Zelf-Vorken

Kinderen groeien snel. Vorige maand kocht ik al voor mijn beide kinderen hun 3de nieuwe fiets. Gek genoeg heb ik voor mijzelf nog nooit een nieuwe fiets gekocht. Vandaag gebruik ik de stadsfiets van mijn overleden moeder en daarvoor heb ik 20 jaar gereden met een afgedankte van mijn pa. Ondanks het ontbreken van luxe heb ik altijd vrij veel gefietst. Van zodra het weer warmer wordt, rijd ik dagelijks met de fiets naar het werk wat heen en terug toch een dik uur / 22 km fietsen is.

20 jaar jonger deed ik met de stadsfiets zelfs flinke ritten. Zo herinner ik mij dat ik meermaals van Roeselare naar Brugge en terug ben gereden waarbij we toch spreken van 70 km. In Brugge sprong ik dan binnen in de schaakclub die toen nog in het centrum (Beenhouwerstraat ?) lag. Ik ontmoette er voor het eerst een piepjonge Steven Geirnaert die les volgde bij Walter Kardinaal. Daarnaast bezocht ik bijna ook steeds de Brugse problemist Sylvain Kellner die toen nog in het centrum woonde. Ik componeerde in die tijd zelf werkjes (zie bv. schaakcompositities) en hij had altijd wel iets leuks te delen.

Met Sylvain heb ik vele jaren maandelijks gecorrespondeerd op basis van de ladderwedstrijd in de probleemrubriek van het Brugse clubblad. Spijtig heb ik dit contact niet kunnen onderhouden. Vooreerst verhuisde hij uit het centrum naar het nabij gelegen Assebroek maar het contact werd helemaal verbroken toen het Brugs bestuur besloot om niet-clubleden te verbieden een abonnement te nemen op het clubblad. Inmiddels was ik al interclub aan het spelen voor Deurne en dus vond men het niet kunnen dat een concurrent voor de eerste ploeg hun clubblad kon meelezen. Kortom dit was een paswoord avant la lettre (zie dit blogartikel).

Ik weet niet of Sylvain nog leeft want ik schat anders dat hij al in de 90 moet zijn (weet iemand meer?) maar zijn indrukwekkende collectie merkwaardige problemen, is mij het best bijgebleven. Hij noemde het zelf zijn rariteitenkabinet. Ik heb een sterk vermoeden dat bepaalde werkjes die op deze blog aan bod kwamen zoals bv excelsior ook daarin terug te vinden zijn.

Vandaag ben ik bijna uitsluitend een bordspeler maar mijn appreciatie voor rariteiten heb ik nooit verloren. Zo botste ik toevallig een paar maanden geleden op het absurde thema zelf-vorken. Mijn tegenstander Frederic Decoster (jawel spelend voor Brugge) ontkurkte een fantastisch idee in onze onderlinge partij te Leuven waarbij zelfs enkele omstaanders bleven stilstaan.

Het is een beetje sneu dat de vrij hoogstaande partij op het einde door tijdnood ontwrikt werd anders had de zelf-vork meer glans gekregen.

Na de partij ging ik op zoek of er nog gelijkaardige voorbeelden uit de bordpraktijk bestaan. Zo kwam ik te weten dat er diverse soorten zelf-vorken bestaan. Frederics zelf-vork is er eentje waarbij je de vork uitlokt maar het kan ook dat je zelf in een vork gaat staan. Sommige lezers zullen zeker de volgende toppartij herkennen van een paar jaar geleden die de wereld rondging.

Minder bekend maar zeker even leuk vind ik de partij gespeeld in pokerstars isle of man international schaaktornooi 2015 al is het maar omdat er hier zeker geen voorbereiding/ openingskennis aan te pas kwam.

Een leuke collectie van allerlei zelf-vorken uit de bordpraktijk kan je vinden op de site I fork myself, or let the the fork happen.

Telkens is het de pion die tevergeefs de vork uitvoert. Ik stel mijzelf nu de vraag of dit thema ook met andere stukken kan. Behalve voor paarden praten we dan wel eerder over dubbele aanvallen i.p.v. vorken.

Brabo

The Hyper Modern French

Het voorbije jaar heeft mijn zoon flink wat prijzen bij elkaar gesprokkeld. Vooral geld blijkt erg welkom te zijn want daar kocht hij o.a. een paar lego-dozen mee, een blitse step, twee voetballen,... Kortom alhoewel het geld verdiend werd met het schaken, werd niets geïnvesteerd om beter te leren schaken. Hij keek dan ook heel sip toen hij een waardebon te spenderen bij chessconsult kreeg bij het winnen van het provinciaal Antwerps kampioenschap voor -8 jarigen. Gelukkig wist ik hiermee raad. Ik betaalde hem de waardenbon contant uit en gebruikte zelf de waardebon om 2 nieuwe schaakboeken te kopen: Nadorf x Najdorf en Timman's Titans beiden uitgebracht in 2016.

