Nieuwe viewers deel 3

Dankzij het aanschaffen van een Netflix-abonnement eind vorig jaar en de aanhoudende corona-crisis, heb ik het voorbije jaar een record aantal films bekeken. Ik ben altijd een cinefiel geweest. De link schaken-film is dan ook nooit ver weg in mijn artikels. Ik heb ook een heel uiteenlopende smaak. Elk genre komt wel eens aan bod alhoewel sciencefiction zeker een streepje voor heeft.

Echter op overacting heb ik het niet. Ik weet dat er een grote schare fans is voor acteurs die gespecialiseerd zijn in het spelen van zeer onnatuurlijke karakters (denk bijvoorbeeld aan Jim Carrey en Steve Martin) maar het is absoluut niet mijn ding. Een uitzondering maak ik voor de kaskraker uit 1998: The Truman Show. Hierin speelt het hoofdpersonage Truman Burbank (acteur Jim Carrey) het zonder te weten al 29 jaar de hoofdrol in een realitysoap. Alles om hem heen is decor en zijn "naasten" acteren die rol slechts.

De film heeft talloze prijzen gewonnen en ik vermoed ook dat de film een belangrijke invloed heeft gehad op de komende generatie films en realitysoaps. Dit zien we bijvoorbeeld heel duidelijk een jaar later bij de opstart van Big brother die een instant succes werd. Net als in de fictie van de Truman Show bekijkt de mens heel graag zijn medemens stiekem. Het commercieel voyeurisme was geboren en in de voorbije 2 decennia zagen we een explosie ervan in allerlei formaten (huizenjagers, blind getrouwd, blind gekocht, de Pfaffs, de Planckaerts,...).

Echter ook het concept in de Truman Show dat niets lijkt wat het is, kreeg zijn volgers. Denk maar aan de Matrix trilogie (waarvan nu net nummer 4: The Matrix Resurrections in de bioscopen loopt) of de film The Thirteenth Floor. Er valt dus heel wat te vertellen over de Truman Show en ik kan alleen maar hieraan toevoegen dat het een klassieker is die je moet gezien hebben.

Toch nog een puntje wil ik aanhalen vooraleer ik afsluit over de Truman Show. De film eindigt met het hoofdpersonage dat uit de show stapt nadat hij ontdekt heeft dat zijn leven nep was. Echter wat daarna volgt, vond ik bijzonder confronterend. Eenmaal de show offline is, zapt het publiek massaal weg naar ander entertainment. Niemand lijkt een moment stil te staan dat er een einde is gekomen aan een 29 jaar durende show die miljoenen kijkers ontelbare uren plezier heeft gebracht.

Wel dit gevoel had ik laatst opnieuw toen in oktober deze blog een week offline ging door een upgrade van de ches.com-viewer. Ondanks vele honderdduizenden bezoekers voor deze blog en bijna 10 jaar  bestaan van deze blog kwam er geen enkele vraag over de black-out. De fictie van de Truman Show bleek exact te kloppen met de werkelijkheid.

Nu net als in de Truman Show wou ik als schepper evenmin mijn creatie zomaar opgeven dus ging ik al heel snel op zoek naar oplossingen om het probleem met de chess.com-viewer op te lossen. Het was trouwens niet de eerste keer dat ik met die viewer problemen had (zie nieuwe viewers deel 2). Deze keer was wel de meest desastreuze want om het even wat ik probeerde, geen van de meer dan duizend partijen kreeg ik weer online.

Uiteindelijk zat er bijgevolg niets ander op om uit te wijken naar een andere viewer. Lichess had heel recent een nieuwe viewer gelanceerd en die vond ik de moeite waard om eens te testen. Triviaal vond ik het echter niet want het duurde even vooraleer ik snapte hoe die werkte. Eerst moet je "Studie" aanklikken onder de dropbar "Leren". Vervolgens klik je op "Mijn Studies" links. Dan maak je een nieuwe studie aan door op de groene "+" rechts te klikken. Normaal krijg je dan de vraag om je eerste hoofdstuk aan te maken zie hieronder.

