Het notatieformulier

Weinig standaard wedstrijden spelen betekent automatisch voor mij ook minder analyses maken. Ik ben geen type speler zoals Bobby Fischer die makkelijk maanden weg kan blijven van een schaakbord en tezelfdertijd thuis toch aan schaakstudie doet. Evenmin zal ik opzettelijk mijn analyses rekken wanneer er weinig werk is. Integendeel want tegenwoordig gebruik ik opnieuw veelal 2 computers om te analyseren dit in tegenstelling tot wat ik enkele jaren geleden schreef in mijn artikel analyseren met de computer.

Vandaag heb ik meestal een laptop en een desktop ter beschikking. Mijn laptop is een kleine 2 jaren oud en gebruik ik enkel voor het analyseren/ voorbereiden van partijen. Hij vergezelt mij steevast naar de paar tornooien die ik jaarlijks speel. De desktop is al meer dan 5 jaar oud maar is nog steeds iets krachtiger dan de laptop. Deze PC wordt voor veel meer gebruikt want met zijn actieve internetconnectie is hij ook gegeerd bij mijn kinderen. Net omdat mijn jonge kinderen die geregeld gebruiken, hebben we de PC midden in onze woonkamer geplaatst. Het internet is een geweldige bron van entertainment, informatie,... maar ouderlijke controle op de internetactiviteiten van (jonge) kinderen lijkt mij een absolute must. Niet zelden komt er een pop-up die voorstelt om allerlei programma's te installeren. Gelukkig hebben mijn kinderen ondertussen al geleerd eerst mij te vragen of ze erop mogen klikken.

De centrale positie van de desktop in de woonkamer betekent echter ook dat als ik online wil schaken (iets wat ik nog steeds graag doe en o.a. over schreef in mijn artikel de (on)zin van blitz) het niet vanzelfsprekend is om geconcentreerd te spelen. Niet zelden word ik midden in een partijtje rechtstreeks aangesproken met vaak een frustrerende nul op het scorebord als eindresultaat. 's Avonds laat wanneer de kinderen in bed zijn, is makkelijker maar betekent wel dat ik dan zelf ook moe ben. Het is dan ook geen toeval dat er soms fluctuaties van 300 punten (Playchess 2150 - 2450) gebeuren in enkele dagen met mijn onlinerating.

In standaardschaak maken we zulke grote schommelingen niet mee maar binnen een partij zien we soms wel drastische niveauverschillen. De huidige increments vermijden extreme tijdnood van meerdere zetten in enkele seconden. Daar tegenover staat dat men vandaag veel vroeger moet terugplooien naar een oppervlakkig spel. Hierbij speelt de verplichte notering na elke zet ook een belangrijke rol. Als je speelt op (bijna) uitsluitend increments dan is het spenderen van telkens seconden aan de notatie een enorme stoorzender. Het is dan ook niet echt verwonderlijk dat wanneer 1 kleur aan het drukken is dat de weerstand bij het spelen op increments soms heel snel gebroken wordt. In mijn interclubpartij van de 6de ronde tegen de Belgische FM Bruno De Jonghe overkwam me dit scenario. Een moeilijke stelling werd met oppervlakkig spel snel een puinhoop.

We zien trouwens dat niet alleen het spel lijdt want ook het noteren wordt in die fase een geklungel. Ik heb vooral problemen wanneer ik zwart heb want onder druk slaag ik er plots niet meer in om snel de coördinaten gespiegeld te interpreteren. Niet minder dan 6 fouten vond ik in onderstaand notatieformulier vanaf zet 27.

Notatieformulier van mijn partij tegen Bruno De Jonghe

Je gaat natuurlijk geen 2 of 3 keer nadenken over de notatie wanneer je ongeveer 30 seconden hebt maar ik ben benieuwd of er nog lezers zijn die dit zwartprobleem hebben bij het noteren.

Ik kan mij voorstellen dat mijn ploegkapitein geregeld zit te zwoegen om de formulieren te ontleden en te digitaliseren. Hij verzorgt nog steeds vrijwillig de verspreiding van de partijen gespeeld door het eerste team binnen onze club. 10 jaar geleden werden die ook gepubliceerd op de interclubpagina van Valery Maes maar daar werd mee gestopt toen bleek dat we de enige club waren die dit in 2de klasse wou doen. Tja in mijn artikeltje paswoord heb ik al aangegeven dat veel schakers liever geen partijen meer van zichzelf ergens gepubliceerd zien.

We dwalen af want ik wou nog even terugkeren op het noteren. Iedere competitiespeler zal wel kunnen correct noteren maar in werkelijkheid zien we dat veel spelers in de praktijk het als een vervelend karweitje beschouwen. Niet zelden gaat het mis. Zelf herinner ik mij natuurlijk het sadistische examen. Ik zal dus de laatste zijn om spelers te bekritiseren als ze hun notatieformulier niet vertrouwen. Zo gaf de Belgische FM Rob Michiels achteraf toe dat hij zijn 41ste zet in onze recente onderlinge partij snel had gespeeld ondanks de complexe stelling omdat hij geen zekerheid had over het aantal gespeelde zetten. De Belgische internationaal arbiter Geert Bailleul maakte m.i. geen overbodige opmerking tijdens de voorbije interclubronde in Deurne dat de extra tijd pas erbij komt nadat de tijd bij 1 van beide spelers op 0 staat en niet automatisch bij de 40ste zet.

Zonder live borden of hulp van de betrokken spelers is het af en toe onmogelijk om een notatieformulier te ontcijferen. Soms verdenk ik er ook spelers van dat ze met opzet hun notatie niet verzorgen om de kans te verhogen dat hun partij niet gedigitaliseerd wordt. Het meest frappante voorbeeld van opzettelijk saboteren van de notatieplicht las ik op chesspub. Een grootmeester gebruikt telkens het voorwendsel dat hij geen leesbril heeft om te noteren. Arbiters laten zich in de luren doen door het kleine tijdshandicap dat hij voorstelt als compensatie.

Tenslotte nog een kleine bedenking over wat er met notatieformulieren na de partijen gebeurt. Na het digitaliseren en analyseren van de partij wacht ik eventueel nog op een ratingverwerking maar dan gaat het bij mij richting prullenmand. Niet iedereen is zo emotieloos. Zo hoorde ik eens over een grote kartonnen doos met notatieformulieren onder het bed van een bekende Belgische IM. Op de slapende blog van Wim Barbier kan je dan weer scans terugvinden van zijn oudste notatieformulieren bv. daterend 23 juni 1975!  Ben jij een verzamelaar of wordt elk formulier onmiddellijk verticaal geklasseerd?

Brabo