Ondertussen heb ik Najdorfs boek uitgelezen. We kennen allemaal de opening maar de persoon Najdorf is na zijn dood (1997) al voor een groot stuk in de vergetelheid geraakt. Dit boek probeert hieraan iets te verhelpen en ik denk dat de opzet geslaagd is. Het boek leest erg vlot en ook de geselecteerde partijen zijn zeker de moeite. Vooral de talloze anekdotes zijn zeer te smaken. Zo vertelt Najdorf ook waarom hij zijn eigen opening in zijn latere jaren niet meer zelf speelde. Met de opening was niets mis mee maar hij had geen zin om tegen de openingskennis van de jonge spelers op te boksen terwijl hij het veeleer moest hebben van techniek en creativiteit.

Zo is het ook voor sommigen met de Modern French. De theorie is geëxplodeerd in deze opening door zijn enorme populariteit. Zelf kreeg ik het 5 keer in de laatste 5 jaar op het bord waarover ik rapporteerde in meerdere blogartikels (zie bv. the modern french, the modern french deel 2, kleuren omwisselen deel 2, ...). Dat is enorm veel als je rekening houdt met dat ik slechts ongeveer 15 standaardpartijen met wit per jaar speel. Bovendien zijn er ondertussen meerdere systemen ontdekt voor wit waarin zwart onder druk kan worden gezet. Een idee dat ik had klaarliggen voor een volgende ontmoeting, werd een aantal maanden geleden compleet toevallig met succes geïntroduceerd door de sterke Nederlandse grootmeester Benjamin Bok.

Niet verwonderlijk zien we dan ook steeds meer spelers zoeken naar weer nieuwe varianten in het Frans. De 20-jarige sterke Duitse grootmeester Matthias Bluebaum speelt hierin zeker een pioniersrol. Steeds vaker zet hij zijn tegenstanders op een verkeerd been door voortdurend te variëren met diverse zettenvolgorden. Zijn invloed op de hyper-moderne Franse opening waarbij Pc6 wordt uitgesteld of zelfs helemaal niet gespeeld, kan niet worden genegeerd. Zijn frisse aanbreng van nieuwe strategieen heeft er zeker voor gezorgd dat we de laatste 2 jaren een enorme boost hebben gezien van deze hyper-moderne aanpak. Zelfs sommige absolute wereldtoppers hebben dit opgemerkt en sprongen op de trein. Zo scoorde de topgrootmeester Pentala Harikrisha er dit jaar in Altibox Norway Chess een sensationele overwinning mee.

Een gewaarschuwd man is er 2 waard maar ik moest met het schaamrood op mijn wangen in de voorbije Open Leuven toegeven dat ik geen jota begreep van de opening. Ik was bovendien ook totaal verrast dat een 47 jarige Jan Rogiers zulke hyper moderne opening in zijn repertoire had. Ik kwam dan ook al snel in de problemen en slechts een onwaarschijnlijke tegenaanval vermeed een elogewijs grote verrassing.

Mijn analyses zaaien twijfels over de absolute correctheid van dit hypermodern systeem maar het laatste woord is zeker niet gezegd. Trouwens deze rijke strategische stellingen lenen zich uitstekend om met beide kleuren op winst te spelen. Een opvallend statistiekje met deze opening vertelt mij dat er in al mijn 6 standaardpartijen een beslissende resultaat was waarbij de elologica steeds gerespecteerd werd.

Brabo

Familieschaak deel 2

Bijna iedereen maakt tijd rond nieuwjaar om zijn familie te bezoeken. Het is een sterk gehypte periode door o.a. media waarin geluk en blijdschap steevast centraal staan maar de realiteit vaak anders is. Het voorbereiden van de feesten gaat gepaard met soms heel wat stress en bepaalde familieleden die je gelukkig maar die ene keer ziet, slagen er steeds opnieuw in je te irriteren. Vrienden kan je kiezen maar de kaarten liggen heel wat moeilijker met familie.

Alhoewel het in mijn familie zeker niet allemaal peis en vrede is, zal ik zeker niet klagen. Vooral over mijn band met de schoonouders kan ik geen slecht woord zeggen. Of zij nu op bezoek zijn bij ons in Belgie voor een maand tijdens de zomer of wij ben hen in Ufa zoals de voorbije 2 weken, steeds ben ik versteld over hun oneindig geduld en oprechte bekommernis om ons. Hun kinderen en kleinkinderen komen duidelijk op de eerste plaats dus voor zichzelf. Ik weet niet of dit iets typisch Russisch is maar in België is dit zeker geen standaard.