Om partijen op te laden met commentaar en analysevarianten moet je ervoor zorgen dat je op "pgn" staat die ik in rood hierboven omcirkeld heb. Tot 32 partijen kan je in 1 keer opladen. Per partij wordt automatisch een nieuw hoofdstuk aangemaakt. Tenslotte krijg je onderaan de mogelijkheid om een studie te delen door op het driehoekje te klikken.

Voor een blog moeten we enkel de html-code kopiëren. Voor 3 partijen becommentarieerd en geanalyseerd die onlangs al op deze blog aan bod kwamen, krijgen we onderstaand resultaat.

Stockfish en een openingsboek kan je heel makkelijk raadplegen door onderaan op de naam van de studie te klikken (hier dus "Test lichess studie") of op het blauw venstertje rechts waarna je afgeleid wordt naar lichess.

Ik vind het een mooie viewer en bovendien helemaal gratis zoals alles in lichess. Een pluspunt t.o.v. bijvoorbeeld de chess.com-viewer is ook dat je meerdere partijen ineens kunt tonen. Het enige wat mij stoort om definitief over te schakelen is dan ook het feit dat je telkens een nieuwe studie moet aanmaken voor elke partij(-selectie). Toen na een week chess.com besliste om zijn viewer alsnog open te stellen voor externe gebruikers, heb ik dan ook alles gelaten zoals het was. Studies aanmaken in lichess voor + duizend partijen, zou niet alleen vele uren tijd vergen maar is ook een heel vervelend karweitje. Nu in de toekomst zou het mij niet verwonderen dat het toch ooit eens zal moeten. Chess.com heeft al te vaak de regels aangepast in het verleden en dan is een plan B geen luxe.

Brabo

Schaken is (niet) cool

In onze media werd weinig aandacht geschonken aan het wereldkampioenschap tussen Carlsen en Nepomniatchi (zoals de laatste decennia al het geval was). Een uitzondering was het optreden van onze bondsvoorzitter en de jongste Belgische grootmeester Daniel Dardha op de eerste zender in het programma de 7de dag zie schaakgrootmeester Daniel Dardha:" The Queen's gambit zorgt voor boost in het vrouwenschaken". Echter zoals de titel het al aangeeft, zochten de presentatoren al snel de confrontatie op met de schaakwereld door het nauwelijks te hebben over het wk zelf maar vooral over waarom er zo weinig vrouwen schaken.

Daniel probeerde de situatie te ontmijnen door te stellen dat er mogelijks een kentering in zicht is dankzij de netflix-serie "The Queen's gambit". Pas toen er werd doorgevraagd waarom er nog geen successen te zien zijn, werd peer-pressure (groepsdruk) als reden aangegeven. Meisjes worden geduwd door hun omgeving naar andere hobbies. Daar valt niets aan te doen was de conclusie van de bondsvoorzitter en het is daarom wachten tot er een wereldkampioene toevallig opstaat in België die vrouwenschaak echt aantrekkelijk kan maken.

Dan kan het wel eens wachten worden op Godot (iemand die nooit komt). Trouwens het probleem is geen uniek probleem voor België maar zien we wereldwijd. In alle landen zijn vrouwen een (zeer) kleine minderheid van het totaal aantal clubschakers. Dat Fide net 2022 als jaar van de schakende vrouwen uitgeroepen heeft zie women's chess: it is not biology, kunnen we daarom als een klein lichtpuntje beschouwen. In mijn artikel van 2019 schakende vrouwen liet ik al optekenen dat er nog veel werk aan de winkel is. Seksisme is misschien meer dan peer-pressure de reden vandaag waarom er weinig vrouwen in het schaken blijven (maar dat vertel je natuurlijk niet live op tv of je verliest in 1 klap vele potentiele nieuwe leden).

Trouwens groepsdruk is allesbehalve iets dat enkel meisjes treft. Ook jongens krijgen het heel zwaar te verduren vooral tijdens hun puberteit. Mijn zoon Hugo wil zelfs niet meer over het schaken praten op (de middelbare) school. Enkele leerlingen hebben oude foto's van het internet gehaald waarop hij als 8 jarige met een trofee staat te glimlachen (niet mijn blog want daar heb ik bewust nooit zijn naam volledig vermeld). Van die foto's hadden ze dan memes gemaakt met als onderschrift bijvoorbeeld "Kijk mama, ik heb gewonnen van 7 jarigen" en hebben die vervolgens rondgestuurd in chatgroepen. Alhoewel hij al meermaals heeft aangegeven dat hij al 2 jaar niet meer naar een schaakclub is gegaan, wordt hij geregeld naroepen door sommigen met "Moet jij niet naar de schaakclub?". Schaken is dus absoluut niet cool bij onze jongeren. Hugo vertelde mij dat tiktok (vandaag bijna 700 miljoen actieve gebruikers wereldwijd) hierbij een grote rol speelt. Schaken wordt er erg vaak afgebeeld als een oubollig spelletje voor extreme nerds.

