals i.p.v. vrijwilligers levert ook duidelijke voordelen betreffende organisatie (zelden of nooit enige vertraging en dat is vaak niet zo als vrijwilligers iets organiseren). Anderzijds ik vrees dat het klimaat hier nog niet helemaal rijp is voor het Praags model hierboven. Zullen spelers bereid zijn om dubbel zoveel inschrijvingsgeld te betalen om professionals een tornooi te laten leiden i.p.v. vrijwilligers? 

Bovendien merk ik ook op dat een proforganisator het lastig heeft om een interessante prijzenpot aan te bieden. In de open van Mariënbad won ik 200 euro met mijn 2de plaats en was de eerste plaats slechts 280 euro. Daarmee lok je geen grote spelers zelfs al is voor hen de inschrijving gratis. Ik was de hoogste elo met 2275 en dan moet je nog onder 2100 kijken voor echt ambitieuze schakers (dus jonge spelers). Hoger prijzengeld zou betekenen nog hoger inschrijvingsgeld vragen maar dan prijs je jezelf als organisator wellicht helemaal uit de markt. Als proforganisator moet je concentreren op de massa clubschakers en zijn de topspelers enkel een bonus.

Brabo