Echter zelfs al is de relatie goed dan nog is het zo dat gesprekken met familie vaak zeer oppervlakkig blijven door weinig of zelfs compleet ontbrekende gemeenschappelijke interesses. Terwijl de ene een passie heeft voor voetbal maakt het de andere niets uit wie laatst gewonnen heeft in de Champions League. De grote uitzondering op deze regel is het eten en drinken die op familiefeesten meestal zeer overvloedig aanwezig is. Ook in Rusland kunnen ze hier wat van met uiteraard hun eigen typische kenmerken. Bij een goede feestmaaltijd moet de tafel steeds bomvol staan met drank en gerechten zoals op onderstaande foto van ons bezoekje bij een neef van mijn vrouw.

Vorig jaar hadden we een bijzonder goed restaurant ontdekt en dit jaar had ik weinig moeite om mijn schoonfamilie te overtuigen om er opnieuw een bezoekje te brengen. Ik ontdekte achteraf dat Balkan Gril volgens tripadvisor op plaats 8 staat van beste restaurants in Ufa. Als echte bourgondier kan ik van zulke culinaire uitstapjes enorm genieten. 

Trouwens op youtube kan je een leuk fimpje vinden van het spectaculair flamberen dat er aan vooraf ging.

Eten en drinken speelt dus een heel belangrijke rol in familieverband maar het wordt natuurlijk nog een stuk aangenamer als er toch iets anders is waar je samen plezier kunt aan beleven. Persoonlijk vind ik het dan ook een goed idee om als ouder samen met de kinderen een gezamenlijke hobby trachten uit te oefenen. Zo leerde ik o.a. mijn beide kinderen 4 jaar geleden het schaken aan (zie vals spelen) en ben ik blij dat 1 van hen nog steeds graag speelt.

Om het even wat mijn kinderen doen, interesseert mij maar het heeft natuurlijk iets extra als het iets is wat je zelf ook graag doet. Bovendien beseft mijn zoon ook wel dat hij erg bevoordeeld is t.o.v. zijn leeftijdsgenootjes met een papa die hem (binnen de fairplay grenzen uiteraard) altijd kan helpen met om het even welk schaakprobleem. Nu al zie ik dat hij hierdoor een serieuze voorsprong heeft met als wellicht voorlopig hoogtepunt een eerste plaats in de eindstand van de F-reeks van het voorbije Vlaams jeugdschaakcriterium.

Ik hoop natuurlijk dat we in de (nabije) toekomst samen tornooien kunnen spelen zoals andere schaakfamilies in België geregeld doen. Anderzijds zal een onderlinge confrontatie aan het bord een bijzondere spanning creëren. Cadeaus zoals familieschaak deel 1 zal ik niet geven want als ouder moet ik het goede voorbeeld tonen. Uitwisselen van voorbereidingen of openingskennis daarentegen lijkt mij vanzelfsprekend.

Met dit laatste aspect hou ik zelf ook rekening in mijn voorbereiding wanneer ik tegen een telg van een schaakfamilie moet spelen. Zo speelde in 2011 tegen Patrick Boons onderstaande partij.

In de voorbije Open Leuven botste ik tegen de broer Bert Boons. Ik vond heel weinig bruikbare partijen van Bert in de database maar ik won toch flink wat tijd op de klok door vooraf mijn analyses op de partij tegen Patrick te herhalen.

Een andere bekende Belgische schaakfamilie bestaande uit reeds 3 generaties zijn Daniel, Arben en Bardyl Dardha. Ook hier zien we opnieuw overlappingen in het repertoire vooral tussen Arben en Daniel. Trouwens in mijn onderlinge partij tegen Arben laatstleden in de interclub volgde ik een tijdje mijn voorbereiding die gebaseerd was op een partij van zoon Daniel.

In mijn artikel openingskeuzes gaf ik al aan dat externe elementen een grote invloed hebben op iemands repertoire en dit wordt hiermee uiteraard alleen maar bevestigd. Dit betekent niet dat familieleden elkaars repertoire automatisch copieren maar wel dat je er best rekening mee houdt. Trouwens mijn zoon speelt momenteel bitter weinig systemen die ik zelf ook speel. Het Hollands raad ik hem bijvoorbeeld ten stelligste af. Daarnaast is mijn basiskennis over de meeste openingen meer dan voldoende om hem op zijn niveau bij te staan.

Brabo