Ik heb er dus begrip voor dat wanneer een leerkracht aan Hugo vraagt om zich voor te stellen, hij niet meer vermeldt dat hij o.a. 2-voudig kampioen geweest is van België in het schaken. Als we naar voetbalwedstrijden rijden dan is praten over schaken een taboe. Echter omgekeerd als we naar schaakwedstrijden gaan dan kan er wel voluit over voetbal worden gesproken. Eigenlijk vind ik het al een klein mirakel dat hij nog uberhaupt blijft schaken in deze giftige-omgeving. Ik vermoed dat velen in zijn situatie al het schaakbord definitief hadden weggelegd.

Trouwens dit zien we heel duidelijk bij de iets oudere jeugdreeksen in het schaken. Bij de -14 jarige meisjes waarin mijn dochter speelde, noteerde ik een terugval in het aantal deelnemers van 40% t.o.v. dezelfde groep 2 jaar geleden bij de -12 jarigen. Ook in de reeks van Hugo vroegen we ons af waarom zoveel jongens ontbraken die vorige jaren wel elke keer hadden meegespeeld. Nu in tegenstelling met de meisjes zagen we daar wel ook vele nieuwe namen opduiken. Eentje van die nieuwelingen kaapte zelfs de hoofdvogel weg. Op de website van Creb zegt de kersverse kampioen bij de -12, Filippos Raptis, dat hij de spelregels pas leerde eind 2018.

Het is een opmerkelijke prestatie zeker als je rekening houdt met het feit dat bijvoorbeeld mijn zoon Hugo al 3 keer langer schaakt. Hugo was nog geen 4 jaar oud toen hij de spelregels leerde zie mijn artikel van 2013 vals spelen. Anderzijds is de uitslag ook weer niet zo uitzonderlijk. Het niveau van de beste jeugdspelers in België is zeer laag. Bovendien kan je op heel korte tijd zeer snel verbeteren met de juiste ondersteuning. Zo staat in hetzelfde interview dat Filippos hulp kreeg van FM Arben Dardha, FM Real Thibault, IM Ekrem Cekro, IM Altin Cela en IM Stephan Hautot. Dat vind ik een waanzinnig lijstje voor een beginnende schaker.

Aantal jaren schaken of zelfs aantal partijen gespeeld (zie bijvoorbeeld german11 die het lichess-record van +500.000 gespeelde partijen op zijn naam heeft staan) zegt heel weinig over iemands speelsterkte. Hugo had deze zomer nog met een grote portie geluk veel elo gewonnen zie openingsstrategie deel 2 maar in het Belgisch jeugdkampioenschap ondervond hij dat Caissa geen cadeaus blijft uitdelen. Hetzelfde repertoire spelen van 2 jaar geleden, geen partijen/ openingen voorbereiden en een gebrek aan competitieritme want in maanden niets meer gespeeld, maakten Hugo een makkelijk doelwit voor zijn tegenstanders. Dit zien we heel duidelijk in onderstaande partij.

Ik was niet verwonderd. Het is wellicht wel de laatste keer dat ik hem nog begeleid. Ik heb geen zin om mijn verlof te spenderen hieraan als Hugo niet geïnteresseerd is in mijn schaakkennis. We hebben geen enkele partij van het bjk voorbereid noch geanalyseerd achteraf. De Mechelse club van mijn kinderen zal het niet graag horen want zij rekenen natuurlijk ook op mij. Mijn hulp tijdens het bjk aan Joppe Raats die als 8ste elo verrassend Belgisch kampioen werd bij de -16 werd erg geapprecieerd.

Als mijn kinderen straks blijven schaken als volwassenen dan zou ik het al fantastisch vinden ongeacht op welk niveau ze spelen. Echter eerst moeten we nog voorbij enkele lastige jaren. De druk om te stoppen met schaken kan erg hoog oplopen zoals bv. ook in een podcast (minuut 49) werd aangegeven door de Zwitserse grootmeester Noel Studer: "Ik werd jaren gepest. " Trouwens vandaag is Noel effectief gestopt met schaken (slechts 24 jaar !) o.a. omdat hij het niet meer leuk vond om steeds te moeten presteren.

Schaken is op zich zeer veeleisend dat we bijkomende druk dus kunnen missen als kiespijn. We zullen in de toekomst dan ook gewoon veel meer op fun inzetten. Dit betekent niet meer meespelen in hogere leeftijdsreeksen of eloreeksen. Het formaat en gezelschap staat centraal bij het kiezen van wedstrijden. Het zal wel allemaal stiekem gebeuren uiteraard want op school mag niemand het weten dat we toch nog graag schaken.

Brabo

Duitsland

Onze toppolitici hebben het steeds lastiger om een onderling akkoord te vinden hoe de aanslepende coronacrisis verder aangepakt moet worden. Soms gaat het geruzie zelfs nog voort terwijl men al voor de camera's zit bij de zoveelste samengeroepen persconferentie van het overlegcomité.

Er komen ook steeds meer (harde) protesten tegen de maatregelen. Het nieuws staat er bol van de laatste dagen zie bv. opnieuw coronaprotest in Brussel, veertien politieagenten gewond bij coronaprotest in Duitsland, grimmige betoging tegen coronamaatregelen in Luxemburg,... De media spinnen er garen bij en laten daarom geen kans voorbijgaan om nog wat olie op het vuur te gooien door bijvoorbeeld peilingen te organiseren die de lezers vragen of niet-gevaccineerden gestraft mogen worden.

Niet verwonderlijk wordt deze polarisatie ook afgespiegeld in onze kleine schaakwereld. Op de facebook van Chess in Belgium liepen de emoties hoog op over de Belgische interclub de laatste maanden. Spelers die wilden spelen werden uitgescholden voor "zotten", "egoïsten", "moordenaars". Spelers die niet wilden spelen werden dan weer als "jankers", "angsthazen", "lafaards" weggezet. Na honderden reacties bezweek de bond dan toch uiteindelijk en koos ze voor "zekerheid" door de competitie voorlopig stil te leggen. Echter dit betekent zeker niet dat er een consensus is. Veel clubs blijven gewoon doorgaan met hun schaakactiviteiten. In sommigen hoef je zelfs geen mondmasker te dragen daar ze de partijen laten spelen in de horeca dus met een glas spa bruis naast het bord.

Dus het ziet er naar uit dat de 3de ronde van de Belgische interclub voorlopig de laatste voor lange tijd zal zijn. Iets meer dan 16% van de borden bleef er toen leeg maar dat betekent dus ook dat meer dat 1000 schakers bereid waren om alle maatregelen te volgen om toch maar aan een fysiek bord hun potje schaak te kunnen spelen. Daar schrok ik toch een beetje van. Ik dacht niet dat we zoveel fanatieke schakers in België hadden die bereid zouden zijn om het coronagevaar te trotseren door uren met een mondmasker aan te spelen en bovendien vaak in de kou omdat ramen en deuren open moeten staan wegens de CO2-meters (lees bv. Interclubverslag 3de ronde van Deurne ).

Alles is beter dan opnieuw online te moeten schaken, hoor ik velen zeggen. Zo roept mijn eigen club Deurne zelfs op om het clubkampioenschap bij de deelnemers onderling thuis af te werken. Mijn 3 pogingen voorbije maanden om voorzichtig weer online een tornooi te organiseren, kregen niet de minste steun. Nee die deur lijkt definitief dicht in België. Binnen een paar weken gaat dan ook de Belgisch online schaakclub offline want ik zal het jaarabonnement voor de website niet meer uit eigen portemonnee betalen.

De hoop van een gewoon schaakjaar is alweer vervlogen. Gelukkig had ik daar persoonlijk wel rekening mee gehouden. Ik had al snel door dat de vaccinaties nog lang niet het einde van de coronacrisis zouden betekenen. Bovendien realiseerde ik vroegtijdig dat ik in België steeds geïsoleerder zou komen te staan met mijn eis om zonder mondmasker te kunnen schaken. Vorig jaar konden velen nog begrip opbrengen voor mijn problemen met het mondmasker. Vandaag is het geduld bij de meeste op en vinden sommigen dat ik niet moet klagen of zeuren en blij moet zijn dat er uberhaupt nog geschaakt kan worden.

Ik nam begin dit seizoen daarom de vlucht voorwaarts met schaken in het buitenland. Naast de Nederlandse interclub zocht ik ook actief naar tornooien in het buitenland. Zo viel mijn oog op Muensterlandopen, een klassiek open tornooi in Duitsland met het Belgisch interclubtempo gespeeld over 8 dagen (8 t.e.m. 15 oktober). Munster ligt op slechts 300km rijden dus veel makkelijker te bereiken dan bijvoorbeeld de tornooien die ik eerder speelde in Praag. Coronacerificaat was verplicht maar geen mondmasker dus exact zoals ik het graag heb.

Desalniettemin twijfelde ik om mee te spelen. Het zou de eerste keer zijn dat ik de kinderen voor lange tijd zou achterlaten thuis. Het was geen schoolvakantie dus ik zou schaken terwijl zij naar school moesten. Ja mijn echtgenote is er ook maar zij rijdt niet met de auto. Bovendien wonen we vrij afgezonderd dus op vrienden of familie kunnen we niet makkelijk rekenen indien er iets zou voorvallen.

Uiteindelijk was mijn schaakmicrobe opnieuw te sterk maar ook omdat ik in laatste instantie een clubgenoot (Guy Dugailliez) kon warm maken om mij te vergezellen. Ik vind een tornooi alleen spelen in het buitenland nogal eenzaam en zielig dus ik was heel blij dat we er een avontuur met zijn tweetjes konden van maken. Onze laattijdige beslissing zorgde wel voor het ongemak dat er nog heel weinig keuze was betreffende logement. Zo kregen we pas na enig aandringen de laatste beschikbare kamer van het hotel voorgesteld door de organisatie. Samen in de kamer had als voordeel dat we veel meer konden praten maar was minder positief voor onze nachtrust.

Ik had ook nooit eerder een tornooi gespeeld in Duitsland. Mijn Duits is ok en dat was ook nodig want alle uitleg in de tornooizaal werd telkens enkel in het Duits gegeven. Dat vond ik voor een open tornooi toch een minpuntje maar er waren sowieso heel weinig buitenlanders. Grote zaal, goede verlichting, mooie schaakborden,... alles wat ik een beetje had verwacht van de Duitse grundlichkeit. Enkel aan de start van het tornooi bij het checken van het coronacerficaat had de organisatie duidelijk een inschattingsfout gemaakt. Dit duurde veel langer dan gedacht waardoor de eerste ronde bijna met een uur vertraging begon.

Behalve de ene dag met een dubbele ronde, was er telkens heel veel tijd om voor te bereiden want de partijen begonnen pas om 17u. Voor iemand die graag zich goed voorbereidt, was dit een duidelijk voordeel die wellicht ook in mijn eindresultaat zichtbaar was. Anderzijds het late aanvangsuur in combinatie met de lange partijen die ik speelde, zorgden geregeld ervoor dat ik problemen had om "deftig" avondeten te vinden. Met de broodjes van de organisatie tijdens de partijen had ik niet genoeg. Echter de tornooizaal lag buiten het centrum van Munster en de restaurants in de buurt sloten hun deuren al vrij vroeg. Er zat hierdoor vaak niet anders op dan meerdere dagen te overleven op hetzelfde warme pizzabroodje van het hotel om op die manier toch nog iets warm gegeten te hebben. Na het tornooi was ik dan ook enkele kilo's lichter. 

Door het samenvallen van de de finale van de Duitse interclub (Bundesliga) ontbraken ook enkele sterkhouders waarvan ik profiteerde om een stevige 7 op 9 neer te zetten. Daarnaast wist ik ook van veel van mijn tegenstanders hun online schaakprofielen te kraken. De Duitse online liga blijft tot op vandaag een grote schare supporters aantrekken (in tegenstelling dus met wij Belgen) en dat bracht mij geen windeieren op. Een staaltje van mijn voorbereiding kan je terugvinden in onderstaande partij die voor minstens de helft beslissend was.

Dit soort tornooien spelen smaakt voor mij duidelijk naar meer. Een tornooi kunnen spelen zonder tezelfdertijd voor kinderen te moeten zorgen, zorgt voor een beduidend meer relaxe sfeer. Trouwens achteraf stelden mijn echtgenote en kinderen mij gerust dat ze mij niet gemist hadden. Ik moest wel van zodra ik thuis was naar de winkels rijden om de koelkasten weer te vullen met eten.

Ik heb een maximaal aantal dagen verlof overgezet naar volgend jaar en ik ben van plan daar zeker een aantal van te gebruiken om tornooien te spelen. Wie interessante voorstellen heeft van tornooien en/ of samen eens een avontuur wilt meemaken, mag mij zeker contacteren. Guy, mijn reisgenoot, vertelde mij achteraf wel dat hij erg verwonderd was over hoe "professioneel" ik met het schaken bezig was tijdens het tornooi. Pas na het tornooi dronk ik mijn eerste pint bier. Tijdens het tornooi heb ik geen tijd/ zin  om de toerist uit te hangen dus daar moet je wel rekening mee houden als je interesse hebt. Tenslotte rij ik het liefst met de wagen ergens naar toe zeker in coronatijden waar vliegverkeer geen zekerheid biedt. In mijn rode "Mazdarati" is 1000 km afleggen een pleziertje.

Brabo

Elo inflatie deel 2

Hoe lang wil je nog schaken? Het is een vraag die oudere professionals tot vervelens toe geregeld moeten beantwoorden. Daarentegen hoor ik die vraag zeer zelden onder amateurs. Voor amateurschakers spreekt het voor zich dat fun de belangrijkste reden is waarom er geschaakt wordt en op fun staat uiteraard geen leeftijdsgrens. Niemand die dan ook vraagt waarom de 100 jarige Manuel Alvarez Escudero vorige maand nog een fide-tornooi meespeelde.

Hij deed het er trouwens niet slecht zie calculations. +4,=1,-4 tegen 1600 elo gemiddeld vind ik niet alleen heel behoorlijk maar de vele beslissende resultaten zijn vooral een bewijs van een ongelooflijk staaltje vechtlust van de 100-jarige. Daar kunnen zelfs nog veel jongeren een punt aan zuigen.

Anderzijds zien we in de elo-historiek van Manuel dat er niet verwonderlijk al een enorm verval van zijn speelsterkte is gebeurd. Alhoewel hij op 80 jarige leeftijd nog steeds een fide-rating van 2150 had, is die ondertussen gezakt naar 1630. Elopunten spelen dus voor hem al lang geen enkele rol meer.

Als ik rondom kijk in de schaakwereld dan is dit allesbehalve evident. Voor veel schakers is de aftakeling die verbonden is aan het ouder worden heel pijnlijk. Velen zeggen daarom de competitie ook op een zeker ogenblik vaarwel.  Blunders maken die je als jongere makkelijk vermeed, is heel lastig te aanvaarden. Fun vinden in het spelen van partijen op een (veel) lager niveau is zeker niet voor iedereen weggelegd. Veel oudere spelers laten daarom ook liever hun elo bevriezen vooraleer ze ver afgegleden zijn.

Ieder die lang genoeg blijft schaken, krijgt hiermee vroeg of laat te maken. Echter recent was ik erg verrast dat dit bij sommigen wel heel vroeg was. In mijn 3 laatste tornooien kwam ik 7 (zeer) jonge tegenstanders tegen die al honderd of meer punten waren weggezakt sinds hun piek.

In die 3 laatste tornooien kreeg ik 16 tegenstanders tegen die jonger waren dan 30 jaar toen ze tegen mij moesten spelen. 7 op 16 lijkt mij meer dan toeval dus deed ik dezelfde test eens met de Belgen tussen 20 en 30 jaar en een rating hebben boven de 1800 fide. Hoeveel van hen waren al eens honderd punten of meer weggezakt van hun piek?

Ik kom aan 23 spelers die dus voldoen aan de strikte voorwaarden. 23 op een totaal van 109 spelers lijkt nog mee te vallen echter dan hou je nog geen rekening met al die inactieve spelers waarvan de rating al vaak vele jaren bevroren is. Je ziet in bovenstaande tabel ook heel duidelijk dat de meeste spelers allemaal onder de 23 zijn. 23 is niet toevallig want is uiteraard de leeftijd waar velen beginnen te werken. Als je stopt met tornooien spelen dan kan je ook geen elo verliezen.

In 2016 schreef ik het artikel piekrating deel 2 waarin ik aangaf dat +2500 elospelers een piekrating halen op de gemiddelde leeftijd van 39 jaar. Echter nog opvallender vond ik dat er zelfs boven hun 50ste nog steeds maar een gemiddeld verval was opgetreden van 72 elo. Mijn piekrating dateert van 16 jaar geleden (ik was toen 29 jaar). Het maximum aantal elo dat ik verloor in die 16 jaar was 89 elo. Ik bedoel was is er aan de hand met de spelers in de tabellen hierboven?

Op Chessbase werd enkele maanden geleden een interessant artikel gepubliceerd The elo ratings inflation or deflation. Fide heeft in de voorbije 20 jaar stelselmatig de minimum-rating verlaagd om zo veel meer leden aan zich te kunnen binden. Dat betekent dat de huidige elolijsten overspoeld worden met jonge spelers die zeer snel verbeteren en veel elo van de hogere elo's afnemen. Met de introductie van de hogere K-factor 40 voor de jeugd heeft men dit proberen te counteren maar vandaag zien we dat dit onvoldoende is. Er treedt (lichte?) deflatie op van de elo's en daarnaast zijn er nu ook veel meer schommelingen.

Spelers onderaan de ladder zijn het meest onderhevig hieraan maar het effect sijpelt ook door naar de hoogste elo's. Zo kon je vorig jaar lezen dat het aantal +2700 spelers op een bepaald moment van 53 naar 35 was teruggevallen zie twitter. Op de fide-website merken we in de laatste 4 jaar dat de top 100 gemiddeld 10 elo is gezakt.

Zelf heb ik tot nu toe de tand des tijds en die nieuwe negatieve trend goed kunnen weerstaan. Vorige maand ging ik zelfs sedert 7 jaar nog weer eens boven de 2300 fide-elo. Ik had wat medewerking nodig van mijn laatste tegenstander maar ik vermoed dat het ook ergens een beloning was voor het vele werk dat ik aan het schaken spendeerde tijdens het corona-tijdperk. Sinds februari 2020 won ik bijna 60 fide elo in 4 tornooitjes . Dat voelt toch leuk aan als 45 jarige amateur.

Veel spelers hebben weinig of niets gedaan aan het schaken de voorbije 2 jaren dus je ziet nu wel meer spelers die plots weer bovendrijven. De steile opgang van de 49 jarige Spaanse supergrootmeester Alexei Shirov smeet grote ogen bij zijn collega's. Trouwens in een heel vermakelijk interclubverslag op schaaksite kan je lezen dat ook Alexei nog veel belang hecht aan elopunten.

Tot 10 jaar terug bestond er heel veel discussie over er al dan niet elo-inflatie bestaat in het schaken. In 2012 schreef ik er zelf een artikel over zie elo inflatie. Het is soms grappig om te zien hoe snel bepaalde zaken veranderen waarover zoveel polemiek eerst was. Daarom moeten we misschien ook eens de vraag stellen of het echt nodig is om elolijsten te vergelijken uit verschillende decennia. Er valt zeker iets te zeggen om een elolijst gewoon als een moment-opname te bekijken die de verschillen tussen actieve spelers tracht aan te geven.

Een probleem stelt zich natuurlijk wat doe je met de spelers die na lange inactiviteit terug actief worden. Oude elo's heractiveren kan dan niet. Daarnaast gebruiken heel veel spelers hun elo als een waardemeter van hun vooruitgang. Dan wil je uiteraard een zo stabiel mogelijk elosysteem dus zonder inflatie of deflatie. Tenslotte lijkt mij deflatie nog erger dan inflatie. Deflatie schrikt spelers enkel af om te spelen.

Brabo